Trump'ın gelişini Türk-Amerikan ilişkileri açısından gerçekçi bir analize tabi tutmak gerekirse, ilk söylenecek olan bu dönemin normal şartlarda Biden yönetiminden daha kötü ol(a)mayacağıdır.

Daha doğru bir ifade ile olmaması gerekir; çünkü Biden neredeyse ırkçı denilebilecek ölçüde Türk ve Türkiye düşmanıydı (karşıtı değil).

Göreve getirdiği ekibin Türkiye'yi ilgilendiren önemli konuların herhangi birine "olumlu" baktığı/düşündüğü vaki olmadı. 

Biden onlarca yıllık siyasi hayatı boyunca başta Kıbrıs ve Yunanistan ile yaşadığımız sorunların hepsinde kendisine Bidenopoulos ismi yakıştırılabilecek derecede Türk düşmanıydı.

Türkiye'nin Kıbrıs'tan süklüm püklüm çıkarılıp atılması en büyük hayaliydi. Sonraki yıllarda PKK destekçisi oldu ve Türkiye'ye o cepheden de zarar vermek için elinden geleni ardına koymadı.

Beyaz Saray'a 2021 yılının ocak ayında yerleşir yerleşmez ilk verdiği talimatlardan birisi 24 Nisan tarihinde Amerikan başkanlarının Ermeni soykırımı iftiralarına dair yaptıkları açıklamalara o münasebetsiz kelimeyi ekletmek oldu. 

Kıbrıs konusunda iki devletli çözümü asla kabul etmeyeceğini söyleyerek geldi ve aynı pozisyonu hala muhafaza ediyor.

Öte yandan PKK/PYD'ye desteği olabildiğince artırdı ve Kürdistan kurma hayallerini mümkün olduğunca canlı tutmaya özen gösterdi.

Obama'nın başkan yardımcısıyken o zamanki Başbakan Erdoğan ile göreceli iyi ilişkiler kurmuş olması Türkiye'nin izlediği dış politika yüzündendi.

Erdoğan hükümetinin o yıllarda bölgede bir Kürdistan kurulmasına katkıda bulunan PKK açılımının içine gömülmüş olmasından ve Kıbrıs'ta da inadına çözüm/inadına federasyon denilebilecek o güne kadar hiçbir hükümetin düşünemeyeceği tavizler içeren müzakereler süreci içerisinde bulunmasından dolayıydı.

Biden'ın Türkiye'ye gönlünden geçtiği oranda zarar verememiş olmasını çok kutupluluğa borçluyuz. 

Demokrat başkanlar ve yönetimler zamanında Türk-Amerikan ilişkileri genellikle daha gergin olurdu; çünkü Amerika'daki etnik gruplardan Kübalılar hariç diğerleri (Rumlar, Ermeniler ve Yahudiler) genellikle Demokratlara oy verirler ve bunlardan özellikle Rum ve Ermeni lobileri Amerikan başkanlarını ülkenin çıkarına olup olmadığına bakmaksızın Türkiye'ye karşı doldurmak için ellerinden geleni yaparlardı.

İsrail/Yahudi lobisi ise genellikle Türkiye lehinde veya tarafsız kalırdı; fakat bu hükümet döneminde İsrail ile aramızda yaşanan ve adeta süreklilik kazanan söz düellosu yüzünden o lobi de kaybedildi.

Hatta İsrail/Yahudi lobisi adeta Türkiye'nin baş düşmanlarından birisi haline geldi.

Oysa eskiden Türkiye hem İsrail ile ilişkilerini Doğu Akdeniz'de Yunanistan ve Kıbrıs Rumlarına fırsat vermemek amacıyla iyi tutmayı başarır hem de Amerika'da İsrail/Yahudi lobisinin Rum ve Ermeni lobilerine karşı Türkiye'nin yanında olmasını sağlardı; ama, açıkçası o günler artık çok geride kalmış gibi görünüyor.

Trump dönemi daha kötü olamaz/olmamalı; ancak…

Biden dönemi hem bütün lobilerin ve dolayısıyla Kongre'nin hem yönetimin hem de özellikle İsrail/Yahudi lobisinin de büyük etkisiyle tam anlamıyla Türkiye karşıtı bir dönem olarak tarihe geçmiş oldu/olacak.

Bunun üzerine gelen Trump yönetimi, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Kongre'nin daha da Türkiye karşıtı hatta düşmanı olması normalde beklenmemelidir.

Trump'ın seçim kampanyaları sırasında söylediklerinin muhteva analizini yaptığımızda Türkiye konusunda Vaşington'un genel tavrının daha olumluya dönmesinin muhtemel olduğu söylenebilir.

Fakat bunun tersi de olabilir.

Trump'ın seçim kampanyası sırasında yaptığı vaatlerden savaş çıkarmama ve mevcut savaşları sona erdirme sözleri resmi politikaya dönüşürse Türkiye'nin bundan rahatsız olması düşünülemez hatta oldukça lehimize sonuçlar verebilir.

Örneğin Ukrayna savaşının sona erdirilmesi için atılacak hiçbir adım Türkiye açısından olumsuz sonuç çıkarmayacağı gibi özellikle Ukrayna'nın yeniden yapılanması işinden Türkiye belirli oranlarda pay da kapabilir.

Trump'ın Çin ile Tayvan üzerinden bir vekalet savaşına tutuşması ihtimali pek yüksek görünmüyor.

Bunun yerine ciddi bir ticaret savaşı başlatması çok daha yüksek ihtimal.

Çin ile ticaret savaşlarını kısa ve orta vadede Amerika kazanabilir mi yoksa her şey Amerika açısından daha da kötüye mi gider bunları dikkatlice ele alırken ticaret savaşlarından nasıl fayda temin edebileceğimize odaklanmak daha yerinde olur.

Örneğin ABD ve AB'nin politikalarına göre Çin firmalarının Türkiye'ye yatırım yapmaları sağlanabilir mi?

Veya Ukrayna yüzünden Amerika ile ayrışabilecek Avrupa ülkelerinin Rusya'dan ucuz enerji almamakta ısrarları yüzünden Avrupa'da üretim yapamayan başta Almanya olmak üzere sanayi şirketlerinin Türkiye'ye gelmesi temin edilebilir mi?

Esas kırılma noktası Ortadoğu ve İsrail olabilir 

Yukarıda sözü edilen alanların hiçbirisinde Türkiye ile Amerika arasındaki ilişkilerin gerginleşmesi muhtemel görünmüyor.

Hatta Trump döneminde Türkiye çok kutuplu dünya düzeninin ruhuna uygun olarak daha geniş bir hareket alanı da bulabilir.

Ve bu alanlar örneğin Kıbrıs ve Yunanistan konularında Türkiye lehine sonuçlar da doğurabilir.

Neticede Trump, Biden ve ekibi gibi Yunanistan ve Rumlar konusunda kategorik olarak Türkiye düşmanı değil.

Birinci döneminde Türkiye'den yakınan Mitsotakis'e "sakın Türklerle savaşa girme, çok feci yenerler" anlamına gelen sözleri hafızalarımızda. Örneğin Kıbrıs konusunda iki devletli çözüme Trump yönetimi itiraz etmeyebilir veya bu konuyu fazlaca didiklemeyebilir.

Ukrayna savaşını durduracaksa Yunanistan'a daha önceki yönetimin yaptığı askeri yığınağa son verebilir.

Sonuçta Trump Amerikan vergi mükelleflerinin parasının çarçur edildiği savaşları sona erdirmek ve bu kaynakları Amerikan halkı için harcamak vaatleriyle kazandı.

Bu çerçevede bakıldığında Trump yönetiminin İsrail konusunda da temkinli hareket etmesi beklenir.

Yani bir yandan İsrail'e tam destek verip öte yandan da İran ile savaş çıkarmasına izin vermemek arasındaki ince bir çizgi arasında şekillenen bir politika söz konusu olabilir.

Bu çizginin nihai amacı da Abraham Antlaşmalarına geri dönüş anlamına gelebilir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 2/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 3/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 4/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 5/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 6/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 7/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 8/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 9/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 10/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 11/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 12/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 13/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 14/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 15/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 16/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 17/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 18/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 19/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 20/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 21/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 22/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 23/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 24/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 25/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 26/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 27/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 28/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 29/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 30/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

Bu noktada Türkiye'nin tavrı belirleyici olacaktır. Örneğin şu ana kadar olduğu gibi Türkiye İsrail'i en ağır ve ideolojik unsurlar içeren cümlelerle eleştiren ülke olmaya devam ederse o zaman Amerika'daki lobi Türkiye'yi hedefe koymayı sürdürür.

