Altılı masanın ilk toplantısını yapmasından bu yana geçen sürede, siyaset yorumcuları, entelektüeller, sivil toplum kuruluşları ve araştırma şirketleri sıkça masadaki aktörler, süreçler, tartışmalar, çatlaklar ve/veya güçlü yönler üzerine yazıyorlar/konuşuyorlar. 

Zira altılı masa bugün iktidar karşısında en belirgin güç odağı olarak kabul ediliyor.

Bu sebeple iktidarın değişimini isteyenlerin sıkça masada olup biteni değerlendirmeleri veya masadaki süreçlere kafa yormaları ve fikirsel muhasebe yapmaları doğal karşılanmalı.  

Zaman zaman muhalefette yer alan siyasi partiler tarafından "muhalefete muhalefet etmenin" anlamsız olduğu ve bu tür yorumların/yazıların sürece olumsuz etkilerinin olabileceğine dair sitemkâr ve bazen öfkeli çıkışlar yapılıyor. 

Halbuki Türkiye'nin bu kritik dönemeçte, siyaset hakkında düşünen, fikir üreten kişilerden sessizce 6'lı masadan çıkacak her sözü/iradeyi eleştiriden azade bırakmasını beklemek pek akıl karı iş değil.

Dahası sürece ilişkin ön görülebilir hataların işaret edilmesinin ve politika/strateji önerileri sunulmasının sürece olumlu etkilerde bulunması kuvvetle muhtemeldir. 

Strateji ve yol haritalarına dair önerileri veya eleştirileri "zararlı" kategorisi altına almak yerine, mevcut resme farklı açılardan bakan görüşler/öneriler olarak -yaftalamadan- değerlendirmek sürece olumsuz değil aksine olumlu etkiler yapacaktır.

Bu sebeple, siyaset gibi kamuya açık şekilde göz önünde yapılan bir faaliyet alanında varlık gösteren aktörlerin her eleştiriyi "parmak sallamak" olarak görmelerine mukabil, daha hoşgörülü yaklaşımlar benimsemeleri beklenir.

Keza demokrasinin özüne mütenasip düşen bu değil midir?

Bir başka ifadeyle, siyasiler için demokrasinin geliştirilmesi için yalnızca söylemsel olarak onun aşığı olduğunu ifade etmek tek başına yeterli ve anlamlı değil.

Demokratik değerleri içselleştirmek ve demokratik prensiplere uygun yönelimler belirlemek gerekir. 

Örneğin "Cumhurbaşkanı adayları belirlenirken, partilerin kendi üyelerine ve teşkilatlarına görüş sormaları ve bu eğilimlere uygun biçimde hareket etmeleri demokrasiye daha uygun düşen değil midir?"

Eleştiriye tahammül konusunu bir kenara bırakacak olursak, muhalefetin cumhurbaşkanı adayı hakkında üzerinde düşünülmesi gereken iki temel sorunun ortada olduğu söylenebilir. 

Birincisi, muhalefette yer alan herhangi bir parti liderinin cumhurbaşkanı adayı olarak belirlenmesi durumunda, seçim sürecinde parti liderliğini sürdürüp sürdürmeyeceği yahut ne kadar süre boyunca sürdüreceği muğlak bırakılamayacak ölçüde kritik bir sorudur.

Zira bu noktada verilecek karar, seçmenler tarafından bir samimiyet testi olarak görülebilir.

Ayrıca parti lideri olan bir cumhurbaşkanı adayının parlamento seçimlerinde onu destekleyen muhalefet partileri arasında haksız bir rekabete yol açacağı da gözden kaçırılmamalı.  

İkincisi, parlamenter rejime geçişi sağlayacak sayısal çoğunluğa ulaşılamadığı durumda, seçilecek cumhurbaşkanı adayının 5 yıl süreyle mevcut yetkilerle görev yapacağı odakta tutulması gereken bir meseledir.

Çünkü 6 farklı partinin bir koalisyon formatında ülkeyi yönetmekte yaşayabileceği sorunlar, umutların kısa sürede yitmesine neden olabilecek derecede risklidir. 

Bu sebeple, "kervan yolda düzülür" kolaycılığına düşmemek ve seçim sonrası sürecin muğlaklığa yer bırakmayacak ölçüde iyi planlanması gerekir. 

Açıkça belirtmek gerekiyor ki, muhalefetin adayının seçimi kazanması durumunda, yeni cumhurbaşkanını nereden bakılırsa bakılsın zor ve çok iyi idare edilmesi gereken bir süreç bekliyor.

Bu nedenle, muğlaklığa yer bırakılmayacak biçimde, çok iyi bir planlama yapılmalı. 

Unutulmamalı ki, yeni cumhurbaşkanı -büyük oranda- AK Parti'nin 21 yıldır hâkim olduğu bir bürokrasi ile çalışacak.

Dahası bugünkü seçim anketleri baz alınırsa, AK Parti'nin parlamento seçimlerinden birinci parti olarak çıkması durumunda, yol haritalarını sil baştan yapmak gerekebilir. 

Öyleyse son söz olarak şu söylenmeli:

Birçok karmaşık ihtimalin masada olduğu belirsiz bir durumda, ancak birçok farklı yol haritası üzerinde çalışılarak mesafe alınabilir. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.