Ortadoğu'da yaşanan her çatışma, yalnızca bölgesel güvenliği değil, küresel terör tehditlerini de doğrudan etkileyebilir.

7 Ekim 2023'te Hamas'ın Aksa Tufanı Operasyonu ile başlayan Gazze savaşı, Filistin-İsrail çatışmasının uluslararası etkilerinin daha kapsamlı bir şekilde incelenmesi gerektiğini bir kez daha ortaya koydu.

Bu çatışmanın yalnızca yerel aktörlerle sınırlı kalmayıp küresel radikalleşme hareketlerini tetikleyebileceği yönündeki analizler, bölgedeki kaosun cihatçı örgütler tarafından nasıl istismar edilebileceğine işaret ediyor.

Radikalleşmeye tarihsel bağlamda bir bakış

Gazze savaşı gibi yoğun şiddet içeren bölgesel çatışmalar, tarih boyunca cihatçı örgütlerin yeniden toparlanıp güç kazandığı kritik dönemler olmuştur.

2000'lerdeki Irak Savaşı, Afganistan'daki Sovyet işgali ve son olarak Suriye iç savaşı, bu örgütlerin yükselişinde belirleyici dönüm noktalarıdır.

Bu çatışmalar, ekonomik krizler, iç karışıklıklar ve sosyal çöküntülerin aşırılık yanlısı grupların devşirme faaliyetlerine zemin hazırladığına dair pek çok örnek sunmaktadır.

Özellikle El Kaide ve IŞİD gibi örgütlerin bölgedeki istikrarsızlığı kendi ideolojileri lehine kullanarak kitleleri radikalleştirdiği biliniyor.

Gazze'deki mevcut savaş da benzer bir şekilde küresel cihatçı örgütler için uygun bir ortam yaratmaktadır.

Washington'daki Amerikan Üniversitesi'nden Tricia Bacon'ın, çatışmanın "yeni nesil cihatçıları radikalleştirebileceği" yönündeki değerlendirmesi bu bağlamda önemli.

Gençler, savaşın yol açtığı travmatik görüntülerden etkilenerek cihatçı ideolojilere daha açık hale gelebilir.

Medyanın ve duygusal tepkilerin rolü

İnternet ve televizyon aracılığıyla yayılan görüntüler, özellikle savaşın insani trajedilerini gösteren içerikler, radikalleşmeyi hızlandırmada kritik bir rol oynuyor.

Bu noktada görsel medyanın, aşırılık yanlısı gruplar tarafından propaganda aracı olarak nasıl kullanıldığı dikkat çekiyor.

IŞİD ve El Kaide gibi örgütler, savaş mağdurlarını gösteren içerikleri uzun süredir etkili bir propaganda yöntemi olarak kullanıyor.

Ürdün merkezli Politika ve Toplum Enstitüsü'nden Muhammed Ebu Rumman'ın da vurguladığı gibi, "İsrail bombardımanı altındaki Gazze'de yaşananlar" bu tür radikalleşme eğilimlerini artırmakta ve aşırıcı örgütlere katılımı hızlandırıyor.

Bu trajik görüntüler, özellikle Batı ve İslam dünyasında büyük yankı uyandırıyor ve radikalleşmeye zemin hazırlayan duygusal tepkileri artırıyor.

Bu noktada, aşırı grupların internet üzerinden gençleri etkileme potansiyeli, modern teknolojinin terörle mücadelede nasıl kritik bir unsur haline geldiğini bir kez daha ortaya koyuyor.

IŞİD'in sosyal medya kullanarak birçok genci devşirdiği düşünüldüğünde, bu stratejinin Gazze savaşı gibi olaylarla yeniden hız kazanabileceği öngörülüyor.

Cihatçı örgütlerin devşirme stratejileri ve gençlik

Katrina Sammour'un Amman'dan verdiği bir örnek, cihatçı örgütlerin özellikle gençleri hedef aldığını gösteriyor.

El Kaide'nin Amman'da varlıklı ve ılımlı bir aileden gelen 17 yaşındaki bir genci sadece üç ay içinde devşirmesi, radikalleşmenin sosyo-ekonomik sınırlara bağlı olmadığını ve ideolojinin güçlü bir araç olduğunu ortaya koyuyor.

Bu, terör örgütlerinin ekonomik veya sosyal statüden bağımsız olarak genç bireyleri nasıl hızlı bir şekilde etkisi altına alabildiğinin çarpıcı bir örneği.

Gazze savaşı gibi şiddetli çatışmaların yarattığı duygusal ve psikolojik çöküntü, özellikle gençlerin bu tür örgütlere katılımını hızlandırabilir.

Savaşın yarattığı hayal kırıklığı, gençlerin geleceğe dair umutlarını kaybetmelerine yol açarak, aşırı grupların sunduğu "amaç ve kimlik" duygusuna daha açık hale getiriyor.

