Kara Pazartesi tarihe yeni küresel resesyonun başlangıç günü olarak mı geçecek?

Piyasalar çökerken Donald Trump gümrük vergileri konusunda geri adım atmayı reddetti ve bunun yerine Amerikalıları hisse senetlerini panikle satmaktan vazgeçmeye çağırdı. Keir Starmer, ikincil zarara uğramaktan kaçınsa iyi olur

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer (Reuters)

Donald Trump'ın Kara Pazartesi'sinde dünyanın dört bir yanındaki hisse senedi piyasaları, ABD Başkanı'nın sert gümrük vergilerinin en azından bir süreliğine kalıcı olacağına karar vererek çakıldı. Bunu yakında Trump'ın küresel resesyonu takip edebilir.

Bazı müttefikleri tedirgin olsa da ABD Başkanı pişmanlık duymuyor. Trump'ın "ilaç" dediği şey şimdiden hastaya zarar vermeye başladı. Wall Street'in önde gelen hisse senedi endeksi S&P 500'ün, Trump'ın Amerikalıları hisse senetlerini panikle satmaktan vazgeçmeye çağırmasına rağmen açılışta yüzde 4'ten fazla düştüğü göz önüne alındığında, o gün yeni bir küresel durgunluğun başladığı gün olarak hatırlanabilir.

Tıpkı 1992'de Birleşik Krallık'ın (BK) Avrupa döviz kuru mekanizmasından çıktığı Kara Çarşamba'dan sonra eski Başbakan John Major'da olduğu gibi Trump da suçlanacaktır. Muhafazakarlar ekonomik güvenilirliklerini geri kazanamamış ve büyüyen bir ekonomi bile 1997'de İşçi Partisi'nin ezici seçim zaferini engelleyememişti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Bu yavaş bir ölümdü. Bunun aksine Liz Truss'ın başbakanlığı, 2022'deki felaket mini bütçesinin piyasaları ürkütmesi üzerine bir aydan kısa sürmüştü.

Tüm dünyanın Trump'ın kendi ayağına iki defa sıktığını bilmesi Keir Starmer için züğürt tesellisi.BK, ABD'yle ticaret anlaşması yaparak yüzde 10'luk gümrük vergisini azaltsa bile, BK ekonomisinin küresel ticaret savaşından büyük zarar göreceğini kendisi ve bakanları da anlamış durumda.

Uğursuz bir şekilde, danışmanlık şirketi KPMG tarafından yapılan ilk değerlendirme, GSYH'nin bu yıl ve gelecek yıl sadece yüzde 0,8 oranında büyüyeceğini gösteriyor (önceki tahminleri sırasıyla yüzde 1,7 ve yüzde 1,4'tü).

Dolayısıyla hafta sonu bakanlar küreselleşmenin sona erdiğini öne sürerken ve başbakan Chequers'daki inzivasından Avrupa ve Kanada'daki müttefiklerine telefon ederken bir telaş yaşandı. Başbakan iki mesaj veriyordu: BK, ABD dışındaki ülkelerle ticareti arttırmaya açık ve ABD Başkanı'nı eleştirmeyi reddetmesi serbest ticareti arttırmak için başkalarıyla çalışmasına engel değil.

Trump'ın gümrük vergilerini açıklamasından bu yana yaptığı ilk konuşmada Starmer, Jaguar Land Rover'ın Solihull fabrikasındaki işçilere ve patronlara "bunun geçici bir dönem değil", "tamamen yeni bir dünya" olduğunu söyledi.

Soğukkanlı olmak gerekiyor, ticaret savaşının kazananı yoktur... Ama aynı zamanda acilen harekete geçmeliyiz, çünkü çağımızın büyük meydan okumasına karşı bir ulus olarak birlikte yükselmeliyiz [...], bu küresel istikrarsızlık çağında güvende olmak için Britanya'yı yenilemeliyiz.

Ticaret engellerini azaltmak için diğer ülkelerle birlikte çalışma sözü verdi ve ABD'yle ancak "ulusal çıkarlara uygun" olması halinde ticaret anlaşması imzalayacağında ısrar etti (pek de şaşırtıcı değil).

Starmer'ın sözleri, ABD-BK ticaret anlaşmasının bakanların umduğu gibi bu ay sonundan daha geç imzalanabileceğini gösterdi. Aynı zamanda kendisini eleştirenlerin iddia ettiği gibi Trump'ın cebinde olan biri gibi görünmeme arzusunu da yansıtıyordu. Başkan'a özel olarak "kimsenin gümrük tarifelerini hoş karşılamadığını" söylediğini ima etti ama yine de onu kamuoyu önünde eleştirmekten kaçındı.

Başbakan "aktif bir hükümet" sözü verdi ve bunu "kolları sıvayıp sahaya inen" bir hükümet diye tanımladı. Britanya şirketlerini "fırtınadan korumak" için uzun zamandır beklenen sanayi politikasının iki unsurunun "peşinatını" teklif etti: Elektrikli araçlara geçişte otomobil endüstrisi için daha esnek kurallar ve Wellcome Trust'la ortaklaşa yeni sağlık verileri araştırma hizmetine 600 milyon sterline kadar yatırım.

Starmer "istikrar" sözü vermiş olsa da Downing Sokağı haklı olarak bunun yeterli olmadığını tahmin ediyor. Rishi Sunak ve Jeremy Hunt, Truss felaketinden sonra bunu sağlamış ancak Kara Çarşamba'dan sonra olduğu gibi, Muhafazakarlar için ok yaydan çıkmıştı.

Dolayısıyla Starmer istikrarın statükoyu korumak anlamına gelmediğini hatırlatmaya hevesli. Seçmenler değişim için haykırırken ve İşçi Partisi bunu vaat etmişken akıllıca bir hareket. Bu nedenle Starmer, popülist sağın yapacağı gibi kurumları parçalamadan ya da korumacılığa geri çekilmeden, düzenlemeleri azaltarak hem endüstriyi hem de hükümetin kendisini "yeniden şekillendirmekten" bahsediyor.

Ancak şimdilik hükümetin ekonomiyi yeniden yapılandırmasının sınırları var. Medyanın sorularını yanıtlayan Starmer, İşçi Partili milletvekillerinin hükümetin Rachel Reeves'in mali kurallarını gevşetebileceği yönündeki umutlarını boşa çıkardı. Starmer ayrıca İşçi Partisi'nin gelir vergisini, çalışanlar için ulusal sigortayı ya da KDV'yi arttırmama yönündeki manifesto taahhüdüne sadık kalacağını söyledi.

"İlk hamle daha fazla vergi olamaz" dedi. Maliye bakanı Reeves, ekimde bütçesini hazırlarken kabineye ya da İşçi Partisi parlamenterlerine daha fazla harcama kesintisi dayatamayacağını anladığında ikinci hamlenin bu olacağından şüpheleniyorum.

Starmer doğru adımlar atıyor ancak önündeki zorluk, ekonomik büyümeyi güvence altına almak için "daha ileri ve daha hızlı" gitmek, bunu "gaza basmak" ve "ikiye katlamak" gibi söylemleri, halkın fark edeceği somut kazanımlar sağlamaya dönüştürmek. Trump, Birleşik Krallık'la ticaret anlaşmasını geciktirirse bu görev daha da zorlaşacaktır.

Starmer, kontrolü dışındaki olaylar nedeniyle ne kadar zor bir duruma düşmüş olursa olsun, mazeretten daha fazlasını sunup seçmenlere fark yarattığını göstermeli. Bu hiç de kolay olmayacak.



independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Çağatay Koparal

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU