Rusya doğalgazının geçen 31 Aralık'ta, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya sevkini öngören anlaşmanın süresinin uzatılmaması, Moldova sınırları içindeki Rusya yanlısı Dnestryanı bölgesine gazın nasıl sağlanacağı sorusunu gündeme taşıdı.

Moldova yönetimi, daha önce Avrupa'dan doğalgaz tedarik etmek için imzaladığı anlaşmayla Rusya doğalgazına olan bağımlılığa son verirken, Dnestryanı bölgeye gaz sevkiyatı için TürkAkım'ın en iyi seçenek olduğu belirtilmeye başlandı.

Bu seçenek konuşulurken, TürkAkım'a yönelik yapılan yeni sabotaj da Rusya'nın gündeminden düşmedi.

11 Ocak'ta Rusya'nın Krasnodar Eyaleti'ndeki "Russkaya" doğalgaz istasyonuna 11 İHA ile saldırı düzenlenirken, Rusya Savunma Bakanlığı saldırıya ilişkin İHA'ların tamamının imha edildiğini açıkladı.

Bu gelişme üzerine, Eylül 2022'de TürkAkım'a yönelik gerçekleştirilen saldırı da gündeme geldi.

Rusya Federasyonu BM Daimi Temsilcisi Vasili Nebenzya, bu saldırıların "Washington ve Londra'dan yapılan tavsiyeler üzerine gerçekleştirildiğini" ifade etti.

Ancak tüm bunlara rağmen, Moldova'nın Rusya yanlısı Dnestryanı bölgesine yıllık 2 milyar metreküp doğalgazın TürkAkım dışındaki bir kaynaktan sağlanamayacağı kesinleşti.

Dnestryanı bölgedeki gelişmeleri aydınlatmak amacıyla kurulan ve geçen günlerde yayın hayatına başlayan MOST Grubu Editörü Yevgeni Çeban, Moldova'nın başkenti Kişinyov'dan Independent Türkçe'ye değerlendirmelerde bulundu.

"Güney Kıbrıs menşeli bir şirket, günlük 3,1 milyon metreküp doğalgaz rezervi yaptırdı"

"Evet, biz de Güney Kıbrıs menşeli bir şirketin, Türkiye-Bulgaristan sınırında şubat ayı için günlük 3,1 milyon metreküp doğalgaz rezervi yaptırdığını gördük" diyen Yevgeni Çeban Rusya'nın Kommersant gazetesinin yazdığına göre, bu hacim Dnestryanı bölge için öngörüldüğünü söyledi ve ekledi:

"Ancak, bu gazı Dnestryanı bölgeye hangi şirketin sevk edeceğini ya da ödeme işlemlerini kimin gerçekleştireceğini henüz bilmiyoruz"
 

Moldovalı gazeteci ve yorumcu Yevgani Çeban

"Mevcut durumda, bölgeye yalnızca Moldovagaz şirketi gaz sevk edebilir"

Yevgeni Çeban'a göre, tanınmayan Dnestryanı Bölgesi'nin lideri Vadim Krasnoselski'nin Moskova gezisi sonrasında yaptığı açıklamalar, Rusya'nın bölgeye "insani amaçla" gaz sağlayacağını gösteriyor.

Krasnoselski'nin dönüşü sonrası, Moldova şirketleri üzerinden herhangi bir sevkiyat planlanmadığının da anlaşıldığını ifade eden Çeban, "Bugün mevcut durumda, bölgeye yalnızca Moldovagaz şirketi gaz sevk edebilir. Gazprom'un ortağı olan bu şirket, Dnestr Nehri'nin her iki kıyısına gaz tedarik etme yetkisine sahiptir. Krasnoselski'nin açıklamalarına göre, Dnestryanı bölgeye gaz sevkiyatını Moldovagaz üstlenecek. Ancak, Moldovagaz'a doğalgazı kimin sağlayacağı hâlâ belirsiz" şeklinde konuştu.

"Dnestryanı bölgeye gaz sevk edecek şirketin Moskova’da seçileceği kesin"

Moldova yönetiminin başlangıçta, Dnestryanı bölgeye gaz sevkiyatının Avrupa serbest piyasasından yapılmasını önerdiğini söyleyen Yevgeni Çeban, "Şu an için 2 senaryo mümkün görünüyor: Ya bir Avrupa offshore şirketi gaz sevkiyatını üstlenecek ve Moldovagaz bu gazı sınırda teslim alıp bölgeye ulaştıracak ya da Türkiye-Bulgaristan sınırında doğalgazı alacak başka bir firma, bu gazın Tiraspol'a sevkini organize edecek. Ancak bu sürecin toplam maliyeti, Rusya için yaklaşık 160 milyon dolar civarında olacak gibi görünüyor. MOST Medya olarak yaptığımız piyasa analizlerine göre, bu maliyet yaklaşık 153 milyon dolar tutarında. Şubat-Nisan döneminde her gün 3,1 milyon metreküp gaz tedarik edileceği hesaplanıyor" dedi.

Bu süreçte kullanılan fiyatlandırma ve sevkiyat mekanizması incelendiğinde, bazı yolsuzluk şüpheleriyle karşılaşılaşıldığını vurgulayan Yevgeni Çeban, "Muhtemelen, Rusya'nın üst düzey bazı yöneticileri, Avrupa'daki kendi şirketleri üzerinden Moldova'ya gaz sevk etmek ve ardından Tiraspol'da Transgaz'a satmayı planlamış olabilir. Tabii ki bunlar şu an için yalnızca birer varsayım. Ancak her halukarda, Dnestryanı bölgeye gaz sevk edecek şirket Moskova'da seçilecek" ifadeleriyle sözlerini tamamladı.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.