Mısır…

Asırlar boyu halkı yabancı iktidarlar tarafından yönetildi.

Bir zamanlar Şii ekolünün merkeziyken Çerkesler iktidarında İslam halifesinin himaye edildiği bir coğrafyaya dönüşecekti.

"Gazi" unvanına sahip Türkler, Bizans ile mücadelesini tamamlayıp Batı'ya doğru genişlerken İslam âleminin en saygın konumuna sahip stratejik coğrafya hala Mısır'dı.

Mısır'ı elinde bulunduran Memlûkler (Çerkesler) geçmişte Moğollara karşı Türkleri ve aynı yıkımdan Abbasi halifesini korumuş olmaları nedeniyle Osmanlıları siyaseten kendilerine rakip olarak dahi görmüyorlardı. 

Binaenaleyh, "Ümmü'l Dünya" yani bereketin diyarı olarak tanımlanan Mısır, kutsal emanetlerin Çerkeslerce buraya taşınmış olmasından ötürü İslam âleminin manevi ülkesi konumundaydı. 

Bu haklı gurur, Mısırlı yöneticilerinin/elitlerinin tavır ve davranışlarına da sirayet etmişti.

Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde naklettiği bir hikâyecik vaziyeti izhar etmekteydi: 

– Ey birader ne diyardansın?

Arif herif-i zarif, 'Mısırlıyam' demiş.

– Mısır'ın hangi mahallesindensin? 

Herif, 'Bağdat mahallesindenim' demiş.

– Ey zarif herif, Bağdat ile Mısır'ın mabeyni çölden üç aylık yoldur. Bu ne cevap veriştir.

– Mısır dediğin dünyadır. Belki Mısır, Ümmü'l Dünyadır.

Eyvliya Çelebi,
Seyahatname 10. Cilt)

Osmanlı aydınlarının hâkimiyetten önce Mısır hakkında sayısız risale, vakayiname ve sözlük yazarak Mısır tarihine alaka göstermeleri esasen bu coğrafyaya duydukları saygınlığı ortaya koymaktaydı; ama bu ilgi Osmanlı hâkimiyetinde bıçak gibi kesilecekti. 

Osmanlı hâkimiyetinde Mısır'da üç önemli aktör söz konusuydu: Türkler, Çerkesler ve yerel unsurlar olarak kabul edeceğimiz Araplar.

Çerkesler, kendi iktidar döneminde yönetim ve orduyu ellerinde bulundurmuş; ama ilmi sahayı ve ticari hayatı Araplara bırakmıştı.

Ayrıca coğrafyadaki varlıklarını meşru bir zemine oturtmak için başta dini günler (Mevlitler, bayramlar vs.) olmak üzere birçok tarihte şatafatlı şenlikler ve eğlenceler tertip ediyorlardı.

Bu yolla bir propaganda izliyor, fakir Arap halkının öfkesini üzerlerine çekmemeye çalışıyorlardı. 

Osmanlı hâkimiyetinin ilk zamanlarında yerel halkın çoğu zaman Çerkeslerle birlikte hareket ettiği gerçeği dikkate alındığında Memlûklerin bu tarz-ı siyasette başarı olduklarını söylemek mümkündür.

Öte yandan halkın bilhassa dindar kesimi, Osmanlı Devleti, Batı'da Haçlılarla cihat ederken Çerkeslerin İslam'ı dini şenliklere indirgemesinden son derece rahatsızdı.

"Türk Sultanı gaza ediyor, oysa Çerkes Sultanı Gavri Mısır'da varlığını korumak için şenlik tertipliyor" anlayışı Türk propagandasının güçlü bir şekilde yayılmasına neden olacaktı.

3 aktörün birbirlerine karşı izledikleri siyaset de son derece önemliydi.

Çerkesler (Memlûkler) yerel Araplar ile çoğu zaman "Efendi-köle" ilişkisine dayanan bir hiyerarşi düzeni kurmuştu. 

Oysa Osmanlılar ile beraber bu düzen değişecekti. 

Çerkesler başlarda Osmanlı'yı kendilerine rakip gördükleri için Türklerin, Araplarla Çerkesleri eşit gören siyasi anlayışından son derece rahatsız olmuşlardı. 

Memlûkler hayranı meşhur tarihçi Ibn İyas bu durumdan rahatsız olanlardı ve Çerkesleri Araplardan ayırmak için "Evlad'ün Nas" tanımını kullanıyordu. 

Osmanlılar ise bu noktada yerel Arapların ezilmesinin önüne geçmek için "Mısırlı" kimliğini inşa edecekti. 

"Mısırlı" kazanılan bir unvandı. Eğer ki yerel halktan birisi okur ve devlet bürokrasisinde ilerlerse bu payeye nail oluyordu.

Hatta Türkçe öğrenenlerin içinde İstanbul, Anadolu ve Rumeli'de önemli görevlere getirilenlerin de olması Arap elitlerin bu uygulamayı bir 'fırsat eşitliği' olarak görmesine neden oldu. 

Top icat oldu mertlik bozuldu

Çerkesler, Osmanlı'ya olan öfkelerini uzun süre üzerlerinden atamadı.

Onlara göre evvela Türkler mertçe savaşmamıştı. Müslüman bir halka gâvurun silah ve topları ile saldırarak namertçe savaşmıştı.

Ayrıca Türklerin özel günlere karşı lakayt tavrı; israfa karşı tedbir değil, Türklerin kişiliklerindeki renksiz tavırlarından kaynaklandığına inanıyorlardı.

Evliya Çelebi ise Çerkeslerin bu tavrına şedit bir itiraz yükseltir.

Arap halkı sefalet içinde yaşarken bir avuç yöneticinin bu debdebeye tevessül etmesini şu veciz sözlerle eleştirecekti:

– Amma garabet odur ki Mısır'ın kevakibi (halden bilmez) Zühre'ye mensubudur; halkı sürur şadumana (eğlenceye şenliğe) bahane isterler (Age).

Osmanlılar bu sistemi israf görür ve başını Yahudilerin çektiği maliye memurlarını bölge ekonomisini düzeltmekle görevlendirir.

Vergiler artırılır ve ekonominin üzerine inşa edildiği şenlikler bütünüyle yasaklanır.

Bu durum hem Çerkeslerin hem de Arapların tepkisine neden olur.

Evliya Çelebi de bu arızaların merkezinde habis niyetli davranışları olan Yahudilerin suçlu olduğuna inanır:

(Osmanlı) birer Yahudi sarraf verip vilayetlerinde hizmet ederler amma cem'i zamanda Yahudiler muhil-i şeytanda bahtek melundurlar (Age).

Osmanlı bölgede Çerkeslerin kıyafetlerini, isimlerini ve adetlerini yasakladı ve Arapların önünü açtı.

Çerkesler, Arapların hızla yükselişini geç de olsa fark etti ve mücadeleyi bir kenara bırakıp bilhassa ordu içerisinde yer edinmeye gayret etti.

Çerkesler her ne kadar gururları kırık ve mağlubiyetin verdiği öfke ile dolu olsalar da Osmanlılar "Mısırlılar"dan beklediği cevheri bulamamışlardı. 

Türkler ile Çerkesleri karşı karşıya getiren başka bir unsur daha söz konusuydu.

Türkler Hanefi, Çerkesler ise Şafi ekolüne mensuptu. Basit bir ayrıntı gibi dursa da Hanefi ekolünün "Halife Kureyşli olmalı" yargını reddetmesi gerilimi artıran bir hadiseydi.

Sahada yeni bir aktör: Napolyon Bonapart

1799 yılına gelindiğinde Mısır'da denklemi bozacak yeni bir oyuncu oyuna dâhil oldu: Napolyon Bonapart.

Napolyon kısa sürede Türk-Çerkes-Mısırlı gerilimini iyi okuyarak Çerkesleri şeytanlaştırdı ve bölgede kendisine meşruiyet alanı açmaya çalıştı. 

Memlûklerin (Çerkeslerin) Mısır'ı çiftliklerine çevirdiğini iddia eden Napolyon İstanbul'da bulunan Padişahın dostu olduğunu iddia edecekti: 

Maksadımız Padişaha asi olan Memlûkleri ezmektir.

Avcının güvercini avlamak için serpiştirdiği ekmek taneleri merhametinden değildi.

Nitekim bahsi geçen unsurların hiçbirisi bu siyasete iltifat etmeyecekti.

Napolyon'u bölgeden söküp atacak ittifak kısa sürede kurulacaktı. 

Yafa ve Gazze bölgesine kadar ilerleyen Napolyon, Akka kalesinden sökülüp atılınca Mısır çöllerine kadar çekilecek ve burada adeta mahkûm olacaktı. 

Eski bir Arap sözü Napolyon karşısında Türk-Çerkes ve Arap ittifakı karşısında mücessem şekilde ete kemiğe bürünmüştü:

Ben (Araplar) kardeşime (Türkler) karşı,
Ben (Araplar) ve kardeşim (Türkler) ise kuzenime (Çerkesler) karşı,
Ben (Araplar), kardeşim (Türkler) ve kuzenim (Çerkesler) 
Tüm düşmana (Napolyon) karşı.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 2/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 3/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 4/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 5/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 6/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 7/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 8/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 9/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 10/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 11/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 12/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 13/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 14/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 15/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 16/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 17/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 18/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 19/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 20/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 21/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 22/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 23/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 24/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 25/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 26/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 27/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 28/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 29/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 30/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

Mısır halkı mütemadiyen Arap dışı unsurlarla yönetildi.

Bir Arap şairinin ifadesiyle "Nil'in suyundan içip Firavunlaştılar" ama Mısır halkı iktidarını yavaş yavaş tahkim etmeye başladığında Arap saraylarında hassa orduları Çerkeslerden kuruldu ve Arap ulusallaşmasına kadar önemli komutanlıklara Çerkesler getirildi.

Bu uygulama kimi Arap tarihçileri tarafından bir İngiliz siyaseti olarak değerlendirilse de kendine meşruiyet alanı sağlamak isteyen Mısırlı ilk Arap krallar bunu tarihe karşı bir hürmetkârlık örneği olarak değerlendirecekti. 

Çerkes liderler

Çerkesler, Mısır'a esasen Selahaddin Eyyubi ile yerleşmeye başlamışlardı. 

Selahaddin'in ordusundaki generallerden Emir Fahrettin zaferlerde önemli bir paya sahipti.

Çerkesler, Selahaddin Eyyubi'nin vefatına kadar Eyyubilere sadık kaldılar.

Kudüs Fatih'i sahneden çekilince bir başka Çerkes olan Emir Çerkes; Kahire ve Şam'ın en güçlü ismine dönüştü.

Eyyubiler ilerleyen süreçte zayıflayınca Çerkesler, Kürtlerle yolunu ayırıp Emir Aybey'in idaresinde toplandı.

Haçlıları, Ortadoğu'dan tamamen silip atan 1291 itibariyle Çerkesler oldu.

Nil'in yeni efendileri, Sultan Kutuz iktidarında ise tüm İslam alemini yerle yeksan eden Moğollara ağır bir bedel ödetmişti.

Moğolların önce Filistin'e ardından da Mekke'ye girip talan etme planına engel oldu.

Cengiz Han'ın torunlarından Mengu Timur'un bölgeyi yakıp yıkan ordusunu yine bir Çerkes komutan Seyfeddin Kalâvûn el-Elfi el-Mansûr tarafından durdurulacaktı.

1303 yılında Kazan Han'ın ordusunu bir İslam beldesi olan Şam'dan söküp atan Çerkesler olacaktı.

Melikü'z-zahir Seyfeddin El-Osmani El-Yelboğavî Berkuk iktidara geldiğinde Mısır iktidarını tamamen Çerkeslere vererek Türk ve Kürtleri idareden uzaklaştırdı. 

Oysa bu hata, Türkmenler ve Kürtleri Osmanlıya yakınlaştıracak ve Memluklerin de bir noktada sonu olacaktı. 

Yine de 15'inci yüzyılda Çerkesler, İslam dünyasının en güçlü devleti idi. 

Bilhassa Emir İnal döneminde Kıbrıs'ın fethi gibi parlak zaferler elde edilecekti.

Çerkesler, Cemal Abdunnnasır darbesine kadar Mısır iktidarında her daim yer aldı.

Hatta Kral Faruk, Prensesi Osmanlı'nın kudretli Çerkes paşalarından Deli Fuat Paşa'nın oğlu Hulusi Tugay Fuat ile evlendirmişti.

Hulusi Tugay Fuat, Nasır'ın gözünün içine bakarak "Mısır'ı Mahvettin!" diyerek Türkiye-Mısır arasında diplomatik krize neden olan kişiydi.

Nasır, iktidarı döneminde Türkiye'den resmi bir özür gelmediği için yıllarca temas dahi kurmayacaktı.

Yine Kral Fuat da bir başka Çerkes olan Çerkes Ethem'i Mısır Sarayının baş muhafızı yapmak istemişti; çünkü Mısır sarayında neredeyse kral hariç herkes Çerkes'ti. 

Oysa Çerkes Ethem, Mısır yönetiminin iplerinin İngilizlerde olduğunu hatıratlarında belirterek Çerkesleri İngilizlerin oyuncağı yapmayacağını belirterek belki de Mısır'ın ordusunun başına geçme fırsatını reddederek Ürdün'e göçecekti.

Velhasıl, Kudüs'ün muhafazası başta olmak üzere Şam'dan Anadolu'ya kadar uzanan bir coğrafyada ayağına taş değen her Müslüman toplumun imdadına yetişmeye çalışan Nil'in efendileri Çerkesler ne İsa'ya ne de Musa'ya yaranamadan sessizce tarih sahnesinden çekildiler... 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.