Aniden "Yere yatın... yerde kalın" bağırışları duyuldu. Kalabalığın içinde bombacı olduğundan şüphelenilen biri tespit edilmişti. Britanya askerleri, yolun ilerisindeki Amerikalıları ve diğer yabancı askerleri "Beyaz dişdaşalı, kırmızı şapkalı ve mavi çantalı bir erkek" diye bağırarak uyarmıştı.

Yere çömeldiğimizde başka bir asker "Aramızda" diye bağırdı. Patlayıcı cihazın telefon çağrısıyla tetiklenme ihtimaline karşı bir Amerikalı elinde Elektronik Karşı Önlem (ECM) cihazıyla koşarak geçti. Birkaç metre ötedeki Taliban savaşçıları geri çekilmeye başladı, birkaçı çömeldi ve bazıları da Batılı askerleri alarma geçiren biçimde cep telefonlarına davrandı.

Yapılan aramalara rağmen şüpheli bulunamadı. Endişelenecek başka şeyler de vardı: O sabah tamamı kadın 4 kişi kalabalıkta çıkan izdihamda hayatını kaybetmişti. Kadınların kefenlenmiş bedenleri yol kenarında yatarken, aileleri acı içinde ağlayarak etraflarına toplanmıştı. Gün içinde üç kişi daha ölecekti.

Birkaç uyarıdan ilki, 26 Ağustos'ta bombalı saldırının gerçekleştiği ve en az 80 Afganla 13 ABD askerinin (13 Eylül itibarıyla en az 170 Afgan ve 13 ABD askeri -ed.n.) öldüğü Kabil'deki Britanya üssünün dışındaki aynı yolda yapılmıştı.

Plan basit ve ölümcüldü, duvarlı dar koridorun her iki ucuna yakın patlamalar, kaçış şansı olmayan insanları kuşatıyordu. Havalimanına ulaşmaya çalışan çaresiz ve korkmuş binlerce kişinin tahliyesini haberleştirmek için The Baron otelinden ayrılıp o yola doğru giderken, kendi kendimize bunun bariz bir katliam yaratma şekli olduğunu söylemiştik.

Kalabalığı ilk karşılayan Britanya birliklerinin herkesi aramasının kesinlikle mümkün olmadığını biliyorduk. Aynı kısıtlı koşullar yolun ilerisindeki Taliban kontrol noktası için de geçerliydi.

Taliban'ın böyle bir saldırı yaşanmasını isteyip istemeyeceğini tartıştık. Ne de olsa istediklerini elde etmişlerdi: Ülke, rakiplerinin ezilmesi ve yabancı birliklerin geri çekilmesi. Neden ABD'yi hedef alarak her şeyi tehlikeye atmak istesinlerdi?

Öte yandan IŞİD ve El Kaide'yi kontrol edebilirler miydi? Bu gruplar, Taliban'la Amerikalılar arasında Şubat 2020'de imzalanan Doha Anlaşması'ndan bu yana katliamlarında Batılı askerlere değil Afganlara odaklanmış durumda ve bu da bir dereceye kadar gizli bir danışıklılığa işaret ediyor.

Bombalamaların sorumluluğunu İslam Devleti Horasan (veya IŞİD-H) üstlendi. Bu, örgütün ilk toplu Afgan katliamı değil. Saldırıdan üç ay önce Kabil'de bir kız okuluna düzenlenen saldırıda çoğu öğrenci 85 kişi hayatını kaybetmişti. Bir doğum hastanesine yapılan başka saldırıda, anneler ve yeni doğan bebekleri dahil 24 kişi öldürülmüştü. Fakat kurbanlar Afgan'dı ve bu ölümler Batı'da çok fazla duyulmadı.

26 Ağustos'ta yaşananlar Amerika'nın en uzun savaşında, 2011'de düşen bir helikopterdeki 30 askerin hayatını kaybetmesinden sonra bir gündeki en yüksek ABD'li ölümüne yol açtı. Joe Biden yönetimi bunda büyük sorumluluk taşıyor. Yönetim, ordu mensuplarını terörist saldırılara karşı savunmasız bırakan kaotik bir tahliye sürecine sokmuştu.

ABD Başkanı'nın Afganistan'dan bu kadar aceleyle geri çekilme kararı, STK'ler ve diğerlerinden gelen tekrarlı ricalara rağmen tahliyeye çok daha erken başlamaması, geri çekilme zaman çizelgesini uzatmayı reddetmesi, bunların hepsi Amerikan ve müttefik birliklerini tehlikeye attı.

Böyle olması gerekmiyordu. Savaşın ABD için bu kadar aşağılayıcı ve Afganlar için bu kadar acı verici biçimde sona ermesi gerekmiyordu.

