Kıymetli okuyucularımız, gerek e-posta üzerinden gerekse de sosyal medya iletişim kanallarımız üzerinden emeklilikle ilgili sorularını bizlere iletmeye devam ediyorlar.

Biz de dilimizin döndüğünce cevaplar vermeye çalışıyoruz.

Bu yazının amacı, benzer sorunları olan vatandaşlarımıza yardımcı olabilmektir.

Gerçekten de çalışma hayatının sonraki evresinde her bir vatandaş, refah içinde emekli olmak ve rahat etmek ister.

Sosyal devlet kavramı içinde, çalışanlardan prim alınır ve bu primler, sosyal güvenlik bütçesinde birikir.

Devlet de, sosyal güvenlik risklerine karşı vatandaşları korur.

Kişilerin çalışma hayatından sonraki dönemde ücret düzeylerini koruyarak belirli bir oranda asgari yaşam seviyelerini sağlamak için devlet, çalışanlarını emeklilik sistemine dahil eder.

Uzun vadeli sigorta kolları dediğimiz sigorta uygulamaları ile alınan primler, belirli şartları taşıyan vatandaşlara emeklilik hakkı verir.

Yürürlükte olan yasalarımızda belirtilen şartları yerine getirenler, bu haklarından faydalanabilirler.

Bahse konu şartların bazılarını birkaç soru-cevapla (örnek olarak) açıklamaya çalışacağız:
 

1986 doğumluyum, 13 Haziran 2006 yılında işe başladım ve hep 4/a (SSK) olarak çalıştım. Çalışma hayatımın ağırlığı ve stresi ile bazı hastalıklar geçirdim ve güncel olarak hastaneden aldığım durum bildirir raporuna istinaden yüzde 42 raporum mevcuttur. Yüzde 42 engelli derecesine göre nasıl ve ne zaman emekli olabilirim?

Bu durumda olan sigortalılar için, kadın-erkek fark etmeksizin, yüzde 40 üzeri raporu olanlara mülga 506 ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunlarında belirli şartlarla emekli olma hakkı tanınmıştır.

•  Mülga 506 sayılı kanuna göre bağlı olunan vergi dairesinden sağlık kurulu raporu almak şartıyla, 6 Ağustos 2003 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlardan;
  
  Üçüncü derecede engelliliği (yüzde 40-yüzde 59 arasında) olanlara, en az 20 yıl sigortalılık süresi ve en az 4 bin 400 prim günü şartlarıyla aylık bağlanır.
  
  Vatandaşımızın 4 bin 699 prim günü olmasına karşın, istenen sigortalılık süresi henüz tamamlanmamıştır. 13 Haziran 2026 tarihinde 20 yıllık sigortalılık süresi tamamlanmış olacaktır.
   
• 5510 sayılı kanuna göre ise, çalışma gücündeki kayıp oranının belirlenmesi için SGK sağlık kurulu raporu almak şartıyla, yüzde 40 ile yüzde 49 arasında kayıp olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4 bin 680 prim günü şartlarıyla aylık bağlanır.
  
  Bu durumda vatandaşımızın 18 yıllık sigortalılık süresi 13 Haziran 2024'te tamamlanmış ancak 4680 prim günü eksik kalmıştır.

31 Mart 1981 doğumluyum. 03 Ağustos 1998 tarihinde SSK'lı olarak çalışmaya başladım. 2001-2002 yıllarında askerliğimi 540 gün olarak yaptım ve aralıklı olarak SSK'lı çalışmalarımın yanı sıra, 18 Mayıs 2015 tarihinde de vergi kaydımdan dolayı Bağkur'lu oldum. Ortalama kazançlarım asgari ücretin 3 katı olarak yatırıldığından daha yüksek aylık almak için 31 Aralık 2024 tarihine kadar emeklilik başvurusunda bulunmak istiyorum. Emekli olabilir miyim?

Vatandaşımız EYT yasasına tabidir ve emeklilik şartları, 25 yıl sigortalılık süresi ve 5 bin 900 prim günü ile sağlanmaktadır.

25 yıl sigortalılık süresi hesabında ilk işe giriş tarihi baz alınacaktır. Ancak, ilk işe giriş tarihi 18 yaş altı ise, ilk işe giriş tarihi 18 yaşını doldurduğu tarih olarak kabul edilir.

Vatandaşımızın 18 yaş altı çalışması olduğu görüldüğünden, ilk işe girişi 31 Mart 1999 olarak kabul edilecektir.

Bu durumda 25 yıl sigortalılık süresi 31 Mart 2024'te tamamlanmış olacaktır.

Ancak, 5 bin 900 prim günü mevcut değildir.

Sosyal Güvenlik Kurumu'nca 18 Mayıs 2015 tarihinden sonra Bağkur ve SSK'lı çalışmalara ait çakışma durumu tarihlere göre belirlenecek ve buna göre Bağkur prim borcu çıkartılacaktır.

Gerekli düzenlemeler yapıldıktan ve Bağkur prim borcu ödendikten sonra, 3478 gün SSK + bin 931 gün Bağkur'u olan sigortalının toplam 5 bin 409 günü olacaktır.

Son 3,5 yılı SSK'lı olan vatandaşımız halen çalışmaya devam etmektedir ve aralık ayı prim günü de eklenirse toplamda 5 bin 439 prim günü olacaktır.

Bu durumda askerlik borçlanmasına başvurmak gerekecektir.

465 gün askerlik borçlanması yapılıp ödenerek 31 Aralık 2024 tarihinde emeklilik başvurusu yapılabilecektir.

15 Eylül 2015 tarihinde bir fabrikada çalışmaya başladım ve halen çalışmaya devam ediyorum. Ancak 1997-1998-2000-2001-2003-2004-2007-2008-2009 ve 2010 yıllarında çiftçilik yapmış olduğumdan dolayı birçok firmaya tütün ürünü verdim. Ziraat Odası ve Tarım Kredi Kooperatifi kaydım vardır. Elimde var olan kesinti makbuzlarıyla satış yaptığım ürünlerle ilgili tevkifat (tarım Bağkur) yapılabilir mi? Yapılabilirse emekli olabilir miyim?

1974 doğumlu ve 4/a'lı çalışmalarının toplamı 25 Ekim 2024 tarihi itibarıyla 3 bin 290 gün olan kadın vatandaşımızın 2 çocuğunun olduğu görülmüştür.

Mevcut ilk işe giriş tarihine istinaden emeklilik şartları, 7 bin 200 prim gününü doldurduğu tarihe göre kademeli olarak belirlenecektir.

Bağkur tarım tevkifat kesintisi için ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğüne başvurulması sağlanmış ve kesinti makbuzlarının kurum karşılıklarının araştırılarak Bağkur tarım tescilinin yapılması sonrası, vatandaşımızın ilk işe girişi 20 Haziran 1998 olmuş ve EYT kanunu kapsamına alınmıştır.

Her kesinti makbuzunun karşılığı ödenmiş tevkifat kaydı bulunmamış olmasına karşın toplam bin 565 gün Bağkur günü tescil edilmiştir.

Vatandaşımız, ihya başvurusu yaparak bin 565 karşılığını ödemiş ve toplam 4 bin 855 güne sahip olmuştur.

EYT kanununa girmiş olsa da belirtilen 20 yıl sigortalılık ve 5 bin 975 prim gün şartları oluşmamıştır.

Geriye dönük yapılmış olan ve ödenmiş Bağkur primlerinin arasında oluşan boşluklara bin 120 gün doğum borçlanması yapılabilmiş ve 1 Aralık 2024 tarihi itibarıyla emekli olabilmiştir.

24 Temmuz 1957 doğumluyum. 1981-1991 yılları arasında yaklaşık 10 yıl devlet memuru olarak çalıştıktan sonra 1993 yılında Almanya'ya göç ettim. 1999 yılının 11. ayında Alman vatandaşı oldum. Yurtdışı borçlanması yaparak emekli olabilir miyim? Emekli olamam durumunda, Emekli Sandığı'nda çalıştığım günlerin ödemesini alabilir miyim?

Vatandaşımızın 10 yıl devlet memuru olarak çalışması emekli olmasına yeterli değildir. Yurtdışı borçlanması yapması gerekmektedir.

1 Ağustos 2019 tarihinden sonra yapılan yurtdışı borçlanması başvuruları 4/b (Bağkur) statüsünde değerlendirildiğinden, bu vatandaşımızın Bağkur'a yurtdışı borçlanması yapması gerekmektedir.

67 yaşında olan sigortalının en yakın emeklilik şartı Bağkur kısmı emekliliktir.

Bu şart, 8 Eylül 1999 tarihi öncesi işe girişi olan erkek sigortalılar için 58 yaş ve 5 bin 400 gündür.

Eksik olan prim gününü borçlanarak tamamlaması durumunda emekli olabilecektir.

Almanya Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan aldığı güncel çalışma belgesi incelendiğinde, yurtdışında çalışmaya başladığı tarih ile vatandaşlıktan çıktığı tarih arasındaki çalışmaları borçlanabileceği görülmüştür.

Vatandaşımızın bu sürelerde aralıklı çalıştığı ancak emekli olabilmesi için gerekli olan bin 725 günü olduğu anlaşılmış ve ilgili sosyal güvenlik kurumuna başvurması bildirilmiştir.

1981-1991 yılları arasında çalışmış olduğu 3 bin 675 gün emekli sandığı çalışmasının toptan ödeme hakkı bulunmamakta olup, ölümü halinde hak sahiplerine dul ve yetim aylığı bağlanma hakkı saklıdır.

Sorularınız için: [email protected]

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.