Dönemin İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Şubat 2023'te Pekin'i ziyaret etmiş, Mart 2023'te Çin'in nihai arabuluculuğunda Suudi Arabistan ve İran arasındaki kopmuş olan diplomatik ilişkiler yeniden başlamıştı. 

Geçen temmuz ayında da Pekin, rakip Filistinli gruplar Hamas ve El Fetih'in yanı sıra, 12 irili ufaklı Filistinli grupları Çin'de ağırlamıştı.

3 gün süren yoğun görüşmelerin ardından Filistinli gruplar, İsrail-Gazze savaşı sona erdikten sonra Filistinlilerin Gazze üzerindeki kontrolünü sürdürmeyi amaçlayan bir "ulusal birlik" anlaşması imzalamalarını sağlamıştı.

Bunların yanı sıra, Pekin'in 7 Ekim 2023'te başlayan İsrail-Gazze çatışmasının ilk aylarında Tel-Aviv eleştirileri de küresel boyutta dikkat çekmişti. 

Pekin'in yukarıda bahsettiğimiz Ortadoğu'daki ses getiren diplomatik girişimlerinin ve çıkışlarının yanı sıra, son yıllarda Suriye konusunda da ilgisini artırmaya başlamıştı.

Suriye, 2022 yılının başlarında Çin'le meşhur Kuşak ve Yol Girişimi'ne (KYG) katılımı konusunda bir mutabakat zaptı imzaladı.

Böylece Çin, KYG aracılığıyla Tartus ve Lazkiye limanlarından Doğu Akdeniz'e açılabilecekti.

Çin'in KYG'yle Doğu Akdeniz'e açılabilmesi için bu antlaşma İsrail'in Hayfa Limanı'na önemli bir alternatifti.

Çin'in Suriye'de devam eden iç savaş nedeniyle temkinli davranarak KYG kapsamında ciddi bir yatırım da yapmadığını da not edelim.

Beşşar Esad 20 yıllık bir aradan sonra Çin'de gerçekleştirilen 19. Asya Oyunlarının açılışına katılmak amacıyla Eylül 2023'te Esad Çin'i ziyaret etmişti Şam ve Pekin yönetimleri KYG'yle yetinmeyip, bu ziyarette Beşşar Esad'ın Çin ziyareti sırasında iki ülke devlet başkanları "stratejik ortaklık" antlaşması imzaladılar. 

Çin'in Ortadoğu'daki ekonomik temelli etkisini arttırmasının yanında, yukarıda saydıklarımız, "Pekin Ortadoğu'da belirleyici güç mü oluyor, ABD'ye meydan mı okuyor, boşluk mu dolduruyor" sorularını beraberinde getirmişti.

Fakat 8 Aralık'ta Suriye'de ani rejim değişikliği bu değerlendirmelerin güncellenmesine yönelik gerekliliğe işaret ediyor.

Küresel güç olabilmenin en önemli unsurlarından bir tanesi de kürede kapsamlı gücüyle etki yaratabilmek.

Görünen o ki, Çin'in Ortadoğu'daki ekonomik ve politik varlığı kırılgan bir zemin üzerine oturuyor.

Tabi ki bu kırılganlığın en önemli nedenlerinden birisi Ortadoğu'da devam eden istikrarsızlık.

Aslında Çin'in ekonomik nüfuzunun kırılganlığını bölgede askeri ve siyasi nüfuzunun yeterince olgunlaşmamasından bağımsız tutmamak gerekir.

Suriye rejiminin devrilmesine ve yaşanan hızlı gelişmelere Çin temkinli bir diplomatik söylemle tepki verdi.

Çin tarafından ilk açıklama istikrarın yeniden sağlanması için siyasi bir çözüm bulunması yönündeydi.

Bütün bunlar bize gösteriyor ki, Çin'in devasa ekonomik gücü küresel boyutta henüz orantılı olarak siyasi ve askeri etki yaratabilmekten uzak.

Dolayısıyla Suriye örneğinde olduğu gibi Çin'in potansiyel gücü oranında etki yaratamıyor. 

Çin, özellikle kendi yakın çevresindeki ülkelerle çeşitli düzeylerde krizler yaşamasının yanı sıra kendinden uzak coğrafyalarda da küresel bir güç boyutunda yönetişime katılabilmekten uzak. Bu durumda Çin'in ekonomik olarak küresel güç olsa da politik ve askeri olarak bundan henüz uzak olduğunu gösteriyor. 

Pekin'in son yıllardaki etkin Ortadoğu politikasını hariç tuttuğumuzda politik, uzunca bir süre askeri olarak henüz küresel güç olmadığının farkında olarak bir Suriye politikası izlemekteydi.

Mao Zedong sonrasında iktidara gelen ve Şi Cinping'e kadar Çin'in iç ve dış politikasının teorik-pratik ilkelerini belirleyen Deng Xiaoping'in 24 karakter stratejisini bu noktada hatırlamakta fayda var.

Bilindiği üzere, Deng'ın 24 karakter stratejisinin en önemli ilkelerinden birisi "tao guang yang hui", yani "kapasiteni gizle ve zamanını bekle" idi.

Bu yaklaşım Şi Cinping'in ikinci döneminden itibaren "fen fa you wei", yani "başarı için mücadele" yaklaşımıyla yer değiştirmişti.

Çünkü Çin'in sadece ekonomik değil aynı zamanda politik ve askeri olarak da kapsamlı küresel güç olmasının zamanı gelmişti.

Dolayısıyla Çin'in çevre coğrafyasının yanı sıra Ortadoğu'daki aktifleşen politikasını bu bağlamda görmek mümkün.

Fakat gelişmeler ve girişimler gösterdi ki, Çin henüz istediği tam kapasiteye ulaşamadı.

Pekin, Ortadoğu'daki girişimlerini daha aktif olarak sürdürebilir, Suriye ve Filistin sorunlarında norm-yapıcı bir diplomasi üretebilirdi. 

Fakat bunun yerine Çin, Dengist -Deng Xiaoping'in politik anlayışı- bir yaklaşımla Suriye'de Rusya'yı takip ederek "zamanını" bekledi.  

Aslında Çin'in Suriye'yle son yıllarda imzaladığı KYG ve stratejik ortaklık antlaşmaları beklenen zamana hazırlıktı.

Fakat o zaman gelemedi.

Aralık 2016'da Esad'ın Halep'i muhalefet güçlerinden geri alması Çin'in Suriye politikasında dönüm noktası olmuştu.

Muhtemelen Çinli karar alıcılar Esad rejimimin düşmeyeceğine kanaat getirmişlerdi.

Bu nedenle 2017 itibariyle Çin'in Suriye politikası "sorumlu büyük güç" yaklaşımından daha çok temkinli bir şekilde pragmatizmle proaktif angajman dengesinde şekillendi. 

Ayrıca, Çin'in özellikle son 5 yıldaki Suriye politikasında Batı etkisine karşı kendisini dolaylı bir denge unsuru olarak konumlandırmaya çalıştığı da görülüyor.

Aslında bu yaklaşımı büyük güç iddiasındaki Pekin'in küresel boyuttaki ikileminin bölgesel düzeyde yansıması olarak görmek mümkün.

Çin, kendisinden uzak coğrafyalarda ulusal çıkarlarına zarar verebilecek çatışmalara girmeden, iş birliği içerisindeki aktörlerle stratejik çıkarlarını korumak ve genişletmeyi hedefliyor.

Bu çerçevede Çin'in Suriye politikasında eşgüdümlü hareket ettiği Rusya öne çıkıyor. 

Yukarıdaki bağlamda Pekin, BM'de Rusya'yla birlikte Esad yönetimine diplomatik bir kalkan olmakla yetindi.

Çin, BMGK'deki veto yetkisini kullanarak Esad yönetimini eleştiren 10 karar tasarısını reddetti.

Çin'in reddettiği karar tasarıları arasında Temmuz 2022'de Türkiye'den Suriye'ye yardım sevkiyatının genişletilmesi de vardı.

Rusya ve Çin yardım dağıtımının Suriye makamları tarafından yapılması gerektiğini, bu tasarının egemenlik ihlali olduğunu savunmuşlardı.

Ayrıca, Çin ve Rusya ikilisi Eylül 2019'da İdlib'de ateşkes çağrısında bulunan bir karar tasarısını da reddetmişti.

Çin'in BMGK'de Suriye'yle ilgili karar tasarılarına itiraz etmesinin bir nedeni de Rusya'yla dayanışma olduğu ifade edilebilir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Ocak 2025 - Almanya'nın başkenti Berlin'deki bir duvara yapılan resimde "AfD'ye ilgi yok - sağcılar aleyhine oy veriyoruz" yazıyor. Almanya 23 Şubat'ta genel seçim için sandık başına gidecek. Son anketlere göre AfD'nin oyu yüzde 20 (Christian Mang/Reuters)

• 2/30

  20 Ocak 2025 - Donald Trump, ABD'nin 47. Başkanı olarak yemin etti. İkinci kez ABD Başkanı olarak göreve gelen Trump, konuşmasında, "Şu andan itibaren Amerika'nın gerileyişi sona ermiştir" dedi. Trump konuşmasında Meksika Körfezi'nin adını "Amerika Körfezi" olarak değiştirme ve Panama Kanalı'nı geri alma vaatlerini yineledi (Saul Loeb/AFP)

• 3/30

  19 Ocak 2025 - Fransa'nın başkenti Paris'te düzenlenen "Hayat Yürüyüşü"nde eylemciler "50 yıldır hayatı savunuyoruz" yazılı bir pankart taşıyor. Ülkede kürtajı yasal hale getiren Veil kanununun 50. yıldönümünde, kürtaj karşıtları "Hayat Yürüyüşü"nde protesto düzenledi. Yürüyüş, muhafazakar Katolik aktivistler tarafından düzenlendi (Martin Lelievre/AFP)

• 4/30

  18 Ocak 2025 - Meksikalı yetkililer, ülkenin sınır kenti Chihuahua'daki göçmen kampında bir tahliye operasyonu düzenledi. Göçmenler, operasyon sırasında gözaltına alınmamak için kaçarken yaşadıkları derme çatma kampta yangın çıktı (Jose Luis Gonzalez/Reuters)

• 5/30

  17 Ocak 2025 - Endonezya'nın Orta Cava ilindeki mezarlık alanda, bereket ve bol hasat için şükretmek amacıyla her yıl düzenlenen Rejeban Plabengan töreni sırasında jaran kepang adlı geleneksel dans sergileniyor. İslami öğretilerin geleneksel sanatlarla birleştirildiği törenlerin başka bir işlevi de Kedu bölgesinde dini yayan Ki Ageng Makukuhan'ı anmak (Devi Rahman/AFP)

• 6/30

  16 Ocak 2025 - Blue Origin'in New Glenn roketi, Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü'nden fırlatıldı. Milyarder Jeff Bezos'un kurduğu uzay şirketi Blue Origin, devasa New Glenn roketini ilk kez havalandırdı. Blue Origin'in, Elon Musk'ın SpaceX'iyle rekabet etme çabalarında son derece önemli görülen fırlatma görevi birkaç yıl ertelenmişti (John Raoux/AP)

• 7/30

  15 Ocak 2024 - Bir kadın ve çocuk Ibu Dağı patlarken havaya yükselen volkanik küle bakıyor. Endonezya'nın doğusundaki Halmahera Adası'nda bir yanardağın patlamasının ardından binlerce bölge sakini tahliye ediliyor. Endonezya Jeoloji Ajansı, bu yıl 5. kez patlayan yanardağın alarm seviyesini en üst düzeye yükseltti (Azzam/AFP)

• 8/30

  14 Ocak 2025 - Güney Afrika'da kaçak altın madenindeki madencileri kurtarma operasyonu devam ederken halk ve işçiler protesto ediyor. Hak grupları ve aktivistler polisin, madencileri dışarı çıkmaya zorlamak için yiyecek ve su kaynaklarını kesme taktiklerini eleştiriyor. Güney Afrika'nın Stilfontein eyaletindeki kurtarma operasyonunda halihazırda iki düzineden fazla kaçak madenci kurtarıldı ve en az 15 madencinin cesedine ulaşıldı. Yetkililerle girilen çatışma sırasında yüzlerce kaçak madenci terk edilmiş kuyuda mahsur kalmıştı. Polis en az 100 kaçak madencinin hayatını kaybettiği ve 400'den fazlasının hâlâ yeraltında olduğunu bildiriyor (Christian Velcich/AFP)

• 9/30

  13 Ocak 2025 - Japonya'da bu yıl 20 yaşına giren kişilerin yetişkinliklerini simgelemek üzere onurlandırıldığı "Reşit Olma Günü" münasebetiyle kimono giyen iki genç kadın, Tokyo'nun merkezindeki Ginza bölgesinde fotoğraf çektirip "20" balonları tutarak kutlama yapıyor. Her ocak ayında, yasal olarak 20 yaşına giren Japonlar, yeni yetişkinlerin resmi kimonolar giydiği, Şinto tapınaklarında dua ettiği ve yerel yetkililerden yeni sorumlulukları hakkında konuşmalar dinlediği "Reşit Olma Günü"nü kutluyor (Richard A. Brooks/AFP)

• 10/30

  12 Ocak 2025 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'taki mezarlıkta bir çocuk diğerine yemek yediriyor. UNICEF, Gazze'deki 1,1 milyon çocuğun neredeyse tamamının İsrail bombardımanı, yerinden edilme ve kötü yaşam koşulları nedeniyle ruh sağlığı ve psikososyal desteğe ihtiyaç duyduğunu açıkladı. Çocuklar, hava saldırıları ve aile üyelerinin kaybı nedeniyle kabuslar, kaygı ve felç edici korkular yaşıyor. BM ajansı, birçoğunun agresifleştiğini, içine kapandığını ya da konuşmayı bıraktığını söyledi. Öte yandan İsrail medyasında yer alan habere göre İsrail'in Gazze'de yürüttüğü savaşın maliyeti 67 milyar doları aştı. 7 Ekim 2023'ten itibaren hayatını kaybedenlerin sayısı da 46 bini geçti (Eyad Baba/AFP)

• 11/30

  11 Ocak 2025 - Ulusal bayrağa sarınmış bir Çad askeri, Abeche'deki Fransız üssünün önünde devriye geziyor. Çad hükümeti, 28 Kasım'da Fransa'yla güvenlik ve savunma işbirliği anlaşmasının sona erdiğini duyurmuştu. Ülke, Fransa'nın Afrika'daki askeri varlığının kilit noktalarından biriydi. Fransa'ya ait askeri birlikler, 31 Ocak 2025’e kadar Çad'ı terk edecek (Joris Bolomey/AFP)

• 12/30

  10 Ocak 2025 - Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'yla eşi Cilia Flores, yemin töreni için Caracas'taki Ulusal Meclis binası Capitolio'da. 2013'ten beri iktidarda olan Maduro, yerel ve küresel tepkilere rağmen üçüncü dönemi için yemin edecek. Törenin arifesinde Maduro taraftarları hükümete destek verirken muhalif lider Maria Corina Machado öncülüğünde binlerce kişi de protesto gösterilerine katılmıştı (Federico Parra/AFP)

• 13/30

  9 Ocak 2025 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinde bir helikopterden çekilen fotoğrafta, Los Angeles'ın Pacific Palisades mahallesi yakınlarındaki Palisades yangını sırasında yanan evler görülüyor. ABD Ulusal Muhafız askerleri kargaşayı bastırmak için sokaklara çıkmaya hazırlanırken yetkililer, Los Angeles'ta tüm mahalleleri saran ve binlerce kişiyi yerinden eden devasa orman yangınlarının tamamen kontrol altına alınamadığını söyledi. Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük ikinci kentinin büyük bölümü harabeye dönerken, gökyüzünü duman kaplandı ve neredeyse her binaya keskin bir koku yayıldı (Josh Edelson/AFP)

• 14/30

  8 Ocak 2025 - Güney Kore'nin azledilen Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un destekçisi 8 Ocak günü erken saatlerde Seul'deki başbakanlık konutunun yakınında düzenlenen mitingde "Hırsızlığı Durdurun" yazısıyla. Güney Kore yolsuzlukla mücadele dedektifleri, başarısız sıkıyönetim girişimi ülkeyi kargaşaya sürükleyen azledilmiş Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol için 7 Ocak'ta mahkeme kararıyla yeni bir tutuklama emri çıkardı. Başsavcı, Yoon Suk Yeol hakkındaki ikinci yakalama emrinin infazı için "iyice hazırlanma" sözü verdi. Yoon'un avukatları da yaklaşık 150 yolsuzlukla mücadele ve polis dedektifi hakkında suç duyurusunda bulundu (Anthony Wallace/AFP)

• 15/30

  7 Ocak 2025 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Pasadena kentinde çıkan yangını McDonald's restoranı kor yağmuruna tutuldu. Los Angeles'ın bir banliyösünde çıkan şiddetli bir orman yangını binaları yuttu ve kasırga şiddetindeki rüzgarlar bölgeyi kasıp kavururken tahliyelere yol açtı. Santa Monica Dağları'nda milyonlarca dolarlık evlerin bulunduğu lüks bir yer olan Pacific Palisades'te 80 hektardan fazla alan yandı. Angeles Ulusal Ormanı yetkililerine göre, şehrin karşısında, Los Angeles'ın kuzey ucunda, Pasadena yakınlarındaki Eaton Kanyonu'nda çıkan bir başka yangın gecenin ilerleyen saatlerinde 81 hektar hızla tüketti (Josh Edelson/AFP)

• 16/30

  6 Ocak 2025 - Kanada Başbakanı Justin Trudeau, partisinin yeni liderinin belirlenmesinin ardından Liberal Parti liderliği ve başbakanlık görevlerinden istifa edeceğini açıkladı. Trudeau, başkent Ottawa'da düzenlediği basın toplantısında, ülke içi siyasi "iç çekişmeler" nedeniyle gelecek seçimlerde "en iyi seçenek olamayacağının fakında olduğunu" söyledi. Nisan 2013'ten beri Liberal Parti liderliği ve Kasım 2015'ten bu yana Kanada başbakanlığı görevini yürüten Trudeau, son dönemde parti içi artan memnuniyetsizlik ve düşük kamuoyu desteğiyle karşı karşıya kalmıştı (Patrick Doyle/Reuters)

• 17/30

  5 Ocak 2025 - Britanyalı aktör Cosmo Jarvis ve Japon oyuncular Anna Sawai, Hiroyuki Sanada ve Tadanobu Asano, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde düzenlenen 82. Altın Küre Ödülleri töreninde. En İyi Drama ödülünü kazanan Shogun'daki üç oyuncu da bireysel ödüllere layık görüldü. Film kategorisinde Emilia Perez 4, The Brutalist ise 3 ödül kazandı (Robyn Beck/AFP)

• 18/30

  4 Ocak 2025 - Myanmar'ın Bağımsızlık Günü'nde Yangon'daki bir hapishane önünde, serbest bırakılan bir mahkumla yakınları kutlama yapıyor. Myanmar'ın cunta yönetimi, ülkenin bağımsızlığını kazanmasının 77. yıldönümünde, toplu afla 6 binden fazla mahkumu serbest bıraktı. Af kapsamında serbest kalan mahkumların 180'inin yabancı olduğu belirtildi. Myanmar'da bayram ve önemli günlerde toplu af uygulamaları sıkça görülüyor (AFP)

• 19/30

  3 Ocak 2025 - Suriye'de İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri sınırı yakınlarında terk edilmiş Esad rejimi mevzisinde hasar görmüş bir tank. Esad devrildikten sonra İsrail güçleri, Golan Tepeleri'ndeki askerden arındırılmış tampon bölgeyi ve Suriye topraklarında bir dizi diğer noktayı ele geçirmişti (Bakr Alkasem/AFP)

• 20/30

  2 Ocak 2025 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinliler yemek sırasında. Britanyalı sivil toplum kuruluşu Oxfam'ın Gazze yetkilisi, "Gazze'de bir yılı aşkın süredir açlık yaşanıyor. Kanıtlar tartışılmaz" dedi ve "Eğer bu açlık değilse, nedir bilmiyorum" diye ekledi. Öte yandan Gazze'deki basın ofisinin açıklamasına göre 7 Ekim 2023'ten beri İsrail saldırılarında öldürülen insani yardım çalışanı sayısı 736 oldu (Hatem Khaled/Reuters)

• 21/30

  1 Ocak 2025 - Polis, yeni yılın ilk saatlerinde ABD'nin New Orleans şehrinde kalabalığının arasına dalarak en az 10 kişi ölümüne ve 30 kişinin yaralanmasına yol açan aracın etrafında. FBI, olayın bir terör saldırısı olarak soruşturulduğunu ve saldırganın öldüğünü açıkladı. Aracın sürücüsü, kalabalığın arasına daldıktan sonra ateş açarak polisle çatışmaya girmişti (Matthew Hinton/AFP)

• 22/30

  1 Aralık 2024 - Havai fişekler Sidney Liman Köprüsü ve Opera Evi'nin üzerindeki gökyüzünü aydınlatıyor. Avustralya, Yeni Zelanda'yla birlikte 2025'e ilk giren ülkelerden biri. Yeni yıla ilk girense Pasifik Okyanusu'ndaki ada ülkesi Kiribati (David Gray/AFP)

• 23/30

  30 Aralık 2024 - Yer fıstığı çiftçisi olan eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın onuruna ABD'nin Georgia eyaletindeki Plains kentinde dikilen yer fıstığı heykeli. Kâr amacı gütmeyen vakfı yaptığı açıklamada, Georgia kırsalındaki mütevazı geçmişinden 1977'den 1981'e kadar ulusa liderlik eden 100 yaşındaki eski ABD başkanı ve Nobel barış ödüllü Jimmy Carter'ın öldüğünü duyurdu. Bir asrı geride bırakarak en uzun yaşayan ABD Başkanı olan Carter, bir yıldan fazla bir süredir kendi evinde bakım görüyordu. Koltuktaki son günlerini geçiren ABD Başkanı Joe Biden, Carter'ın karakteri, cesareti ve merhametiyle tanınan bir lider olduğunu savunarak "9 Ocak 2025’i ABD genelinde Ulusal Yas Günü ilan ediyorum" dedi (Alex Wroblewski/AFP)

• 24/30

  29 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de halk, Muan Havalimanı'nda meydana gelen uçak kazasının yayınını izliyor. Asya ülkesinin güneyindeki havalimanına iniş yapan Boeing 737-800 tipi Jeju Air uçağı bilinmeyen bir nedenle pistten çıkarak duvara çarptı. 175 yolcu ve 6 mürettebat olmak üzere 181 kişinin bulunduğu alev alan uçaktan sadece iki kişi sağ çıktı. Yaralanan iki uçuş görevlisi hastaneye kaldırıldı. Uçağın Tayland'dan kalktığı ve çoğunlukla Noel tatilinden dönenleri taşıdığı bildirildi. Kaza nedeniyle ülkede 7 gün ulusal yas ilan edildi (Jung Yeon-Je/AFP

• 25/30

  28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP)

• 26/30

  27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP)

• 27/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 28/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 29/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 30/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

Aynı zamanda Çin Suriye'ye ayni ve nakdi yardımlarda bulunmasına rağmen temkinli pragmatizmi nedeniyle ciddi bir yatırım yapmadı.

Çeşitli raporlara göre, Çin Suriye'ye 2016'da 500 bin dolarlık yardım yaparken 2017'de Halep'in Esad yönetimine geçmesiyle 54 milyon dolara yükseltmişti.

Ayni olarak da Çin Ekim 2018'de Lazkiye Limanı için 800 elektrik jeneratörü bağışladı.

Çin'in ekonomik büyüklüğüyle kıyaslandığında bu yardımları devede kulak kalıyor.

Özellikle İran'ın Suriye iç savaşı boyunca yaptığı harcamaların miktarı 50 milyar dolara kadar hesaplanan harcamalarının yanında.

Diğer yandan Çin'in 2008'den itibaren Suriye petrol, gaz ve gibi alanlara yaptığı yaklaşık 4,6 milyar dolarlık yatırımların akıbeti henüz belli değil. 

Dolayısıyla Çin'in pragmatizmle proaktif angajman arasında hassas bir dengede şekillenen bu temkinli pozisyonu her ne kadar katlanılamaz muhtemel zararlardan korusa da hem Pekin'in küresel güç anlatısı imajını olumsuz etkilemekte hem de bu yaklaşımının sınırlarını gösteriyor.

Küresel büyük güç ve küresel güneyin savunucusu iddiasındaki Çin, bunun yerine sorunun çözümü için üçüncü bir yol açarak küresel boyutta inisiyatif başlatabilirdi.

Fakat Çin, Suriye iç savaşında norm yapıcı olmaktan daha çok norm alıcı bir aktör özelliği sergilemeyi tercih etti.

Bu durum kendi periferisinden uzaktaki ortaklıklarla sürdürdüğü yaklaşımında güvenirlik ve alternatif bir aktör olabilme sorunuyla karşı karşıya bırakıyor. 

Suriye özelinde Çin hem uluslararası platformlarda hem de sahadaki politikasını Rusya ve İran'la eşgüdüm içerisinde yürüttü.

Rusya ve İran'ın Suriye'deki imaj kaybı ve bunun bölgesel, küresel yansımaları ve Uygur savaşçıların varlığı Çin'i endişelendiriyor. 

Sonuç olarak, Rusya ve İran Suriye'de kaybettiği için Çin'i de kaybedenler kulübünde görmek mümkün.

Fakat Suriye'de gerçek anlamda kimin kazandığını ise bize zaman söyleyecek.

Umarım en büyük kazanan Suriye halkıdır. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.