Osmanlı Padişahı Yıldırım Beyazıt'ın, 20 Temmuz 1402 tarihinde, Ankara'nın Çubuk Ovası'ndaki savaşta, Orta Asya'dan gelen bir başka Türk hükümdarı Timur'a (Timurlenk) yenilmesi Avrupa'da büyük bir sevinç yaratmıştır.
Öyle ki, Fransa Kralı VI. Charles, Moğol olarak tanımladığı Timur'a bir mektup yazarak zaferini kutlamıştır.
Mektup, Kralın görevlendirdiği 3 şövalye tarafından Timur'a götürülmüştür.
Bazı kaynaklara göre ise bu mektup hiçbir zaman Timur'a ulaştırılamamıştır.
Çünkü şövalyelerden ikisi yolda uğradıkları saldırıların birinde öldürülmüş, üçüncüsü ise İstanbul önlerinden geri dönmüştür.
Kimi Fransız kaynaklarına göre ise Kralın mektubu Timur'u çok sevindirmiş, Anadolu topraklarındaki kutsal mekânları ziyaret edecek Hıristiyanları koruyacaklarını, ilişkilerin güçlendirilmesi için görüşmeye hazır olduğunu bildirmek üzere Fransa'ya bir heyet göndermiştir.
Heyet, Timur'un Yıldırım Beyazıt'tan ele geçirdiği bazı değerli eşyaları da Fransız Kralına hediye olarak götürmüştür.
Heyeti taşıyan geminin Akdeniz'deki korsanlar tarafından Sicilya açıklarında kaçırıldığı, değerli hediyelerin ise Tunus'taki bir esir pazarında satıldığına dair iddialar ise Venedikliler tarafından Fransa Kralına bildirilmiştir.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bazı Fransız kaynakları ise ilk mektubun Timur'dan geldiğine işaret eder.
Bu teze göre Timur, Fransız kayıtlarında "Ancyre" olarak geçen Ankara Savaşı'nda Yıldırım Beyazıt'ı yenilgiye uğrattıktan sonra kendisine teşekkür ziyaretine gelen Hıristiyan din adamlarını kabul etmiştir.
Timur, Fransız Kralı VI. Charles'e hemen bir mektup yazarak, Osmanlı'ya karşı kazandığı zaferi tüm ayrıntılarıyla anlatır ve Fransa'ya gelecek tüccarlara müsaade edilmesini, onlara iyi davranılmasını rica eder.
Mektubuna, "Fransa Kralına, kabul etmesi dileğiyle yüz bin selam ve iyi dileğimi iletiyorum" diyerek başlayan Timur, şunları ekler:
Sizin için giderek daha büyük bir tehlike haline gelen ortak düşmanımız Osmanlıları yenilgiye uğrattığımı bildiriyorum. Bundan mutluluk duyacağınızı biliyorum.
Timur mektubunu, "Tüccarlarınızı rahatlıkla bizim bölgelerimize gönderin, onları sıcak şekilde karşılayalım. Aynı şekilde biz de tüccarlarımızı sizin ülkenize gönül rahatlığı içinde gönderelim. Onlar da hak ettikleri gibi karşılansınlar" ifadeleriyle bitirir.
VI. Charles, aldığı haberden çok mutlu olacak, Timur'a hemen bir yanıt yazacaktır.
Haziran 1403'de kaleme aldığı mektupta Fransız Kralı, Moğol tüccarlara Fransa topraklarında her türlü kolaylığı tanıyacaklarını belirtecek, karşılığında ise Fransız tüccarlarının da Anadolu topraklarında rahatça hareket etmelerinin sağlanmasını isteyecektir.
Bazı kaynaklar da Timur'un Fransa Kralı ile iyi ilişkiler kurmak için, Ankara Savaşı'nda esir aldığı Yıldırım Beyazıt'ın tutsağı olan Hıristiyanları serbest bırakıp, bunların içinden oluşturduğu bir heyeti de VI. Charles'a gönderdiğini yazmaktadır.
Aynı kaynaklara göre, söz konusu Hıristiyan grup, Fransa Kralına, "Osmanlı belasından tamamen kurtulmanın yolunun Timur'a istediklerini vermekten geçtiğini" söylemiştir.
Fransızlar ise Timur'a büyük ilgi duymuş, Osmanlı kontrolündeki topraklarda yaşayan Hıristiyanların güvenliği için bir garanti olarak görmüşlerdir.
Timur ile VI. Charles'ın karşılıklı mektupları Fransız Milli Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.
Ancak, Timur'un mektubunun Latince yazılmadığı, daha sonra bu dile çevrilerek saklandığı da belirtilir.
Bazı Fransız kaynaklarında Timur'un mektubunun hangi dilde yazıldığı tartışmalarına büyük yer ayrılır.
Bu kaynaklarda, mektubun Ankara'da Timur tarafından yazdırılıp, Latinceye çevrilmek üzere Sivas'a gönderildiği, burada bulunan önemli bir Hıristiyan din adamının tercümeyi yaptığı, hatta Fransa Kralının gururunu okşamak için bazı ifadeleri değiştirdiği anlatılır.
Tartışmalarda, mektupların tarihi ve içerikleri de geniş bir yer tutmaktadır.
Özellikle de Timur'un mektubunun içeriğinin çok soğuk olduğu, önemli bir düşmanı yenmenin verdiği özgüvenle Fransa Kralına karşı üstü kapalı uyarı hatta tehditler bulunduğu iddia edilir.
Timur ile Fransa Kralı VI. Charles arasındaki bu mektup trafiği, yüzyıllar sonra Fransızların işine bir kez daha yarayacaktır.
Çünkü Fransa, bu mektupları Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından kullanacaktır.
Fransa, Orta Asya'nın önemli ülkesi Özbekistan ile ilişki kurulmasının ardından Başkent Taşkent'e gönderdiği ilk büyükelçisi aracılığıyla, Fransız Milli Kütüphanesi'nde Latince örneği bulunan mektubun bir kopyasını Özbekistan Devlet Başkanı'na sunmuştur.
Fransız Büyükelçi'nin mektubu sunarken kullandığı, "Atalarımızın yüzyıllar önce, Timur'un Ankara'daki zaferi sonucu kurdukları ticari ilişkileri, bugün yeniden canlandırmak için her türlü olanağa sahibiz. Elimdeki mektup geçmişteki bağlarımızın gücünü kanıtlamaktadır. Fransa, Özbekistan'ın en önemli ekonomik ortağı olacaktır" ifadelerini kullanmıştır.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish