MI5'ın (Güvenlik Servisi) başı ciddi belada. Britanya'nın iç istihbarat teşkilatının kendisi haber oldu. Kız arkadaşına palayla saldıran zalim Neonazi, MI5 için para karşılığı çalışan bir gizli ajan çıktı. Kadın, casusu mahkemeye verdiğinde MI5 olayın medyadaki yansımalarını yönetmeye çalıştı ama nihayetinde BBC ve yargıya yalan söylemiş oldu.
Ajan X davası ve aile içi istismar iddiaları, 4 yılı aşkın bir süredir MI5 için kanayan bir yara durumunda. 2022'de dönemin Gölge İçişleri Bakanı Yvette Cooper, "korkunç ve tehlikeli aile içi istismar suçuyla" ilgili endişelerin MI5 tarafından nasıl ele alındığına bakarak davanın "bağımsız bir şekilde değerlendirilmesi" çağrısında bulunmuştu.
Ancak MI5 çalışanlarının bu aile içi şiddet meselesini ele almak yerine hikayeyi yok etmeye çalıştığı artık ortaya çıktı. Davayı kamuoyuna ilk kez bildiren BBC'ye, bu erkeğin kız arkadaşına yönelik bir pala saldırısına karışmadığını söyledikten sonra medyanın ajanın adını vermesini durdurmak için mahkemeye gitmişler. MI5'ın başkanı Sör Ken McCallum da 2021'in sonlarında BBC'nin genel müdürü Tim Davie'ye telefon ederek hazırladıkları hikayenin "hem yanlış hem de sorumsuz" olduğunu öne sürmüş.
BBC'ye göre MI5, olayı soruşturan BBC muhabiri Daniel De Simone'la yaptığı görüşmeler hakkında mahkemelere üç kez yalan söyledi. MI5, çalışanlarının De Simone'la kurduğu temaslar boyunca bahsi geçen erkeğin casus olduğunu ne onaylama ne de inkar etme politikasına uyduklarını ileri sürdü. Ancak BBC, ajansın üst düzey bir yöneticisinin De Simone'a Ajan X'in, aile içi şiddet uyguladığı iddia edilen zamanda aktif olmasa da, para karşılığı çalışan bir casus olduğunu söylediği bir kayıt yayımladı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Yoldan çıkan ajanlar, ülkeyi terörist ve radikal örgütlerden korumakla görevli bir güvenlik kurumu için mesleki bir tehlike arz ediyor.
Hikayenin ayrıntıları kamuya yayıldığında bu bir itibar zararını sınırlama vakası haline gelir.
Devlet kurumlarıyla ilgili çoğu kötü tanıtımda olduğu gibi, neredeyse her zaman en büyük zarara yol açan şey ilk günahtan ziyade örtbas etme çabalarıdır.
MI5 artık BBC ve üç mahkemeye yönelik "kayıtsız şartsız özür" yayımlayarak yaşananları "ciddi bir hata" diye nitelendirirken İçişleri Bakanı, MI5'ın mahkemelere nasıl sahte kanıt sunduğunu soruşturmak üzere Kral'ın Danışmanı ve eski devlet hukuk servisi başkanı Sör Jonathan Jones'u "bağımsız dış denetçi" olarak atadı.
Bu bir özel kurum, bir devlet dairesi veya hatta BBC hakkında bir hikaye olsaydı, yerlere kapanarak dilenen bir özrün ardından kendine çeki düzen verme sözüyle son nokta konup geçilebilirdi.
Ancak MI5'ın itibarı, bu kuruluşlardan herhangi birinin kamuoyu karşısındaki duruşundan çok daha önemlidir.
Polis gibi Güvenlik Servisi de Britanya'daki kamuoyunun rızasıyla araştırma ve gözetleme görevlerini icra ediyor. Topladığı istihbarat, polis ve devlet kurumları tarafından toplumun üyelerini gözaltına alıp tutuklamak için kullanılıyor. Çalışanları, mahkemede neredeyse her zaman inanılan ve genellikle bel bağlanarak bir bireyi özgürlüğünden etmeye veya ülkeden kovmaya yönelik kanıtlar sunar.
Hakimler, MI5'ın kendilerine söylediklerini hakikat olarak kabul eder çünkü kurumun itibarı ve dürüstlüğü en yüksek standartta tutulur.
Ajan X davası, avukatların ve hakimlerin duydukları ifadelerin kesinliğini ve hatta doğruluğunu artık meşru bir şekilde sorgulamasına geçit verecek.
MI5 ve MI6 (Gizli İstihbarat Servisi), yoldan çıkan ajanları ve çalışanları ele alma konusunda uzun bir geçmişe sahiptir. Freddie Scappaticci diye de bilinen çift taraflı Kuzey İrlanda ajanı "Stakeknife", Anthony Blunt, Kim Philby ve David Shayler ajansın halkla ilişkiler yönetimi becerilerini test etmişti.
MI5 muhbiri olarak çalışırken yoldan çıkan casuslarla ilgili vakaları haberleştiriyorum. İslam Devleti'nin 2012-2016'daki yükselişi sırasında MI5, Birleşik Krallık'ın güvenliğini tehdit eden terör hücrelerine yaklaşmak zorunda kaldı. Bazı muhbirler istihbarat sağlamaya başlasa da sonrasında Britanya ve MI5'taki yöneticilerine karşı düşmanca davranıp Birleşik Krallık'a yönelik terör tehdidine dönüştü. Bu vakaların ayrıntıları hala sıkı bir gizliliğe tabi ancak medya stratejisi konusunda ders alınmadığı artık aşikar.
MI5, örgütünün gizli çalışmalarını korumaktan kaynaklanan kamu yararını, kamunun kendi adına neler yapıldığını bilme hakkıyla dikkatli bir şekilde dengelemekle yükümlüdür.
Yine de MI5 çalışanlarının, bir vaka kamuya açık hale geldikten sonra tüm bilgileri kontrol etmenin mümkün olmayacağını kabullenmesi hayati önemde. Güvenlik Servisi'nin 100 yılı aşkın bir süre önce kurulmasından beri mahkemeler, diğer herkes gibi MI5'ın da yasaların üstünde olmadığını belirledi. Anayasamızın bu temel ilkesine saygı gösterilmemesi, yurttaşların korunmasında bu kadar kritik bir rol oynayan ulusal güvenlik kurumuna yönelik halk güvenini büyük ölçüde baltaladı.
Robert Verkaik'in MI5 çalışanı Anthony Blunt hakkındaki kitabı "The Traitor of Arnhem" (Arnhem Haini), 27 Mart 2025'te karton kapaklı olarak yayımlanacak
Independent Türkçe için çeviren: Eren Umurbilir
© The Independent