Marco Rubio'nun eleştirileri

Yazıya başlamadan Edip Akbayram'ın vefat haberini üzülerek duydum.

Merhuma Allah'tan rahmet, ailesine ve sevenlerine sabır dilerim. 

2025 itibarıyla, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) başkenti Washington DC'de (başkent Vaşinton'da), dolar milyarderlerinin ve üst düzey yöneticilerin yani Chief Executive Officer – CEO'ların etkin oldukları bir dönem başladı.

Paraya, doğal kaynaklara ve teknolojiye hükmedenlerin, güç sahibi oldukları bir düzenden bahsedebiliriz. 

Dolar milyarderi iş insanlarının ve CEO'larının yönetime hâkim oldukları bu dönemde, ABD'yi ve dünyayı, şirket yönetme anlayışıyla yönetmeye kalkışıldığı gözlemlenebilir.

Bu mantıkla, kaynakların verimli kullanılması ve çabuk sonuçlar elde edilebilecek politikaların öncelik olarak tercih edilmeleri, ABD'nin hem iç hem de dış politikalarındaki tercihlerine ve politika yürütülüş biçimlerine yansıyor.

Tabii, ülke yönetmek şirket yönetmeye benzemez, çünkü diplomasinin incelikleri devlet yönetimi için gereklidir. 

27 Şubat'ta (Türkiye saatiyle 28 Şubat 2025), Donald Trump'ın başkan olmadan önceki televizyon programlarında görebileceğimiz türden, diplomatik olmayan, bir atışmaya bütün dünya tanıklık etti.

Beyaz Saray'da Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, ABD Başkanı Donald Trump, ABD Başkan Yardımcısı J. D. Vance ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun da yer aldıkları heyetler arası toplantı öncesi, basına açık toplantı esnasında yaşananlar, uzun yıllar unutulmayacaktır.

Bir yandan Zelenski'nin basına kapalı görüşmesi gereken unsurları basına açıkken dile getirmesi, fotoğraflar göstermesi alışıla gelmişin dışındaydı.

Zelenski'ye karşı tepki olarak sert bir tutum sergileyen Başkan Trump ve Başkan Yardımcısı Vance, sert şekilde tepki gösterdiler.

Zelenski'nin Trump ve Vance tarafından defalarca ikaz edildiği bir atışma yaşandı (normal başlayan toplantı, özellikle son bölümlerinde ciddi bir tartışmaya dönüşüyor. İzlemek isteyenler için PBS tarafından hazırlanan 49 dakikalık basına açık görüşmenin tamamının videosu mevcutt:
 

Yaşananlar sonrası, nadir toprak elementleriyle alakalı anlaşma imzalanmamış ve Zelenski'nin Beyaz Saray'dan ayrılması istendi.

O esnada sakin ve profesyonel kalan Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun, deneyimli bir senatör olarak Florida'yı ABD senatosunda yıllarca temsil etmiş olması sebebiyle sakin kalabildiğini düşünüyorum.

Benim de bir dönem araştırmalar ve diğer çalışmalarım için bulunduğum University of Florida'dan lisans diplomasını elde eden Rubio'nun, seçimler esnasında ABD Başkan Yardımcısı olması da söz konusuydu.

Fakat hem başkan hem de başkan yardımcısının aynı eyaletten olamama durumundan dolayı Rubio, dışişleri bakanı olarak görev aldı.  

Rubio'nun, kendisi gibi profesyonel tutumları ile bilinen Sn. Dışişleri Bakanı Dr. Hakan Fidan ile Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'la ön görüşmelerde bulunup, aslında o toplantıda emekleri heba olan kişilerin başında geliyordu.   

Dolayısıyla, ABD dış politikasını anlamlandırmak için sadece yaşanan 10 dakikalık bir atışmanın yeterli olmadığını düşünüyorum.

O 10 dakikalık kesimin ötesinde, Rubio'nun Zelenski'ye yönelik eleştirilerine de kulak vermek gerekir.

Yaşanan tartışmanın akşamında, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, verdiği röportajda, Zelenski'nin özür dilemesi gerektiğini belirtti.
 

Zelenski, o akşam ABD'ye teşekkür eden bir tweet attı, ama özür dilemedi.
 

Zelenski'nin sonraki durağı olan Avrupa'da ve bilhassa İngiltere'de sıcakça karşılandı.

İngiltere'de Ukrayna'ya verilen desteğin devam edeceği ifade edildi.

Lakin gene de kalıcı bir barış olacaksa bunun ABD'nin desteği olmadan gerçekleşmesi çok zor. 

Ayrıca, Türkiye'ye de Ukrayna'da önce kalıcı bir ateşkes ve daha sonra bir barış için önemli vazifeler düşecektir. 

Zelenski'nin ABD'ye gitmeden önce uğradığı başkentlerden biri Ankara'ydı.

ABD'deki yaşanan tartışma sonrası Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliği de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Zelenski'ye şemsiye tutarken fotoğrafını paylaştı.
 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenski / Fotoğraf: Ukrayna Ankara Büyükelçiliği

Hem ABD hem de Türkiye ve İngiltere dâhil diğer NATO müttefikleri olmadan Ukrayna ile Rusya arası bir ateşkes anlaşmasına varılması kolay olmayacaktır. 

ABD'deki hâkim yaklaşımın, verimlilik, karlılık ve ABD'nin çıkarlarına yönelik alım-satıma dayalı (alımsatımsal/işlemsel–transactional) menfaat ilişkilerine odaklanma ("Önce Amerika"–"America First" yaklaşımı gibi) eğiliminin doruk yaptığı söylenebilir. 

Dış politika kararlarına yönelik genel bir maliyet-fayda yaklaşımı da kaçınılmaz olarak ağırlıklıdır.

Ancak "Önce Amerika" (America First) demek, "Sadece Amerika"– (America Only) anlamına gelmez.

Karşılıklı menfaat fırsatlarıyla hem ABD, Ukrayna'nın nadir toprak elementleri ile doğal kaynakların işletilmesiyle ilgileniyor.

Dolayısıyla, kazan-kazan yaklaşımla, nihayetinde bir uzlaşma sağlanabilecektir diye düşünüyorum.
 

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Marco Rubio / Fotoğraf: Reuters

ABD devlet geleneklerine aşina yöneticiler arasında ilk akla gelen, Dışişleri Bakanı Marco Rubio'dur.

Deneyimli bir siyasetçi olan Rubio, aslında Washington'daki yerleşik düzenin (müesses nizamın–establishment), nasıl çalıştığını bilen isimlerdendir.

Rubio, ABD'nin stratejik öncelikleri konusunda bilgilidir ve yeri geldiğinde diplomatik davranabilir.

Bu nedenle, Rubio'nun eleştirilerini incelemek gerekir. 

Rubio, Zelenski'lye aynı gün, İngiltere ve Yunanistan Dışişleri Bakanları ile görüştü.

Rubio'nun doğal kaynaklar ile ilgili söylemleri ve eğilimleri, Kıbrıs, Yunanistan ve Doğu Akdeniz enerji kaynakları için de önemli ipuçları veriyor.

Rubio'nun Ukrayna'ya yönelik eleştirilerine bakarak, Türkiye'nin de dikkat etmesi gereken hususları anlamak mümkün.

Türkiye'nin önleyici diplomatik adımlar atıp, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs hususunda ABD ve Yunanistan'ın bir sonraki adımını beklemeden yeni önerilerde bulunması faydalı olabilir.

ABD'ye herhangi bir karardan ötürü tepki vermeyi beklemeden, Türkiye'nin bazı geçici (transient) önerilerle Doğu Akdeniz'de "oldu-bitti" durumlarına müsaade etmemesi gerekir.

Türkiye, bir yandan Rusya'yla iyi ilişkiler yürütebilirken, diğer yandan Ukrayna'nın da toprak bütünlüğüne ve egemenlik haklarına vurgu yapıyor.

Bu bağlamda, soğukkanlı davranabilen ve baskı altında profesyonelliğini koruyabilen Türkiye Cumhuriyet Dışişleri Bakanı Sayın Dr. Hakan Fidan'ın yürütmüş olduğu karmaşık ancak istikrarlı bir Ukrayna politikası söz konusu.

Türkiye'nin ABD ile Ukrayna arası yaşanan olaylar karşısında ABD'yi doğrudan suçlamaması, sadece Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne vurgu yapmış olması, aslında son derece isabetli, tutarlı ve istikrarlı bir politikadır. 

Peki, Rubio'ya göre Zelenski'nin neden özür dilemesi gerekiyor? 
 

Zelenski, özür dilemesi gerekmediğine inanıyor.

Buna mukabil, Rubio'ya göre, başlangıçta normal başlayan bir basın açıklamasının bu derece sert geçmesinde Zelenski'nin suçu var.

Marco Rubio, CNN'e verdiği röportajda, arka planında yürütülmekte olan önemli diplomatik çabalardan da bahsetti.

Rubio, röportajında, Uluslararası Kamuoyunun ve Amerikan halkının görmediği arka plandaki diplomasinin öneminden söz etti.

Suudi Arabistan'da Lavrov'la Dışişleri Bakanları düzeyinde yaptığı görüşmelerin (ve daha sonra heyetler arası İstanbul'da yürütülen arka plan görüşmelerinin), Zelenski yüzünden heba olabileceğini dile getirdi.

Rubio'ya göre Rusya ile müzakere masasına oturmak adına öncelikle ABD ile Ukrayna arası bir anlaşmanın tamamlanmış olması gerekliydi; "imzalanması gereken anlaşmanın ABD ile Ukrayna'yı ekonomik olarak bağlayan bir anlaşma olması gerektiğini Urkrayna'lılar anlıyorlar."

Rubio'ya göre bu anlaşma "kendi başına bir güvenlik garantisi" teşkil edebilmesi bakımından önemli bir adım, çünkü iki devlet arası yapılması planlanan bu anlaşma vesilesiyle, ABD'nin doğrudan Ukrayna meselesine, ekonomik dahi olsa dâhil olacaktı.

Rubio, ayrıca Ukrayna ile yaklaşık 2 haftadır yürütülen görüşmelerde, Ukrayna'yla, bu anlaşmanın önemi hususunda hemfikir olduklarını belirtti.

Hatta Rubio'ya göre, söz konusu anlaşma beş gün önce imzalanabilirdi.

Ancak Zelenski ve Ukrayna hükümeti Washington'a gelmekte ısrar etmiş.

Rubio'nun en büyük eleştirisi, kendi yürütmüş olduğu çabaların heba edilmiş olması ve Başkan Zelenski'nin Rusya ve Putin aleyhinde diplomatik olmayan sözler sarf etmesi.

Ayrıca, Zelenski'nin diplomasinin işe yaramayacağını basına açık toplantıda sorgulamış olmasından da son derece rahatsız.

Rubio'nun bu söylemlerinden, yeni ABD yönetiminin, Rusya ile Ukrayna arası dengeli bir ilişki yürütmeye çalıştığı anlaşılıyor.

ABD'de Trump yönetimi, giderek Rusya'yla ilişkilerini düzeltmeye çalıştığı bir dönemde, Zelenski'nin, Rusya ve Putin aleyhinde sarf ettiği söylemlerdeki kullanılan sözcüklere de tepki gösterdi. 

Rubio, yaşananların basının önünde yaşanmış olmasından çok rahatsız.

Başkan Trump'ın günün sonunda istediğinin barışı sağlamak olduğu ve bir iş insanı olarak hayatı boyunca birçok anlaşma ver müzakere yürüttüğünü belirterek, Zelenski'yi barışı baltalamakla suçluyor. 

Savaşın sona ermesi için öncelikle Rusya ile masaya oturulması gerekli.

Aslında 2022'nin başlarında Türkiye Antalya ve İstanbul'da Lavrov ile Kuleba'yı bir araya getirerek bir geçici ateşkes anlaşmasına yaklaşılmıştı.

Ancak maalesef ateşkes sağlanamadı.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  25 Nisan 2025 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da toplanan halk, Karanfil Devrimi kutlamalarında halk şarkısı Grandola, Vila Morena'yı söylüyor. Adını, sokaklarda askerlere sunulan çiçeklerden alan Karanfil Devrimi, 25 Nisan 1974'te gerçekleşen, büyük ölçüde kansız bir askeri darbeydi. 51. yılını geride bırakan Karanfil Devrimi, diktatörlük rejimini yıkarak demokrasinin yeniden tesis edilmesine önayak olmasıyla Portekiz tarihinin kritik dönüm noktalarından biri kabul ediliyor. (Armando Franca/AP)

• 2/30

  24 Nisan 2025 - Tiangong uzay istasyonuna üç astronotu taşıyan uzay aracını başarıyla fırlatan Çin, 2030'a kadar Ay'a mürettebatlı görev için bir adım daha attı. Shenzhou-20 uzay aracı perşembe günü yerel saatle 17.17'de Gobi Çölü'ndeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden Uzun Yürüyüş-2F roketiyle havalandı. Bu, 30 yıldan uzun süre önce başlayan Shenzhou programının 15. mürettebatlı ve toplamda 20. uzay uçuşu. Tamamen Çin tarafından inşa edilen Tiangong, yani "Gök Sarayı" uzay istasyonu, Çin'i uzayda önemli bir güç haline getirdi. (Pedro Pardo/AFP)

• 3/30

  24 Nisan 2025 - Ukrayna'nın başkenti Kiev'de kurtarma görevlileri, Rusya'nın gerçekleştirdiği balistik müze saldırısında isabet alan apartmanda. Saldırıda en az 9 kişi öldü ve 70'ten fazla kişi yaralandı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa ile görüşmek üzere Güney Afrika'ya gitmişti. Kiev'e yönelik bombardıman sonrası Zelenski, ziyaretini yarıda kesti, Rusya'nın saldırıları derhal ve koşulsuz olarak durdurması gerektiğini söyledi. ABD Başkanı Donald Trump saldırıyla ilgili düşüncelerini Truth Social üzerinden paylaştı. Başkan, "Rusya'nın Kiev'e yönelik saldırılarından memnun değilim. Gerekli değil ve çok kötü bir zamanlama. Vladimir, DUR! Haftada 5 bin asker ölüyor. Barış Anlaşmasını yapalım!" dedi. (Valentyn Ogirenko/AFP)

• 4/30

  22 Nisan 2025 - Geleneksek kıyafetlerini giyen sanatçılar, ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance ve ailesi için düzenlenen kültürel gösteri öncesinde Jaipur'daki Amber Kalesi'nde. Yeni Delhi'de kırmızı halıyla karşılanan Vance, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yle görüştü. Hindistan, cezalandırıcı gümrük vergilerini atlatmak için ABD'yle erkenden ticaret anlaşması yapmak istiyor. Öte yandan Çin, ABD'yle işbirliği yaparak Pekin'in çıkarlarını zedeleyen ülkelere karşı misilleme yapacağını duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump, bu ay bazı ülkeler için büyük gümrük vergisi artışlarını 90 gün ertelemiş ancak Çin menşeli ürünlere uygulanan vergileri yüzde 145’e çıkarmıştı. (Kenny Holston/AFP)

• 5/30

  21 Nisan 2025 - Arjantin'in başkenti Buenos Aires'teki San José de Flores Bazilikası'nda ayine katılan bir Katolik, Papa Francis'in resmini taşıyor. Vatikan, Papa Francis'in hayatını kaybettiğini duyurdu. 2013'ten bu yana bu makamda olan Francis , 1000 yılı aşkın süredir Vatikan'ın başına Avrupa dışından seçilen ilk lider, ilk Latin Amerikalıydı. Papa son kez 20 Nisan'da Paskalya Bayramı kutlaması için Aziz Petrus Meydanı'nda toplananları selamlamıştı. Papa’nın ölümüyle Antik Roma geleneği, "Novendiale" diye bilinen 9 günlük yas başladı. İtalya’da da ulusal yas ilan edildi. (Luis Robayo/AFP)

• 6/30

  20 Nisan 2025 - McLaren'ın Avustralyalı pilotu Oscar Piastri, Suudi Arabistan Grand Prix'sinin ardından podyumun zirvesinde. Genç pilot bu sezon üçüncü zaferini elde etti ve şampiyonada puanını 99'a çıkardı. Takım arkadaşı Lando Norris 89, Max Verstappen ise 87 puanda. Suudi Arabistan yarışına pole pozisyonda başlayan Max Verstappen ikinci sırayı alırken, Ferrari'den Charles Leclerc üçüncü olarak bu sezon ilk kez podyuma çıktı. Bir sonraki yarış 4 Mayıs'taki Miami Grand Prix'si. (Gabriel Bouys/AFP)

• 7/30

  19 Nisan 2025 - Çin'in başkenti Pekin'de düzenlenen E-Town Yarı Maratonu ve İnsansı Robot Yarı Maratonu'nda mühendisler, yarışa katılan bir robotla koşuyor. Çin, dünyada ilk kez bir yarı maratonda insan ve robotların beraber yarıştığı bir müsabaka düzenledi. Başkentteki yarışa binlerce insanın yanı sıra 21 insansı robot katıldı. Bazı robotlar kendi başına koşarken, diğerlerinin destek alması gerekti. Tiangong Ultra, 2 saat 40 dakikayla robotların kazananı oldu. (Tingshu Wang/Reuters)

• 8/30

  Hıristiyan biri, Hindistan'ın Chennai kentinde Kutsal Cuma günü nedeniyle düzenlenen geçit töreninde, Hz. İsa'nın çarmıha gerilişini canlandırıyor. Dünyanın dört bir yanındaki Hıristiyanlar, Kutsal Hafta törenlerini gerçekleştiriyor. Bu yıl 18 Nisan'a denk gelen Kutsal Cuma'da çarmıha gerilek öldüğüne inandıkları Hz. İsa'yı anıyorlar. Hristiyanlar pazar günü ise Hz. İsa'nın çarmıha gerilmesinden üç gün sonra dirildiğine inandıkları Paskalya Günü'nü kutlayacak. (R.Satish Babu/AFP)

• 9/30

  17 Nisan 2025 - Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Kamboçya Kralı Norodom Sihamoni'nin fotoğraflarını tutanlar, Şi Cinping'in iki günlük Kamboçya ziyareti için Phnom Penh'deki Phnom Penh Uluslararası Havalimanı'nda. Şi, ABD'nin "karşılıklı tarifeler" kapsamında yaptığı gümrük vergisi artışları nedeniyle ticari gerilimlerin ve ekonomik belirsizliklerin arttığı dönemde Vietnam ve Malezya'nın ardından Kamboçya'yı ziyaret etti. Güneydoğu Asya ülkesi Kamboçya, ABD'ye büyük miktarda ticaret fazlası, Çin'e ise büyük miktarda ticaret açığı veriyor. ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan'da duyurduğu "karşılıklı tarifeler" kapsamında Kamboçya'ya da ek yüzde 49 gümrük vergisi ile en yüksek tarifelerden birini getirmişti. (Reuters)

• 10/30

  17 Nisan 2025 - Fransa'da 38. Uluslararası Uçurtma Festivali 12 Nisan'da başladı. Ülkenin kuzeyinde bulunan yerleşim birimi Berck’teki festivalde, dünyanın farklı ülkelerinden gelen ustaların tasarladığı uçurtmaların oluşturduğu renkli görüntüler ziyaretçilerin ilgi odağı oldu. 21 Nisan'da sona erecek festivalin bu yılki konusu Amerika. (Sameer Al-Doumy/AFP)

• 11/30

  15 Nisan 2025 - Gazze Sirk Okulu yardım ekibinin üyesi Gazze Şehri'ndeki Abdülaziz el-Rantisi Çocuk Hastanesi'nde çocuklara gösteri sunmadan önce palyaço makyajını yapıyor. İsrail, savaşın yıkıma uğrattığı Filistin topraklarının büyük bölümünü ele geçirme çabası kapsamında yeni bir koridoru ele geçirdikten sonra Gazze'deki askeri saldırısını genişletmeyi planladığını duyurdu. Filistinli Hamas hareketiyle ABD, Mısır ve Katar'ın arabuluculuğunda 19 Ocak'ta yürürlüğe giren önceki ateşkes, İsrail'in Gazze'ye yönelik yoğun saldırılarına yeniden başlamasıyla 18 Mart'ta çökmüştü. Tel Aviv yönetimi, Hamas’ın rehineleri serbest bırakmaması halinde daha fazla toprağı işgal etmeye hazırlanıyor. (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 12/30

  14 Nisan 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele'yle Beyaz Saray'ın Oval Ofis'inde bir araya geldi. Bukele kendisini "dünyanın en havalı diktatörü" diye tanımlıyor ve artık ABD liderinin yasadışı göçmenleri kötü şöhretli bir Salvador hapishanesine sınır dışı etme yönündeki tartışmalı girişiminde kilit müttefiki konumunda. Görüşme, Beyaz Saray'ın Orta Amerika ülkesindeki hapishaneye yanlışlıkla sınır dışı edilen ve ABD mahkemesinin Trump yönetimine geri dönüşünü kolaylaştırma emri verdiği bir babanın davası nedeniyle Beyaz Saray'ın baskı altında olduğu bir dönemde gerçekleşti. (Brendan Smialowski/AFP)

• 13/30

  13 Nisan 2025 - Bir pilot, Graf Ignatievo hava üssüne ilk F-16 savaş uçağının gelişini kutlayan tören öncesinde, ilk Bulgar F-16 Blok 70 savaş uçağının bulunduğu hangara giriyor. Bulgaristan'ın ABD'den sipariş ettiği "Block 70" serisi 16 adet F-16 savaş uçağının ilki törenle karşılandı. Ülkenin güneydoğusundaki Graf İgnatievo NATO Hava Üssü'nde ABD'den satın alınan F-16'ların birincisinin teslimi dolayısıyla tören düzenlendi. Başbakan Rosen Jelyazkov, yaptığı konuşmada, "Gelen ilk modern savaş uçağı, ordumuzun ideolojik değişim ve modernizasyonunun sembolüdür" dedi.(Nikolay Doychinov/AFP)

• 14/30

  12 Nisan 2025 - Güney Kore'nin Gwangmyeong kentindeki itfaiyeciler, çöken bir metro inşaatında çalışıyor. Başkent Seul'ün yakınlarındaki Gwangmyeong'de çöken metro inşaatından bugün bir kişi çıkarıldı ancak mahsur kaldığı düşünülen başka biri için kurtarma çalışmaları sürüyor. Kentin itfaiye ekibinden bir yetkili, kazazedenin yaklaşık 13 saat boyunca yerin 30 metre altında kaldığını açıkladı. Kurtarıldığı sırada bilinci yerinde olan adam yakındaki bir hastaneye götürüldü. Yetkililer, bir havalandırma bacasının çökme riski taşıdığına dair raporların ardından işçileri inşaat alanından çekmiş ve bölgedeki trafiği durdurmuştu. (Hong Ki-won/AP)

• 15/30

  11 Nisan 2025 - Dünyanın esaret altındaki en yaşlı gorili olduğu tahmin edilen Fatou, 68. yaşını kutluyor. Berlin Hayvanat Bahçesi doğum günü sebebiyle Fatou'ya meyve ve sebzelerle dolu bir sepet hediye etti. Aslında net yaşı bilinmiyor ancak Berlin Hayvanat Bahçesi'ne 1959'da götürülen hayvanın 1957'de dünyaya geldiği düşünülüyor. Fatou, geçen yıl flamingo Ingo'nun ölümünün ardından hayvanat bahçesinin en yaşlı sakini olmuştu. 1955'ten beri hayvanat bahçesinde yaşayan kuşun en az 75 yaşında olduğu tahmin ediliyordu. (Ebrahim Noroozi/AP)

• 16/30

  10 Nisan 2025 - Gazze Şehri'nin doğu mahallesi Şucaiyye İsrail saldırısı sonucu isabet alan bir binanın önünde yaşlı bir Filistinli. Hamas tarafından yönetilen bölgedeki Sağlık Bakanlığı bugün yaptığı güncellemede, İsrail'in yeni saldırı dalgasında en az 1522 Filistinlinin öldüğünü ve savaşın başlangıcından bu yana toplam ölü sayısının 50 bin 886'ya yükseldiğini söyledi. Öte yandan İsrailli 970 pilot ve yedek asker ortak bir mektuba imza atarak, Gazze'ye yönelik saldırıların sonlandırılması ve Hamas'ın elindeki İsrailli esirlerin geri getirilmesi çağrısı yaptı. Mektubu imzalayanlar ordudan ihraç edildi. (Omar Al-Qattaa/ AFP)

• 17/30

  9 Nisan 2025 - Suudi Arabistan'ın batı kenti Taif'teki bir çiftlikte gül suyu ve yağı üretiminde kullanılan taze toplanmış Damask gülleri sergileniyor. Her bahar Taif'te açan güller, krallığın uçsuz bucaksız çöl manzarasını güzel kokulu pembe öbeklere dönüştürüyor. Ve nisanda bir ay boyunca, parfümlerde kullanılan uçucu yağ üretiliyor. (Fayez Nureldine/AFP)

• 18/30

  8 Nisan 2025 - İran'ın başkenti Tahran'da bir kadın, halk arasında "Casus İni" diye anılan eski ABD Büyükelçiliği'nin dış duvarlarına çizilmiş, yıldızların yerine kafataslarının, beyaz ve kırmızı şeritlerin yerine de saldırı tüfeği kullanan asker siluetlerinin yer aldığı ABD bayrağının resmedildiği duvar resminin önünden geçiyor. Başkan Donald Trump'ın nükleer programıyla ilgili doğrudan görüşmeler yapılacağını açıklamasının ardından İran, 8 Nisan'da en üst düzey diplomatını ABD'yle görüşmelerde bulunmak üzere Umman'a göndereceğini açıkladı. İran'ın müttefiki Rusya, büyük güçlerle yapılan anlaşmanın yerini alacak yeni bir nükleer anlaşma için müzakere olasılığını memnuniyetle karşıladı. 2018'de Trump, anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmişti. (Atta Kenare/AFP)

• 19/30

  7 Nisan 2025 - ABD'nin Florida eyaletinin Miami kentindeki limanda bir forklift, kargo konteynırlarını taşıyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın ithal mallara yönelik kapsamlı gümrük vergilerini sürdürmesi dünya genelinde piyasaların olumsuz tepki vermesine yol açıyor. Tüm çağrılara rağmen geri adım atmaya yanaşmayan Trump, Truth Social'daki açıklamasında, Çin'e çağrıda bulunarak yarına kadar ek vergi kararını geri çekmezlerse yüzde 50 ek vergi getireceğini söyledi. (Joe Raedle/AFP)

• 20/30

  6 Nisan 2025 - ABD'nin Kentucky eyaletinde hortumdan etkilenen Jeffersontown kenti ağır hasar aldı. Yetkililer, ABD'nin orta doğusunu vuran şiddetli fırtınaların en az 16 kişinin ölümüne yol açtığını ve Ulusal Hava Servisi'nin gelecek günlerde "şiddetli" sel baskınları yaşanabileceği uyarısında bulunduğunu açıkladı. Arkansas'tan Ohio'ya uzanan şiddetli fırtına hattı son günlerde binalara zarar verdi, yolları sular altında bıraktı ve düzinelerce hortum üretti. (Leandro Lozada/AFP)

• 21/30

  5 Nisan 2025 - Tunus'un liman kenti Safakes yakınlarında düzensiz göçmenlerin yaşadığı kampların dağıtılmaya başlanmasının ardından göçmenler eşyalarıyla birlikte bölgeden ayrılıyor. Tunus polisi dün yaptığı açıklamada, Sahra Altı Afrika'dan bölgeye giden binlerce kayıt dışı göçmenin yaşadığı kampların, sosyal medyada yürütülen bir kampanyanın ardından dağıtıldığını açıkladı. Ulusal Muhafız Genel Müdürlüğü Sözcüsü Hüsameddin Cebabli, El Amira ve Cibniyana bölgelerinde yaklaşık 20 bin düzensiz göçmenin yaşadığını belirtti. Cebabil bu kampların kademeli olarak tahliye edileceğini ve "en kısa sürede" hepsinin boşaltılacağını söyledi. (Fethi Belaid/AFP)

• 22/30

  4 Nisan 2025 - Güney Koreli Jo Eun-jin, başkent Seul'de Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un azledilme kararının açıklanmasını beklerken geceyi sokakta geçirdi. Anayasa Mahkemesi'nin oybirliğiyle aldığı kararla Yoon bugün devlet başkanlığı görevinden alındı. Başarısızlıkla sonuçlanan sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon, aralıkta görevden uzaklaştırılmıştı. Bugünkü karar liderin destekçilerini üzerken, muhalifler kutlamalar düzenledi. Güney Kore'nin Yoon'un yerine geçecek kişiyi belirlemek için 60 gün içinde erken seçim düzenlemesi bekleniyor. (Lee Jin-man/AP)

• 23/30

  3 Nisan 2025 - Filistinli çocuklar, Nuseyrat Mülteci Kampı'ndaki ücretsiz gıda dağıtım noktasında yemek almak için bekliyor. Gazze'de faaliyet gösteren uluslararası yardım kuruluşları, birçoğu defalarca yerinden edilen 2,4 milyon kişinin daha fazla kıtlığa dayanamayacağı uyarısı yapıyor. İsrail'in 2 Mart itibarıyla Gazze Şeridi'ne insani yardım girişini engellemesiyle birlikte, Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı tarafından desteklenen fırınların, un ve mazot stoklarının tükenmesi nedeniyle faaliyetlerini durdurduğu dün açıklanmıştı. Aynı zamanda Hamas'la yaptığı ateşkesi 18 Mart'ta bozan İsrail, Gazze'ye yönelik saldırılarını sürdürüyor. (Eyad Baba/AFP)

• 24/30

  2 Nisan 2025 - Endonezya'nın Orta Cava'da yer alan Wonosobo bölgesinde, balon festivali kapsamında havalanan sıcak hava balonları görülüyor. Ramazan Bayramı kutlamaları kapsamında düzenlenen etkinlikte çoğunlukla geri dönüştürülmüş kağıttan yapılmış balonlar renkli bir görüntü sunuyor. 1950'lere dayanan festivalde balonlar, hava trafiğini etkilememesi adında 60 metreden yukarıya çıkmayacak şekilde yere sabitleniyor. (Devi Rahman/AFP)

• 25/30

  1 Nisan 2025 - Ziyaretçiler, Fransa'nın kuzeyindeki Lille kentindeki Grand Palais'de 17. kez düzenlenen uluslararası siber güvenlik etkinliği "InCyber" Forumu sırasında fotoğraf çektiriyor. Tüm siber güvenlik ve “güvenilir dijital” ekosistemini bir araya getiren forum 3 Nisan 2025'e kadar devam edecek. (Sameer al-Doumy / AFP)

• 26/30

  29 Mart 2025 - Myanmar'da meydana gelen depremden bir gün sonra kurtarma ekipleri, Mandalay kentinde yıkılan Sky Villa apartmanında mahsur kalanları kurtarmaya çalışıyor. Myanmar'da dün yaşanan 7.7 ve 6.4 büyüklüğündeki iki depremde en az 1002 kişi hayatını kaybetti. Depremin etkisiyle sarsılan komşusu Tayland'ın başkenti Bangkok'ta ise inşaat halindeki bir gökdelenin çökmesi sonucu 10 kişinin öldüğü ve en az 100 kişinin kurtarılmayı beklediği bildirildi. ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu'na göre afet, Myanmar'ın 100 yıldır yaşadığı en şiddetli deprem. (Sai Aung Main/ AFP)

• 27/30

  28 Mart 2025 - İsrail'in saldırısının ardından Lübnan'ın başkenti Beyrut'tan dumanlar yükseliyor. İsrail, kentin güneyindeki El-Hades Mahallesi'ne hava saldırısı düzenleyerek savaş uçaklarıyla bir binayı yerle bir etti. Bugün yaşanan olay, İsrail'le Hizbullah arasında 27 Kasım 2024'te yürürlüğe giren ateşkesten sonra Beyrut'a yapılan ilk saldırıydı ancak İsrail, Lübnan'ın güneyini hedef almayı sürdürüyordu. Lübnan'dan İsrail'in kuzeyine iki roket atıldığını iddia eden ordu, misilleme yapmaya yemin etmişti. Bugünkü saldırının ardından iddiayı tekrarlayan İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, hedef alınan binada Hizbullah'ın drone sakladığını öne sürdü. (Mohamed Azakir/Reuters)

• 28/30

  27 Mart 2025 - Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Fransa devlet televizyonu "France Televisions"un Paris'teki genel merkezinde basın toplantısı düzenledi. Zelenski, Rusya'yla olası bir ateşkes öncesinde Ukrayna'nın güvenliğini arttırmayı amaçlayan zirveye katılmak üzere dün Paris'e gelmişti. Elysee Sarayı'nda düzenlenen ve 31 ülkenin katıldığı zirvenin ana gündem maddeleri, kalıcı barış ve Ukrayna'ya asker gönderilmesi. (Julien De Rosa/AFP)

• 29/30

  26 Mart 2025 - Güney Kore'de itfaiye görevlisi Andong'daki geleneksel Kore köyü ve UNESCO Dünya Mirası alanı Andong Hahoe Köyü'nde yaklaşan orman yangınına hazırlık olarak sazdan yapılmış çatı ve duvarları ıslatıyor. Yetkililer, Güney Kore'nin şimdiye kadarki en kötü orman yangınlarından birinde en az 24 kişinin öldüğünü, birden fazla şiddetli yangının "benzeri görülmemiş hasara" yol açtığını ve UNESCO listesindeki iki sit alanını tehdit ettiğini söyledi. Ülke genelinde, 16 farklı noktada orman yangını ihbar edilirken, 15 bin hektar büyüklüğünde ormanlık alanın kül olduğu kaydedildi. (Yasuyoshi Chiba/AFP)

• 30/30

  25 Mart 2025 - Fransız aktör Gerard Depardieu ve avukatı Jeremie Assous, Paris Ceza Mahkemesi'nde 2021'de bir film çekimi sırasında iki kadına cinsel saldırıda bulunmakla suçlandığı davanda verilen ara sırasında mahkeme salonunu terk ediyor. 200'den fazla film ve televizyon dizisine imza atan 76 yaşındaki Depardieu, yaklaşık 20 kadın tarafından uygunsuz davranışlarda bulunmakla suçlandı ancak bu, mahkemeye taşınan ilk dava. İki davacı, 54 yaşındaki set görevlisi Amelie ve 34 yaşındaki yönetmen yardımcısı Sarah (adı değiştirildi), 2021'de yönetmen Jean Becker'in "Les Volets Verts" filminin çekimleri sırasında cinsel saldırıya uğradıklarını iddia ediyor. (Dimitar Dilkoff/AFP)

Rubio, artık daha fazla can kaybı olmadan çatışmaların sona ermesi gerektiğini vurguluyor.

Rubio, çatışmaları sona erdirmek için uğraştıklarını belirtirken, öncelikle müzakere masasına oturulması gerektiğini savunuyor.

Ve müzakere masasında ABD ile Ukrayna arası bir anlaşama sağlamasıyla daha sağlam durulacağını belirtiyor. 

Zelenski ve Ukrayna ise, ABD'den güvenlik garantileri hususunda ısrar ediyor.

Lakin ABD'ye göre önce ABD ile olan bir anlaşmayla Rusya'yla masaya oturabilmek gerekliydi.

Rubio açıkça Zelenski'yi maksimalist taleplerde bulunmakla itham etmekte ve agresif tutumundan dolayı özür dilemesi gerektiğini savunuyor.

Rubio, Zelenski'nin barış isteyip istemediğinden artık şüphe duyduğunu da dile getiriyor. 

Ancak tam da yazıyı tamamlarken, önemli bir son dakika gelişmesi oldu.

ABD'den sonra İngiltere'de Avrupa devletleriyle görüşen Zelenski, ayrıca İngiltere Başbakanı Starmer ve Kral III. Charles'la görüştükten sonra, Birleşik Krallıktan Avrupa ülkelerinin desteğini alarak ayrıldı.

Birleşik Krallık'tan ayrılmadan önceki basın toplantısında, BBC'den Laura Kuenssberg'in sorusuna cevap verirken, ABD'yle hâlâ "mineraller" anlaşmasını imzalamaya hazır olduklarını belirtti.

BBC'ye göre Zelenski, ABD'yle doğal kaynaklar ve nadir toprak elementleri anlaşmasını imzalamaya hazır olduğunu belirtmesi olası barış görüşmelerinin başlaması için önemli bir gelişme olabilir.

Tabii ki sürecin nasıl ilerleyeceğini takip etmek gerekir.

Önümüzdeki günler şüphesiz çok hareketli geçecektir. 

Ukrayna üzerinden yürütülen diplomasi, aslında Türkiye ve ABD ile Avrupa arası bazı dengelerin oturması bakımından da mühim bir fırsat.

Türkiye açısından birçok hususta avantajlı bir konum söz konusu olabilir.

Ancak özellikle de İsrail, Yunanistan, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz'deki fosil yakıt kaynakları (petrol ve doğalgaz) hususunda ise ABD'nin doğal kaynaklara ve minerallere verdiği önem, Rubio'nun söylemlerinden ve yürütmekte olduğu diplomasiden anlaşılmalı. 

Ukrayna'yla yaşananları yakından inceleyerek Türkiye'nin de Doğu Akdeniz haklarından vazgeçmeyerek, geçici de olsa, "iki ayrı konsorsiyum" yaklaşımı gibi yeni öneriler sunması gerekir.

Bu yaklaşımla, Yunanistan ve İsrail'in yetki alanlarına karşın, Türkiye'nin kendi yetki alanları iddiasında olduğu bölgelerde, araştırma faaliyetlerinin devam edilmesini önererek olası bir Yunan önerisine karşı önleyici adımlar atılabilir. 

İki Ayrı Konsorsiyum yaklaşımında, mevcut Yunanistan, Kıbrıs Rum kesimi ve İsrail'in oluşturacakları bir konsorsiyumda KKTC ve Türkiye'nin yerine geçici olarak Türk Devletleri Teşkilatı Yatırım Fonu veya Azerbaycan firması SOCAR'ın paydaş olarak yer almalarına ilaveten, Türkiye'nin de yürütmekte olduğu çalışmalara da ABD firmalarının dâhil edilmesi düşünülebilir.

Türkiye'nin çalışmalarına da ayrı bir konsorsiyum çerçevesinde yürütürken bu konsorsiyumda TPOA ve BOTAŞ'a ilaveten, belki başka Amerikan firmalarıyla uluslararası firmaların yer alması gerekir (örneğin Azerbaycan, Macaristan, Katar, Brezilya, Hindistan veya Romanya'dan firmaların yer alması gibi).

Böylece, Türkiye'nin ABD firmalarının dâhil oldukları bir konsorsiyumda kendi haklarının da göz ardı edilmemesi için ön alıcı bir politika gütmesi mümkün olacaktır. 

Doğu Akdeniz konusunda, Türkiye Dışişleri Bakanı Sn. Dr. Hakan Fidan ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Dr. Alparslan Bayraktar gibi diplomatik müzakerelerde ve enerji diplomasisinde deneyimli iki bakanın, ABD'li muhataplarıyla müzakere süreçlerini yürütebilecek deneyime ve bilgi birikimine fazlasıyla sahip olduklarını düşünüyorum. 

Doğu Akdeniz'de sular iyice ısınırsa, ABD yönetimiyle karşı karşıya gelmenin, Türk dış politikasına ve ekonomisine gereksiz olumsuzluklar yaratmasından endişeliyim.

Olası olumsuzluklar önlenebilecekken, zamanında girişimlerde bulunmak elzem.     

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.