Afrika kıtası, kültürel ve coğrafi çeşitliliğiyle zengin bir mutfak mirasına sahip.
Her ne kadar küresel medyada açlık ve kıtlık haberleri ile kendine yer bulsa da bu kadim coğrafyanın her köşesi, farklı malzemeler ve pişirme teknikleri kullanılarak ortaya çıkan birbirinden lezzetli yemeklere ev sahipliği yapıyor.
Tanzanya ve Zanzibar mutfağı ise bölgede uzun yıllar yaşayan Arap ve Hint göçmenlerin etkisiyle apayrı bir çeşitlilik, bambaşka bir sentez sunuyor.
Ülkenin bereketli topraklarında bolca yetişen mısır, pirinç, kuru fasulye ve hindistancevizi gibi temel malzemeler, Tanzanya halkının yemek kültürünün yapı taşları.
Son yıllarda Tanzanya'da turizmin artmasıyla birlikte hem Tanzanya hem de Zanzibar mutfağı giderek daha fazla ilgi görmeye başladı.
Turistlerin bu lezzetli yemekleri keşfetmesi, ülke mutfağının uluslararası alanda tanınmasına ve gelişmesine katkı sağlıyor.
Yerel restoranlar ve sokak satıcıları hem geleneksel hem de modern yemeklerle turistlerin damak tadına hitap etmeye çalışıyor.
Tanzanya ve Zanzibar'ın renkli ve zengin mutfağını Independent Türkçe okurlarına tanıtmak için Zanzibarlı şef Nasra Hamdan Ali ile keyifli bir röportaj gerçekleştirdik.
Kendinizi tanıtır mısınız bize?
Ben Zanzibar'da Arap asıllı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldim. Evlendikten sonra anakaraya taşındım ve Darüsselam'da yaşamaya başladım. 8 yaşından bu yana mutfağa merakım var. Sürekli yeni tarifler dener, etrafımdaki insanlara ikram ederdim.
Yemek yapmak benim tutkum gibiydi. Hâlâ mutfakta iken zamanın nasıl geçtiğini anlamıyorum ve hiç yorulmuyorum. Aslında üniversitede muhasebe eğitimi aldım, bir süre farklı işlerde de çalıştım ama hayat beni en sevdiğim şeyi işim haline getirmem için hazırladı.
Şimdi Darüsselam Maarif Vakfı Okuluna catering hizmeti sunuyorum, uzun zamandır hem Svahili hem de Türk yemekleri pişiriyorum. Özel olarak da düğünlere ve toplantılara yemek yapıyorum.
Tanzanya mutfağının ana malzemeleri neler?
Tanzanya mutfağında en çok kullanılan malzemelerin başında mısır ve pirinç gelir, mısırın daha çok ununu kullanırız. Ülkemizde çeşit çeşit kuru fasulye türü yetişmekte, bu nedenle kuru fasulye de yemeklerimizde bolca bulunur. Hindistancevizinin her şeyini, suyunu, sütünü ve yağını kullanıyoruz. Sert ve yeşil muz türüyle yapılan matoke, bir tür kök bitkisi olan kasava da Tanzanya mutfağının vazgeçilmezleri arasındadır.
Tanzanya'da çok sayıda kabile bulunuyor. Mutlaka her bölgenin ve her kabilenin yeme içme alışkanlıkları arasında farklılıklar olsa gerek. Ne gibi farklardan bahsedebilirsiniz, her kabileye özgü bir yiyecek var mı?
Her kabilenin kendine has bir yemeği muhakkak vardır. Örneğin Sukuma ve Nyamwezi kabilelerinin ana yemeği mısır unundan yapılan bir tür lapa olan ugalidir. Haya kabilesi matokeyi ana yemeklerde kullanır. Sahilde yaşayan kabileler pirinç ve hindistancevizini günlük olarak tüketir. Çaga kabilesinin muz çorbası meşhurdur.
İnsanlar Tanzanya ve Zanzibar mutfağını çoğu zaman birlikte anıyor ama iki mutfak arasındaki benzerlikler ve farklılıklar nedir?
Zanzibar ve Tanzanya mutfağı arasında benzerlikler de var farklılıklar da. En büyük fark Zanzibarlıların bolca baharat kullanmasıdır. Tanzanyalılar birkaç baharat çeşidi kullanırken, Zanzibar yemeklerinde kakule, tarçın, vanilya, zerdeçal, karabiber ve karanfil gibi çok çeşitli baharatlar bir arada kullanılır.
Zanzibar mutfağı, adada yüzyıllarca yaşayan Arap ve Hintlilerin mutfaklarından etkilenmiştir. O nedenle Arap Hint ve Sevahili karışımı bir mutfakları olduğunu söylenebilir.
Bir de Zanzibar'da hindistancevizi çok fazla kullanılırken, Tanzanya mutfağında sadece sahil şeridinde hindistancevizi yemeklere katılır.
Her iki mutfakta da pirinç temel gıdadır ama pişirilme biçimi farklılık gösterir. Tanzanyalıların aksine Zanzibarlılar mısır unundan yapılan ugaliyi pek tüketmezler.
Tanzanya ve Zanzibar düğünlerinde ve toplantılarda hangi yemekler hazırlanır?
Tanzanya'da da Zanzibar'da da düğün ve kutlamalarda yemek ikramına çok önem verilir. Menü her kabileye ve bölgeye göre değişiklik göstermekle beraber genelde basmati pirinci kullanılarak hazırlanan bol baharatlı, soğan ve patatesli Sevahili pilavı, et ve kuru fasulye ikram edildiğini söyleyebilirim.
Cenazelerde de ölen kişinin yakınları mutlaka cenazeye gelenlerin karınlarını doyurmak için ikramda bulunur. Bunu hem Müslümanlar hem Hıristiyanlar inançları gereği yaparlar.
Türk yemeklerini pişirmeye başladığınızda size çok farklı gelen yiyecek ya da malzemeler oldu mu?
Evet, mesela biz hiç patlıcan kullanmayız ama Türk mutfağında patlıcan ile yapılan çok sayıda yemek var. Peynir ve zeytin de kültürümüzde yoktur ve yine Türkler peyniri de zeytini de çok kullanırlar.
Türk kültüründe çay ve kahvenin çok önemli bir yeri var, kahvaltıda ve yemeklerden sonra vazgeçilmezimiz. Sizin kültürünüzde çay ve kahvenin yeri nasıl?
Bizde özel bir anlamı yok çay ve kahvenin. Hatta bazı Tanzanyalılar ne çay ne de kahve tüketir. Aslında Tanzanya'da çay da yetişiyor kahve de. Özellikle kahvemiz dünya çapında meşhur. Ama halk pek tüketmez.
Halkın genelinden bahsetmek gerekirse sabah kahvaltıda çay içenler çoğunluktadır. Biz kahvaltı haricinde gün içinde çay içmeyiz bir de Türk usulü demlemeyiz. Havalar hep sıcak olduğu için sahil kesimlerinde insanlar daha çok soğuk içecekleri, meyve sularını tercih ederler.
Peki, en sevdiğiniz Tanzanya ve Türkiye yemeklerini hangileri?
Tanzanya mutfağından tavuk çorbasını, bir tür bazlama olan çapatiyi, sizin pişi dediğiniz mandaziyi, mısır unuyla yaptığımız ugaliyi, Sevahili pilavını ve bir börek türü gibi olan samosayı seviyorum.
Türk mutfağından en sevdiğim yemekler arasında karnıyarık, mercimek köftesi, dana ve tavuk şiş kebap, tavuk döner, pide, lahmacun ve baklava var.
Sanırım Türk mutfağından sevmediğim pek az şey var, her şeyi seviyorum desem daha doğru olur.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
