Çoğu kez malulen emeklilik ile engelli emekliliği birlikte telaffuz edilir. Her ikisi de aynı gibi değerlendirilir. Aslında aralarında büyük farklar vardır.

Bu yazımızda her iki emeklilik arasında ki farkı açıklamaya çalışacağız.

Malulen emeklilikte, malul sayılmak için maluliyetin sigortalı olarak işe başladıktan sonra ortaya çıkması gerekmektedir.

Engelli emekliliğinde bunun tam tersi, yani engelli işe girmeden önce ya da doğuştan engelli olmalıdır. Örneğin, 01 Kasım1997 tarihinde işe başlamış birisi çalışmaya başladıktan sonra sakat kalırsa bu engelli emeklisi değil malulen emekli olma koşullarına tabidir.

Malulen emekli olma ve engelli emekli olma koşulları farklıdır. Malulen emekli olmak için 10 yıldan beri sigortalı olmak, (başka birinin bakımına muhtaçlık durumu var ise) 5 yıl ve 1800 gün yeterlidir.

10 yıl içinde en az 1800 gün prim ödemiş olmak ve SGK'nın göndermiş olduğu sağlık kurumundan çalışma gücünü kaybettiğine dair rapor almak gerekir.

Malul kime denir?

5510 sayılı Kanunun 25’inci maddesi uyarınca; sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ını, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az yüzde 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şeklide meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum sağlık kurulunca tespit edilen sigortalıya, malul denir.
 

Engelli kime denir?

Doğuştan yada sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve gündelik gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan ve korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişilerden çalışma gücünün en az yüzde 40'ın dan yoksun olduğu sağlık kurulu raporu ile belgelenenlere engelli denir.

Çalışanların engellik statüsünde emekli olabilmeleri için sakatlık, hastalık durumunun çalışmaya başlamadan ortaya çıkmış olması gerekir.

Bu durumda olanların kendi imkanlarıyla devlet hastanesinden (SGK tarafından hastaneye sevk gerekmeksizin) alınacak raporda en az yüzde 40 engellilik oranı bulunup, vergi dairelerince bu rapora istinaden vergi indirim belgesi alanlardan kanunda öngörülen sigortalılık ve gün sayısını tamamlayanlara işten ayrılmaları ve yazılı istekte bulunmaları halinde yaşlılık aylığı bağlanır.

Hemen belirtelim, engelli aylığı yaşlılık (normal emeklilik) aylığı kapsamında olup eşit şartlarda bağlanan aylıklar arasında bir fark bulunmamaktadır.

Malullük aylığı bağlanmasının koşulları nelerdir?

Kurum Sağlık Kurulunca malul sayılan sigortalıların malullük aylığından yararlanabilmeleri için;

En az on yıldır sigortalı olması ve toplam olarak 1800 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemesi, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğuna karar verilmiş ise sigortalılık süresi şartı aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması;

Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılması, faaliyetine son vermesi ve görevinden ayrılması;

Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların ise kendi sigortalılığı nedeniyle Kuruma genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin borcu olmaması;

Kuruma yazılı dilekçe ile başvurması gerekmektedir.

Sorularınız için: [email protected]

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.