Wagner grubu lideri ve Kremlin'in kadim dostu Yevgeni Prigojin'in güçlerinin Rusya'daki ayaklanması beklenmedik bir sapma değil. Meksika kartellerinde, Japon Yakuzası'nda veya tarih boyunca herhangi bir suç örgütündeki gibi Rusya elitleri arasındaki anlaşmazlıklar da sıklıkla şiddetle sonuçlanıyor. Taraf değiştirenler, enerji yöneticileri ve diplomatlar da dahil iç halkadan düzinelerce ama düzinelerce Rus'un, Kremlin'le ters düştükten sonra kendilerini defalarca sırtlarından bıçakladığı veya pencereden aşağı atladığı iddia ediliyor.

Öte yandan bazıları, eşsiz bir konuma sahip 62 yaşındaki eksantrik ve toksik Prigojin'in delirdiğine dair dikkat dağıtan bir hikayeyi ön plana çıkarmaya başladı bile. Tedarik zincirindeki başarısızlık ve Ukrayna'daki toprak ve insan kayıpları nedeniyle Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valeri Gerasimov'a karşı, patlama noktasına gelen şikayetleri ve kıskançlığı Prigojin'i çileden çıkardı. Eski bir Kremlin yetkilisi, Financial Times'a şöyle dedi: 

Şalteri attı ve öfkeye kapıldı.

Fakat bu kriz tek bir kişiyle alakalıysa, bu kişi Vladimir Putin'den başkası değil. Kriz, onun Rusya'sını etkiliyor. Bu, zaten zayıf haldeki kurumların 1999'dan bu yana Putin'in yönetimi altında istikrarla erozyona uğramasıyla ilgili. Kriz, Putin'in inşa etmekten ziyade metastazına izin verdiği kişiselleştirilmiş, işlevsiz ve kanunsuz bir ülkenin kusurundan ziyade özelliği. Kriz daha geniş kapsamda, görünüşe göre dünya çapında hatırı sayılır miktarda seçmeni büyüleyen ve aklını çelen güçlü lider yönetim modelinin kaçınılmaz başarısızlıklarını ortaya koyuyor.

Olayların hızlı temposu Putin'in Rusya'daki bağımsız gazeteciliği yok etmesiyle birleştiğinde, son birkaç günde Rusya'da yaşananların önemini değerlendirmeyi ve birçok meselenin aslını öğrenmeyi zorlaştırıyor. Rus silahlı kuvvetlerinin muazzam üstünlükteki boyutu, büyük ölçüde aynı ordudan seçilmiş Wagner güçlerinin ideolojik bağlılıklarıyla birleşince, iki taraf arasında iç savaş yaşanma ihtimali neredeyse imkansız bir hal alıyor.

Putin, Prigojin'in "ihanetini" Vladimir Lenin'in Ekim 1917'de iktidarı ele geçirmesine benzetti. Ancak Prigojin hiçbir zaman iktidarı ele geçirmeye çalıştığını iddia etmedi. Duygusal patlaması, daha çok istediğini elde etmeye alışkın zengin ve dengesiz bir adamın ağır silahlarla öfke nöbeti geçirmesine benziyordu. Prigojin öfkeliydi çünkü Rus generallerin Ukrayna'da süregelen başarısızlığının, Afrika ve Latin Amerika'nın değerli doğal kaynaklarını yağmalamak için istihdam ettiği 10 bin tecrübeli savaşçı dahil, kendi küresel ticari çıkarlarını fiziken yok ettiğine ve lekelediğine inanıyordu.

Putin, eski tetikçisini alenen ölümle tehdit ettikten sadece birkaç saat sonra Prigojin'in (belki de Wagner liderinin bilme ihtimali olan sırların, zamansız ölümü ya da hapsi halinde açığa çıkmasını engellemek için) ülkeden ayrılmasına izin verdi. Prigojin halihazırda Putin'in vasalı olan Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko'nun himayesi ve gözetimi altında.

62 yaşındaki Prigojin, Lukaşenko'nun korumalarından ve ABD'nin yakalanması için koyduğu ödülü kazanmak isteyen ödül avcılarından kaçabilirse profesyonel yardım almalı. İnternette yayımladığı bir dizi dehşet verici videoda çılgınca dengesiz, öfkeli ve tuhaf davranışlar sergiliyor. Prigojin'in hararetle savunduğu, bir Wagner savaşçısının kaçak olduğundan şüphelenilen bir kişiyi balyozla öldürdüğü videoyla arasına Kremlin bile mesafe koymuştu.

Öfke kontrolü sorunu yaşayan bazı kişiler duvarları yumruklayıp delikler açar ya da daha iyisi, derin nefes alıp 10'a kadar saymayı öğrenir. Öte yandan Prigojin, ağır silahlı paralı askerlerden oluşan birliklerini, dünyanın en büyük nükleer silah stoğuna, 4. en büyük nükleer reaktör ağına ve kimi uzmanların hem sivil hem askeri amaçlı biyolojik deneyler yürütüldüğünden şüphelendiği bir dizi gizli laboratuvara sahip bir ülkeyle belirsiz bir savaşa sürükledi.

Putin'in kaba saba ve şiddet yanlısı eski restoran işletmecisi Prigojin'i ulusal bir figür statüsüne yükseltmesi ve suç örgütü olduğu iddia edilen organizasyonunu Rus dış politikasının merkezine yerleştirmesi, birçok kişinin hatalı biçimde demokrasiden daha verimli ve kararlı olduğuna inandığı bu tür kişiliğe dayalı otokrasilerin kalbindeki çürümeyi gösteriyor.

Mütevazı düzeyde bile olsa uzmanlığa ve halka adanmışlığa sahip kamu personeli ve seçilmiş yetkililer arasındaki bir fren ve denge sistemi yerine Putin, en azından bir kısmını Sovyet sonrası yıllarda yükselen yağmacılar arasında bir güç simsarı görevi gördüğü günlerden topladığı korkmuş takipçilerinin karşısında, masanın başında oturuyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 2/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 3/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 4/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 5/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 6/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 7/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 8/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 9/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 10/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 11/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 12/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 13/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 14/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 15/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 16/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 17/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 18/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 19/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 20/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 21/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 22/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 23/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 24/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 25/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 26/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 27/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 28/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 29/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 30/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

Onlarca yılın ardından sürecin yerini tamamen kişilik aldı. Patron, yerine getirilmesi gereken emirler veriyor. Eleştiri istemiyor. Gerçek bir avantaj ve dezavantaj değerlendirmesi yok. Zorbaya karşı gelirseniz Prigojin gibi sürgün edilir, yolsuzluğa karşı çıktığı için 10 yılını gulagda geçiren oligark Mihail Hodorkovski gibi hapsedilir ya da Putin'e cephe alan eski Rus yetkililerden oluşan üçlüye mensup havayolu yöneticisi Nikolay Gluşkov gibi öldürülürsünüz.

Daha da kötüsü, güçlü lider yönetimi çoğu zaman kararlılık ya da verimlilikten ziyade felaketle sonuçlanıyor. Bu, Putin'in Rusya'sında yıkıcı bir savaşın başlamasının yanı sıra tüm Slav dünyasında derin ve uzun sürecek yaralar açılması anlamına geliyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Türkiye'deki denetimsiz tek adam yönetimi ülke ekonomisini öyle bir darmadağın etti ki rotayı değiştirmek ve önde gelen ekonomistlerin tavsiyelerine uymak bile yatırımcıları rahatlatmaya yetmiyor. Hindistan'da Başbakan Narendra Modi'nin şovenist otokrasiye kayması ülkenin demokratik itibarına zarar verirken Hindu-Müslüman bölünmüşlüğünü de tehlikeli biçimde şiddetlendirdi. Çin'de, Macaristan'da, Filipinler'de, İsrail'de ve diğer yerlerde, çağdaş güçlü liderlerin yozlaşmış ahbap çavuş kapitalizmini görünüşte zorunluluktan benimsemesi eşitsizliği daha da kötüleştiriyor, inovasyona yatırımı caydırıyor ve elitleri göçe teşvik ediyor.

Gerçek şu ki otokrasi sıklıkla başarısızlığa uğrar. Akademisyenler Dan Reiter ve Allan C. Stam, 20 yıl önce kitap halinde yayımlanan çığır açıcı çalışmada 19. ve 20. yüzyılları kapsayan 170 yıllık bir dönemdeki demokrasilerin girdiği savaşların yüzde 76'sını ve başlattıkları savaşların yüzde 93'ünü, otoriter yönetimlerinse sadece yüzde 46'sını kazandığını ortaya koydu.

Demokratik sürecin incelikleri ve liderlerin seçmenlere karşı hesap verebilirliğinin kriz zamanlarında bile daha iyi kararlar alınmasını sağlaması şaşırtıcı değil.


https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Mehmet Demir