Suriye'deki iç savaş, 2011 yılında başlayan halk ayaklanmalarının hızla silahlı çatışmalara dönüşmesiyle ortaya çıktı ve uzun yıllar boyunca bölgesel ve küresel güçlerin müdahil olduğu karmaşık bir çatışma halini aldı.

2020'li yılların başlarına gelindiğinde, sıcak çatışmalar büyük ölçüde azalmış ve nispi bir durağanlık dönemi yaşanmıştı.

Ancak, son gündür rejime karşı yeniden alevlenen muhalif hareketler, bölgedeki güç dengelerini yeniden değiştirmeye başladı.

Esad rejimi, uzun yıllar boyunca İran ve Rusya gibi müttefiklerinin desteğiyle ayakta kalmayı başardı.

Ancak, Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya'nın dikkatini başka bir bölgeye kaydırması ve kaynaklarını sınırlaması, rejimin askeri gücünde ciddi bir zayıflamaya yol açtı.

Benzer şekilde, İsrail ile artan gerilimler nedeniyle İran ve Hizbullah'ın bölgedeki etkisi azaldı ve rejime sağladığı desteği sınırladı.

Muhalif gruplar, özellikle Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu'nun (SMO) etkinliği sayesinde organize ve etkili bir şekilde ilerleme kaydetti.

Stratejik şehirlerin ele geçirilmesi, rejimin bölgedeki hâkimiyetini ciddi ölçüde sarstı.

Muhaliflerin hızlı ilerleyişi hem rejim güçlerinin yorgunluğu hem de uluslararası aktörlerin sahadaki boşluklarından faydalanmasıyla açıklanabilir.

Türkiye'nin çok boyutlu Suriye stratejisi

Suriye'deki iç savaş, hem bölgesel dengeleri hem de Türkiye'nin güvenlik ve dış politikasını doğrudan etkileyen bir süreç oldu.

Türkiye, bu süreci yönetmek için askeri, diplomatik ve istihbarı yönleri kapsayan çok boyutlu bir strateji geliştirdi.

Bu yaklaşım, sınır güvenliği, terörle mücadele, rejimle diyalog arayışları ve uluslararası işbirliği gibi birden fazla alanda eşzamanlı olarak yürütülüyor. 

Türkiye, Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı ve Barış Pınarı gibi operasyonlarla sahadaki dengeleri kendi lehine çevirdi.

Bu operasyonlar, PKK/YPG'nin sınır bölgelerindeki etkinliğini azaltırken, Türkiye'nin kontrolündeki güvenli bölgelerin oluşmasını sağladı.

Aynı zamanda, bu bölgelerde insani yardım ve altyapı projeleriyle Türkiye'nin etkisi artırıldı.

Türkiye, Astana ve Soçi süreçlerinde oynadığı aktif rolle Suriye krizinde uluslararası bir aktör olarak yer aldı.

Türkiye'nin istihbarat birimleri, Suriye'deki operasyonel başarıların temel taşını oluşturdu.

Özellikle terör örgütlerinin lojistik hatlarının tespiti ve etkisiz hale getirilmesi, sınır güvenliğinin sağlanmasında kilit rol oynadı.

Türkiye, Suriye ile olan 900 kilometrelik sınır hattını güvence altına almak için çok yönlü bir politika benimsedi.

Suriye'nin kuzeyindeki terör koridorunu engellemek, Türkiye'nin güvenlik politikalarının merkezinde yer aldı.

Barış Pınarı Harekâtı gibi operasyonlarla örgütün sınır boyunca oluşturduğu tehdide ciddi darbeler vuruldu.

Türkiye, özellikle Suriyeli mültecilerin geri dönüşlerini teşvik etmek için güvenli bölgeler oluşturdu.

Bu bölgeler, yalnızca askeri değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyal olarak da yeniden inşa ediliyor.

Türkiye, sınır boyunca modern güvenlik önlemleri alarak yasa dışı geçişleri ve terör sızmalarını büyük ölçüde azalttı. 

Türkiye, Esad rejimiyle diyalog kurarak çatışmasızlık alanları oluşturma ve bölgesel istikrar sağlama konusundaki kararlılığını gösterdi, Suriye'de kalıcı bir çözüm bulma arayışında oldu.

Ancak, rejim bu fırsatı değerlendirmemiş ve Türkiye'nin uzattığı eli geri çevirdi.

Esad rejiminin Türkiye'nin diyalog girişimlerini reddetmesi, rejimin uluslararası arenadaki yalnızlığını artırdı.

Bu durum, muhaliflerin rejime karşı daha cesur hamleler yapmasına zemin hazırladı.

Türkiye'nin bölgesel etkisi ve devlet aklı

Türkiye, Suriye krizinin başlangıcından bu yana, yalnızca sınır güvenliğini değil aynı zamanda bölgesel istikrarı sağlamak ve uluslararası düzende daha güçlü bir konum elde etmek amacıyla strateji geliştirdi.

Bu stratejinin temelinde, Türkiye'nin tarihsel ve coğrafi avantajlarını bölgesel bir liderlik gücü olarak kullanması yatıyor.

Türk devlet aklı, bu süreci yönlendiren ana faktör olarak, güvenlik, diplomasi, ekonomi ve istihbarat gibi alanlarda derinlemesine bir planlama ve uygulama yeteneği sergiledi. 

Türk devlet aklı, Suriye'deki krizleri yalnızca askeri bir mesele olarak değil, siyasi, ekonomik ve toplumsal boyutlarıyla ele aldı.

Türkiye'nin bu süreci yönetirken kullandığı uzun vadeli perspektif, bölgedeki istikrarı sağlama hedefinin bir yansımasıdır.

Türkiye'nin Suriye'deki etkisi, büyük ölçüde başarılı istihbarat operasyonlarına dayanıyor.

Terör örgütlerinin lojistik hatlarının kesilmesi, güvenli bölgelere yönelik tehditlerin önlenmesi ve sahadaki ittifakların yönetilmesi, devlet aklının güçlü bir göstergesidir.

Türkiye'nin bölgesel politikalarında liderlik vizyonu, sahada pragmatik çözümler üretme kabiliyetiyle destekleniyor.

Esad rejimi ve diğer aktörlerle olan ilişkilerde, Türkiye'nin devlet aklı, kriz yönetiminde kararlılıkla hareket ediyor.

Rusya ve İran gibi bölgesel güçlerin zayıfladığı bir dönemde, Türkiye sahada liderlik rolü üstlenerek, bu boşlukları etkili bir şekilde doldurdu.

Türkiye, Suriye krizini bölgesel istikrarı artırmak için bir fırsat olarak değerlendirerek, kendi sınırlarını güvence altına almanın yanı sıra, bölgedeki güç dengelerini şekillendiren bir aktör oldu.

Üstelik bunu tek bir kurşun atmadan yapmayı başardı. Savaşların arttığı ve krizlerin yoğunlaştığı bir dönemde Türkiye, dengeli politikalarıyla hem sahada hem de diplomasi masasında güçlü bir pozisyon elde etti.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  4 Ocak 2025 - Myanmar'ın Bağımsızlık Günü'nde Yangon'daki bir hapishane önünde, serbest bırakılan bir mahkumla yakınları kutlama yapıyor. Myanmar'ın cunta yönetimi, ülkenin bağımsızlığını kazanmasının 77. yıldönümünde, toplu afla 6 binden fazla mahkumu serbest bıraktı. Af kapsamında serbest kalan mahkumların 180'inin yabancı olduğu belirtildi. Myanmar'da bayram ve önemli günlerde toplu af uygulamaları sıkça görülüyor (AFP)

• 2/30

  3 Ocak 2025 - Suriye'de İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri sınırı yakınlarında terk edilmiş Esad rejimi mevzisinde hasar görmüş bir tank. Esad devrildikten sonra İsrail güçleri, Golan Tepeleri'ndeki askerden arındırılmış tampon bölgeyi ve Suriye topraklarında bir dizi diğer noktayı ele geçirmişti (Bakr Alkasem/AFP)

• 3/30

  2 Ocak 2025 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinliler yemek sırasında. Britanyalı sivil toplum kuruluşu Oxfam'ın Gazze yetkilisi, "Gazze'de bir yılı aşkın süredir açlık yaşanıyor. Kanıtlar tartışılmaz" dedi ve "Eğer bu açlık değilse, nedir bilmiyorum" diye ekledi. Öte yandan Gazze'deki basın ofisinin açıklamasına göre 7 Ekim 2023'ten beri İsrail saldırılarında öldürülen insani yardım çalışanı sayısı 736 oldu (Hatem Khaled/Reuters)

• 4/30

  1 Ocak 2025 - Polis, yeni yılın ilk saatlerinde ABD'nin New Orleans şehrinde kalabalığının arasına dalarak en az 10 kişi ölümüne ve 30 kişinin yaralanmasına yol açan aracın etrafında. FBI, olayın bir terör saldırısı olarak soruşturulduğunu ve saldırganın öldüğünü açıkladı. Aracın sürücüsü, kalabalığın arasına daldıktan sonra ateş açarak polisle çatışmaya girmişti (Matthew Hinton/AFP)

• 5/30

  1 Aralık 2024 - Havai fişekler Sidney Liman Köprüsü ve Opera Evi'nin üzerindeki gökyüzünü aydınlatıyor. Avustralya, Yeni Zelanda'yla birlikte 2025'e ilk giren ülkelerden biri. Yeni yıla ilk girense Pasifik Okyanusu'ndaki ada ülkesi Kiribati (David Gray/AFP)

• 6/30

  30 Aralık 2024 - Yer fıstığı çiftçisi olan eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın onuruna ABD'nin Georgia eyaletindeki Plains kentinde dikilen yer fıstığı heykeli. Kâr amacı gütmeyen vakfı yaptığı açıklamada, Georgia kırsalındaki mütevazı geçmişinden 1977'den 1981'e kadar ulusa liderlik eden 100 yaşındaki eski ABD başkanı ve Nobel barış ödüllü Jimmy Carter'ın öldüğünü duyurdu. Bir asrı geride bırakarak en uzun yaşayan ABD Başkanı olan Carter, bir yıldan fazla bir süredir kendi evinde bakım görüyordu. Koltuktaki son günlerini geçiren ABD Başkanı Joe Biden, Carter'ın karakteri, cesareti ve merhametiyle tanınan bir lider olduğunu savunarak "9 Ocak 2025’i ABD genelinde Ulusal Yas Günü ilan ediyorum" dedi (Alex Wroblewski/AFP)

• 7/30

  29 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de halk, Muan Havalimanı'nda meydana gelen uçak kazasının yayınını izliyor. Asya ülkesinin güneyindeki havalimanına iniş yapan Boeing 737-800 tipi Jeju Air uçağı bilinmeyen bir nedenle pistten çıkarak duvara çarptı. 175 yolcu ve 6 mürettebat olmak üzere 181 kişinin bulunduğu alev alan uçaktan sadece iki kişi sağ çıktı. Yaralanan iki uçuş görevlisi hastaneye kaldırıldı. Uçağın Tayland'dan kalktığı ve çoğunlukla Noel tatilinden dönenleri taşıdığı bildirildi. Kaza nedeniyle ülkede 7 gün ulusal yas ilan edildi (Jung Yeon-Je/AFP

• 8/30

  28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP)

• 9/30

  27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP)

• 10/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 11/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 12/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 13/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 14/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 15/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 16/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 17/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 18/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 19/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 20/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 21/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 22/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 23/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 24/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 25/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 26/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 27/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 28/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 29/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 30/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

Suriye'de Esad rejiminin çöküşü: Yeni bir dönemin başlangıcı

Suriye'de 2011 yılında başlayan iç savaş, yıllar süren yıkım ve istikrarsızlığın ardından Esad rejiminin fiilen çöküşüyle yeni bir döneme girdi.

İçeride, Nusayri azınlık ile güvenlik ve bürokratik elitlere dayanan bir yönetim modeli mevcuttu.

Ancak, savaşın uzamasıyla rejim üzerindeki toplumsal destek büyük ölçüde eridi.

Dışarıda ise İran ve Rusya'nın sağladığı askeri, ekonomik ve diplomatik destek, rejimin en kritik anlarda ayakta kalmasını sağladı.

Rusya'nın Suriye'den çekilmesi, Moskova'nın bölgedeki stratejik önceliklerini kaydırdığını gösteriyor.

Esad rejimini desteklemek, artık Rusya için hem ekonomik hem de askeri açıdan bir yük haline geldi.

Esad rejiminin çöküşünün en açık göstergesi, yıllardır rejimi ayakta tutan İran ve Rusya'nın vatandaşlarını Şam'dan tahliye etmeye başlamasıdır.

Bu adım, sadece rejimin askeri ve siyasi desteğini kaybettiğini değil, aynı zamanda Esad rejiminin kendi güvenlik garantilerini dahi sağlayamaz hale geldiğini ortaya koyuyor.

İran ve Rusya gibi aktörlerin vatandaşlarını tahliye etme kararı, rejimin hem bölgesel hem de uluslararası arenadaki meşruiyetinin kalmadığını simgeliyor.

Özellikle Rusya'nın, Şam'daki diplomatik ve askeri misyonlarını kademeli olarak küçültmesi, Moskova'nın Suriye'deki stratejik varlığını tamamen gözden geçirdiğini ve bu alandan çekilme stratejisi izlediğini düşündürüyor.

Bu tahliyeler, rejimin iç dinamiklerindeki çözülmeyi daha da hızlandırıyor.

Rejimin içindeki çatlaklar, yalnızca halkın uzun süredir rejime karşı duyduğu hoşnutsuzlukla sınırlı değil.

Ülkedeki rejim elitlerinin ve ekonomik olarak güçlü iş insanlarının hızla ülkeyi terk etmesi, rejimin artık kendi çekirdek destek tabanını bile koruyamadığını gösteriyor.

Bu kişiler, uzun yıllar boyunca rejimin ekonomik ve siyasi sürdürülebilirliğini sağlayan unsurlar olarak kritik bir rol oynuyordu.

Ancak, mevcut durumda kendi güvenliklerini ve geleceklerini garanti altına almak adına ülkeden ayrılmaları, rejimin yönetim kapasitesinin tamamen çöktüğünü ortaya koyuyor.

Bu süreç, Esad rejiminin çöküşünü bir "fiili" durumdan "hukuki" bir sona doğru taşıyabilir.

Esad rejiminin çöküşü, Türkiye için hem fırsatlar hem de riskler barındıran karmaşık bir durum yaratıyor.

Kuzey Suriye'de oluşan otorite boşluğu, PKK/YPG gibi terörist grupların hareket alanını genişletebilir.

Türkiye'nin sınır güvenliği açısından bu durum, son derece kritik bir risk faktörüdür.

Özellikle ABD'nin bu gruplara verdiği destek göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye'nin bölgedeki askeri varlığını artırmak zorunda kalması muhtemel görünüyor.

Bununla birlikte, rejimin çöküşü Türkiye için önemli fırsatları da beraberinde getiriyor.

Esad rejimi sonrası Suriye'de oluşacak yeni siyasi düzende Türkiye, bölgede daha aktif ve belirleyici bir rol oynama şansına sahip olabilir.

Özellikle muhalif gruplar ve yerel unsurlarla geliştirilecek yapıcı ilişkiler, Türkiye'nin bölgedeki etkisini artırabilir.

Bu süreçte Türkiye'nin, Suriye'nin yeniden inşasında üstlenebileceği ekonomik ve diplomatik roller, sadece bölgesel bir güç olarak konumunu pekiştirmekle kalmayacak, aynı zamanda uluslararası arenada da yeni fırsatlar yaratacaktır.

Türkiye'nin bu fırsatları değerlendirebilmesi için Suriye'deki aktörlerle dengeli ve uzun vadeli bir iş birliği politikası izlemesi gerekiyor.

Özellikle Türkiye'nin insani yardım ve kalkınma projeleriyle bölgede "yumuşak güç" kapasitesini artırması, hem Türkiye-Suriye ilişkilerini güçlendirecek hem de uluslararası toplumun Türkiye'ye olan güvenini pekiştirecektir.

Bunun yanı sıra, mültecilerin güvenli dönüşü için uygun koşullar yaratılması, Türkiye'nin hem iç politikada hem de dış politikada elini güçlendirebilir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.