Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro yabancı diplomatlarla bir araya geldi ve ülkesindeki elektronik oylama sistemi hakkında şüpheleri olduğunu açıkladı.
Devlet televizyonunda yaklaşık bir saat yayımlanan görüşmede Bolsonaro, Brezilya'nın seçim sistemi hakkında suçlamalarda bulundu.
Bolsonaro elektronik sistemin seçmenlere yüzde 100 güvenlik garantisi veremeyeceğini iddia etti ve elektronik oylama makinelerinin hacklendiği iddiasıyla ilgili bir federal polis raporuna atıfta bulundu.
Brezilya'nın seçim otoritesi, bu iddiayı defalarca çürütmüş olsa da, Bolsonaro seçim sisteminin bütünlüğünü sorgulamaya devam etti.
Hatta Bolsonaro Temmuz 2021'de de seçim konusunda benzer iddialarda bulunmuş ve 2022 başkanlık seçimlerinin kazananı ilan edilene iktidarı devretmeyeceğini açıklamıştı.
Dolayısıyla Bolsonaro'nun, seçim sonuçlarını reddetmek için zemin hazırlamasından endişe ediliyor.
Bu bağlamda bir ülkenin cumhurbaşkanının kendi ülkesindeki seçim sistemini suçlaması da ayrı bir garabet.
Zira Bolsonaro'nun oylama sistemini sorgulamaya yönelik açıklamaları, ekim seçimleri için yapılan anketlerin ortasında geliyor.
Çünkü Bolsonaro tüm anketlere göre Lula'nın yaklaşık 20 puan açık ara gerisinde kalıyor.
Bolsonaro'nun iddiaları, seçimleri denetleyen Brezilya Yüksek Seçim Mahkemesi (TSE) tarafından anında yalanlandı.
TSE, Bolsonaro'nun açıklamalarına karşı 20 itirazdan oluşan bir liste yayımladı ve mahkeme başkanı Edson Fachin, bunları "kabul edilemez seçim inkarcılığı" olarak nitelendirdi.
Bolsonaro diplomatlara Brezilya'nın 1996'dan beri kullanılan elektronik oylama sisteminin savunmasız olduğunu söyledi.
Bu açıklamalar; eğer Bolsonaro seçimi kaybederse demokratik süreci itibarsızlaştırmaya çalışabileceği yönünde endişeleri artırdı.
Bolsonaro'nun açıklamasına yanıt olarak, Brezilya'daki ABD büyükelçiliği, Brezilya seçimlerini "dünya için bir model" olarak nitelendirdi ve ABD Başkanı Joe Biden'ın ABD'nin Brezilya'nın demokratik kurumlarının "gücüne güvendiği" yönündeki önceki yorumlarını yineledi.
Bolsonaro'nun rakibi ve seçimin favorisi Lula da Silva ise, Brezilya'nın istihdam, kalkınma ve açlık gibi sorunlarla daha fazla ilgilenen bir liderinin olmamasının utanç verici olduğunu söyledi.
Lula, Bolsonaro için "Bunun yerine demokrasimiz hakkında yalan söylüyor" dedi.
Ayrıca Lula, silahlı kuvvetlerin "tarihin önemli anlarında olduğu gibi… halkın yanında kalacağı için, generaller hakkında konuşmanın bir anlamı olmadığını" ifade etti.
Bolsonaro, kendisinin de; kendi ülkesindeki seçimlerin adil olduğundan şüphe ettiğini ileri sürdü.
"Oyları denetlemenin bir yolu yoksa, ABD'den daha büyük sorunlarımız olacak" diyen Bolsonaro; Washington'daki Capitol'e yapılan saldırıyı hatırlattı.
Bolsonaro'nun bahsettiği oylar, Latin Amerika'nın en büyük demokrasisi olan Brezilya'nın on yıllardır başarılı bir şekilde gerçekleşen seçimlerde; yani ekim ayında sayılacak!
Bolsonaro'nun bu açıklamaları kendisinin seçildiği 2018 seçimleri hakkında da şüphe uyandırmış oluyor!
Bolsonaro'nun darbe planlarının arkasındaki itici güç, savaş, enflasyon ve kontrolsüz bir pandeminin birleştiği ve 20'nci yüzyılın başından beri en büyük toplumsal eşitsizlikle karşı karşıya kalmasından kaynaklanıyor.
Sadece Brezilya'da değil, her ülkede ve özellikle emperyalist düzeninin sinir merkezi olan ABD'de, toplumsal eşitsizlik ve dünya savaşına yönelim demokratik yönetim biçimleriyle bağdaşmayan boyutlara ulaştı.
Bu durum Bolsonaro'nun ciddi bir şekilde oy kaybetmesine neden oldu. Anketlere seçimi kazanması mucizelere kalmış durumda.
Bolsonaro, ordudan destek almak için baskıyı artırıyor
Bolsonaro, ekim seçimleri öncesinde ülkenin silahlı kuvvetlerinden aktif olarak destek toplamaya çalışıyor ve iktidarda kalmak için orduyu kullanacağına dair korkuları derinleştiriyor.
Bolsonaro, ekim seçimlerinde emekli General Walter Braga Netto'yu yardımcısı olarak seçeceğini açıkladı.
Bolsonaro, zaten açıkça "2 Ekim yarışmasında yenilgiyi kabul etmeyi planlamadığını" belirtti.
Braga Netto'yu başkan yardımcısı olarak seçmesi, askeri liderlerin ve silahlı kuvvetlerin Bolsonaro'nun seçimi kaybetmesi durumda süreci akamete uğratmasından endişe ediliyor.
Bolsonaro, koltuğunu koruyabilmek ve görevde kalabilmek için ordunun desteğine ihtiyacı var.
Bu yüzden onlara hükümet ve kamu ait şirketlerde atanmış ve seçilmiş makamlara; 10 binden fazla emekli ve muvazzaf askere görev verdi.
Dolayısıyla Bolsonaro'nun bir generali başkan yardımcısı olarak seçmesi, Bolsonaro için ordunun sadakatine sahip olmanın oylara sahip olmaktan daha önemli olduğunu gösteriyor.
Hatt-ı zatında General Walter Braga Netto, Brezilya'nın savunma bakanı ve Bolsonaro'nun genelkurmay başkanı olarak zaten görev yaptı.
Üstelik Netto, seçim kurallarını değiştirmek için kongre liderlerini tehdit de etmişti.
Her ne kadar gerçek bir darbe girişiminin halen ihtimal dışı olduğu yönünde bir algı olsa da darbenin gerçekleşmesi halinde silahlı kuvvetler içinde güçlü bir kliğinde darbeye karşı olduğu biliniyor.
Ancak 'askeri darbe' iddiaları 2020'den beri açık bir şekilde kamuoyunda dillendiriliyor.
Bunun dışında Brezilya gazetesi Estado de S. Paulo'ya konuşan Bolsonaro'nun senatör oğlu Flávio Bolsonaro; babasının seçim yenilgisini kabul edip etmeyeceği sorulduğunda, seçimlerin öncesinde ve sonrasında ailesinin "destekçilerinin yaptıklarından sorumlu tutulamayacağını" açıkladı.
Flávio, babasının tutumunu, "hiçbir müdahalesi olmadığını, oraya kimseyi (Capitol'ü işgal etmek için) göndermediğini" iddia ettiği Donald Trump'ın tavrıyla karşılaştırdı.
Flávio Bolsonaro ayrıca, "İnsanlar Amerikan seçim sistemindeki sorunları takip ettiler, sinirlendiler ve yaptıklarını yaptılar. Başkandan bir emir gelmedi ve bu asla Başkan Bolsonaro'dan olmayacak" dedi.
Bolsonaro ile hukuk karşı karşıya
Başkan Jair Bolsonaro'nun büyükelçilere yaptığı açıklamadan sonra Brezilya'nın Başsavcı Augusto Aras'ın "Brezilya seçim sistemine açıkça saldırmaktan" Cumhurbaşkanı Bolsonaro hakkında soruşturma açılmasını istedi.
Brezilya Vatandaş Hakları Savcıları da, cumhurbaşkanının büyükelçilere yaptığı konuşmayı, "açık bir dezenformasyon, Brezilya seçim sistemine açıkça saldırı" olarak niteledi ve Bolsonaro'nun "seçim sisteminin yapısına ve Brezilya demokrasisine karşı yalanlar söylediğini ve demokratik kurumlara güvensizlik ektiği" söyledi.
Yüksek Seçim Mahkemesi (YSK), cumhurbaşkanının seçim sistemi hakkındaki yalanlarını doğrulayan bir dizi sosyal medya içeriği yayımladı.
YSK, "manipülasyon ve duyguya dayalı görüşler oluşturmaya çalışan paralel anlatılar yarattığı için" dezenformasyonla şiddetle mücadele edilmesi gerektiğini açıkladı.
Sonuç olarak; ekim ayında yapılacak seçim öncesinde, Cumhurbaşkanı Bolsonaro tüm seçim süreci hakkında şüphe uyandırdı.
Ancak silahlı kuvvetlerin büyük çoğunluğu seçim meşruiyetinin nihai hakemi olduğu algısından endişe ediyorlar.
Bu yüzden de emekli ve muvazzaf askerler demokratik değerler vurgusunu sürekli dillendiriliyor.
Eski bir ordu komutanı olan Bolsonaro, seçim güvenliği konusunda şüphelerini ifade ederek silahlı kuvvetlerle olan güçlü ilişkisini sergiliyor.
Ancak Bolsonaro hiç olmadığı kadar zayıf ve tüm kartlarını da masaya sürüyor.
Nihayetinde kendi ülkesinin seçim sistemini diplomatik temsilcilere şikayet etmek, bir güç gösterisi olduğu kadar, bir çaresizlik de göstergesidir.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
