Fransız bir yetkili, kendisine AUKUS Anlaşması'nın ardından ülkesinin Londra'daki büyükelçisinin ABD ve Avustralya'daki meslektaşlarının aksine neden geri çağrılmadığı sorulduğunda "Bir restoranda kötü yemek için müdüre ve aşçıya şikayette bulunursunuz, bulaşıkçıya değil" yanıtını verdi.

Paris'in ABD ve Birleşik Krallık'a (BK) önemli ölçüde mağlup olduğu nükleer denizaltı anlaşmasından sonra Britanya, Fransız öfkesini henüz tüm gücüyle hissetmedi. Hain Albion (BK'nin uluslararası ilişkilerde hain ve aldatıcı olduğunu ifade etmek için kullanılan Fransızca kökenli ifade, -çn.) "her zamanki fırsatçılığıyla" ve "arabanın beşinci tekerleği" olmakla suçlandı. Fakat görünüşe göre Fransa'nın amacı, Boris Johnson ve hükümetinin gelişen olaylarda doğru dürüst bir karşılık verilmesini dahi hak etmeyecek kadar küçük oyuncular olduğunu göstermek. Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian'ın "Yalan var, ikiyüzlülük var, büyük bir güven ihlali var, aşağılama var, dolayısıyla aramız iyi değil" şeklindeki hakareti daha çok Washington ve Kanberra'ya yöneltilmişti.

Bunun arkasında haklı bir sebep var. ABD teknoloji transferini kabul etmeseydi Avustralya için nükleer denizaltı filosunun yapımı gerçekleşemezdi. BK'nin esas olarak rolü bu alışverişi kolaylaştırmak olmuştur.

Fransa, iki ülkenin savunma bakanları Florence Parly ve Ben Wallace arasında geçen hafta yapılacak toplantıya katılmayacağını duyurmuş fakat toplantının iptal edilmek yerine ertelendiği ve Fransa-Britanya askeri işbirliğinin devam edeceği söylenmişti.

Britanya, en azından kamuoyu önünde, denizaltı olayı hakkında böbürlenmemeye dikkat etti. Wallace, Fransızların yaşananlar karşısındaki hüsranını tamamen anladığını söyledi. BM Genel Kurulu için New York'a uçan Boris Johnson "Fransa'ya olan sevgimiz söküp atılamaz. AUKUS, kimsenin, özellikle de Fransız dostlarımızın endişelenmesini gerektiren bir şey değil" beyanında bulundu.

Şimdilik diğerleri daha doğrudan bir şekilde Fransız ateş hattında. 2016'da Fransızların dizelle çalışan denizaltı inşa etmesi için 90 milyar Avustralya Doları (yaklaşık 580 milyar TL) değerinde bir anlaşma imzalayan ve sonrasında anlaşmaya sadık kalmayan Avustralyalılara karşı öfkeli dolandıcılık iddiaları var. Avustralya Başbakanı Scott Morrison, haziranda Emmanuel Macron tarafından Paris'te ağırlandığında benzer anlaşmaları dört gözle beklediğini söylemişti. Üç hafta önce Avustralya Dışişleri ve Savunma Bakanları, denizaltı anlaşmasının devam ettiğini doğrulayan bir bildiri yayımlamıştı.

Sözümona dalaverenin ne kadar zamandır devam ettiği tartışmalı. Fransa'nın Avustralya Büyükelçisi Jean-Pierre Thebault, konuya dair "Bu komplo 18 aydır, biz programı hazırlamakla meşgulken hazırlanıyormuş. Tamamen başka bir proje varmış" dedi. Ne var ki Londra'da hem Ben Wallace hem de Ulusal Güvenlik Danışmanı Sör Stephen Lovegrove, AUKAS'ın ve nükleer denizaltı anlaşmasının ilk kez martta gündeme getirildiğini ve ardından büyük bir hızla ilerlediğini söyledi.

Her iki durumda da Fransız hükümeti anlaşmanın Joe Biden, Boris Johnson ve Scott Morrison tarafından duyurulmasından bir saat öncesine kadar neler olup bittiğini fark etmediklerini dile getiriyor. Thebault, bunun bile "basın sayesinde" olduğunu söyleyerek "yani, öfkemizi hayal edebilirsiniz, kandırılmış hissettik" dedi.

Bu, Fransa'nın diplomatik ve istihbarat servislerinin bilgi toplama becerisi hakkında bariz sorular gündeme getiriyor. Macron, Quai d’Orsay (Fransa Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı'nın bulunduğu yer, -çn.) ve Dış Güvenlik Genel Müdürlüğü'nden (DGSE) memnun olamaz ki bu kısmen de olsa bu kadar öfkeli olmasını açıklıyor.

Morrison, gerçekten sorunlu olan Fransız sözleşmesine dair "sorunları" aylar önce dile getirdiğini söyledi. Bu, onlara Avustralya'nın farklı bir projeye doğru yelken açtığını söylemekle aynı şey değil. Johnson da kamuya duyurulmasından önceki gece Macron'a AUKAS'tan bahsettiğinde ısrar etti.

Fransızların Avustralya'ya misillemede bulunmasının bir yolu, Avrupa Birliği'nin Avustralya'yla ticaret müzakereleri olacaktır. Halihazırda 11 tur görüşme yapıldı fakat Fransa Avrupa İşleri Bakanı Clement Beaune, artık devam etmelerinin çok zor olduğunu açıkladı. İnternet sitesi Politico'ya konuşan Beaune "Artık güvenmediğimiz bir ülkeyle hiçbir şey yaşanmamış gibi ticaret müzakerelerine devam etmemiz düşünülemez" dedi.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 2/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 3/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 4/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 5/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 6/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 7/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 8/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 9/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 10/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 11/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 12/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 13/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 14/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 15/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 16/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 17/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 18/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 19/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 20/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 21/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 22/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 23/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 24/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 25/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 26/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 27/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 28/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 29/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 30/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

Bununla birlikte Fransızlar, kendi çıkarlarına uymadığı zaman ticaret anlaşmalarını sona erdirmeye yabancı sayılmaz. 2016'da Francois Hollande, Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı'ndan vazgeçmişti, Macron ise Latin Amerika devletleriyle müzakereler devam ederken MERCOSUR Anlaşması'na yönelik hoşnutsuzluğunu göstermişti.

Fakat Fransızları ve kendi Hint-Pasifik stratejisini yeni açıklayan Avrupa Birliği'ni en çok şaşırtan ABD yönetimi oldu. Bunun bir nedeni, Donald Trump'ın çalkantılı ve toksik yıllarının ardından Joe Biden'ın vaat ettiği çok taraflılığın müttefiklerle ekip çalışması ve güvene geri dönüş anlamına geleceği beklentisiydi.

Biden'ın müttefikleriyle çok az istişare ederek Afganistan'dan kaotik bir şekilde çekilmesi derin endişe yarattı ve denizaltı komplosu birçoklarını, Trump yıllarından bu yana çok fazla şeyin değişmediğini düşünmeye itti. Hayal kırıklığına uğradığını hissedenler arasında Fransa'nın eski Washington büyükelçilerinden Gérard Araud da var. Araud'un vardığı acı sonuç şu: "Birleşik Devletler bir müttefikinin önemli çıkarlarını kasten çiğnemiştir. Fransa'yı projeye katılmaya davet edebilir veya bir tür tazminat teklif edebilirlerdi. Zahmet etmediler."

Britanyalıların aksine Amerikalılar, Fransızların duygularını incittiklerini umursamıyor, hatta bundan habersiz görünüyor. Londra'daki Chatham House düşünce kuruluşunda görünen Demokrat Partili Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, yaşananlarla ilgili biraz sorunlu görünebilirdi. ABD'li yetkililer, Fransızların AUKUS hakkında tamamen bilgilendirildiğini fakat daha sonra vazgeçmek zorunda kaldıklarını iddia etti. Bazı Fransız yetkililerse Biden yönetiminin böyle bir plan düşünüldüğünü alenen reddettiğini iddia etti.

Elbette, o olmadan bunların hiçbirinin mümkün olmayacağı başka bir ülke daha var. ABD, BK ve Avustralya tarafından AUKUS'un duyurulması, titizlikle Çin'den söz etmekten kaçınarak gerçekleşti. Basına bilgi veren Britanyalı üst düzey yetkililer bile, Avustralya'nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltı filosu edinmesinde Çin'in bir faktör olmadığını iddia etti. Fakat Çin'in mineral bakımından zengin, tartışmalı sularda hak iddia etme konusundaki inatla agresif tutumu, Hong Kong ve Sincan'daki baskılar, Tayvan'ı işgal etme tehditleri ve koronavirüs pandemisindeki rolüne dair sorgulamalar telaşa neden oluyor.

Devletleri savunmalarını acilen gözden geçirmeye iten şey, ABD donanmasından daha fazla gemiye sahip olan, her 4 yılda bir Fransız donanmasının tamamı oranında büyüyen deniz gücüyle Çin'dir.

Avustralya'nın Kovid'in kökeni hakkında bağımsız bir soruşturma çağrısında bulunması, Pekin'in Avustralya'dan gelen ithal ürünlere cezai tarifeler uygulamasına yol açtı. Avustralya'nın Çin'in Hong Kong'da yaptıklarını ve Uygurlara yönelik eylemlerini eleştirmesini Pekin'e bağlı hackerların siber saldırıları takip etti.

Böylece en büyük ticaret ortağı hâlâ Çin olan Avustralya, nükleer enerjiyle çalışan bir denizaltı filosu edinmeye girişti; ABD, Japonya, Avustralya ve Hindistan ayrı ayrı Malabar deniz tatbikatlarını yeniden başlattı; Japonya, Avrupalı devletleri Çin saldırganlığına karşı tavır almaya çağırdı ve Tayvan, Amerika'dan daha fazla askeri yardım talep ediyor.

Hint-Pasifik hızla bir rekabet ve çatışma bölgesi haline geliyor. Denizaltı programıyla ilgili suçlamalar ve karşılıklı ithamlar, bu yeni ve giderek daha da değişken hale gelen mücadele alanında tartışma yaratan son konu olmayacak gibi görünüyor.

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral