1- Kaç Para Kaç / Reha Erdem
Yapım Yılı: 1999
Oyuncular: Bennu Yıldırımlar, Taner Birsel, Engin Alkan, Zuhal Gencer, Bülent Emin Yarar
Film, bir adamın tesadüfen bulduğu parayla değişen hayatını anlatmaktadır.
Dürüst, ahlaklı bir insanın bulduğu parayla bozulmasını, farklılaşmasını iyi şekilde yansıtmış bir başyapıttır.
Filmin görüntü yönetmenliğini Florent Herry ve Jean Louis üstlenmiştir.
Filmin çekimlerinin büyük bölümü Beyoğlu ve çevresinde geçmektedir.
Ayrıca film, 2001 yılındaki 73. Akademi Ödülleri'nde Türkiye'nin yabancı dilde en iyi film dalında Oscar aday adayı olarak seçilmiştir.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Kaç para bir günaydın mesajı."
- "Para her yarayı kapatır."
- "Göz göre göre soyuluyoruz be abicim. Bunu yapan da devlet. Vatandaş ne yapıyor? Devletten gördüğünü yapıyor."
2- Yozgat Blues / Mahmut Fazıl Çoşkun
Yapım Yılı: 2013
Oyuncular: Ercan Kesal, Ayça Damgacı, Tansu Biçer, Nadir Sarıbacak
Film, İstanbul'dan Yozgat'a gelen iki şarkıcının yaşadığı, dramatik ve komik olayları anlatmaktadır.
Taşraya ve taşra insanına naif ve gerçekçi bir bakış atmaktadır.
Usta oyuncu Ercan Kesal'ın ailesini kaybetmiş, peruklu bir müzik öğretmeni Yavuz'u oynadığı filmdir.
Oyunculuk performanslarının ustaca sergilendiği film, yabancılaşmayı ve toplum gerçeklerini başarılı şekilde yansıtmıştır.
Filmin görüntü yönetmenliğini ise Barış Özbiçer üstlenmiştir.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Saç önden dökülürse asaletten, ortadan dökülürse sefaletten, enseden dökülürse rezaletten."
- "Yozgat, deniz olsa aynı Zeytinburnu."
- "Bazen insan konuştuğunda kayda değer bir gelişme olmayacağını bildiğinden susar ve buna yaşanmışlık denir."
3- Beş Vakit / Reha Erdem
Yapım Yılı: 2006
Oyuncular: Elif İşcan, Taner Birsel, Bülent Emin Yarar, Yiğit Özşener, Ali Bey Kayalı, Selma Ergeç, Tilbe Saran
Film, bir köyde yaşayan üç çocuğun büyüme hikayesini konu edinir.
Filmin bütününe bakarak yönetmenin ilk filmi diyenler mutlaka olmuştur; ama değil.
Oyunculuk performanslarının zayıf olduğu film, onlarca festivalde ödüller almayı başarmıştır.
Sinematografisiyle izleyenleri büyüleyen filmin her karesi görsel bir şölen gibidir.
Film için en olumlu bakış açısı; müzik kullanımı çok baskın ve filmin öyküsüne katkısı büyüktür.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Dünya kendi ekseni çevresinde batıdan doğuya döner. Buna dünyanın günlük hareketi denir."
- "Yalnız başıma hayatla savaşıyorum. Gelecekten umutlu değilim. Büyümek istemekle büyümekten korkmak arasında, yine de çaresizce yeniliyorum büyümeye..."
- "E, erkekler böyle! Oğlancıkken iyi olurlar, baba olunca babalarına çekiverirler. Deliriverirler. Hepsinin içine tüküreyim."
4- Yumurta / Semih Kaplanoğlu
Yapım Yılı: 2007
Oyuncular: Saadet Işıl Aksoy, Nejat İşler, Ufuk Bayraktar, Tülin Özen, Gülçin Santırcıoğlu, Semra Kaplanoğlu, Cengiz Bozkurt
Şair Yusuf'un hikayesinin anlatıldığı Yumurta filmi, Bal ve Süt filmleriyle birleşen Yusuf üçlemesinin ilk filmidir.
2007 Siyad Ödülleri'nde en iyi yönetmen ve en iyi film ödülünü kazanmıştır.
Ayrıca Uluslararası Avrupa Film Festivali'nde 12 dalda aday gösterilmiştir.
Yumurta filminde hiç müzik kullanılmaması film eleştirmenlerinin dikkatini çekmiştir.
Film festivallerinin gözdesi haline gelmiş olan eser, gişe problemi olmayan bir sinema filmi olmuştur.
Filmin çekimleri İzmir'in Tire ilçesinde gerçekleştirilmiştir.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Ankara'dayken her yer özlenir mi?"
- "Kuş yumurtadan çıkmak için savaş veriyor. Yumurta dünyadır. Doğmak isteyen, bir dünyayı yok etmek zorundadır."
- "Seni severdim ve sana rağmen yine severdim, dar ağacı ip boynumda.."
5- Yeraltı / Zeki Demirkubuz
Yapım Yılı: 2012
Oyuncular: Engin Günaydın, Nihal Yalçın, Nergis Öztürk, Serkan Keskin, Serhat Tutumluer, Murat Cemcir, Feridun Koç
Sadelik ve gerçeklik olgusunun buluştuğu Dostoyevski'nin "Yeraltından Notlar" adlı hikayesinden esinlenerek yaratılmıştır.
İyi bir şekilde edebiyattan sinemaya uyarlanan eserler arasına adını yazdırmış, insanın içindeki karanlık taraflara dokunan rahatsız edici bir başyapıt.
Filmin çekimleri Ankara'da gerçekleştirilmiştir.
Yer altı bireyin varoluşsal sorunlarını irdeleyen bir sinema filmidir.
Zeki Demirkubuz'un "Yeraltı" filminin galası 31. İstanbul Film Festivali'nde gerçekleştirilmiştir.
Senaryosuyla dikkatleri üzerine çeken film, efsane hale gelmiş repliklere sahiptir.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Ya uyum göstermeye çalışıp herkes gibi olmaya direnip yalnızlığı seçeceksin."
- "Alayınız böylesiniz olum işte! Biraz gururunuz okşandığı zaman hemen hizaya geçiyorsunuz."
- "... Ve Dostoyevski'nin dediği gibi; gerçeğin, her şeyin üstünde, zavallı egoların bile üstünde tutulmasını isterim."
- "Bazen durduk yerde bir olayın tüm yaşamımı değiştireceğine inanırdım. En çok da bu mecburi eve dönüşler sırasında, tam kapıda yakalardı bu duygu. Eşikte öylece kalır, gözlerim dalar, çocuksu bir umutla bir şeylerin olmasını beklemeye başlardım."
6- Ağır Roman / Mustafa Altıoklar
Yapım Yılı: 1997
Oyuncular: Okan Bayülgen, Müjde Ar, Mustafa Uğurlu, Savaş Dinçel, Burak Sergen
Metin Kaçan'ın aynı isimli romanından uyarlanan Ağır Roman, 2000 öncesinden günümüze kadar Türkiye sinemasında anlatım biçimi ve çarpıcı sahneleri ile ses getiren başarılı yapımlardandır.
Ağır Roman, masalsı anlatımı, şiir gibi cümlelerle süslenmiş ve şehrin gettolarının ortak hikayelerini anlatmaktadır.
Film, 1970'li yıllarda, İstanbul'da, Roman vatandaşların yoğun olarak yaşadığı Kolera Sokağı'nda geçmektedir.
Filmin görüntü yönetmenliğini Ertunç Şenkay üstlenmiştir.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Zarlar düşeş gelseydi, belki de her şey başka türlü gerçekleşecekti."
- "Madde mi ağır, mana mı?"
- "Güzelleş be oğlum şimdilik ölümüne kadar hayattasın..."
7- Gemide / Serdar Akar
Yapım Yılı: 1998
Oyuncular: Ercan Can, Ella Manea, Haldun Boysan, Naci Taşdöğen, Yıldıray Şahinler, İştar Gökseven, Cengiz Küçükayvaz
Filmin senaryosunu Serdar Akar ve Önder Çakar yazmıştır.
Filmin müziklerinin besteleri Uğur Yücel tarafından hazırlanmıştır.
"Laleli'de Bir Azize" filmi, "Gemide" filminin devamı niteliğindedir.
Türkiye sinemasında ortaya çıkan Yeni Sinemacılar akımının ilk filmidir.
Teknik olarak ufak tefek aksaklıkların olduğu filmin görüntü yönetmenliğini Mehmet Aksın üstlenmiştir.
Gemide, Altın Portakal Film Festivali'nde; en iyi yönetmen, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi 2. Film, Jüri Özel Ödülü kazanmıştır.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Demezler mi, 'ulan siz misiniz bu şehrin zaptiyesi'!"
- "Bu dünya iki şeyden yıkılacak. Bir binadan, bir de zinadan."
- "Vay g*t vay, demek içince b*kunu çıkartıyorum he. Ulan müptezel! Bu geminin raconunu sen mi kesicen?"
- "Bak oğlum eşyalara fiyat, insanlara değer biçilir. Fiyatı olmayan eşyaya çöp, değeri olmayan insana giderken kapıyı ört denir."
8- Babam ve Oğlum / Çağan Irmak
Yapım yılı: 2005
Oyuncular: Çetin Tekindor, Ege Tanman, Fikret Kuşkan, Yetkin Dikinciler, Hümeyra, Tuba Büyüküstün, Binnur Kaya, Şerif Sezer
Ege'deki çiftlikten gazetecilik bölümünü okumak için ayrılan Sadık'ın, yıllar sonra oğluyla beraber yeniden çiftliğe dönüşünün, 12 Eylül darbesi arka planında aktarıldığı filmin senaryosunu da yine Çağan Irmak yazdı.
Film, Türkiye'de üç buçuk milyon izleyici sınırını aştı.
Filmin çekimlerinin tamamı İzmir, Balıkesir ve İstanbul'da
Çağan Irmak yönetmenliğinde gerçekleştirildi.
Ayrıca film, 2006 İstanbul Film Festivali'nde En İyi Film, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Kadın Oyuncu Ödüllerini aldı.
Filmin en unutulmaz replikleri şöyledir:
- "Peki, sen hiç bir çocuğun büyüceğini görememek ne demek bunu bildin mi ?"
- "Bir de şey dedin keşke beni görmeyeydi böyle yatakta… Korkma… Evlatlar babalarını hep hatırlamak istedikleri gibi hatırlarlar."
- "Bana gittin diyorsun baba ama ben gitmedim, kalamadım evim nerde bilemedim; çünkü aklımın bir tarafında bir köşesinde hep sen vardın."
- "Evlatlar, babalarını hep hatırlamak istedikleri gibi hatırlar."
9- İşe Yarar Bir Şey / Pelin Esmer
Yapım Yılı: 2017
Oyuncular: Öykü Karayel, Başak Köklükaya, Yiğit Özşener, Berfu Öngören, Ayşenil Şamlıoğlu
Türkiye sinemasının en başarılı kadın yönetmenlerinden Pelin Esmer'in filmografisinin en usta ve derinlikli eserine imza attığı filmdir.
Sinematografisiyle dikkat çeken filmin görüntü yönetmenliğini Gökhan Tiryaki üstlenmiştir.
Filmin senaryosunu Barış Bıçakçı yazmıştır. Baştan sona kadar edebiyattan da beslenen film için yol filmi de denebilir.
Yoğun bir atmosfere sahip, imgelerle dolu ve mükemmel oyunculuk performanslarının sergilendiği şiir gibi bir film.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şöyledir:
- "Ben, çocukken bir fotoğraftan çağırdılar. Vardığımda hüzünlü bir genç kadındım."
- "Tam o anda, zamanda asılı kalmayı düşler insan. Daha işe yarar bir şeyin (!) peşinde koşmaya da o an niyetlenmiştir."
- "Şiir yazmak yeterince işe yarar bir şey değil mi?"
- "Bildiğimiz şeylerin taşında yalın ayak geziyorsun."
10- Çoğunluk / Seren Yüce
Yapım Yılı: 2010
Oyuncular: Esme Madre, Bartu Küçükçağlayan, Settar Tanrıöğen, Nihal Koldaş, Cem Zeynel, Erkan Can
Yönetmen Seren Yüce'nin ilk uzun metraj sinema filmidir.
Sade oyunculukların sergilendiği, Esme Madre ve Bartu Küçükçağlayan'ın mükkemmel oyunculuk performanları sergiledikleri, minimalist bir Seren Yüce filmi.
Dramatizasyon ve kurgunun ustaca senaryoya işlendiği film, sinematografik olarak pek görsellik vaat etmemektedir.
Hikaye İstanbul'da orta sınıf mensuplarının yaşadığı Bahçelievler ilçesinde geçmektedir.
Film, Yeni Sinemacılar akımının öncü filmlerinden bir tanesi olmuştur.
Ayrıca Venedik Film Festivali'nde "Geleceğin Aslanı" ödülünü almıştır.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şöyledir:
- "Dürüstlük, çoğunluk için içsel bir erdem değil, sosyal bir pozdur."
- "Ben Aslan Yürek'e bayılıyorum Sevim."
11- Anayurt Oteli / Ömer Kavur
Yapım Yılı: 1987
Oyuncular: Arslan Kaçar, Ülkü Ülker, Cengiz Sezici, Kemal İnci, Serra Yılmaz, Orhan Çağman
Anayurt Oteli filmi, yazar Yusuf Atılgan'nın aynı isimli eserine dayanarak yönetmen Ömer Kavur tarafından senaryolaştırılıp, çekilmiştir.
Filmin çekimlerinin tamamı Aydın'ın Nazilli ilçesindeki Ankara Palas Oteli'nde gerçekleştirilmiştir.
Türkiye sinema tarihinin en iyi 50 filmi arasında gösterilmektedir.
Filmin en unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Ne çok yalan söyleniyordu yeryüzünde; sözle, yazıyla, resimle ya da susarak"
- "Kaçtınız demek. Kaçılır mı hep? Bu tedirginlik yaşanır mı boyuna, bilinmeyenin tedirğinliği."
- "Bir gün sana dünyada katlanacak tek şeyin sevgi olduğunu öğreteceğim.
12- Vavien / Yağmur Taylan, Durul Taylan
Yapım Yılı: 2009
Oyuncular: Engin Günaydın, Binnur Kaya, Settar Tanrıöğen, İlker Aksum, Serra Yılmaz, Binnaz Ekren, Şinasi Yurtsever, Ercan Kesal, Serkan Keskin
Filmin çekimlerinin tamamı Tokat'ın Erbaa ilçesinde gerçekleştirilmiştir.
Eleştirmenler tarafından 2000 sonrası çekilmiş Türk Sineması'ndaki en iyi filmler arasında gösterilmektedir.
Filmde, eşi ve çocuklarıyla sıradan bir hayat sürdüren Celal karakterinin tuhaf hikayesi anlatılmaktadır.
Filmin en unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Dünyadaki bütün büyük hastalıkların ana sebebi bu, içine atmak."
- "İçine atıyon, o hiç iyi bir şey değil, içine atma."
- "Ya dedim doktor, hiç mi umut yok dedim ya? Yok dedi... Celal, oradan bir yürüyüşüm var, 6 saat... 6 saat hem yürüdüm hem ağladım. Sonra bir gün kalktım, baktım bir taze, ferah. Açtım pencereleri, bir çay demledim."
13- Yazgı / Zeki Demirkubuz
Yapım Yılı: 2001
Oyuncular: Zeynep Tokuş, Engin Günaydın, Feridun Koç, Demir Karahan, Nazan Kesal, Emrah Elçiboğa
Zeki Demirkubuz'un kendine has bir sinema dili oluşturduğunu belli ettiği dördüncü başarılı filmidir.
Yazgı'da bir çeşit pasif intihar olgusu anlatılmaktadır. Film için Albert Camus'un "Yabancı" adlı romanından esinlenilerek senaryolaştırılıp çekilmiştir diyebiliriz.
Uzun uzun tiradların bolca olduğu ve sahnelerin ağır ağır aktığı bölümler film boyunca vardır.
Serdar Orçin ve Engin Günaydın'nın muhteşem oyunculukları ile taçlanan ve sinematografik görüntüleri olan bir başyapıttır.
Filmin en unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Bütün hayatım boyunca taşıdığım suçluluk duygusunu olduğu kadar, imtiyazlılara ve gerçekte yalnızca imtiyaz isteyenlere duyduğum nefreti anlatmayı hep istiyorum."
- "İnsanın istediği gibi davranmasında anlaşılmayacak bir yan yok benim için... Kendim için anladığımı başkası için de anlayabilirim."
- "İnsan ben suçluyum diyebilir ama suçsuzum diyemez."
14- Umut / Yılmaz Güney
Yapım Yılı: 1970
Oyuncular: Yılmaz Güney, Tuncel Kurtiz, Gülşen Alnıaçık, Nizam Ergüden, Lütfü Engin
Türkiye sinemasının ilk gerçekçi filmlerinden bir tanesidir.
Film, Adana Uluslararası Altın Koza Film Festivali'nde ödüller almıştır.
Filmde, atının araba çarpması sonucu ölmesi ve geçimini bu ata bağlamış olan meçhul bir definenin peşinden koşan faytoncu Cabbar ile arkadaşının hikayesi anlatılmaktadır.
Çekimleri gerçekleştikten sonra gösterime girdiğinde film sansüre uğramıştır.
Restore edilen filmin yeni hali 2015 yılında Uluslararası Film Festivali'nin klasikler bölümünde gösterilmiştir.
Filmin en unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Paran olunca kebap yen, paran olunca tatlı yen, şarap için, iyi yataklarda yatarsın. Parası olunca adam kuvvetli olur. Fakirin yüzü soğuktur. Niye soğuktur Cabbar gardaş."
- "Amma velakin para olmadı mı yaz gününde üşürsün."
15- Ahlat Ağacı / Nuri Bilge Ceylan
Yapım Yılı: 2018
Oyuncular: Murat Cemcir, Doğu Demirkol, Hazar Ergüçlü, Ahmet Rıfat Şungar, Akın Aksu, Bennu Yıldırımlar
Film, doğduğu kasabaya dönüp yazdığı kitabı bastıracak parayı toplamaya çalışan fakat babasının borçlarıyla karşılaşan bir gencin hikayesini konu edinmektedir.
Nuri Bilge Ceylan filmin senaryosunu eşi Ebru Ceylan ve Akın Aksu ile birlikte yazmıştır.
Filmin ilk gösterimi 71. Uluslararası Cannes Film Festivali'nde yapılmıştır.
Ayrıca 91. Oscar Ödülleri'nin Yabancı Dilde En İyi Film kategorisinde yarışmak üzere Türkiye'nin aday adayı olarak gösterilmiştir.
Filmin en unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Sonuçta hepimiz birbirimize görünmez iplerle bağlı değil miyiz? Buna ister kader diyelim, ister nedensellik."
- "Çok abartıyorsunuz her şeyi. Sevgi, bu kadar duygu vıcık vıcık nerenizden çıkıp geliyor anlayabilmiş değilim. Ben mesela sevmiyor muyum insanları. Sevemiyorum. Hayvanlara, doğaya bir şey dediğim yok. Ama insanlara tahammülüm yok hiç."
- "İnsan neden illa, en yakınında duran hayatı seçip onu yaşamak zorunda ki? Halbuki hayatta öyle güzel şeyler var ki; kalabalık ışıklı caddeler, güzel yemekler, uzaklara giden gemiler, aşklar..."
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
