Ortadoğu'da sular durulmuyor. ABD seçimlerinin çok yaklaşmış olması, Rusya ve Çin gibi ülkelerin meseleye dahil olmaktan büyük ölçüde imtina etmesi, bölge ülkelerinin tutumlarının ise söylem bazında kalması nedeniyle, bölgenin geleceğine ilişkin belirsizlik sürüyor. 

Bölgeye ilişkin son kaleme aldığım yazıda, Hizbullah'ın lideri Hasan Nasrallah yeni öldürülmüş, İsrail'in bir sonraki adımının ne olacağı henüz açıklanmamıştı. 

Son 1 ay içerisinde öngörüldüğü üzere, İsrail Lübnan'ın güneyindeki Mavi Hat ile Litani Nehri arasındaki bölgeye yönelik olarak kara operasyonu başlattı, ayrıca Beyrut'un güneyi başta olmak üzere, Lübnan'ın kuzeyinde Hizbullah'ın var olduğunu düşündüğü bölgeleri havadan vurdu ve vurmaya da devam ediyor. 

İran, aylar sonra 1 Ekim'de İsrail'i yeniden hedef aldı, ancak bu defa yanıtı hipersonik füzelerle çok daha hızlı bir biçimde gerçekleşti.

İsrail her ne kadar saldırıyı azımsamaya çalışsa da, bir önceki saldırının aksine İran bazı askeri hedefleri vurmayı başardı.

Son 1 ayda Hizbullah da sadece İsrail'in kuzeyindeki bölgeyi değil içerisindeki başka hedefleri de vurmaya ve "Demir Kubbe" olarak nitelendirilen çoklu hava savunma sistemlerini aşmayı başardı.

Hatta bundan iki hafta önce Ceaserea'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun sayfiye evi hedef alındı.

7 Ekim'den bu yana bir yandan savaşın bölgeye yayılmaması gerektiğini vurgulayan, diğer yandan bölgeye askeri yığınak yapan ABD, İran-İsrail geriliminin daha da tırmanma ihtimaline binaen İsrail'e Terminal Yüksek İrtifa Alan Savunma (THAAD) bataryası gönderdi ve 100'e yakın askerini söz konusu hava savunma sisteminin işletilmesi için konuşlandırdı.

Bu bağlamda, ABD de savaşa doğrudan müdahil olmuş oldu. 

25 Ekim'i 26 Ekim'e bağlayan gece İsrail İran'a karşı saldırı düzenledi.

Önce Tahran ve civarından patlama haberleri geldi, sonrasında ise Tahran, Huzistan ve İlam eyaletlerinde 20 kadar hedef vuruldu.

Nükleer tesisleri koruyan hava savunma sistemlerinin yanısıra füze ve İHA üretim tesisleri hedef alındı.

ABD Başkanı Joe Biden bunun son olması gerektiğini açıklarken, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ise, İran'a karşılık verme hatasına düşmemesi tavsiyesinde bulundu. 

İran-İsrail denklemine bakıldığında, Nasrallah'ın ölümü İran için bir dönüm noktası oldu.

Öncesinde yeni seçilen Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın batıyla yeniden diyaloğun tesisi, nükleer programa dönüş ve Gazze'de ateşkes gibi bazı alanlarda açılım karşılığında İsrail'e yanıt vermeyebileceği düşünülürken Hizbullah'ın kan kaybetmeye başlamasıyla İran stratejik sabrını bir kenara bırakarak devreye girmek zorunda kaldı.

Bunun ötesinde, Pezeşkiyan'ın yaptığı bir açıklamada, Batı'nın Gazze'de ateşkes vaadi nedeniyle İsrail'e yanıt vermediklerini, ancak Batı'nın sözünü tutmadığını söylemesi İran'ın artık ABD'nin sözüyle hareket etmeyeceğine işaret ediyordu. 

Dolayısıyla, İran'ın İsrail'in son saldırısına da bir şekilde karşılık vermesini beklemek gerçekçi bir yaklaşım olacaktır. 

Filistin topraklarına döndüğümüzde, İsmail Haniye'nin Tahran'da suikasta uğraması sonrasında Hamas Siyasi Büro Başkanı olan Yahya Sinvar bir saldırıda tesadüfen öldürülürken, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Gazze'nin kuzeyindeki Cebaliye Kampı başta olmak üzere düzenlediği operasyonların şiddetini artırdı.

Halihazırda Gazze'nin kuzeyinde soykırım içerisinde soykırım yapıldığını söylemek yanlış olmayacaktır.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken 23 Ekim'de İsrail'i ziyaret ederek bir dizi temasta bulundu.

Blinken'ın Netanyahu'yla görüşmesinde Sinvar'ın ölümünü "fırsat bilerek" ateşkes müzakerelerine dönülebileceğine işaret etti. 

27 Ekim'de İsrail Dış İstihbarat Servisi Mossad'ın Başkanı David Barnea ABD ve Mısırlı mevkidaşlarıyla Doha'da biraraya geldi.

Hamas temsilci göndermezken, Hamas'ın üst düzey yöneticilerinden Husam Badran, "Taleplerimiz açık ve biliniyor. Netanyahu'nun daha önce üzerinde anlaşmaya varılan hususlara bağlı kalması durumunda bir anlaşmaya varılabilir" dedi.

Müzakerelerde Mısır Cumhurbaşkanı Abdelfettah es-Sisi'nin 2 günlük ateşkes önerisi görüşüldü, ancak kabul görmedi. 

Olası senaryolar 

Son bir ayda yaşanan tüm bu gelişmelere bakıldığında önümüzdeki dönemde nasıl senaryolarla karşılaşabileceğimizi sıralayacak olursak: 

1. Netanyahu Gazze'de ateşkes istemiyor. Hamas'ın üst düzey yöneticilerine yönelik düzenlenen operasyonlar sonrasında örgütü daha da yıpratmak için Gazze'deki saldırılarını daha da artıracak ve "generaller planı" olarak nitelendirilen ve Gazze'nin insansızlaştırılmasını öngören planı uygulamaya devam edecek. Nitekim bugün Gazze'nin kuzeyinde tanık olduğumuz vahşet bunun göstergesidir.  
    
2. Netanyahu aynı şekilde Lübnan ve Hizbullah'a yönelik olarak da operasyonlarını hız kesmeden sürdürecek ve "Hizbullah tehdidini" bertaraf etmeden durmayacak. Bu süreçte Lübnan daha da büyük bir krize sürüklenecek, kitlesel göçler devam edecek ve savaşın Suriye'ye sirayet etme ihtimali giderek artacak. 
    
3. İran, İsrail'e bir yanıt vermek için ABD seçimlerinin sonuçlarını bekleyecek ve ona göre bir strateji oluşturacak. Demokratların adayı Kamala Harris'in seçilmesi halinde, İran'ın İsrail'e saldırmama karşılığında ABD ve Batı'dan bazı tavizler istemesi söz konusu olabilir. Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump'ın kazanması halinde ise, İran ABD'yle artık hiçbir şekilde müzakere edemeyeceğini görerek, zor bir seçim yapmak durumunda kalacak. İran ya gerilimin tırmanmamasını seçecek ve vekillerinden gelen tepkiyi göğüsleyecek, ya da İsrail'e saldıracak ve İsrail ile ABD'nin bunu fırsat bilerek kendisine yönelik çok daha şiddetli bir saldırıya geçmesinin sonuçlarını göze alacak. 
   
   Bu süreçte İsrail İran'ı provoke ederek savaşa sokmak için çeşitli hamlelerde bulunmaya devam edecek. Netanyahu'nun İran halkına yönelik olarak yayınladığı video mesajda "değişim sandığınızdan da yakın" ifadesini bu çerçevede hatırda tutmak gerekir. 
    
4. Savaşın bölgeye yayılmasının kendilerine de olumsuz yansımaları olduğunu gören ve bir yandan demokrasi ve insan hakları savunuculuğu yaparken diğer yandan İsrail'e koşulsuz destek verme siyasetinin sürdürülebilir olmadığını anlayan Batı ülkeleri İsrail'e karşı daha net bir pozisyon benimseyecek. İtalya ve İspanya gibi ülkelerin İsrail'e silah ambargosu uygulaması başka ülkelerin de bunu dillendirmesi Batı'da yavaş yavaş oluşan tutum değişikliğinin bir yansımasıdır. 
    

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 2/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 3/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 4/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 5/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 6/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 7/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 8/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 9/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 10/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 11/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 12/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 13/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 14/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 15/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 16/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 17/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 18/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 19/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 20/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 21/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 22/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 23/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 24/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 25/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 26/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 27/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 28/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 29/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 30/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

Gerçekler

Netanyahu kendisini ve ülkesini büyük bir hezimete doğru hızla sürüklüyor.

Netanyahu Hamas ve Hizbullah'ı yok etmek, Gazze ve Batı Şeria'yı Filistinsizleştirmek istese de bunu yapması çok zor. 

Halihazırda, Netanyahu'nun elde etmiş olduğu hiçbir başarı yok. 

Askerî açıdan bakıldığında dünyanın en güçlü orduları arasında yer alan IDF, 365 kilometre karelik bir alan olan Gazze Şeridi'ne II. Dünya Savaşı sırasında atılan bombalardan daha fazla bomba atmış olsa da gelinen aşamada ne Hamas yok edilebildi ne de Filistinlilerin iradesi kırılabildi. Netanyahu söz verdiği gibi esirleri de geri getiremedi.

Önümüzdeki dönemde de saldırılar bitmediği müddetçe esirlerin geri gelmesi pek mümkün görünmüyor. 

Aynı şekilde Hizbullah'ın neredeyse tüm üst düzey yöneticileri öldürüldü, ancak örgüt Lübnan'ın güneyinde İsrail'e ağır kayıplar verdirmeyi sürdürüyor. 

Netanyahu Hamas ve Hizbullah'ı yok edecek olsa bile birçok başka örgüt İsrail'in bölgedeki yıkıcı politikalarına karşı direnmeye devam edecek, eski oluşumların yerine yenileri ortaya çıkacak.

Siyasi perspektiften değerlendirildiğinde, Hamas ve Hizbullah'ın üst düzey yöneticilerinin öldürülmesi Netanyahu'ya puan kazandırmış olabilir, ancak 2 hafta önce İsrail devlet televizyonu KAN'ın yaptığı ankete göre, İsraillilerin yaklaşık 4'te 1'ini ülkenin içinde bulunduğu siyasi ve güvenlik durumundan ötürü ülkeyi terk etmeyi düşünüyor.

Savaşın başından bu yana on binlerce İsraillinin ülkelerini terk ettiği biliniyor. 

Ekonomik açıdan bakıldığında, savaşın İsrail için giderek ağırlaşan bir maliyeti bulunuyor.

İsrailli Ynet haber sitesine göre, savaşın günlük maliyeti İsrail için çok artmış durumda.

Ynet, Gazze ve Lübnan'daki savaşın günlük maliyetinin 500 milyon şekel (133 milyon ABD doları) olduğunu iddia ediyor.

Sadece Nasrallah'ın ölümüyle sonuçlanan saldırının maliyetinin 6,6 milyon ABD doları olduğuna dikkat çekiyor haber sitesi. 

Lübnan ve Gazze'deki savaşlar nedeniyle her iki bölgeye mücavir alanlarda yaşayan on binlerce İsraillinin evlerini terk etmeleri ve iş yerlerini kapattıkları düşünüldüğünde de ortaya büyük bir maliyet çıkıyor.

Savaşın İsrail'e maliyetinin yıl sonuna kadar 70 milyar ABD dolarını aşması bekleniyor.

Tüm bunlar Netanyahu ve hükümeti üzerinde ciddi bir baskı oluşturuyor.

Ayrıca İsrail'in istikrarsız bir bölgede artık güvenli bir liman olmadığını gösteriyor. 

Diplomatik açıdan değerlendirildiğinde, uluslararası toplumdan giderek izole olan bir İsrail var karşımızda.

Filistin Devleti'ni tanıyan ülkelerle İsrail devletini tanıyan ülkelerin arasındaki fark son bir yıl içerisinde neredeyse kapandı.

Filistin Devleti Birleşmiş Milletler'de (BM) önemli bazı kazanımlar elde etti. Bağlayıcılığı olmasa da BM Genel Kurulu'nda Filistin lehine bir dizi karar kabul edildi. 

Hukuki perspektiften bakıldığında, İsrail, uluslararası hukuku ve savaş hukukunu hiçe saysa da Uluslararası Adalet Divanı'nda soykırım suçundan yargılanıyor.

Aynı zamanda Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde Netanyahu ve diğer bazı üst düzey yöneticilerin yargılanması gündemde. 

Her açıdan kendi etrafındaki çemberin daraldığının ve aslında yenildiğinin farkında olan Netanyahu uzlaşmaz tutumunu sürdürmek bir yana daha da saldırganlaşıyor. 

Önümüzdeki aylarda bölge belki çok daha büyük bir savaşa sürüklenecek, ancak İsrail de bu savaştan çok ciddi darbe alacak.

Sular durulduğunda ise, İsrail'in ileriye yönelik bölgedeki gerçekliklerle nasıl var olabileceğini değerlendirerek, iki devletli çözüm yolunda köklü bir paradigma değişikliğine gitmesi kaçınılmaz olacak. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.