Taassup aslında kendi inşa ettiğimiz şeffaf duvarlardır ki, farkına varmaksızın içinde baskılandığımız ve daraldığımız bu zindan zamanla bizi dışımızdaki dünyaya karşı duyarsızlaştırır ve körleştirir.

Öyle ki elimizin altında düşünsel ve duygusal araçlar gibi duran o aşinası olduğumuz yaşamsal avadanlık hiç farkına varmadığımız bir biçimde bizi kendimize bile yabancılaştırır.

Kendi içine kapanma ve baskılanma ile ilgili alışkanlıklarımız bir yandan hayatımızı kolaylaştırırken öte yandan bizi hakikatten uzaklaştırır. 

Kur'an'ın ataların yoluna uymak olarak tanımladığı ve eleştirdiği bu gibi bir tutum, buna maruz kalanları bir çıkmaza düşüren temel etken olsa da bunu idrakten de yoksundurlar.

Çünkü bu idrak ancak aklın kullanılmasıyla varılabilecek bir hakikattir.

Buna ise çoğu kez farklı ya da dışarıdan bir bakışın uyarılarıyla ulaşılabilir; eğer bu uyarıya kıymet verilebilir ve dikkat edilebilirse.

O sayede daral(tıl)ıp baskılanan şartların dışına çıkılabilir, hayat nesnel bir bakışla kavranabilir.  

Uyarıcı bir bakışa sahip olanlar, var olan şartlanmışlıkların ve cepheleşmelerin dışında duran ve hayatı yüksek bir bakış'la değerlendirebilen şahsiyetlerdir.

Temel vasıfları tefekkür, eleştiri, düşünsellik ve nesnellik olan bu şahsiyetler, belli bir cephede yer almak yerine verili cephelerin dışında durarak kurtuluşa ve özgürleşmeye dair çareler üretirler.

Azın azıdırlar belki ama zaten çoğunluğun şartlanmışlığından uzaklaşarak bu noktaya gelmişlerdir.

Azlıkları nedeniyle kitlesel bir güce sahip olmasalar da bakışlarındaki yükseklik nedeniyle toplumları içerisine gömüldükleri taassup duvarlarından çıkararak özgürleştiren onların bu bağımsız tutumları ve fikirleridir.

Her ne kadar farklı bir biçimde yorumlansa da A'râf Suresi 46. ayette atıfta bulunulur bu yüksek bakışa sahip olanlara:

İki kesim arasında bulunan yüksek bakış sahipleri, henüz cennete girmeyen ama bunu umanları bakışlarındaki o ferasetle simalarından tanır ve selamlarlar…

Zalimlere bakınca da, çokluğunuz da, tasladığınız büyüklük de size bir yarar sağlamadı derler.  

Esasında burada, yaşadığımız dünyaya da bir telmih vardır.

Cennet de cehennem de bu dünyadaki kazanımlarımızla vasıl olunacak bir yerdir.

Bu yer ahirette olabileceği gibi bu dünyada da olabilir.

Doğru, adil, barışçı ve olumlu davranışlarla bu dünya da bir cennete ya da tersi bir tutumla cehenneme dönüştürülebilir.

İşte o yüksek bakışa (irfana) sahip olanlar, düşünsel derinlikleriyle insanların gidişatını teşhis ederek onları uyarır, eleştirir, hayra ve hakkaniyete ya da kötülüklerinden uzaklaşmaya çağırarak toplumsal karşıtlıkların baskısını olumludan yana bükmeye çalışırlar. 

İşte bu yüksek bakış sahipleri (ârifler), bulundukları toplumsal kesimin çıkarlarına ve taassuplarına gömülmüş olanlara seslenerek hakikatten yana bir duyarlılık oluşturmaya çalışırlar.

Bunun tarafgir bir kesimin baskısı altında yapılamayacağı ise oldukça açıktır.

Ârif olanlar ise tarafgirlikten uzaklaştıkları o düşünsel yolculukları sonucu ne denli yükselirlerse o denli de yalnızlaşırlar.

Hatta kimi kez Sokrates gibi katledilir kimi de Muhammed (as) gibi uzak diyarlara giderek (kovularak) hakikate dair savaşımı kendilerini anlayabilen o uzaktakilerle sürdürürler.

Yaşadığımız ülkede de bu tip bir vasatın olduğu malum. Ve burada da kendi taassuplarına gömülmüş iki kesim var.

İktidarlar değişse de bakış açıları değişmeyen bu kesimlerin tarafgirliklerinin yarattığı taassupla adeta körleşen bakışları kendi hatalarını görmezden gelirken, tüm dikkatlerini karşılarındakini suçlamaya verir.

Ama bir de bunların dışına çıkarak hakikati arama mücadelesini bu taassuplara yönelik eleştirileriyle veren azın azı bir kesim var ki toplumun düşünceye ve irfana dair nesi varsa işte bunlar tarafından üretilir: Mehmet Âkif, Cemil Meriç, Kemal Tahir, Nurettin Topçu, İdris Küçükömer, Hikmet Kıvılcımlı… gibi. 

Hayatı boyunca hakkı ve adaleti savunduğu ve haksızlıklara karşı sesini yükseltmekten kaçınmadığı için sonunda yurdunu terk etmek zorunda kalan Âkif, beklediği hürriyete ve istiklâle kavuşamamanın ıstırabıyla hayatını yad ellerde sürdürür.

Nurettin Topçu'nun durduğu yer ise Herodyen egemen güçlere perestiş olmadığı gibi Zelodyen bir kendine kapanmışlığın taassubu da değildir. Bu ise onu hakikat savunusunda giderek yalnızlaştığı bir hale düşürür.

Bu nedenle ortaya konulacak çözüm yolu, Batıcı veya Doğucu ya da sağcı veya solcu kamplardan birisine katılmak yerine, farklı ve adaletli bir dünyanın inşasına yönelik olmalıdır; yani Kemal Tahir'in o günün şartları içerisindeki deyişiyle "Ortadoğu'da, hatta Afrika'da, bir üçüncü dünya" oluşturulmalıdır.

Bu ise kapitalist bir sınırsız mülkiyetçilik kadar, sosyalist bir mülkiyetsizlik anlamına da gelmeyecek bir iktisadi ve sosyal anlayışın geliştirilmesiyle mümkün olacaktır.

Cemil Meriç de kendisini arâftaki bir Müslüman sosyalist olarak tanımlar ve "Türkiye'de sol'un sağlaşması, sağ'ın sollaşması gerektiği"ni belirtir.

Kutuplaşmaya karşıdır zira yobazlıktır bu. Kuşkusuz ki en doğrusu bu, sağcılaşma ya da solculaşmanın dışına çıkacak olan bir yüksek bakışı oluşturabilmektir.

İdris Küçükömer'e göre ise "Batıcı akımın en önemli yanı, gerçek bir tezin çıkmasını önleyen bir akım olarak gözükmesidir."

Batılılaşmacılar arasındaki "sürtüşme hem Osmanlıların son döneminde ve hem de Cumhuriyet döneminde halk için bir kurtuluş yolu getirememiştir. Bununla beraber Said Halim Paşa ve Mehmet Akif gibi İslamcılar, kendilerine ilerici denen Batılaşma yolunu seçenlere (Tanzimatçılara, Yeni Osmanlılara ya da Jön Türklere, CHP'ye vs.'ye) göre daha tutarlı görünüyorlar."

Ama bu İslamcı tez de zamanla güdük siyaset heveskârları tarafından ele geçirilerek belli bir muhterisler gurubunun elinde çar çur edilecektir.

Hikmet Kıvılcımlı da İslam tarihine yönelik bir farklı bakışla, oradaki nakısaları gördüğü gibi tarihin atladığı veya örtbas ettiği bazı gerçeklere de işaret etmiştir.

Sözgelimi İslam tarihçilerinin cennetle müjdelenenler olarak tanımladığı on sahabenin aslında Peygamberin şûrası olduğunu söyleyerek, farkına varılamayan bir gerçeğe işaret edebilmiştir.

Zira Hz. Muhammed (as) nebevi siyaset geleneğini pastoral çoban-sürü ilişkisinden çıkararak raiyyetten insaniyete yöneltmiş ve şûra esasına dayanan bir "birlikte düşünme ve birlikte eylemeye" dair bir anlayışı miras bırakmıştır.

Ama bu özgün miras giderek katı bir gelenekçilik tarafından devrimci ve yenilikçi niteliklerinden uzaklaştırılmış; yöntemi değil de olguyu esas alanlar bir süre sonra bu olguyu tekrarlayan bir taassuba boğulmuşlardır.

Sözgelimi şûra ilkesi üzerinde yeterince tefekkür edilemediği için, mezkûr on şahsiyet Muaviye'ye gelene kadar öldüğü veya siyasetten çekildiğinden, şûra ilkesi unutulmuş ve iktidar Muaviye gibi siyaset baronlarının eline geçmiştir.

Dolayısıyla tarih içerisinde yazılan halifeliğe veya hilafete dair tezler de Peygamber (as)'in ortaya koyduğu şûra yöntemine değil, Muaviye'nin sultanlığa dayanan, Bizans ve Sasani yönetimlerinden mülhem mütehakkim yönetimlerinin, saray mollaları tarafından meşrulaştırılan siyasetnamelerinden ibarettir. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 2/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 3/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 4/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 5/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 6/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 7/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 8/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 9/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 10/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 11/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 12/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 13/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 14/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 15/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 16/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 17/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 18/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 19/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 20/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 21/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 22/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 23/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 24/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 25/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 26/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 27/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 28/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 29/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 30/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

Bu fiili durum ne yazık ki Osmanlı İmparatorluğunun çöküşüne değin sürdürülmüş, özünde tek adam sultasına dayanan bu geleneğin dönüştürülmesine dair ortaya çıkan fırsat ise yine iki kutuplu bir mantığın taraftarlarınca kendi iktidarlarını savunmaya yönelik bir taassupla heba edilmiştir.

Batıcı cephe Kemalist bir sultayı iktidarda tutmaya çalışırken karşı cephe ise sağcı liderler sultasıyla bunu cevaplamaya çalışmış ama süreç bu çatışmacılığın dışındaki bir hakikat araştırısına, hakkaniyete ve adalete dayanan bir toplumun ve siyasetin oluşturulmasına yönelememiştir. 

Oysaki bu süreçte Batı dünyası, kendi deneyimlerinden yola çıkarak nispeten olumlu bir siyaseti inşa etme çabasına girdiği halde, Batıcıların bu dünyaya duydukları özen de sadece biçimde kalmış, şûra sistemi anlaşılamadığı gibi demokratik siyaset de biçimsel bir uyarlanma çabasından öteye gidememiştir. 

Sorunun özü ise tefekkürden, eleştiriden ve samimiyetten yoksunlukta, salt biçimsel yollar ve araçsal tutumlarla kazanılacak bir başarıyla yetinmektedir.

Bu tutum ise Batıcıları Batı'yı yükselten değerleri anlamaktan yoksunlaştırdığı gibi, muhafazakârları da korumaya çalıştıkları değerlerin özünü kavrayamadıkları eleştirel bir tefekkürden uzak tutmuştur.  

Meseleyi salt biçimsel bir güç kazanımı olarak gören ve çevrelerinde buna yönelik bir taassup yaratan her iki kesimin bu körlükleri, bunlara yönelik iyi niyetli eleştirilere de kapalı olunca, bulunduğumuz ülke de Batı ile Doğunun olumluluklarıyla beslenip yükseleceğine, Batı ile Doğunun çatıştığı bir taassupla, debelendiği o kritik eşiği bir türlü aşamamaktadır.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.