Angela Merkel'in kamusal hayata dönmesi Almanya seçimlerini değiştirebilir mi?

Mary Dejevsky, Almanya'nın genel seçimlerinin iki favorisi ilk kez televizyonda karşı karşıya gelerek tartışırken eski başbakanın müdahalesinin, siyasi müesses nizamın göç karşıtı AfD'nin yenilmezliğine dair endişesini işaret ettiğini söylüyor

(AP)

Böylesine tutkulu bir Almanya genel seçim kampanyası, başka herhangi bir yılda çok daha fazla uluslararası ilgi çekerdi.

Son zamanlardaki tüm sıkıntılarına rağmen Almanya, Avrupa Birliği'ndeki en büyük ve en zengin ülke olmayı sürdürüyor ve sıradaki hükümetinin niteliği sadece 1945'ten bu yana Avrupa'nın ilk devletler arası savaşının sonucuna nüfuz etmekle kalmayacak, aynı zamanda kıtanın gelecekteki rotasının belirlenmesinde de çok etkili olacak.

Ancak 23 Şubat'taki oylamaya iki hafta kala, Avrupa da tıpkı dünyanın geri kalanı gibi Donald Trump'ın Beyaz Sarayı'ndan gelen başkanlık kararnamelerinin ve politika zikzaklarının etkilerini ölçmekte zorlanıyor.

Alman siyaset sahnesi, seçimlerin yapılmasına neden olan koşullar nedeniyle zaten ateşliydi. Ancak Almanya artık Atlantik'i aşıp gelen şoklarla da boğuşuyor ve seçimin sonucu, Başbakan Olaf Scholz'un Noel'den önce, artık uzak gözüken günlerde ilan ettiği zamankine göre hiç de kesin görünmüyor.

Almanya, 2025'i seçim yılı olarak belirlese de sonbaharda yapılması planlanıyordu. Lakin Alman ekonomisinde yaşanan sorunlar ve Scholz'un merkez sol koalisyon hükümetinin kırılganlığı durumu değiştirdi. Aynı zamanda serbest piyasa destekçisi FDP'nin başkanı olan maliye bakanının önerilen bütçeyi imzalamayı reddetmesi, koalisyonu çökertince Federal Meclis'te güven oylaması yapıldı. Bunların sonucunda seçim yarım yıldan fazla bir süre öne alınarak Trump'ın ABD Başkanlığı'na dönüşünün yarattığı hava içerisinde gerçekleşiyor.

Hükümetin çökmesine yol açan anlaşmazlığın, muhalefetteki merkez sağ CDU'nun seçimleri kazanarak yeni bir koalisyon kurmasının önünü açtığı düşünülüyordu. Yine de seçim, deneyimli bir politikacı (ve zengin bir eski şirket avukatı) olan CDU lideri Friedrich Merz'in uzun süredir devam eden başbakan olma hırsını gerçekleştirmesine izin verebilecek şekilde sonuçlanabilir. Ancak kampanyası sorunsuz geçmiyor ve artık (oylamaya sadece iki hafta kala ve iki televizyon tartışmasından pazar günü yapılan ilki gerçekleşmeden önce) aradaki fark daralmaya başladı. 

AP

Almanya'nın Düsseldorf kentindeki bir sokaktaki seçim afişleri başbakanlık yarışında en önde olan adayları gösteriyor: Yeşil Parti'den Robert Habeck, CDU'dan Friedrich Merz ve SPD'den Olaf Scholz (AP)


Bu kısmen, bu seçimin dinamiklerinin Alman genel seçimlerinde alışılageldiği gibi oldukça sıradan merkez sol/merkez sağ çekişmelerinden daha karmaşık olmasından kaynaklanıyor. Bu durum, geçen sonbaharda doğudaki birkaç bölgede düzenlenen ve ana akım dışındaki iki partinin cazibesini gösteren yerel seçimlerle kısmen öngörülüyordu. Bu partiler, radikal sağcı Alternative fur Deutschland (AfD) ve sağ sol ayrımını kabaca solcu ekonomiyle sağcı siyaseti birleştirerek aşan Sahra Wagenknecht liderliğindeki yeni kurulmuş parti (Sahra Wagenknecht İttifakı/BSW).

Her ikisi de göç konusunda çok daha sert kısıtlamalar istiyor ve kısa süre önce ülkeye göçenler tarafından işlenen periyodik şiddet eylemlerinin ardından destek kazandılar. Fakat cazibelerinin tek kaynağı bu değil. Sonbahardaki kampanyaların ortaya çıkardığı üzere, seçmenler arasında neredeyse eşit derecede önem taşıyan endişe kaynağı, bazı farklı nedenlerin bir araya gelmesiyle birlikte Ukrayna'daki savaş oldu: Almanya'nın Ukrayna'ya yönelik mali ve askeri desteğinin ölçeğine muhalefet, (enerji fiyatlarının düşeceği umuduyla) Almanya'nın Rusya'yla ekonomik bağlarını yeniden canlandırmasına yönelik çağrılar ve Avrupa'nın diğer kısımlarındaki barışa yönelik risklerle çatışmanın tırmanabileceğine dair korkular.

Bu genel seçim kampanyasındaki büyük bir soru da, bu endişelerin Almanya'nın geri kalanında ne kadar paylaşıldığı. Başka bir deyişle, doğudaki seçmenlerin aşırılıklardan kaçınmaya meyleden eski Batı Almanya bölgelerindekilerden ne kadar farklı olabileceği.

