Geçen haftaki yazımda 2025 yılında Türkiye'nin; Ukrayna-Rusya savaşı bağlamında oynayabileceği role, Kafkaslar'da kalıcı barışın her zamankinden daha da önemli olduğuna, Asya'nın artan önemi karşısında Türkiye'nin Çin başta olmak üzere bölge ülkeleriyle ilişkilerini hangi parametreler çerçevesinde geliştirebileceğine ve Ortadoğu'da dengeler değişirken nasıl konumlanması gerektiğine değinmiştim.

Bu hafta, Türkiye'nin kırılgan bir yapıya sahip olan Balkanlar'la olan ilişkilerine, Türkiye-AB ilişkilerine, Yunanistan ve Kıbrıs meselesine, ABD'yle güven bunalımının aşılması için atılması gereken adımlara, kuzey-güney ile doğu-batı arasında köprü görevi gören bir ülke olarak enerji ve ticaret koridorları rekabetini avantajına nasıl çevirebileceğine yönelik görüşlerimi paylaşacağım.

Avrupa ve Rusya'nın satranç tahtasındaki Balkanlar

Kosova-Sırbistan gerginliği 2024'te daha da artarak hem Avrupa hem de NATO için bir endişe kaynağı oldu.

Bosna-Hersek'te iki entiteden biri olan Sırp Cumhuriyeti (Republika Srpska) yöneticilerinin ayrılıkçı söylemleri de zaman zaman tansiyonun yükselmesine yol açtı.

Türkiye tarihi ve kültürel bağları olan bu bölgeyle ilişkilerini geliştirmeye devam ederken, sorunlara tarafsız yaklaşarak diyaloğu teşvik eden yaklaşımını sürdürdü.

2025'te Ukrayna-Rusya savaşının devamı ve dünyada genel olarak istikrarsızlığın artması halinde Balkan coğrafyasının bu gelişmelerden olumsuz yönde etkilenmesi kaçınılmazdır.

Balkan ülkelerine baktığımızda bazıları hem NATO'ya hem de AB'ye üye, bazıları sadece NATO ittifakı içerisinde, bazıları da AB'ye aday ülke statüsünde.

Genel itibarıyla batıyla entegrasyon yönünde bir irade ortaya koyan balkan ülkelerinin Rusya'yla değişen nitelikte bulunuyor.

Bölgede Sırbistan Rusya'nın truva atı olarak görülürken, Rusya'nın doğrudan ya da Sırbistan üzerinden diğer ülkeleri etkilemeye devam etmesi olasıdır.

Moldova, Kosova ve Bosna-Hersek 2025 yılında Türkiye'nin yakından takip etmesi gereken ülkelerdir.

Ukrayna savaşının etkisiyle Türkiye enerji tedariki açısından balkan ülkeleri için daha da önem kazandı. Savaş sonrasında Türkiye birçok ülkeyle doğalgaz ihracat anlaşmaları imzaladı.

Rusya'nın 1 Ocak 2025 itibarıyla Ukrayna üzerinden AB ülkelerine doğalgaz sevkiyatını durdurmasıyla Türkiye'nin hem transit ülke hem de kaynak ülke olarak rolü artacak, bu da daha fazla ülkeyle ikili anlaşmalar imzalanmasına ve enerji işbirliğini derinleştirmesine vesile olacaktır.

Türkiye'nin önümüzdeki süreçte balkanlardaki olası gerginliklerin azaltılması yönünde arabuluculuk rolünü üstlenmeye, bölgenin kalkınması yönünde bölge ülkeleriyle ilişkilerini derinleştirmeye ve enerji işbirliğini artırmaya devam etmesi yararına olacaktır.

Balkanlar Avrupa'ya açılan kapıdır, bu çerçevede Türkiye'nin AB'yle Balkanlar konusunda işbirliği yürütmesi de çıkarına olacaktır.

AB için Türkiye aday ülke mi, yoksa stratejik partner mi?

2024 yılında Türkiye-AB ilişkilerinde bazı kıpırdanmalar olsa da taraflar arasında sorunlu olarak görülen konularda hiçbir ilerleme kaydedilemedi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın, Macaristan'ın AB dönem başkanlığını deruhte ediyor olmasının da etkisiyle, AB Dışişleri Bakanları gayrı resmi toplantısına (Gymnich) 5 yıl aradan sonra katılması, Suriye'de Esad rejiminin devrilmesi sonrasında AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in Ankara ziyareti sırasında siyasi diyalogun yeniden başlatılması ile ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi yönünde verdiği yapıcı mesajlar olumlu gelişmeler olsa da, AB artan oranda Türkiye'nin bir aday ülke olduğuna değil, değişen dünya düzeninde önemi artan stratejik bir partner olduğuna vurgu yapmaktadır.

Bu da Ankara-Brüksel hattındaki ilişkilerin farklı bir yola evrildiğine işaret etmektedir.

Son dönemde üst düzey yetkililerimizin de vurguladığı üzere, Türkiye'nin AB üyeliği stratejik bir hedeftir, öyle de olmalıdır.

2025 yılında özellikle iki taraf arasında ivedilik arz eden vize konusu ve gümrük birliği modernizasyonu başta olmak üzere çözüm bekleyen konularda yapıcı ve somut adımların atılması ilişkilerin sürdürülebilirliği açısından elzemdir.

Zira, Türkiye'nin birincil ticaret ortağının AB olduğu unutulmamalıdır.

Türkiye'nin reform sürecine yeniden dönmesinin de üyelik müzakerelerinin yeniden canlandırılmasının önünü açacağı aşikardır.

Türkiye-ABD ilişkileri

2024 yılında Türkiye ile ABD arasında temaslar artsa da taraflar arasındaki güven bunalımının aşılması konusunda olumlu yönde bir gelişme olmadı.

Gazze'deki savaş ve Türkiye'nin Filistin yanlısı net tutumu ABD'deki İsrail yanlısı lobileri harekete geçirerek, Ankara-Vaşington ilişkilerini baltaladı.

Suriye'de Esad rejiminin devrilmesiyle birlikte, Türkiye-ABD ilişkileri büyük bir testten geçecek.

ABD sahadaki gerçekliğin değişmiş olmasına rağmen, PKK/PYD'yi desteklemeyi sürdürecek mi, yoksa müttefiki olan Türkiye'yle ilişkilerini onarmayı mı seçecek?

20 Ocak itibarıyla yeniden Beyaz Saray'a dönecek olan Trump'ın Suriye'yi Suriyelilere bırakma ve Türkiye'nin Suriye'de kilit rol oynadığı yönündeki açıklamaları olumlu olarak değerlendirilse de Trump'ın seçtiği ekibin İsrail ve Kürt lobisi güdümünde hareket eden isimlerle dolu olduğu değerlendirildiğinde, Trump döneminde ilişkilerin 180 derece değişmesini beklemek gerçekçi değildir.

Türkiye-ABD ilişkilerinde çözüm bekleyen diğer konular ise F-16 satış sürecinin tamamlanması, Türkiye'nin CAATSA yaptırımlarından çıkartılması ve F-35 programına dönmesi, ABD'nin Türk ile Yunanistan arasında bozulan dengenin yeniden kurulması olarak sayılabilir.

Trump'ın en öngörülebilir tarafının öngörülemezliği olduğu düşünüldüğünde, iki ülke ilişkilerinin ne yöne evrileceğini bu aşamada kestirmek oldukça zordur.

Türkiye'nin her hal ve karda Beyaz Saray, Kongre ve Dışişleri Bakanlığı nezdinde etkin bir lobicilik kampanyası yürütmesi ve Türkiye'nin bölgesinde oyun bozucu olmadığını, aksine istikrar unsuru olduğunu ısrarla anlatması gerekecektir.

Yunanistan ve Doğu Akdeniz

6 Şubat depremleri ve iki ülkede düzenlenen seçimler sonrasında Türk-Yunan ilişkilerinde yeniden olumlu bir döneme girildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Aralık 2023'te Atina'ya gerçekleştirdiği ziyaret çerçevesinde imzalanan Atina Bildirgesi ilişkilerin yapıcı bir seyirde ilerlemesi için atılmış önemli bir adımdı.

Ancak Yunanistan'ın Türkiye'nin bilhassa savunma sanayi alanında attığı adımlar karşısında kendisini tehdit altında hissetmesi ve Gazze savaş sonrasında GKRY'yle birlikte İsrail'le ilişkilerini geliştirerek bölgede Türkiye'yi istikrarsızlık unsuru olarak göstermeye çalışması, Atina bildirisinin ruhuna ve lafzına aykırıdır.

Türkiye'nin ulusal çıkarları ve uluslararası hukuktan doğan hakları temelinde Yunanistan'la ilişkilerini pozitif gündem temelinde ilerletmesi ve Ege sorunları ile Batı Trakya Türk Toplumu'nun durumu başta olmak üzere çözüm gerektiren konularda diplomasiyi öncelemeye devam ederek, Atina'nın Ankara için batı başkentlerinde yaratmaya çalıştığı izlenimini boşa çıkarması stratejik bir hamle olacaktır.

GKRY 2024 yılında ABD, Fransa, Birleşik Krallık (BK) ve İsrail'le askeri ve diplomatik ilişkilerini geliştirdi ve Gazze savaşı bağlamında kendi topraklarını farklı amaçlarla üçüncü taraflara kullandırarak Doğu Akdeniz'deki konumunu güçlendirme gayretine girdi.

Esad'ın devrilmesi ve Şam'daki yeni yönetimin Türkiye'yle yakın ilişkiler içerisinde olması Yunanistan ve GKRY'nin Doğu Akdeniz'deki planlarını bozacak gelişmelere gebe.

2024'te KKTC tanınma yönünde bir politika izlerken, GKRY'ye federasyonda ısrarcı olmaya devam etti.

İki tarafın lideri Ekim'de New York'ta BM Genel Sekreteri'nin himayesinde görüştü.

2025'in ilk aylarında ise tarafların adanın garantörleri olan Türkiye, Yunanistan ve BK'yla birlikte bir araya gelmesi söz konusu.

Her ne kadar bölgesel dinamikler dikkate alındığında yakın gelecekte Kıbrıs'ta taraflar arasında bir çözüm beklemek gerçekçi olmasa da, Türkiye'nin 2025'te, yine diplomasiyi önceleyerek bir yandan KKTC'nin tanınırlığı yönünde adım atmaya devam etmesi, diğer yandan da KKTC'ye olası bir müzakere sürecinde, Kıbrıs Türk halkının egemen eşitliğinin ve eşit uluslararası statüsünün tescil edilmesi şartıyla, destek olması adada adil ve kalıcı barışın tesisi açısından gereklidir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  6 Ocak 2025 - Kanada Başbakanı Justin Trudeau, partisinin yeni liderinin belirlenmesinin ardından Liberal Parti liderliği ve başbakanlık görevlerinden istifa edeceğini açıkladı. Trudeau, başkent Ottawa'da düzenlediği basın toplantısında, ülke içi siyasi "iç çekişmeler" nedeniyle gelecek seçimlerde "en iyi seçenek olamayacağının fakında olduğunu" söyledi. Nisan 2013'ten beri Liberal Parti liderliği ve Kasım 2015'ten bu yana Kanada başbakanlığı görevini yürüten Trudeau, son dönemde parti içi artan memnuniyetsizlik ve düşük kamuoyu desteğiyle karşı karşıya kalmıştı (Patrick Doyle/Reuters)

• 2/30

  5 Ocak 2025 - Britanyalı aktör Cosmo Jarvis ve Japon oyuncular Anna Sawai, Hiroyuki Sanada ve Tadanobu Asano, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde düzenlenen 82. Altın Küre Ödülleri töreninde. En İyi Drama ödülünü kazanan Shogun'daki üç oyuncu da bireysel ödüllere layık görüldü. Film kategorisinde Emilia Perez 4, The Brutalist ise 3 ödül kazandı (Robyn Beck/AFP)

• 3/30

  4 Ocak 2025 - Myanmar'ın Bağımsızlık Günü'nde Yangon'daki bir hapishane önünde, serbest bırakılan bir mahkumla yakınları kutlama yapıyor. Myanmar'ın cunta yönetimi, ülkenin bağımsızlığını kazanmasının 77. yıldönümünde, toplu afla 6 binden fazla mahkumu serbest bıraktı. Af kapsamında serbest kalan mahkumların 180'inin yabancı olduğu belirtildi. Myanmar'da bayram ve önemli günlerde toplu af uygulamaları sıkça görülüyor (AFP)

• 4/30

  3 Ocak 2025 - Suriye'de İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri sınırı yakınlarında terk edilmiş Esad rejimi mevzisinde hasar görmüş bir tank. Esad devrildikten sonra İsrail güçleri, Golan Tepeleri'ndeki askerden arındırılmış tampon bölgeyi ve Suriye topraklarında bir dizi diğer noktayı ele geçirmişti (Bakr Alkasem/AFP)

• 5/30

  2 Ocak 2025 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinliler yemek sırasında. Britanyalı sivil toplum kuruluşu Oxfam'ın Gazze yetkilisi, "Gazze'de bir yılı aşkın süredir açlık yaşanıyor. Kanıtlar tartışılmaz" dedi ve "Eğer bu açlık değilse, nedir bilmiyorum" diye ekledi. Öte yandan Gazze'deki basın ofisinin açıklamasına göre 7 Ekim 2023'ten beri İsrail saldırılarında öldürülen insani yardım çalışanı sayısı 736 oldu (Hatem Khaled/Reuters)

• 6/30

  1 Ocak 2025 - Polis, yeni yılın ilk saatlerinde ABD'nin New Orleans şehrinde kalabalığının arasına dalarak en az 10 kişi ölümüne ve 30 kişinin yaralanmasına yol açan aracın etrafında. FBI, olayın bir terör saldırısı olarak soruşturulduğunu ve saldırganın öldüğünü açıkladı. Aracın sürücüsü, kalabalığın arasına daldıktan sonra ateş açarak polisle çatışmaya girmişti (Matthew Hinton/AFP)

• 7/30

  1 Aralık 2024 - Havai fişekler Sidney Liman Köprüsü ve Opera Evi'nin üzerindeki gökyüzünü aydınlatıyor. Avustralya, Yeni Zelanda'yla birlikte 2025'e ilk giren ülkelerden biri. Yeni yıla ilk girense Pasifik Okyanusu'ndaki ada ülkesi Kiribati (David Gray/AFP)

• 8/30

  30 Aralık 2024 - Yer fıstığı çiftçisi olan eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın onuruna ABD'nin Georgia eyaletindeki Plains kentinde dikilen yer fıstığı heykeli. Kâr amacı gütmeyen vakfı yaptığı açıklamada, Georgia kırsalındaki mütevazı geçmişinden 1977'den 1981'e kadar ulusa liderlik eden 100 yaşındaki eski ABD başkanı ve Nobel barış ödüllü Jimmy Carter'ın öldüğünü duyurdu. Bir asrı geride bırakarak en uzun yaşayan ABD Başkanı olan Carter, bir yıldan fazla bir süredir kendi evinde bakım görüyordu. Koltuktaki son günlerini geçiren ABD Başkanı Joe Biden, Carter'ın karakteri, cesareti ve merhametiyle tanınan bir lider olduğunu savunarak "9 Ocak 2025’i ABD genelinde Ulusal Yas Günü ilan ediyorum" dedi (Alex Wroblewski/AFP)

• 9/30

  29 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de halk, Muan Havalimanı'nda meydana gelen uçak kazasının yayınını izliyor. Asya ülkesinin güneyindeki havalimanına iniş yapan Boeing 737-800 tipi Jeju Air uçağı bilinmeyen bir nedenle pistten çıkarak duvara çarptı. 175 yolcu ve 6 mürettebat olmak üzere 181 kişinin bulunduğu alev alan uçaktan sadece iki kişi sağ çıktı. Yaralanan iki uçuş görevlisi hastaneye kaldırıldı. Uçağın Tayland'dan kalktığı ve çoğunlukla Noel tatilinden dönenleri taşıdığı bildirildi. Kaza nedeniyle ülkede 7 gün ulusal yas ilan edildi (Jung Yeon-Je/AFP

• 10/30

  28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP)

• 11/30

  27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP)

• 12/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 13/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 14/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 15/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 16/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 17/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 18/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 19/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 20/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 21/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 22/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 23/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 24/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 25/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 26/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 27/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 28/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 29/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 30/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

Enerji alanında yükselen güç Türkiye

Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle üçüncü ülkelerin alternatif kaynak arayışına girmeleri, Rusya'nın 1 Ocak 2025 itibarıyla Ukrayna üzerinden AB ülkelerine gaz sevkiyatını durdurması Türkiye'nin hem transit ülke hem de kaynak ülke olarak 2025'te daha da ön plana çıkmasına neden olacaktır.

Türkiye'nin LNG terminalleri, doğalgaz depolama tesisleri ve yüzer depolama ve gazlaştırma üniteleri (FSRU) enerji arzı güvenliği bağlamında Türkiye'ye avantaj sağlamaktadır.

Türkiye'nin bu imkanlara yenilerini ekleyerek ve kaynak çeşitliliğine giderek önümüzdeki dönemde kilit ülke olma konumunu konsolide etmesi özellikle Batı'yla olan ilişkilerinde stratejik bir avantaj sağlayacak, ayrıca Rusya'ya olan bağımlılığını da azaltacaktır.

Öte yandan, Doğu Akdeniz havzasının dünyada en hızlı ısınan bölge olduğu düşünüldüğünde, Türkiye'nin yeşil dönüşümü bir öncelik haline getirerek gerekli adımları gecikmeksizin atması önemlidir.

Yeni ticaret yolları

Bağlantılılığın giderek önem kazandığı bir dönemde, 2025'te Türkiye jeostratejik konumunun sağladığı çok önemli avantajları doğu-batı ve kuzey-güney eksenindeki ticaret koridorlarının merkezi haline gelme yönünde kullanmalıdır.  

Orta Koridor ve Kuşak Yol Girişimi'nin uyumlaştırılması, Basra Körfezi'nden Türkiye'ye ulaşacak Kalkınma Yolu Projesi, Katar gazının Suriye ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınacak yeni bir koridorun oluşturulması ve er ya da geç açılacak olan Zengezur Koridoru'nun Londra'yı Pekin'e bağlayacak bir hattın parçası haline gelecek olması Türkiye'nin bağlantılılığını artıracak ve dünya ulaşım ağlarındaki konumunu pekiştirecektir.

Türkiye'nin bu amaç doğrultusunda gerekli fiziki ve finansal yatırımları yapması, buna ek olarak etrafında oluşan diğer koridorları kendi üzerinden bölgedeki diğer ticaret yollarına bağlamanın yollarını araması Türkiye'nin sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlayacak, merkezi konumunu daha da pekiştirecektir. 

Türkiye çok yönlü bir denge politikası izlediği oranda değerlidir ve bu sayede kendine azami kazanç elde edebilir.

Türkiye'nin bu doğrultuda 2025 yılında, hiç değilse kendi etrafındaki tehditleri asgariye indirebilmek amacıyla, bölge ülkeleriyle ilişkilerini pekiştirmeye devam etmesi, yeni gerginliklerin/çatışmaların çıkmasını engellemesi, mevcut çatışmalarda çözümün bir parçası haline gelerek bu doğrultuda aktif rol oynaması ve son olarak da ABD-Çin arasında yaşanmakta olan rekabette kendini doğru şekilde konumlandırması önemlidir.

Tabiatıyla, ikinci Trump yönetiminin atacağı adımlara göre Türkiye'nin dış politikada esaslarından taviz vermeden bazı konulardaki tutumunu gözden geçirmesi sözkonusu olabilecektir.  

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.