ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski arasında bugün Washington'da imzalanması beklenen anlaşma, okları Rusya'ya karşı çevirecek mi?

ABD Başkanı Trump'ın "Ukrayna ile 500 milyar dolarlık kıymetli yeraltı madenleri" konusunu gündeme getirerek anlaşma imzalanması için Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski üzerinde kurduğu baskının, 28 Şubat 2025 Cuma günü Washington'da iki lider arasında imzalanacak anlaşmayla sonuçlanması bekleniyor.

Basına sızan ve özellikle üst düzey Ukraynalı yetkililerce de onaylanan bilgilerde, iki ülke arasında "Onarım İçin Yatırım Fonu Anlaşması"nın gündemde olduğu görünüyor.

Cumhurbaşkanı Zelenski'nin ofisinden birkaç gün önce verilen bilgide ise "her halükarda tarafların anlaştığı" ifade edildi.

Volodimir Zelenski'nin büyük ümitler beslediği anlaşmada, Ukrayna'ya herhangi güvenlik teminatlarının verilip verilmediği henüz belli değilken, Onarım İçin Yatırım Fonu Anlaşması'nın çalışma ilkeleri üzerinde de tam anlaşma sağlanmadığı belirtiliyor.

Ukrayna Cumhurbaşkanının Washington gezisi öncesinde bir dizi soru yanıtını, Başkan Trump'ın Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer ile buluşmasından sonra basına yaptığı açıklamalarla buldu.

Ukrayna konusunda Donald Trump, şu hususlara dikkat çekti:

• Ukrayna sorununun normalleşmesi konusundaki görüşmeler başarıyla ilerliyor.
• Ukrayna buhranının çözümü konusunda Rusya, ABD'nin girişimlerini olumlu karşılıyor.
• Ukrayna'nın güvenliği konusundaki görüşmeler 'hoş' olacak.
• Ukrayna'ya yabancı asker gönderilmesi konusunu konuşmak için şimdilik erken, önce anlaşmanın imzalanması gerekir.
• Putin'e güvenmeye hazırım ancak 'kontrol edilmesi' gerekir.
• Zelenski'ye 'diktatör' dediğime inanamıyorum, ancak ilişkilerimiz 'kıcıklayıcı' olmuştur.
• Washington ve Kiev'in kaynaklar konusunda anlaşması, Rusya'ya karşı 'duvar' olacaktır.
• Kiev'le imzalayacağımız anlaşmada metaller, petrol, gaz olacak. Biz alanda olacağız, sondaj yapacağız.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'ye dair daha önce sarf ettiği "diktatör" sözüne inanmadığını ifade eden ABD Başkanı Trump'ın bu sözü, iki ülke lideri arasında cuma günü imzalanacak anlaşmanın taslak metninden memnun kaldığına işaret edebilir mi?

Elbette ki ediyor ve Fransa Cumhurbaşkanının tüm telkin ve ısrarlarına rağmen, Onarım İçin Yatırım Fonu Anlaşması'nın gündeme gelmemesi durumunda Donald Trump'ın, Ukrayna ve Zelenski'yle ilgili görüşlerinin kısa sürede böyle bir değişim göstereceğine inanmak zor olacaktı.

O zaman, öncelikle şu soruların yanıt bulması gerekmez mi:

1. ABD Başkanının bu oyunları "tek bir armut için", yani Ukrayna'nın kıymetli yeraltı servetlerinin üzerine konmak için miydi?
2. Ukrayna tarafı ve özellikle Cumhurbaşkanı Zelenski bunu biliyor muydu ve ondan dolayı mı Onarım için Yatırım Fonu önerdi?
3. Rusya, bu gelişmeleri sabır ve temkinle takip ederken, Onarım için Yatırım Fonu'nun "Rusya'ya karşı duvar" oluşturmasını baştan kabul etmiş sayılabilir mi?

Independent Türkçe'nin sorularını Kiev'den gazeteci-yazar Enver Derkach yanıtladı.
 

Ukraynalı gazeteci-yazar Enver Derkach

Dünya basınında bu gezinin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ABD Başkanına telkinlerinden sonra onaylandığı yazıldığını belirten Enver Derkach, "Trump ile Zelenski arasında son 10-12 gündeki söz düelloları gündemden düşmezken, Trump ve yakın fikirdaşı Putin'in hiçbir farklı düşünceye tahammül edemediklerini herkes biliyor. Özellikle Donald Trump, kendini dünyadaki gelişmelerin merkez figürü olarak görüyor. Yapay zekanın Gazze ile ilgili hazırladığı videoda da bunu gördük. Cumhurbaşkanı Zelenski, ABD'li meslektaşının enformasyon değil dezenformasyon alanında bulunmasının farkına vardı. ABD Başkanının Ukrayna yardımlarla ilgili ifade ettiği fantastik rakamlar, bizzat Cumhurbaşkanı Zelenski'nin telaffuz ettiği rakamların Pentagon'un rakamlarıyla da büyük ölçüde örtüştüğü ortaya çıktı. 28 Şubat'ta bu gerçeklerin iki cumhurbaşkanının da söylemlerinde örtüşeceğini bekliyorum" dedi.

"Şimdi, yardımların kesilmesi, kısıtlanması, kırpılması sürecini yaşıyoruz"

Bunun, gerek iki ülke gerekse Avrupa kıtasının durumu bakımından aşırı öneme sahip olduğunu ifade eden Enver Derkach, "Çünkü durum tehdit edici düzeye ulaştı. BM Genel Kurulu'nda Ukrayna'da kapsamlı barışla ilgili yasa tasarısının oylaması sırasında bunu gördük. Geçen 3 yıl boyunca ABD ve diğer müttefikler Ukrayna'ya yardımları 'kazanması' için değil, 'yenilmemesi' için verdi. Her şeye rağmen yardım oldu. Şimdi ise bu yardımların kesilmesi, kısıtlanması, kırpılması sürecini yaşıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

"Zelenski de Trump da aşırı çılgın insanlar olarak siyasete belirli ölçüde şov kattı"

"Ukrayna çok ağır bir savaşın içinde ve ülkemizdeki durumun öteki ülkelerle kıyaslanmaması gerekir" diyen Enver Derkach, sözlerine şunları ekledi:

Bu yaklaşımı doğru saymıyorum. Zelenski de Trump da aşırı çılgın insanlar olarak siyasete belirli ölçüde şov kattı. Zaten Zelenski meslek itibarıyla şovmen iken, Trump eksantrik bir şovmendir. Dünyanın en güçlü ülkesinin başındaki kişinin bu tür özelliklerini ön plana çıkarması esef doğuruyor elbette. Onun için iki tarafı da memnun edecek bir belgenin imzalanması 'mucize' gibi geliyor.

"Bu belge Ukrayna için çok gerekli"

"Kuşkusuz bu, bir çerçeve belgesi olacak" diyen Enver Derkach, "Anlaşmanın imzalanacak olmasından sevinç duyulması gerekecek. Ukrayna'nın yeraltı servetlerinden elde edilecek gelirlerin Ukrayna'nın onarımına sarf edilecek olması da memnuniyet doğuruyor"

Son olarak, anlaşmanın Ukrayna'nın güvenliğiyle de ilintili olmasının çok mühim bir husus olduğunu söyleyen Enver Derkach, "Uzmanların bu anlaşmayı iyi inceleyeceğinden eminim. Bu belge Ukrayna için çok gerekli. Trump'ın, 'Zelenski'ye diktatör dediğimi hatırlamıyorum' sözü anlaşmanın imzalanacağı yönündeki ümitleri artırıyor" ifadeleriyle sözlerini tamamladı.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.