Taassup aslında kendi inşa ettiğimiz şeffaf duvarlardır ki, farkına varmaksızın içinde baskılandığımız ve daraldığımız bu zindan zamanla bizi dışımızdaki dünyaya karşı duyarsızlaştırır ve körleştirir.

Öyle ki elimizin altında düşünsel ve duygusal araçlar gibi duran o aşinası olduğumuz yaşamsal avadanlık hiç farkına varmadığımız bir biçimde bizi kendimize bile yabancılaştırır.

Kendi içine kapanma ve baskılanma ile ilgili alışkanlıklarımız bir yandan hayatımızı kolaylaştırırken öte yandan bizi hakikatten uzaklaştırır. 

Kur'an'ın ataların yoluna uymak olarak tanımladığı ve eleştirdiği bu gibi bir tutum, buna maruz kalanları bir çıkmaza düşüren temel etken olsa da bunu idrakten de yoksundurlar.

Çünkü bu idrak ancak aklın kullanılmasıyla varılabilecek bir hakikattir.

Buna ise çoğu kez farklı ya da dışarıdan bir bakışın uyarılarıyla ulaşılabilir; eğer bu uyarıya kıymet verilebilir ve dikkat edilebilirse.

O sayede daral(tıl)ıp baskılanan şartların dışına çıkılabilir, hayat nesnel bir bakışla kavranabilir.  

Uyarıcı bir bakışa sahip olanlar, var olan şartlanmışlıkların ve cepheleşmelerin dışında duran ve hayatı yüksek bir bakış'la değerlendirebilen şahsiyetlerdir.

Temel vasıfları tefekkür, eleştiri, düşünsellik ve nesnellik olan bu şahsiyetler, belli bir cephede yer almak yerine verili cephelerin dışında durarak kurtuluşa ve özgürleşmeye dair çareler üretirler.

Azın azıdırlar belki ama zaten çoğunluğun şartlanmışlığından uzaklaşarak bu noktaya gelmişlerdir.

Azlıkları nedeniyle kitlesel bir güce sahip olmasalar da bakışlarındaki yükseklik nedeniyle toplumları içerisine gömüldükleri taassup duvarlarından çıkararak özgürleştiren onların bu bağımsız tutumları ve fikirleridir.

Her ne kadar farklı bir biçimde yorumlansa da A'râf Suresi 46. ayette atıfta bulunulur bu yüksek bakışa sahip olanlara:

İki kesim arasında bulunan yüksek bakış sahipleri, henüz cennete girmeyen ama bunu umanları bakışlarındaki o ferasetle simalarından tanır ve selamlarlar…

Zalimlere bakınca da, çokluğunuz da, tasladığınız büyüklük de size bir yarar sağlamadı derler.  

Esasında burada, yaşadığımız dünyaya da bir telmih vardır.

Cennet de cehennem de bu dünyadaki kazanımlarımızla vasıl olunacak bir yerdir.

Bu yer ahirette olabileceği gibi bu dünyada da olabilir.

Doğru, adil, barışçı ve olumlu davranışlarla bu dünya da bir cennete ya da tersi bir tutumla cehenneme dönüştürülebilir.

İşte o yüksek bakışa (irfana) sahip olanlar, düşünsel derinlikleriyle insanların gidişatını teşhis ederek onları uyarır, eleştirir, hayra ve hakkaniyete ya da kötülüklerinden uzaklaşmaya çağırarak toplumsal karşıtlıkların baskısını olumludan yana bükmeye çalışırlar. 

İşte bu yüksek bakış sahipleri (ârifler), bulundukları toplumsal kesimin çıkarlarına ve taassuplarına gömülmüş olanlara seslenerek hakikatten yana bir duyarlılık oluşturmaya çalışırlar.

Bunun tarafgir bir kesimin baskısı altında yapılamayacağı ise oldukça açıktır.

Ârif olanlar ise tarafgirlikten uzaklaştıkları o düşünsel yolculukları sonucu ne denli yükselirlerse o denli de yalnızlaşırlar.

Hatta kimi kez Sokrates gibi katledilir kimi de Muhammed (as) gibi uzak diyarlara giderek (kovularak) hakikate dair savaşımı kendilerini anlayabilen o uzaktakilerle sürdürürler.

Yaşadığımız ülkede de bu tip bir vasatın olduğu malum. Ve burada da kendi taassuplarına gömülmüş iki kesim var.

İktidarlar değişse de bakış açıları değişmeyen bu kesimlerin tarafgirliklerinin yarattığı taassupla adeta körleşen bakışları kendi hatalarını görmezden gelirken, tüm dikkatlerini karşılarındakini suçlamaya verir.

Ama bir de bunların dışına çıkarak hakikati arama mücadelesini bu taassuplara yönelik eleştirileriyle veren azın azı bir kesim var ki toplumun düşünceye ve irfana dair nesi varsa işte bunlar tarafından üretilir: Mehmet Âkif, Cemil Meriç, Kemal Tahir, Nurettin Topçu, İdris Küçükömer, Hikmet Kıvılcımlı… gibi. 

Hayatı boyunca hakkı ve adaleti savunduğu ve haksızlıklara karşı sesini yükseltmekten kaçınmadığı için sonunda yurdunu terk etmek zorunda kalan Âkif, beklediği hürriyete ve istiklâle kavuşamamanın ıstırabıyla hayatını yad ellerde sürdürür.

Nurettin Topçu'nun durduğu yer ise Herodyen egemen güçlere perestiş olmadığı gibi Zelodyen bir kendine kapanmışlığın taassubu da değildir. Bu ise onu hakikat savunusunda giderek yalnızlaştığı bir hale düşürür.

Bu nedenle ortaya konulacak çözüm yolu, Batıcı veya Doğucu ya da sağcı veya solcu kamplardan birisine katılmak yerine, farklı ve adaletli bir dünyanın inşasına yönelik olmalıdır; yani Kemal Tahir'in o günün şartları içerisindeki deyişiyle "Ortadoğu'da, hatta Afrika'da, bir üçüncü dünya" oluşturulmalıdır.

Bu ise kapitalist bir sınırsız mülkiyetçilik kadar, sosyalist bir mülkiyetsizlik anlamına da gelmeyecek bir iktisadi ve sosyal anlayışın geliştirilmesiyle mümkün olacaktır.

Cemil Meriç de kendisini arâftaki bir Müslüman sosyalist olarak tanımlar ve "Türkiye'de sol'un sağlaşması, sağ'ın sollaşması gerektiği"ni belirtir.

Kutuplaşmaya karşıdır zira yobazlıktır bu. Kuşkusuz ki en doğrusu bu, sağcılaşma ya da solculaşmanın dışına çıkacak olan bir yüksek bakışı oluşturabilmektir.

İdris Küçükömer'e göre ise "Batıcı akımın en önemli yanı, gerçek bir tezin çıkmasını önleyen bir akım olarak gözükmesidir."

Batılılaşmacılar arasındaki "sürtüşme hem Osmanlıların son döneminde ve hem de Cumhuriyet döneminde halk için bir kurtuluş yolu getirememiştir. Bununla beraber Said Halim Paşa ve Mehmet Akif gibi İslamcılar, kendilerine ilerici denen Batılaşma yolunu seçenlere (Tanzimatçılara, Yeni Osmanlılara ya da Jön Türklere, CHP'ye vs.'ye) göre daha tutarlı görünüyorlar."

Ama bu İslamcı tez de zamanla güdük siyaset heveskârları tarafından ele geçirilerek belli bir muhterisler gurubunun elinde çar çur edilecektir.

Hikmet Kıvılcımlı da İslam tarihine yönelik bir farklı bakışla, oradaki nakısaları gördüğü gibi tarihin atladığı veya örtbas ettiği bazı gerçeklere de işaret etmiştir.

Sözgelimi İslam tarihçilerinin cennetle müjdelenenler olarak tanımladığı on sahabenin aslında Peygamberin şûrası olduğunu söyleyerek, farkına varılamayan bir gerçeğe işaret edebilmiştir.

Zira Hz. Muhammed (as) nebevi siyaset geleneğini pastoral çoban-sürü ilişkisinden çıkararak raiyyetten insaniyete yöneltmiş ve şûra esasına dayanan bir "birlikte düşünme ve birlikte eylemeye" dair bir anlayışı miras bırakmıştır.

Ama bu özgün miras giderek katı bir gelenekçilik tarafından devrimci ve yenilikçi niteliklerinden uzaklaştırılmış; yöntemi değil de olguyu esas alanlar bir süre sonra bu olguyu tekrarlayan bir taassuba boğulmuşlardır.

Sözgelimi şûra ilkesi üzerinde yeterince tefekkür edilemediği için, mezkûr on şahsiyet Muaviye'ye gelene kadar öldüğü veya siyasetten çekildiğinden, şûra ilkesi unutulmuş ve iktidar Muaviye gibi siyaset baronlarının eline geçmiştir.

Dolayısıyla tarih içerisinde yazılan halifeliğe veya hilafete dair tezler de Peygamber (as)'in ortaya koyduğu şûra yöntemine değil, Muaviye'nin sultanlığa dayanan, Bizans ve Sasani yönetimlerinden mülhem mütehakkim yönetimlerinin, saray mollaları tarafından meşrulaştırılan siyasetnamelerinden ibarettir. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 2/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 3/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 4/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 5/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 6/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 7/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 8/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 9/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 10/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 11/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 12/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 13/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 14/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 15/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 16/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 17/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 18/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 19/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 20/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 21/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 22/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 23/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 24/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 25/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 26/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 27/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 28/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 29/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 30/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

Bu fiili durum ne yazık ki Osmanlı İmparatorluğunun çöküşüne değin sürdürülmüş, özünde tek adam sultasına dayanan bu geleneğin dönüştürülmesine dair ortaya çıkan fırsat ise yine iki kutuplu bir mantığın taraftarlarınca kendi iktidarlarını savunmaya yönelik bir taassupla heba edilmiştir.

Batıcı cephe Kemalist bir sultayı iktidarda tutmaya çalışırken karşı cephe ise sağcı liderler sultasıyla bunu cevaplamaya çalışmış ama süreç bu çatışmacılığın dışındaki bir hakikat araştırısına, hakkaniyete ve adalete dayanan bir toplumun ve siyasetin oluşturulmasına yönelememiştir. 

Oysaki bu süreçte Batı dünyası, kendi deneyimlerinden yola çıkarak nispeten olumlu bir siyaseti inşa etme çabasına girdiği halde, Batıcıların bu dünyaya duydukları özen de sadece biçimde kalmış, şûra sistemi anlaşılamadığı gibi demokratik siyaset de biçimsel bir uyarlanma çabasından öteye gidememiştir. 

Sorunun özü ise tefekkürden, eleştiriden ve samimiyetten yoksunlukta, salt biçimsel yollar ve araçsal tutumlarla kazanılacak bir başarıyla yetinmektedir.

Bu tutum ise Batıcıları Batı'yı yükselten değerleri anlamaktan yoksunlaştırdığı gibi, muhafazakârları da korumaya çalıştıkları değerlerin özünü kavrayamadıkları eleştirel bir tefekkürden uzak tutmuştur.  

Meseleyi salt biçimsel bir güç kazanımı olarak gören ve çevrelerinde buna yönelik bir taassup yaratan her iki kesimin bu körlükleri, bunlara yönelik iyi niyetli eleştirilere de kapalı olunca, bulunduğumuz ülke de Batı ile Doğunun olumluluklarıyla beslenip yükseleceğine, Batı ile Doğunun çatıştığı bir taassupla, debelendiği o kritik eşiği bir türlü aşamamaktadır.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.