Alexander Lebedev - Vladislav Inozemtsev*
Dünya karbondan arındırma devrimi, önümüzdeki onlarca yılda karbondioksit salımlarını azaltacak ve iklim krizinin üstesinden gelmeye yardımcı olacak yenilenebilir enerji teknolojilerine dünya çapında yapılan 2,7 trilyon dolardan (yaklaşık 22 trilyon 470 milyar TL) fazla yatırımla iyi bir şekilde devam ediyor (öte yandan altyapıya dair "Biden planı" denilen plan, 2020'lerin sonunda ABD ekonomisine, özünde temiz enerji olan 4 trilyon dolara [yaklaşık 33 trilyon 300 milyar TL] kadar daha yatırım yapılacağını varsayıyor).
Önde gelen otomobil üreticileri, dizel ve benzinli motorları 2035'e kadar ve hatta daha erken bir tarihte ortadan kaldırmayı taahhüt ediyor. Çin ise 2018 ile 2023 arasında 14,2 milyona kadar elektrikli araç üretme öngörüsüyle dünyaya liderlik ediyor. Öte yandan Kuzey Afrika, yüzyılın ortalarında güneş enerjisi üretimi için en büyük bölge haline gelebilir.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bu gibi değişiklikler, küresel ekonomiyi ancak ilk Sanayi Devrimi'yle karşılaştırılabilir düzeyde etkileyebilir. Dünya çapında 5 milyondan fazla kişiye istihdam sağlayan petrol endüstrisi, böylesine köklü bir dönüşümün ardından en dayanıksız sektörlerden biri haline gelebilir. Küresel petrol tüketiminin 2026'ya kadar günde 104,1 milyon varile ulaşacağı tahmin edilse de endüstrinin çevresel etkisi üzerindeki baskı göz önüne alındığında, üreticiler artık kendilerini epey güvensiz hissediyor.
Petrol endüstrisinin yeşil olup olmayacağı sorusuna gelince, cevap çok açık görünüyor. Fakat biz bunun kıt görüşlü bir tutum olduğunu düşünüyoruz. Petrol, bir dizi farklı iş için işlenir ve tüm petrolün yüzde 35'i sonunda dizel ve benzine dönüştüğünden petrolün en geniş kullanım alanı karayolu taşımacılığıdır. Petrolü rafine etmenin önemi, ünlü Rus kimyager Dmitry Mendeleyev tarafından 100 yıldan fazla bir süre önce fark edildi. Mendeleyev'in "ham petrol yakmak, sobayı banknotlarla yakmak gibidir" dediği söylenir ve karbondan arındırma devrimiyle bile petrolün hâlâ büyük miktarlarda kullanılacağına dair pek şüphe yok.
21. yüzyıl dünyası yalnızca daha az petrol ve gaz kullanmakla kalmayacak, metallerin de kullanımını yerine biyo-plastik ve grafit koyarak büyük ölçüde azaltacak. Toplam plastik kullanımı 1970'lerin sonlarından bu yana 50 milyon metrik tondan yaklaşık 360 milyon metrik tona yükseldi ve yükselişi kesinlikle durmayacak (bugün birçok yenilikçi, Pasifik'te yüzen çöp adalarının üstesinden gelmeye yardımcı olabilecek devrim niteliğinde geri dönüşüm teknikleri tasarlıyor).
Dolayısıyla bugün en önemli mesele, petrol (ve ardından petrol işleme) endüstrisinin karbon ayak izini sınırlamaktır. Bu cüretkar bir görev ama çözülebilir. Her şeyden önce, petrol işlemenin sondaj ve nakliye için çok fazla enerjiye ihtiyaç duyduğunu söylemeliyiz (petrolün yaklaşık yüzde 7'si, geri kalan petrolü üretim tesislerine ve daha sonra nihai tüketicilere dağıtmak için kullanılır). Burada ana alternatif, doğalgazdan işlenmiş hidrojen olabilir. Bu tür teknolojiler son yıllarda hızlı bir şekilde geliştiriliyor ve petrol zengini ülkeler aynı zamanda dünyanın en büyük doğalgaz yatırımcıları.
Bir sonraki adım, bugün toplam yüksüz ağırlığı 560 milyon metrik ton olan ve büyüyen küresel tanker filosunun yenilenmesi ve modernizasyonu olacak. Bu mega gemiler dev dizel motorlar için tasarlanmıştı ancak yerlerini elektrikli gemiler alabilir (Hazar Denizi'ndeki açık deniz petrol sahaları için elektrikle çalışan küçük bir tanker zaten inşa ediliyor). 2010'larda nakliye şirketleri, toplam hızın üçte bir oranında azalması durumunda yakıt kullanımının yarı yarıya azaltılabileceğini gösteren birkaç deney yaptı ve bu, düşük hızlarda çok etkili olabilecek elektrikli motorların kullanımı için büyük şanslar yaratıyor.
Dahası, küresel deniz petrol sevkiyatlarının 4'te üçü, 45. kuzey paraleliyle ekvator arasında (yani Dünya yüzeyinin en çok güneş alan kısmında) geçen rotalarda yoğunlaştığından gemilerin büyük kısmını kaplayan güneş panelleri, onları karbon nötr olmaya doğru itebilir.
Bir başka büyük zorluk da üretim tesislerinden geliyor. Yine bazı alanlarda, durumu iyileştirmek için hidrojen ve/veya güneş enerjisi hücrelerinin son yıllarda çok daha etkili hale geldiği gerçeğine dayanarak güneş enerjisinin gücü kullanılabilir.
Geri dönüşüm endüstrilerinden bahsetmedik ancak yüksek sıcaklıkta işleme gerektirmeyen ve bu nedenle çok daha az enerjiye ihtiyaç duyan kullanılmış plastiklerden inşaat malzemeleri üretmeye yönelik en yeni teknolojiler de dahil burada da birçok önemli atılım yapılıyor. Burada da plastik atıkları geri dönüştürülmüş malzemelere dönüştürmede yeşil enerjiyi kullanmak için geniş fırsatlar var.
20. yüzyıl sosyoloğu Daniel Bell doğru biçimde "endüstri sonrası bir toplum, bir endüstri toplumunu, hatta bir tarım toplumunu 'yerinden etmez' [ancak] yalnızca karmaşık bir topluma yeni bir boyut katar" gözleminde bulunmuştu ve nihayetinde meta ekonomisi için aynı şey söylenebilir.
Petrol ve doğalgaz, birçok ülke için önemli değer kaynakları olmaya devam edebilir ama bunların çıkarılması ve işlenmesi, karmaşık çözümler içerse bile değiştirilebilir.
Alexander Lebedev'in ailesi The Independent ve Evening Standard'ın ortak sahiplerindendir
Vladislav L. Inozemtsev, MEMRI'nin Rus medya çalışmaları projesinin özel danışmanıdır
* Tasarımdan kaynaklanan nedenlerle tek yazar fotoğrafıyla yayımladığımız bu makale, Alexander Lebedev ve Vladislav Inozemtsev'in ortak üretimidir.
https://www.independent.co.uk/climate-change/opinion
Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken
© The Independent