Midyanlılar Yusuf'u Horus Yolu üzerinden Mısır'a getireceklerdi (Yuhanna 37:28; 39:1).
Mısır'da bir kez, yüksek Mısırlı bir yetkili olan Potifar'a satıldı ve görünüşe göre Potifar'ın deltadaki mülkünde köle olarak çalıştı (Gn 39: 1, 2).
İlginçtir ki, Mısır tarihi köleliğin ilk olarak bu dönemde ortaya çıktığını göstermektedir (Aling 2002: 35-37).
Mısır'ın 12. Hanedanı (yaklaşık milattan önce 1991-1786) Yukarı Mısır'ın kuzey ucunda, deltaya yakın yeni bir başkent inşa etti.
Buradan doğu sınırlarını daha etkin bir şekilde yönetebilir ve bunlara erişebilirlerdi (Leprohon 1992: 345-46).
Itj-tawy olarak adlandırılan, muhtemelen Nil'in batısındaki geniş verimli bir alan olan Faiyum'un girişinde, başkentin el-Lahun'daki kraliyet nekropolünün yakınında bulunuyordu. Gerçek yer bugün bilinmiyor (Ray 2004: 40).
Burada 12. Hanedan Firavunu II. Sesostris'in piramidi inşa edildi (yakl. MÖ 1897-1877).
İncil tarihlemesi, bunun Yusuf'un Mısır'da vezirlik pozisyonuna yükseldiği Firavun olduğunu öne sürüyor (Gn 45: 8).
Krallığın en güçlü adamı olan Yusuf, bu piramidin inşası üzerinde ziyaret eder ve hatta yetkiye sahip olurdu.
Aslında Yusuf, Firavun'un buraya gömülmesini denetlemiş olabilir.
Yusuf büyük olasılıkla II. Sesostris'in oğlu III. Sesostris'in (yakl.MÖ 1878-1843), kıtlık yıllarında.
Sesostris'in Dahshur'daki (kuzey Yukarı Mısır) kendi piramit mezarı da Joseph için büyük bir sorumluluk olurdu.
Belgeler, III. Sesostris'in hükümdarlığı sırasında daha sonraki vezirlerden bahsettiğinden, Yusuf’un muhtemelen kıtlık yıllarından kısa bir süre sonra delta'nın Goşen bölgesinde onurlu bir emekliliğe gitti.
Doğu Nil Deltası'ndaki son kazılar, Yusuf’un emeklilikteki ikametgahının yerini ve hatta mezarını tespit etmiş olabilir.
Bugün Tell el-Daba olarak bilinen bir yerde, Eski Ahit'in Ramları, 1966'dan beri Kahire'deki Avusturya Arkeoloji Enstitüsü'nden Manfred Bietak başkanlığında kapsamlı kazılar yapıldı.
Bu site stratejik olarak doğu başlangıç noktasında Horus Yolu Kenan'a ve Nil'in en doğudaki kolu Pelusiac boyunca.
Bu onun adını açıklayabilir, Rowaty ("iki yolun kapısı") Yusuf ve Yakup günlerinde.
Site, Yakup'un Mısır'a girdiği genel dönem olan 12. Hanedanın ortaları (MÖ 19. yüzyılın ortaları) kadar erken bir tarihte Asyalılara dair kanıtlara sahiptir.
Çok sayıda muhafaza duvarı muhtemelen hayvanları tutmasına rağmen, biçimlendirilmemiş bir kırsal yerleşimdi.
Yaşam alanları kum tuğladan yapılmış dikdörtgen kulübelerden oluşuyordu (Ahşap 1997: 55).
Tell el-Daba'nın ilk Asya yerleşiminin tüm sakinleri kulübelerde yaşamıyordu.
Belli ki önemli bir memur olan biri küçük bir villada yaşıyordu. İncil bize Yusuf'a "Tüm Mısır'ın Hükümdarı" (İbranice) veya vezir unvanı verildiğini söylerken, Mısır bürokrasisinde görev yaparken nerede yaşadığından bahsetmiyor.
Kıtlıkla ilgili görevlerini yerine getirdikten sonra babasının ve kardeşlerinin yanında olmak için Rowaty'ye taşınması mantıklı görünüyor.
Rowaty'deki villanın ve çevresindeki yoksul iki odalı evlerin yarı dairesinin Yusuf ve kardeşlerinin evleri olması mümkündür (Wood 1997: 56).
Güneybatıdaki açık alanda, onu evlere bağlayan eserlerin bulunduğu bir mezarlık da kazılmıştır.
Mezarlardan biri yapıda anıtsal ve buluntularda tamamen eşsizdi.
İçeride, sarı boyalı tene, kırmızı boyalı mantar şeklindeki saç stiline ve sağ omzunda bir çöp çubuğuna (yabancı için hiyeroglif) dayanan, açıkça Asyalı olan devasa bir adam heykelinin taş parçaları bulundu. Heykel antik çağda kasıtlı olarak kırılmıştı.
Yakınlardaki diğer mezarlarda sağlam iskeletler bulunurken, anıt mezardaki tek buluntular yazılı kireçtaşı lahit parçaları ve birkaç kemik parçasıydı. Ceset gitmişti!
Eski Mısır'da mezarları yağmalamak yaygın olsa da cesetler genellikle alınmazdı. Bu, kemiklerinin Kenan'a geri götürülmesini emrettiği Yusuf'un mezarı olabilir mi (Gn 50:25; Ex 13:19)?
Bir yazıt olmadan kanıtlanamaz; ancak bu site, İsraillilerin Mısır'daki ilk maddi kanıtını gösteriyor. Doğru zamanda doğru yerde doğru kültürdür (bkz. Wood 1997: 56-58).
İsrailoğulları tarafından inşa edilen Firavun'un diğer depo şehri Pitom'du (Ör. 1:11).
Bilim adamları bu antik bölgenin modern konumu konusunda farklılık gösteriyor, ancak önde gelen iki aday Tell el-Maskhuta ve Tell el-Retabah, Goşen'in güney ucundaki Wadi Tumilat'ta yaklaşık 9 mil arayla. Soru henüz çözülmemiş olsa da en iyi seçenek Retabah gibi görünüyor.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
