Yakında kurulacak ve Elon Musk tarafından yönetilecek Hükümet Verimliliği Bakanlığı’yla (DOGE) Kongre'deki yeni DOGE grubu, “ölçüsüz harcamaları dizginlemeyi ve vergi mükelleflerinin paralarının israfına son verme” taahhüdünde bulundu. Peki, sonu görünmeyen ve sivillere aynı hizmetleri sağlamanın 200 katına mal olan 13 milyar dolarlık bir Savunma Bakanlığı programına ne dersiniz?
Bu, hem pahalı hem de etkisiz ve gereksiz bir program olan Guantanamo Körfezi'ndeki gözaltı merkezidir. 20 yılı aşkın bir süre önce bu ay ilk tutuklular gelmeye başlamıştı.
Açıldığından bu yana hapishanede 780 kişi yattı ve bunların neredeyse tamamı, çoğu durumda sahip olmadıkları bilgilerin elde edilmesi amacıyla işkenceye maruz kaldı. 780 kişiden sadece 9’u hakkında savaş suçundan dava açıldı ve sadece ikisi, biri mahkemeyle anlaşma yoluyla diğeriyse askeri komisyonda yargılandıktan sonra mahkum edildi. 9 kişi orada hayatını kaybetti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Başkan Biden bu ay 11 tutukluyu Umman'a gönderilmek üzere serbest bıraktı ve cezaevinde, daha önce yurt dışındaki gizli hapishanelerden getirilen 7 "yüksek değerli tutuklu" da dahil olmak üzere toplam 15 kişi kaldı. Bu kişiler tekrarlanan prosedür hataları, hak ihlalleri ve bu tür işlemleri yıldan yıla geciktiren personel değişiklikleri nedeniyle hâlâ yargılanmadı. Üç kişinin serbest bırakılması kararlaştırıldı ancak hiçbir ülke onları almayı kabul etmedi. ABD'nin serbest bırakmayacağı diğer üç kişi hakkında hiçbir hukuki işlem başlatılmadı. İki kişiyse hapis cezasını çekiyor.
Şimdi de ABD Başkanı Donald Trump, Guantanamo Körfezi'nde yaklaşık 30 bin kişiyi barındıracağını söylediği bir göçmen gözaltı tesisinin inşası için talimat verdi. Ancak 20 yılın ardından ABD, Guantanamo'daki neredeyse çeyrek asırlık gözaltı sistemiyle ne elde etti? Açıklanan rakamlar, sadece 30 kişi tutulurken tesisin en son yıllık işletme maliyetlerinin 540 milyon doları geçtiğini gösteriyor, bu da tutuklu başına 14 milyon dolardan daha yüksek bir rakam demek. Açıklanmayan gizli maliyetler de var, dolayısıyla toplam miktar şüphesiz daha yüksek.
2002'de açıldığından bu yana her yıl için kesin rakamlara ulaşmak zor, ancak ilk yıllarda ürün ve hizmet maliyetleri daha düşük olmasına rağmen, yüzlerce kişiyi barındırmanın, birkaç kişiyi tutmaktan daha pahalıya geldiği kesin. Bu nedenle senelik 540 milyon dolar, hapishanenin faaliyet gösterdiği yılları kapsayacak makul ama muhtemelen muhafazakar bir tahmin. Bu da Amerikan vergi mükelleflerine bugüne kadar 13 milyar dolar civarında bir maliyet çıkarıyor.
Bunlar büyük ölçüde sabit güvenlik giderleri zira tesis 24 saat zırhlı araçlar ve deniz devriyeleri de dahil kapsamlı biçimde gözetim altında tutuluyor. Kalan mahkumlar arasında en kötü şöhretli tutukluların da bulunduğu göz önüne alındığında, güvenliği azaltarak herhangi bir risk alınması pek muhtemel değil.
Elbette Guantanamo'dan hiç kimse kaçamadı; gardiyanlar, dikenli teller, çevredeki devriyeler ve köpekbalıklarıyla dolu sular dikkate alındığında bu pek olası değil. Ancak Savunma Bakanlığı için asla aşırı güvenlik diye bir şey yoktur, hiçbir zaman çok az güvenliğe sahip olma riskini de almazlar.
Guantanamo'daki masrafların artması muhtemel. Tesisler kötü iklim koşullarında yıpranıyor, yeni bir güvenli mahkeme salonu inşa edilmesi gerekiyor. Kalan mahkumlar yaşlandıkça sağlık ihtiyaçları da artıyor.
Son tahliyelerle birlikte tutuklu başına gözaltı maliyeti muhtemelen yıllık 30 milyon doları aşacak. Askeri mahkemelerce mahkum edilen iki kişi uzun süreli cezalara çarptırıldı (sırasıyla ömür boyu ve 30 yıl). ABD, haklarında idam istenen 5 kişinin cezasını onasa bile, yargılanacak 7 kişi daha var ve muhtemelen yıllarca orada kalacaklar. Haklarında hiçbir hukuki işlem başlatılmayan ve asla başlatılmayacak “sonsuz mahkumlar” büyük ihtimalle hayatlarını orada geçirecek.
Tesis, onlarca yıl geçtikten ve milyarlarca dolar harcandıktan sonra da kaçınılmaz olarak büyük maliyetlerle faaliyet göstermeye devam edecek.
Süper-maksimum güvenlikli hapishanedeki bir mahkumun ortalama yıllık maliyeti 60 bin ila 70 bin dolar. Gerçekten de Federal Cezaevleri Bürosu'nun, Guantanamo'nun nüfusunun 10 bin katından fazlasına denk gelen 160 bin mahkumu barındırmak için tüm bütçesi 8,3 milyar dolar.
Peki Guantanamo neden kapatılmadı? Bunun nedeni, Birleşik Devletler mahkemelerinin, çok ciddi terör eylemleriyle suçlananlar da dahil, terörist sanıkları yargılayamaması ya da yargılamaması değildir. Birleşik Devletler hapishanelerinin büyük teröristleri barındıramaması ve barındırmaması da sözkonusu değil.
Aralarında ayakkabı bombacısı, iç çamaşırı bombacısı, Boston Maratonu bombacısı ve sözümona 20. korsanın da yer aldığı, terörle bağlantılı suçlardan büyük cezalar alan 500 federal mahkum ve onların tutulduğu süper-maksimum güvenlikli hapishaneler var.
Bu kişilerin hiçbiri tutulduğu yerden kaçma riski taşımıyor. Ne var ki nadir görülen bir iki partili dayanışmayla Kongre, Guantanamo'daki herhangi bir tutuklunun yargılanmak ya da hapsedilmek üzere ABD'ye getirilmesini yasaklamıştır. Bu tür bir siyasi gösteri, Amerikan vergi mükelleflerine milyarlarca dolara mal oldu ve iptal edilmediği takdirde milyarlarca dolara daha mal olacaktır.
Elon, 2 trilyon dolarlık devlet israfını bulmak istiyorsan işe Guantanamo'dan başla. Başkan Obama, Guantanamo'yu Amerika'nın hukukun üstünlüğüne bağlılığını “lekelediğini” söylemişti. Bu aynı zamanda bir kırmızı mürekkep lekesi, hatta seli.
İnsan hakları avukatı Eric Lewis, The Independent'ın yönetim kurulu üyesidir
Independent Türkçe için çeviren: Yasin Sofuoğlu
© The Independent