ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in yemininden Estonya Parlamentosu'nun kadın bir başbakan seçmesine kadar, kadın hakları savunucularının son haftalarda kutlayacak çok şeyi oldu. Fakat kadınların kamusal hayata katılımının artmasına rağmen eşitlik uzak bir hedef olmaya devam ediyor.
Birleşmiş Milletler Kadın Birimi'nde (UN Women) hesabını kitabını yaptık. Mevcut eğilimler devam ederse hükümet başkanlığında toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması yaklaşık 130 yıl alacak. Diğer bir deyişle, mevcut dünya liderleri kadınların karar alma sürecine dahil edilmesine öncelik vermediği sürece, bu sözcükleri okuyan hiç kimse, kadınların hükümetin ve kamusal yaşamın en üst seviyelerinde eşit olarak temsil edildiğini görecek kadar yaşamayacak. Dünya bu tarih şeridinin gerçekleşmesini göze alamaz.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Üzücüdür ki 119 ülkenin hiçbir zaman kadın bir lideri olmadı ve şu an sadece 22 ülkenin kadın bir devlet veya hükümet başkanı var. Yönetimin her seviyesinde, kamu sektörüyle sivil toplum genelinde engeller varlığını sürdürüyor. Sadece 14 ülke kabinelerindeki kadın sayısının yüzde 50'ye ulaşmasını veya bunun üstüne çıkmasını sağlamayı başardı (Biden-Harris Yönetimi, etkileyici ve tarihsel açıdan çeşitliliğe sahip kabinelerindeki kadın oranının yüzde 48 olacağını duyurunca 15. ülke olma fırsatını kıl payı kaçırdı). Benzer şekilde, sadece 4 ülke parlamentoya çoğunlukla kadınları seçti.
Geçen yıl Bangladeş, Almanya ve Yeni Zelanda gibi kadınların liderliğindeki ülkelerin koronavirüsü defetmekte komşu ülkelerin birçoğundan daha başarılı olduğunu gördük. Kamu sektöründe kadınların yer almamasıysa hükümetleri bu karmaşık krize karşılık vermek için gereken donanımdan vahim ölçüde yoksun bıraktı. Ayrıca küresel düzeyde önceliklendirme ve işbirliğinin, süratle çok büyük işlerin başarılmasını nasıl sağlayabildiğine tanık olduk. Artık ülkeler, aşı geliştirmede yaptıkları gibi, kadınların liderlik ve karar alma süreçlerine katılımını artırmak için eylemleri hızlandırmalı.
Peki, o noktaya ulaşmak için ne gerekecek? Cinsiyet eşitliğini ilerletmek için gereken dönüştürücü değişimin tarifi siyasi iradeyle başlar. Diğer temel bileşenler arasında kamusal yaşamda kadınlar için finansman sağlama, eşit katılım için direten toplumsal cinsiyete duyarlı kurumlar ve erkeklerin toplumsal cinsiyet eşitliğinin onlara da fayda getirdiğini kabul etmesini sağlamak yer alıyor.
Analizimiz, cinsiyet kotalarının seçimle belirlenen makamlarda temsiliyeti artırmaya uğraşan ülkeler için başarılı bir araç ve temel bir adım olduğunu gösteriyor. Kadınların parlamentodaki oranının yüzde 40'a ulaştığı veya bunu geçtiği 23 ülkenin üçte ikisinden fazlasında cinsiyet kotaları uygulanıyor.
Fakat toplumsal cinsiyet temelli şiddeti ortadan kaldırmadığımız sürece başarılı olamayacağız. Geçen yıl yönetimlerin uygulamaya soktuğu tecrit ve sosyal mesafe önlemleri bazı vakalarda kadın ve kız çocuklarının tacizcileriyle aynı yerde mahsur kalmasına yol açarken, dünya genelinde ülkeler ev içi şiddet yardım hatlarına yapılan çağrılarda ani artışlar yaşandığını bildirdi.
Yeni analizimiz de, endişe verici şekilde dünyanın her yerinde seçimle belirlenen makamlardaki kadınların giderek artan şekilde şiddete maruz kaldığını ortaya koydu. Son dönemde kadın parlamenterler, kötü muamele ve şiddet eylemlerine erkeklere kıyasla neredeyse iki kat daha çok maruz kaldıklarını bildirdi. Siber şiddet de pandemi öncesinden bu yana artıyor. Bir araştırma, küresel çapta çalışmada yer alan kadın parlamenterlerin yüzde 80'inden fazlasının görev başında psikolojik şiddete maruz kaldığını, üçte birinin ekonomik şiddet yaşadığını, dörtte birinin fiziksel şiddete ve beşte birinin cinsel şiddete maruz kaldığını gösterdi.
Gelecek ay BM'nin kadınların statüsüne ilişkin yıllık toplantısı öncesinde genel sekreterin raporu için hazırlanan analizimiz ve önerilerimiz, Nesiller Boyu Eşitlik Forumu'ndaki tartışmaları da aydınlatacak. BM Kadın Birimi'yle Meksika ve Fransa hükümetlerinin ev sahipliğinde düzenlenecek bu etkinlikler, martta başlayacak ve toplumsal cinsiyet eşitliğini hızlandırarak başta genç kadınlar olmak üzere herkesin katılımını mümkün kılmayı amaçlayacak.
Orada tüm karar vericileri, kadınların bütün çeşitlilikleriyle katılımını ve liderliğini artırmak için kota uygulamak, kamu görevlerinin hepsine eşit sayıda kadın ve erkek atamak, kadınların mücadelelerini desteklemek için finansmana erişimlerini sağlamak ve kamusal hayatta kadına yönelik şiddeti ortadan kaldırmak da dahil ölçülebilir adımlar atmaya çağıracağız.
Bu çağrının duyulması için hepimizin daha çok kulak vermesi gerekiyor. Hükümetlerin ve yasama organlarının ötesinde hakimler, CEO'lar ve yönetim kurulları içinde de toplumsal cinsiyet dengesine ihtiyacımız var. Masada kimin eksik olduğunu ve kimin masanın başında oturduğunu fark etmek ve buna meydan okumak biz yurttaşlara kalmış.
* Phumzile Mlambo-Ngcuka, Birleşmiş Milletler Kadın Birimi İcra Direktörü ve Güney Afrika'nın eski devlet başkanı yardımcısıdır
Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral
© The Independent