Bilindiği üzere, birkaç aydır gündemde olan ve 15 Ocak 2025 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren vergi indirimi emeklilik esasları için SGK'nın düzenleme yapmasını gerektiriyordu.
Uygulamanın nasıl olacağı ve hangi hususların dikkate alınacağı, 7 Şubat 2025 tarihli 2025/4 sayılı SGK genelgesi ile belirlenmiş oldu.
En çok merak edilen konu ise engellilik oranlarının neye göre belirleneceği ve bu oranlar üzerinden emekli olunup olunamayacağıdır.
Engellilik derecelerine göre emeklilik hakkı yerine çalışma gücü kaybı getirilmiş ve tüm süreç SGK uhdesine alınmıştır.
Birden fazla hastalığın oranlarının hesaplanmasında kullanılan Balthazard formülü artık uygulanmayacak; oran, SGK'nın Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde belirlenecektir.
Önemli olan unsur, emeklilik için başvuru tarihi olacak ve başvuru tarihine göre yeni düzenleme öncesi ve sonrası şartları uygulanacaktır.
Yeni düzenleme öncesi ve sonrası farklar neler?
Yürürlüğe giren düzenlemeden önce engelliliği bulunan 4/a (işçi) sigortalılar, işyerlerinden sevk alarak bağlı oldukları vergi dairesine vergi indirimi için başvuruda bulunurlardı.
Başvuru sonucunda, Hazine ve Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulu tarafından yüzde 40 ve üstü engellilik oranı kabul edilen sigortalılar, aldıkları yazıyı SGK'ya vererek erken emeklilik koşullarından yararlanabiliyorlardı.
Yaş sınırı olmadan erken emeklilik şartları tabloda gösterilmiştir.
Ancak bu şartlar 15 Ocak 2025 tarihinden sonra emeklilik talebinde bulunanlar için değişmiş ve tabloda belirtildiği şekilde uygulanmaya başlanmıştır.
Daha önce alınmış hastane raporları değerlendirilecek mi?
Engellilikten sağlanan vergi indirimiyle emeklilik uygulamasının kaldırılmasından önce alınan sağlık kurulu raporları ve bu raporlara istinaden engellilik derecesi belirlenen sigortalıların, 15 Ocak 2025 tarihinden sonra emeklilik başvurusunda bulunmaları hâlinde, talep tarihinden önceki 6 ay içerisinde hastanelerce düzenlenmiş durum bildirir sağlık kurulu raporu varsa, bu raporlar sevk işlemi yapılmadan işleme alınacaktır.
Raporların son 6 aydan önceki bir tarihe ait olması hâlinde, yeniden sevk işlemi yapılarak alınan sağlık kurulu raporları, SGK Sağlık Kurulu tarafından Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde yeniden değerlendirilerek çalışma gücü kayıp oranı belirlenecektir.
SGK Sağlık Kurulu tarafından hafif (çalışma gücü kaybı yüzde 40-49 arası) ve orta (çalışma gücü kaybı yüzde 50-59 arası) düzeyde çalışma gücü kaybı oranı tespiti yapılabileceği gibi, sigortalının kontrol muayenesine tabi tutulup tutulmayacağına da karar verilecektir.
Kurum Sağlık Kurulu kararlarına itiraz, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu'na yapılabilecektir.
Kontrol muayenesi (durum değişikliği kontrolü) tarihi olanların durumu nasıl değerlendirilecektir?
Kontrol muayenesi 3 durumda yaptırılabilir:
- Hazine ve Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulu tarafından engellilik derecesi tespiti yapılırken kontrol muayene tarihi belirlenmişse,
- Hastanelerden alınan sağlık kurulu raporlarının gerçeği yansıtmadığı yönünde SGK'ya yapılan ihbar veya şikâyetler sonucunda engellilik dereceleriyle ilgili tereddüde düşülenler,
- SGK denetim elemanlarının yaptığı inceleme ve soruşturmalar sonucunda düzenlenen raporlarda kontrol muayenesine tabi tutulması istenenler.
SGK'nın 2025/4 sayılı genelgesinde, yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı kontrol muayenesine gönderilen sigortalıların işlemlerinde Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerinin esas alınacağı belirtilmiştir.
Bu kapsamda, kontrol muayenesi değerlendirmesi çalışma gücü kayıp oranı baz alınarak yapılmayacak, Balthazard formülü uygulanacaktır.
Böylece, bu konuda hak kaybı yaşanmasının önüne geçilmiştir.
Ancak, kontrol muayenesi sonrasında aylık hakkı düşen sigortalılar, yeniden emeklilik başvurusunda bulunmaları hâlinde, yeni emeklilik şartları ve çalışma gücü kayıp oranı belirlenerek emekli edilebilecektir.
Yeni düzenleme kapsamında sevk işlemleri nasıl yapılacak?
15 Ocak 2025 tarihinden önce herhangi bir sağlık kurulu raporu almamış veya raporu geçerli sayılmamış, çalışma gücü kaybını tespit ettirmek isteyen sigortalıların sevk işlemleri SGK tarafından yetkilendirilmiş hastanelere yapılacaktır.
Bu sevk işlemi için en az 16 yıl sigortalılık süresi ve 3 bin 700 prim gün sayısının tamamlanmış olması şartı aranacaktır.
Bu şartı sağlayan sigortalıların sevk işlemi yapılacak ve sevke ilişkin masraflar SGK tarafından karşılanacaktır.
Ancak:
- 3 bin 700 prim gün sayısının hizmet borçlanması yoluyla tamamlanması veya
- Ödenmiş prim gün sayısının 3 bin 700 günden az olması
durumlarında sevk işlemi yapılacak, ancak sevke ilişkin tüm masraflar sigortalılar tarafından karşılanacaktır.
Sevk işlemleri, sigortalıların en son bağlı bulunduğu SGK Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezleri tarafından gerçekleştirilecektir.
Sorularınız için: [email protected]
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