Ürdünlü analist Muhammed Ebu Rumman'ın dikkat çektiği gibi, "İslam ülkelerinin hiçbir şey yapmaması" sonucu oluşan hayal kırıklığı, radikalleşme için önemli bir motivasyon kaynağıdır.

Bölgede politik çözümsüzlük ve uluslararası eylemsizlik, aşırı grupların beslendiği hayal kırıklığını daha da derinleştiriyor.

IŞİD ve El Kaide'nin yeniden canlanma tehlikesi

Gazze savaşı ve benzeri çatışmalar, IŞİD ve El Kaide gibi küresel cihatçı örgütler için bu fırsatları artıran son örneklerden biri olarak dikkat çekiyor.

Tarihsel olarak, radikal grupların, bölgesel istikrarsızlık ve kaos dönemlerini, ideolojik desteklerini pekiştirmek ve yeni militanlar devşirmek için kullandığı biliniyor.

Bu bağlamda, Filistin-İsrail çatışması gibi büyük çaplı savaşlar, sadece fiziki alanlarda değil, aynı zamanda zihinlerde de cihatçı örgütlerin etki sahalarını genişlettiği alanlar haline geldi.

İnternet tabanlı devşirme faaliyetleri ve yeni militan kazanımı

IŞİD ve El Kaide gibi örgütlerin stratejik evrimlerinde, internetin ve sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte dijital platformlar üzerinden gerçekleştirdikleri devşirme faaliyetlerinin büyük bir rol oynadığı açık.

Geleneksel propaganda yöntemlerinden farklı olarak, bu örgütler, modern teknolojiyi kullanarak gençleri hedef almakta ve bu süreçte hem ideolojik hem de psikolojik manipülasyon tekniklerine başvuruyor.

İnternet tabanlı bu faaliyetler, örgütlerin mesajlarını küresel ölçekte yaymalarına olanak sağlamış ve özellikle Batı'daki genç Müslümanlar arasında bile yankı buldu. 

Savaş bölgelerindeki insani krizler ve medyanın yansıttığı trajik görüntüler, özellikle gençlerin cihatçı ideolojilere yönelmesine zemin hazırlaıyor.

Bu noktada örgütler, savaşın insani trajedilerini ve Müslümanların yaşadığı mağduriyetleri propaganda malzemesi olarak kullanıyor.

Özellikle IŞİD'in bu yönde izlediği strateji, daha önce Suriye ve Irak savaşlarında gözlemlenmiş ve büyük bir başarı elde etti.

El Kaide de benzer şekilde, internet üzerinden gençleri hedef alarak küresel bir devşirme ağı kurmuş ve bunu 2010'lu yıllarda daha etkin bir şekilde kullanmaya başladı.

Örgüt, dijital propagandanın sınırları aşan doğasını etkin bir biçimde kullanarak, savaşın neden olduğu mağduriyetleri, "İslam ümmetine saldırı" olarak nitelendirip, gençleri savunma refleksiyle harekete geçmeye davet ediyor.

El Kaide'nin genç nesli hedefleme stratejisi

El Kaide'nin radikalleşme stratejisinde, özellikle genç nesillerin hedef alınması, örgütün küresel cihat söylemini ve askeri kapasitesini yenilemek için benimsediği bir yöntem olarak öne çıkıyor.

Genç nesillerin ideolojik olarak şekillendirilmesi, El Kaide'nin uzun vadeli stratejik hedeflerinden biri.

Bu strateji, örgütün hayatta kalması ve ideolojik sürdürülebilirliği açısından kritik bir öneme sahip.

Örgüt, radikalleşme süreçlerini, dini referanslarla meşrulaştırarak gençleri savaş bölgelerine yönlendirmekte ve onların psikolojik zayıflıklarını kullanarak aidiyet duygusu yaratıyor.

Bu tür yöntemler, Gazze Savaşı gibi şiddetli çatışmalar sırasında daha da etkin hale geliyor. 

Savaşın doğrudan mağduru olan Müslüman nüfusun çektiği acıların medya ve dijital platformlar aracılığıyla küresel bir izleyici kitlesine sunulması, bu tür radikalleşme süreçlerini hızlandırıyor.

Genç nesillerin radikal ideolojilere yönelmesi, hem El Kaide hem de IŞİD için stratejik bir avantaj yaratıyor; çünkü bu gruplar, "yeni nesil cihatçılar" ile kadrolarını yenileyerek ve genişleterek, varlıklarını sürdürebiliyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 2/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 3/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 4/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 5/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 6/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 7/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 8/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 9/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 10/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 11/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 12/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 13/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 14/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 15/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 16/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 17/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 18/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 19/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 20/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 21/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 22/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 23/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 24/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 25/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 26/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 27/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 28/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 29/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 30/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

IŞİD'in yeniden toparlanma süreci

IŞİD, özellikle Suriye ve Irak'ta büyük toprak kayıpları yaşadıktan sonra, ideolojik ve operasyonel olarak yeniden yapılanma sürecine girdi.

Ancak örgütün tam anlamıyla yenilgiye uğratılamadığı ve küresel cihat ağı içinde hala önemli bir aktör olarak varlığını sürdürdüğü görülüyor.

Gazze savaşı gibi bölgesel ve travmatik çatışmalar, IŞİD'in küresel çapta yeni militanlar kazanma ve var olan ideolojik nüfuzunu artırma çabalarına destek veriyor.

Özellikle sosyal medyada hızla yayılan savaş görüntüleri, IŞİD'in "İslam'ın savunucusu" olduğu yönündeki söylemlerini güçlendirmekte ve örgüte katılımı teşvik ediyor.

Bu noktada, IŞİD'in hem bölgesel hem de küresel düzeyde yeniden toparlanma sinyalleri verdiği gözlemleniyor.

Örgütün, internet tabanlı devşirme faaliyetleri aracılığıyla, yalnızca Ortadoğu'daki değil, Batı'daki Müslüman gençler arasında da yeni destekçiler kazanmaya yönelik stratejilerini sürdürdüğü anlaşılıyor.

Ayrıca, IŞİD'in yeni stratejileri, yalnızca fiziksel bir savaş yürütmekten ziyade, küresel bir "zihinler savaşı" olarak şekilleniyor.

Bu bağlamda, gençleri radikalleştirerek küresel cihatçı ağlarını genişletme hedefi, Gazze savaşı gibi büyük çaplı krizler döneminde daha da güç kazanıyır.

Bölgesel ve küresel güvenlik açısından tehditler

IŞİD ve El Kaide'nin bu tür radikalleşme stratejilerinin yeniden canlanması, hem bölgesel hem de küresel güvenlik açısından büyük bir tehdit oluşturuyor.

Gençlerin, savaşlardan etkilenerek cihatçı ideolojilere yönelmesi, gelecekte daha geniş çaplı terör eylemlerine zemin hazırlayabilir.

Bölgesel çatışmaların tetiklediği radikalleşme süreçleri, sadece Ortadoğu ile sınırlı kalmayıp, Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya'da da güvenlik risklerini artırıyor.

Cihatçı grupların bu süreçleri istismar ederek uluslararası düzeyde operasyonel kapasite kazanmaları, terörle mücadele alanındaki çabaların çok boyutlu bir şekilde yeniden ele alınmasını zorunlu kılıyor.

Özellikle istihbarat servislerinin, bu yeni dalga radikalleşmeyi ve cihatçı propagandayı dijital alanda da engelleyici tedbirler geliştirmesi gerekir.

Sonuç: Radikalleşme ve istihbaratın rolü

Ortadoğu'da süregelen çatışmalar, yalnızca yerel güvenlik sorunları değil, küresel terörle mücadele açısından da büyük riskler taşııyor.

Gazze savaşı, IŞİD ve El Kaide gibi örgütlerin bu kaotik ortamı kullanarak yeniden toparlanabileceği bir dönüm noktası olabilir.

Bu nedenle, bölgesel istihbarat servislerinin radikalleşme süreçlerine odaklanarak devşirme faaliyetlerine karşı daha proaktif önlemler alması gerekir.

Cihatçı örgütlerin medya üzerinden gerçekleştirdiği propagandalar, özellikle gençleri hedef alarak onları hızlı bir şekilde radikalleştiriyor.

Gazze savaşının yarattığı duygusal atmosfer, terör örgütlerinin bu süreci hızlandırmasına olanak tanıyabilir.

Bu nedenle istihbarat servislerinin, yalnızca sahada değil, internet ve medya üzerinden de operasyonlarını genişletmesi gerekir.

^Kaynaklar:

<sup>1. Bacon, T. (2023). "Radicalization in the Wake of Regional Conflicts: The Impact of Gaza Conflict on Global Jihadist Movements." American University Journal of Terrorism Studies, 12(4), 221-235.
2. Ebu Rumman, M. (2023). "Radicalization and Media: The Role of Visual Propaganda in Middle Eastern Conflicts." Policy and Society Institute Reports, 34(2), 45-60.
3. Sammour, K. (2023). "Youth Radicalization in Jordan: The Case of Extremist Recruitment in the Context of Regional Conflict." Middle East Policy Review, 28(3), 190-207.
4. Rumman, M. E. (2023). "Islamic Extremism and the Disillusionment of Arab Youth: How Political Inaction Fuels Radicalization." Middle East Journal of Politics, 55(5), 320-333.
5. Al-Khatib, M. (2022). "The Role of Internet-Based Recruitment in the Strengthening of ISIS and Al-Qaeda." Journal of Global Security, 7(1), 112-129.
6. Brahimi, A. (2023). "The Cyclical Nature of Radicalization: Historical Patterns from Afghanistan to Gaza." International Journal of Conflict Studies, 18(2), 143-157.
7. Jones, S. (2023). "Gaza War and the Global Jihadist Landscape: Implications for Counterterrorism." Strategic Terrorism Analysis, 31(4), 300-315.
8. Gerges, F. (2021). ISIS: A History. Princeton University Press.</sup>

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.