Merz ve merkez sağdaki partisi CDU'nun göç konusunda (son Federal Meclis oylamasında AfD'yle ortaklaşacak kadar) sağa kayması ve AfD'yi iktidardan uzak tutmak için tasarlanan ana akım "güvenlik duvarını" tartışmalı bir şekilde kıracak noktaya kadar gelmesi, radikal sağı zafer umutlarının önünde gerçek bir tehdit olarak gördüklerini ortaya koyuyor. Öte yandan, AfD'nin onlara çok yaklaşarak ikinci olması ya da onları geçmesine hazırlandıklarını da gösterebilir. Peki sonrası? 

Savaş ve göç karşıtı bir platformda birbirleriyle yarışan iki partiye sahip olmak oyları bölerek merkez partileri galibiyete götürebilir. "Güvenli" senaryo CDU'yla Scholz'un merkez sol SDP'si arasında, yakın geçmişte Almanya'yı yöneten türden bir "büyük koalisyon". Ancak AfD etkileyici bir performans gösterse de iktidardan hiçbir pay verilmezse bu durum, demokrasinin ihlal edildiği suçlamalarına yol açabilir. Ve iktidarın bazı sorumluluklarını üstlenmemeleri halinde AfD artı BSW'nin muhalefette daha tehlikeli olabileceğine dair bir argüman öne sürülebilir. Ne de olsa geçmişte bazı radikal sağ partilerin iktidarda geçirdikleri süre, gerçek renkleri ve yeteneklerini ifşa ederek çözülmelerine neden oldu.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Ancak son günlerde, görev süresi sona eren başbakanın lehine işleyebilecek beklenmedik müdahaleler kampanyanın dinamiğini alt üst etti.

Eski Başbakan Angela Merkel devrede, daha doğrusu yeniden devrede.

Siyasetten emekli olmasını takip eden yıllarda (Scholz ve merkez sol koalisyonunu hükümete getiren 2021 seçimlerinden önce) Merkel, bunu kısmen anılarını yazmak için ihtiyaç duyduğu yalnızlığa bağlayarak, neredeyse tamamen kamusal hayattan çekilmişti. Ama bu aynı zamanda, Almanların da onu neredeyse uygunsuz bir aceleyle silmiş gibi görünmelerinden kaynaklanıyordu. Şimdiye kadar ondan yalnızca yıllardır süren ekonomik durgunluktan ve çıkar için Ruslarla yakınlaşmaktan sorumlu tutmak için bahsetmişlerdi. Politikalarını 700 sayfa boyunca savunduğu Freedom (Özgürlük) adlı anı kitabı geçen yılın sonlarında yayımlansa da kamuoyuna hâlâ çok nadiren çıkıyordu.

Ancak bu durum, iki hafta önce Merz'in Almanya'nın sınırlarını güçlendirmeye yönelik bir oylamayı AfD'nin yardımıyla kazanmasıyla değişti. 25 yıl önce CDU liderliği için yarışmasından bu yana belki de en cesur ve dikkat çekici siyasi eylemine girişen Merkel, Merz'in kararını kesin bir dille kınayan ve buna sessiz kalamayacağını söyleyen bir açıklama yayımladı. Daha sonra verdiği bir röportajda, çoğunluğu sağlamak için AfD'yle çalışmanın "zor koşullar altında bile" bir seçenek olmaması gerektiği konusunda ısrar etti.

Merkel ve Merz birbirini hiçbir zaman sevmedi. Merkel, CDU liderliğini kazandığında hayal kırıklığına uğrayan Merz, onun ayrılışıyla birlikte geri dönmeden önce ara sıra kenardan sataşsa da kendisi için uygun zamanı beklemeyi seçti. Ama şimdi Merkel geri döndü ve bu kampanyaya ani müdahalesi; ekonominin sağlam olduğu, Almanya'nın dünya sahnesinde ağırlığının olduğu ve kapısında maliyetli bir savaşın olmadığı daha iyi zamanları Almanlara hatırlatabilir. Atlantik'in diğer tarafından GSYİH'nın tam olarak yüzde 5'inin savunmaya harcanması taleplerinin gelmediği ve korumacı gümrük vergilerinin kara bulutlarının tehdit etmediği zamanları da...

Bunların hepsi, bu seçimin başlangıçta göründüğünden daha başa baş bir mücadeleyle sonlanabileceğine dair nedenler. Trump'ın Beyaz Saray'daki tumturaklı başlangıcı sayesinde bu seçim; jeopolitik, savaş ve barış ve Avrupa'nın doğası gibi daha da büyük meselelerle ilgili olacak. Fakat aynı zamanda CDU'nun zirvesindeki Merkel ve Merz arasındaki tamamlanmamış mesele de dahil olmak üzere bazı küçük şeylerle ilgili olacak gibi de şekilleniyor.

Öyle ya da böyle, Almanların kalan seçim kampanyası günlerinde düşünecekleri çok şey var ve bu işin sonunda, artık oldukça farklı bir çağdan kalmış gibi görünecek şekilde paldır küldür çöken öncekinden çok da farklı olmayan bir hükümet kurulabilir.

 

independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Eren Umurbilir

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU