3 Nisan 2023 tarihli "Suriye ile Normalizasyon Başka Bahara mı Kaldı?" başlıklı yazımda iki ülke arasındaki ilk temaslara değinmiş, tarafların tutumunu ve Suriye'nin Türkiye'yle diyaloğu sürdürmesi ve ilave adımlar atması yönündeki isteksizliğine dikkat çekmiştim.  

Son bir ay içerisinde hem Ortadoğu genelinde hem de Suriye'yle ilgili yaşanan baş döndürücü temas trafiği Beşar Esad'ın bölgedeki konumunu güçlendirdi.

10 Mayıs'ta Moskova'da düzenleneceği açıklanan dörtlü Dışişleri Bakanlar toplantısı sürecin gidişatı açısından önemli olacak. 

Araplararası diyalog ve Suriye'nin Arap Birliği'ne şartlı dönüşü  

6 Şubat depremleri sonrasında Suriye'nin Arap ülkeleriyle ilişkilerini onarma süreci ivme kazanmıştı.

Bu çerçevede, 12 Nisan 2023 tarihinde Suriye Dışişleri Bakanı Faisal Mikdad savaşın başından bu yana ilk defa Suudi Arabistan'ı ziyaret etti.

14 Nisan'da ise Körfez İşbirliği Konseyi üyeleri ile Mısır, Ürdün ve Irak Dışişleri Bakanları Suriye'nin Arap Birliği'ne dönüşü konusunu görüşmek için Cidde'de bir araya geldi.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faisal bin Ferhan yine iç savaşın başından bu yana bir ilki gerçekleştirdi ve 18 Nisan tarihinde Şam'ı ziyaret etti. Aynı tarihlerde Mikdad Tunus ve Cezayir turundaydı. 

1 Mayıs Pazartesi günü bu defa Mısır, Irak, Suriye ve Suudi Arabistan Dışişleri Bakanları Ürdünlü mevkidaşlarının ev sahipliğinde Amman'da bir araya geldi.

Taraflar Suriye'deki iç savaşa yönelik bir siyasi çözümün bulunması amacıyla Ürdün'ün ortaya koyduğu planı ele almak üzere danışmalarda bulundu.

Esasında hem Suriyeli mültecilerin ülke ekonomisi üzerinde yarattığı yük, hem de Suriye üzerinden uyuşturucu kaçakçılığının Ürdün'e verdiği zarar nedeniyle Amman'ın bir süredir Suriye'deki iç savaşın sona erdirilmesi için hem Arap ülkeleriyle hem de Rusya ve ABD'yle bir dizi temaslarda bulunduğu basına yansıyordu. 

1 Mayıs'taki toplantı sonrasında yayınlanan ortak bildiride; Suriye'de siyasi çözüme yönelik adımlar atılması, Suriye topraklarının terör unsurlarından arındırılması ve Şam hükümetinin ülkenin tümü üzerinde egemenliği yeniden tesis etmesi için Suriye ve kurumlarının desteklenmesi, Suriye'deki yabancı silahlı unsurların mevcudiyetine son verilmesi ve Suriye'nin içişlerine karışılmasının engellenmesi, uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele ve mültecilerin geri dönüşü gibi konularda tarafların fikir birliğine vardığı ve konuların takibi için teknik düzeyde komitelerin kurulacağı belirtildi. 

Amman'daki temaslarla aynı gün Irak Ticaret Bakanı Davud Al-Gurayri 11. Suriye-Irak Ortak Komite Toplantısı'na katılmak için Şam'daydı.

İki ülke arasında ticaret, altyapı, enerji, tarım, turizm, eğitim gibi alanlarda birçok mutabakat muhtırası imzalandı. 

Katar, Ürdün ve Kuveyt'in ilk etapta bazı çekincelerinin olmasına karşın tüm bu temaslar neticesinde Suriye'nin Arap Birliği'ne dönüşü meselesini görüşmek üzere 7 Mayıs 2023 tarihinde Birliğe üye ülkelerin Dışişleri Bakanları Kahire'de bir araya geldi.

Bakanlar 2011'den bu yana üyeliği askıya alınan Suriye'nin yeniden Birliğe katılması yönünde karar aldı.

Bu çerçevede, Beşar Esad'ın 19 Mayıs'ta Cidde'de düzenlenecek Zirve'ye davet edilmesi ile Suriye'nin Arap Birliği'ne resmen dönmesinin önü açıldı. 

Arap ülkeleri-Suriye yakınlaşmasında İran faktörü ve Suriye-İran ilişkileri

Suudi Arabistan yakın zamana kadar Suriye'yle ilişkilerini düzeltme konusunda çeşitli çekincelere sahipti.

İran ile Suudi Arabistan arasında Çin'in kolaylaştırıcı rolü sayesinde geçen nisan başında imzalanan anlaşma sonrasında Riyad'ın Şam'a yönelik tutumunda değişiklik oldu. Tüm temaslar bu anlaşma akabinde gerçekleşti. 

Bölgede esen barış rüzgarları şüphesiz tecrit edilen İran'ın da çıkarına oldu. Aylardır İran'da devam eden protestolar dinerken İran da bölge ülkeleriyle ilişkilerini onarmaya başladı.

Öte yandan, Suriye'nin Arap ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmesini destekleyen İran aynı zamanda Suriye'deki mevcut güçlü konumunun aşınmasını istemiyor.

Zira İran için Suriye İsrail'le mücadele bağlamında belki de bölgede vazgeçemeyeceği tek ülke. 

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin 3 Mayıs'ta Şam'a gerçekleştirdiği iki günlük resmi ziyareti bu bağlamda değerlendirmek doğru olacaktır.

Savaşın başından bu yana ilk defa İran'dan devlet başkanı düzeyinde gerçekleşen ziyarette Reisi'ye birçok bakan eşlik etti. İki ülke arasındaki ekonomik ve ticari bağların daha da güçlendirilmesi amacıyla, inşaat, enerji, altyapı gibi alanlarda bir dizi anlaşma imzalandı.

Tarafların, bölgede yaşanan gelişmelerin iki ülke arasındaki güçlü bağları etkilemeyeceği yönündeki açıklamaları ise manidardı. 

Büyük güçlerin Suriye'ye bakışı

ABD üçüncü ülkelerin Suriye'yle ilişkilerini yeniden tesis etmesini desteklemiyor.

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken Amman'daki Dışişleri Bakanları Toplantısı sonrasında Ürdünlü mevkidaşı Eyman El-Safadi'yle gerçekleştirdiği telefon görüşmesi sırasında bu hususu yineledi, ayrıca 2254 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararı temelinde ve BM kolaylaştırıcılığında bir siyasi gelişme yaşanmadığı takdirde hiçbir şekilde normalizasyonu desteklemeyeceklerini vurguladı.

Unutulmaması gereken bir diğer husus ise, ABD'nin Esad'ın kendi halkına yönelik savaş suçu işlediği gerekçesiyle 2019 yılında kabul ettiği ve bir dizi yaptırımlar içeren Caesar Yasası.

Söz konusu yasa Esad Yönetimi ve Suriye'deki bazı kurumlarla iş yapan ülkelerin de yaptırımlara tabii tutulmasını öngörüyor. 

Rusya her ne kadar Ukrayna savaşına yoğunlaşmış olsa da ABD'nin bölgedeki eski varlığını yitirmesi ve Çin'in bölgede sadece ekonomi alanında değil diplomatik ve siyasi alanlarda da mevcudiyetini artırmasıyla gelişmelerin gölgesinde kalmak istemiyor.

Suriye'deki deniz ve hava üsleri Akdeniz havzasında Rusya'nın varlığı açısından hayati önem taşıyor.

Bu bağlamda Rusya Esad'ın en güçlü destekçisi olarak rolünü sürdürmeye çalışıyor. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 2/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 3/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 4/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 5/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 6/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 7/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 8/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 9/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 10/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 11/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 12/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 13/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 14/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 15/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 16/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 17/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 18/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 19/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 20/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 21/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 22/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 23/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 24/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 25/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 26/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 27/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 28/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 29/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 30/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

Nisan sonunda Şam'ın, Türk basınında pek akis bulmayan, bir ziyaretçisi daha vardı.

Çin'in Ortadoğu Özel Temsilcisi Jay Cun 28 Nisan 2023 tarihinde Esad tarafından kabul edildi.

Esad'la görüşmesinde Suriye halkının terörle mücadele konusunda gösterdiği başarıyı öven Cun, bunun ülkesinin egemenliğini ve onurunu koruyan her ülkenin zaferi olduğunu savundu.

Cun ayrıca Suriye ile Arap ülkeleri arasındaki temaslardan Pekin'in duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Cun'un ziyareti çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkilerin her yönüyle geliştirilmesi üzerinde mutabık kalındı. 

Türkiye bu gelişmelerin neresinde?

ABD ve Batı hariç birçok ülke Suriye'deki istikrarsızlığın son bulması ve ülkenin yeniden yapılandırılması sürecinde yer almak amacıyla adeta yarışa girmiş vaziyette.

Bu ülkeler tarafından barışa yönelik bazı koşullar öne sürülse de Esad'ın meşruiyetini sorgulayan ya da gitmesini talep eden yok.   

Suriye'nin Türkiye'yle ilişkilerini onarma süreci bölgedeki diğer gelişmelerden çok daha yavaş ilerliyor.

Savunma Bakanları ve İstihbarat Başkanları İranlı muhataplarının da katılımıyla 26 Nisan 2023 tarihinde Moskova'da yeniden bir araya gelirken uzun süredir beklenen Dışişleri Bakanları toplantısı bir türlü gerçekleşmedi.

Onun yerine, ilk seferinde ertelenmiş olsa da Dışişleri Bakan Yardımcıları toplantısı yapıldı. 

10 Mayıs'ta dörtlü formatta Dışişleri Bakanları bir araya gelecek. Söz konusu görüşme Türkiye ile Suriye arasında iç savaşın patlak vermesinden bu yana bir ilki teşkil edecek.

Seçimler öncesinde Türkiye'yle ilişkileri bir sonraki aşamaya taşıma konusunda isteksiz olan Suriye'nin masaya oturma konusunda nihayet Rusya tarafından ikna edilebildiği anlaşılıyor.

Ancak hem Amman'da varılan mutabakat hem de Esad'ın İran, Rusya ve Çin'i arkasına alması nedeniyle Suriye masada daha güçlü bir konumda bulunacak, Türkiye'den bilinen taleplerini ve tam normalizasyon için öne sürdüğü koşulları daha kuvvetli bir şekilde talep edecektir. 

Türkiye'nin, 14 Mayıs'taki seçimlerin sonucu ne olursa olsun, bölgede hızla değişen dinamikler nedeniyle Suriye'ye yönelik ulusal güvenliğini ve çıkarlarının ön planda tutan, 2254 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararı temelinde kapsamlı ve bilhassa mülteciler konusunda gerçekçi bir strateji izlemesi gerekecektir. 

Türkiye-Suriye normalizasyon sürecini Suriye'nin başka ülkeleriyle ilişkilerini onarma sürecine benzetmek doğru değildir.  

Zira, Suriye'yle 911 km sınırı olan Türkiye'nin Şam'la görüşmesi gereken konular çok daha geniş ve çetrefildir. Sorunların çözümü ise uzun zaman alacaktır.

Her hal ve karda, bu doğrultuda izlenecek en sağlıklı yol önümüzdeki dönemde Suriye'yle arabulucusuz doğrudan görüşmelerin vakit kaybetmeksizin başlatılmasıdır.

Aksi takdirde, Türkiye'nin Suriye'nin hem siyasi hem de ekonomik açıdan yeniden yapılandırılması sürecinin dışında kalması mümkündür. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.