Son 6 yıldaki güvenlik varlığı (yaklaşık 2 bin 400 Amerikalı, NATO'dan binin biraz altında ve Birleşik Krallık'tan 750 asker), isyancılara ve onları besleyen Pakistan ordusundan unsurlar ve istihbarat servislerine, ISI'ya karşı bir sigortaydı.

Bu, Trump yönetiminin Taliban'a neredeyse istediği her şeyi veren temelden kusurlu Doha Anlaşması'yla sonuçlanan, Katar'da Zalmay Halilzade liderliğindeki görüşmeleri beceriksizce ele almasıyla bir kenara atıldı.

Biden şimdi söz konusu kötü anlaşmayı Donald Trump'tan devraldıklarını iddia etmekle meşgul. Ne var ki ABD başkanlık seçimleri kampanyası boyunca, çekilme kararını geri almayacağını defalarca teyit etmişti. Beyaz Saray'a geldiğinden beri, Taliban'ın gerçekleştirdiği ve ABD'nin kendi pozisyonunu gözden geçirmesine imkan tanıyan tekrarlı anlaşma ihlalleri hakkında hiçbir şey yapmadı.

Selefinin diğer güvenlik kararları Biden yönetimi tarafından tersine çevrilmişti. Örneğin, Trump'ın Almanya'daki ABD askeri güçlerinin 4'te birinden fazlasının, yani yaklaşık 12 bin askerin geri çekilmesi emrini durdurdu. Trump, kararını Almanya'nın düşük savunma harcamalarına karşı bir ceza diye tanımlamıştı. Bu, kendisine birçok konuda defalarca meydan okuyan Almanya Şansölyesi Angela Merkel'e karşı duyduğu öfkenin ifadesi olarak görülüyordu.

Fakat yine Biden, Barack Obama'nın başkan yardımcısıyken, Afgan savaşına şiddetle karşı çıkmış ve komutanların asker sayısının yüksek miktarda artırılması talebine o dönem sonuçsuz şekilde itirazda bulunmuştu. Biden ayrıca, tamamen haklı biçimde, Afgan hiyerarşisi arasındaki yaygın yolsuzluğun sert bir eleştirmeni haline gelmiş ve Kabil'e yaptığı ziyaretlerde Cumhurbaşkanı Hamid Karzai'yi bu konuda ağır eleştiriler yöneltmişti.

Afganistan'a müdahaleyi sonlandırmak Biden'ın savaşı haline gelmişti ve ABD Başkanı bunu mümkün olduğunca çabuk sonlandırmaya kararlıydı fakat sonuçlarına kulak asmıyor gibi görünüyor. Askerlerin çekilme zamanlaması sürekli değişiyor ve Afganların kafa karışıklığını ve endişesini artırıyordu. İlk başta sembolik bir tarihte, 11 Eylül'de gerçekleşecekti, daha sonra bize neredeyse tüm birliklerin 19 Ağustos'ta ve ardından 31 Ağustos'ta çekileceği söylendi.

Batı askeri operasyonlarının merkezi olan Bagram'daki de dahil, çekilmeler Afgan hükümetine haber vermeden genellikle geceleri gerçekleşti. Bu, Afgan ordusunun güvenini sarstı, sivil nüfusu daha da korkuttu ve Taliban'ı cesaretlendirdi.

Yaşananlar, Biden'ın geçen sene Afganistan için verdiği sözle neredeyse hiç bağdaşmıyor:

Çıkış için aceleci davranmayacağız, bunu sorumlu, bilinçli ve güvenli biçimde yapacağız. Müttefiklerimiz ve ortaklarımızla tam işbirliği içinde gerçekleştireceğiz.

Afgan güvenlik güçlerinin çöküşü gerçekten olağanüstüydü. Cesurca ve profesyonelce savaştıkları birçok göreve katılıp onları haberleştirmiş biri olarak, yaşananlara ben de herkes kadar şaşırdım. Hele ki birliklerden bazılarının en başta Herat'ta kendilerini kanıtlayışını gördükten sonra.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 2/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 3/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 4/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 5/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 6/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 7/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 8/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 9/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 10/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 11/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 12/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 13/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 14/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 15/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 16/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 17/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 18/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 19/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 20/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 21/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 22/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 23/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 24/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 25/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 26/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 27/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 28/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 29/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 30/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

Kuşkusuz, neyin bu denli yanlış gittiği gelecekte ayrıntılı olarak incelenecek. Biden, yaşananlardan dolayı suçu Afgan liderlere ve Afgan ordusuna yükledi ve Amerika'nın asla devlet inşasını denememiş olması gerektiğini, sadece teröristleri cezalandırmaya odaklanıp yoluna devam etmesi gerektiğini savundu. Afgan görevi Usame Bin Ladin öldürüldükten sonra sona ermeliydi: El Kaide liderinin Afganistan'da değil Pakistan'da öldürüldüğü düşünüldüğünde garip bir argüman.

Biden da Trump gibi Vietnam asker kaçağı olarak adlandırılıyor. Çatışmadaki ölüm ve yaralanma oranları Batılı güçlerden çok daha yüksek olan Afgan ordusuna yönelik eleştirisi, Afganistan'daki hem Amerikan hem de Britanya kuvvetleri mensuplarını kızdırdı. ABD'li bir deniz subayı bana "Trump'ın ordumuzu küçük düşürmesinden gerçekten hoşlanmadım" dedi.

Biden'ın Afgan güçleri hakkındaki konuşma şeklini beğenmedim. Birçoğumuz burada yıllardır onlarla birlikte savaşmıştık, yaptıkları fedakarlıkları biliyorduk. Ne kadar baskı altında olduklarını biliyorduk, ailelerinin karşı karşıya olduğu tehditleri biliyorduk.

Birlikleri geri çeken Biden, başından beri çalkantılı tahliyeyi gerçekleştirmek için iki kat daha fazla asker gönderdi. Zaman sınırlamaları ve dayatılan görev tanımlarını düşününce bu, olması beklenen bir şeydi.

ABD'nin hava yoluyla tahliyeleri gerçekleştirebilmek için Taliban'a bel bağlaması gerekiyordu. Süreç ne kadar zahmetli ve gecikmeli olduysa, Taliban'ın eli de o kadar güçlendi.

Tüm bunlar olurken, Amerikalı ve diğer Batılı yetkililerin defaatle öne sürdüğü bir argüman, Taliban'ın aşırılık yanlısı grupların hava yoluyla tahliyeyi şiddet eylemleriyle bozmamasını sağlayacağıydı.

ABD ve Birleşik Krallık güçleriyle Taliban arasında hem yüksek hem de yerel düzeyde düzenli bir irtibat vardı. CIA Başkanı William Burns, 23 Ağustos haftasında Taliban lideri Molla Abdulgani Baradar ile tahliye ve güvenlik konuları üzerine gizli görüşmeler yapmıştı. Amerikalı ve Britanyalı subaylar Taliban'la düzenli görüşmeler yaptı: The Baron otelinin yanındaki bina görünüşte sorunsuz bir şekilde Taliban tarafından işgal edilmişti.

Nihayetindeyse, şimdi bildiğimiz gibi, Taliban'ın güvenliği sağladığına dair inancın yersiz olduğu ortaya çıktı ve yaşanan katliam, bundan sonra ne gerçekleşeceğine dair önemli soruları gündeme getirdi.

Taliban ve IŞİD, Pakistan istihbarat servisi ISI ve El Kaide'yle güçlü bağlantılara sahip Hakkani ağı aracılığıyla bağlantılı.

Bu grupların çıkarlarının örtüşmesi, IŞİD'in Taliban'ı gerçek cihatçılar olmadıkları gerekçesiyle küçümsemesine rağmen, örgütle ev sahibi olarak ülke üzerinde bir ölçüde kontrol sahibi Taliban arasında açık bir savaş olmadığı anlamına geliyordu.

Şimdi bu durum, Taliban'ın ele geçirdiği tüm büyük şehirlerde hapishanelerin kapılarını ardına kadar açması sonucu IŞİD mensuplarının sayısının artmasıyla desteklenmiş gibi duruyor. Alternatif bir senaryoyu ise liderliğin geniş kapsamlı stratejik hedefi ne olursa olsun, Taliban içinde kendi yoluna gidecek aşırı tutucuların mevcudiyeti teşkil ediyor.

Bütün bunlar Biden'ın yaptıklarının korkunç yansımalarına işaret ediyor. Batı elbette daha önce de, Ruslara karşı mücahitleri kullandıktan sonra Afganistan'dan çekip gitmişti. O zaman neler yaşandığını biliyoruz, yönetilmeyen alanların yaratılması, terör kampları, El Kaide ve 11 Eylül.

Joe Biden, 4 Temmuz'da Beyaz Saray'da düzenlenen basın toplantısında Afganistan'daki Taliban ilerleyişi hakkında soru sorulunca hoşnut kalmamıştı:

Dostum, mutlu şeylerden bahsetmek istiyorum.

ABD Başkanı, Afganistan'ı terk etmenin esasen kendisini pek de uzun süreliğine mutlu bir yere götürmediğini idrak edebilir.

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik