SGK'ya bağlı çalışanların sağlık sorunları ve iş kazası gibi durumlarda raporlu oldukları sürelerdeki maddi kayıpları SGK tarafından karşılanıyor.

Peki, geçici iş göremezlik geliri ile sürekli iş göremezlik geliri arasında ne fark vardır? Nasıl alınır?
 

Sosyal güvenlik sistemi, sigortalılara emekli maaşı ödemenin yanı sıra hastalık, Analık, iş kazası ve meslek hastalıkları durumunda da bir takım ödemeler yapmaktadır.

Bunların başında geçici iş göremezlik ve sürekli iş göremezlik ödemeleri gelmektedir.

Çalışanların haklarıyla ilgili olarak en fazla birbiri ile karıştırdıkları konuların başında seçici iş göremezlik geliri ile sürekli iş göremezlik geliri arasındaki farktır.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’ya bağlı olarak çalışanların raporlu oldukları ve çalışamadığı günlerdeki maddi kayıplar SGK tarafından karşılanmaktadır. 

Geçici iş göremezlik ödeneği nedir?

Geçici iş göremezlik; sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde SGK tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir.

Geçici iş göremezlik ödeneği; sosyal sigortacılık bakımından, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigorta kollarından istirahatli bulunan sigortalıya işten kaldığı günler için Kurumca ödenen parasal yardımdır.

Geçici iş göremezlik ödemeleri ne kadardır?

Hastalık halinde geçici iş göremezlik ödeneği; SGK tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla sigortalıya ortaya çıkan iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için verilmektedir.

Hastalık halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği;

• Yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı,
• Ayaktan tedavilerde ise günlük kazancın üçte ikisidir.

Rapor parası nasıl alınır?

Rapor parasının alınabilmesi için öncelikle işçinin raporu alıp işverene vermesi gerekmektedir. İşveren de, bu sağlık raporunu 5 gün içinde e-rapor sistemine girer.

SGK yetkililerince incelenen rapor uygunluk durumunda onaylanır. Onaylanan rapor için PTT’ye ödeme talimatı gönderilir. Ardından da işçiye SMS gönderilir.

Geçici iş göremezlik ödeneğinden faydalanmak için şartlar nelerdir?

Geçici iş göremezlik ödeneği ödenebilmesi için;

a- İstirahatin başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin sona ermemesi,

b-İş göremezliğin başladığı tarihten önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,

c-Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması, gerekmektedir.

Sigortalılık niteliği ne zaman sona erer?

Hastalık halinde sigortalılık niteliği;

Sigortalının Kanuni ücretsiz izinli olması, greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde, bu hallerin sona ermesini,

Diğer hallerde ise hizmet akdinin sona erdiği tarihi veya terk tarihini, takip eden onuncu günden başlanarak yitirilmiş sayılır.

Sürekli iş göremezlik geliri nedir? Nasıl bağlanır?

İş kazası veya meslek hastalığı neticesinde SGK sağlık kurulunca meslekte kazanma gücünün en az yüzde 10 oranında azaldığı tespit edilen sigortalıların kısa vadeli sigorta kolları tarafından denetim amacıyla Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı ile ilgili grup başkanlıklarına gönderilen dosyaları, soruşturma sonucu beklenmeden emeklilik servislerine iletilerek sürekli iş göremezlik gelirleri bağlanacak, daha sonra düzenlenen denetim raporlarında olayda sigortalı, işveren ve üçüncü kişilerin sorumluluğunun tespit edilmesi hâlinde, SGK Kanunu doğrultusunda gerekli işlemler yapılmaktadır.

Sürekli iş göremezlik geliri kişinin çalışmaya devam etmesi halinde kesilmez ve emekli maaşı ile birlikte almaya devam eder.

Sürekli iş göremezlik şartları nedir?

Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, sigortalının çalıştığı işten ayrılması, iş yerini kapatması veya devretmesi şartı aranmamaktadır.

Sigortalıların örneği SGK tarafından hazırlanacak tahsis talep dilekçesini doğrudan kuruma vermesi veya posta yoluyla ya da e-Devlet üzerinden göndermesi gerekmektedir.

Bağ-Kur (4/1-b) kapsamında sigortalı sayılanlara, sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dâhil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şarttır.

Sigortalılık hâllerinden birden fazlasına tabi olan sigortalıların gelir hesabına esas kazançları belirlenirken diğer sigortalılık hâllerine tabi gün ve kazançlarının da dikkate alındığı durumda, 4/1-(a) kapsamında sürekli iş göremezlik geliri bağlanacak sigortalıların 4/1-(b) kapsamında da hizmetlerinin ve bu hizmetlere ilişkin prim ve prime ilişkin borçlarının bulunması ve 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerin günlük kazancın tespitinde;

Dikkate alınması hâlinde, bu hizmetlere ilişkin prim borçları ödenmeden gelir bağlama işlemleri sonuçlandırılmayacak, ancak 97'nci madde hükümleri dikkate alınmak kaydıyla prim borçlarının ödenme tarihi gelir başlangıç tarihini değiştirmeyecektir.

Dikkate alınmaması halinde ise, prim borçlarının ödenmesi beklenmeden gelir bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.

Sorularınız için: [email protected]

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.