Türkiye'nin İsrail'i özellikle Gazze'de yaptıkları ortadayken eleştirmemesi düşünülemez; ancak bu eleştirilerde kullanılan kelimeler ve üslup çok önemlidir.

İsrail'i Amerika ile yakın ilişki içerisindeki Arap devletleri (özellikle Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve BAE) de eleştiriyor; ama hiç birisi bizim kadar sert içerikli değil.

Daha da önemlisi bu konuyu dış politikalarının birinci meselesi haline getirmiyorlar.

Amerika nezdindeki etkilerini kullanarak Abraham Anlaşmaları veya benzeri bir çerçevede Filistin sorununun çözülmesine yönelik çabalarına Türkiye'den hiçbir beklentileri de yok.

İsrail'i orta vadeli bir yıpratma savaşına zorlayan ve kendilerini Direniş Ekseni olarak tanımlayan başta Hizbullah, Ensarullah (Yemen), Irak ve Suriye'deki gruplarla İran'ın da Türkiye'den özel bir beklentisi söz konusu değil.

Dolayısıyla Türkiye'de hükümetin İsrail'i eleştirmekle İsrail'e düşmanlık şeklinde algılanan politika tercihlerini yeterince analiz edememekten kaynaklanan mevcut tavırlarının sonuçlarının Trump döneminde ABD ile ilişkilerimizi etkileyeceğine kesin gözüyle bakabiliriz. 

Eğer Türkiye mevcut çizgisini sürdürürse Amerika ile Suriye'den çekilmesini müzakere etmek zorlaşabilir.

Oysa ilk döneminde Trump 2019 yılının sonlarında Türkiye'nin Barış Pınarı operasyonu sorasında hiçbir Amerikan çıkarına hizmet etmediği gerekçesiyle Pentagon ve Amerikan sivil bürokrasisine Suriye'den çekilme emri vermiş; fakat Pentagon ve sivil bürokrasi çekilmiş gibi yaparak ama çekilmeyerek başkanı aldatmışlardı.

Şimdilerde Amerika'nın çekilmemesini gerektiren hiçbir çıkarı yok/olamaz. 

Türkiye'nin de atması gereken adımlar olduğu açık.

Örneğin Biden yönetimi seçimi kaybetmiş ve Trump yönetimi henüz fiilen göreve başlamamışken bu ara dönemde Suriye hızla normalleşmek Trump ve ekibinin yapacağı değerlendirmede bir veri olarak kabul görür.

Biden yönetimi Türkiye'ye karşı fazlaca bir şey yapamaz.

Öte yandan Türkiye'nin Filistin meselesi konusunda da yeni bir değerlendirme yapmasına şiddetle ihtiyaç olduğuna hiç şüphe yok.

Örneğin Filistin konusu Türkiye'nin bir milli davası ve göz ardı edemeyeceği bir ulusal çıkarı olmadığına göre Arap ülkelerine genel hatlarıyla diplomatik ve siyasi destek vermenin ötesinde bu konuda adeta liderlik yapıyormuş gibi hareket etmemiz ne kadar doğru?

İsrail'i yaptıklarından dolayı mutlaka eleştirip yapılacakları/yapılması gerekenleri büyük ölçüde Arap devletlerine havale etmek daha yerinde olmaz mı?

Bizim aşırı ifadelerle dolu eleştirilerimizin ve İsrail karşıtı girişimlerimizin İsrail'in politikaları üzerinde hiçbir etkisi yokken aynı çizgide devam etmek belki iç politika açısından önemli gibi görülse de mevcut ekonomik kriz ve bileşenleri dikkate alındığında kamuoyunun ezici bir çoğunluğu nezdinde bu konunun fazlaca bir karşılığı olmadığı açık. 

Amerika ile ilişkilerimizi Filistin meselesinden dolayı sarsıntılı yaşamayı göze alıyorsak o zaman neden Suriye ile bugüne kadar normalleşmedik ve neden bakanlarımız hala tepeden bakan tavırlarla Suriye hükümetine hangi şartlarda uzlaşabileceğimizi daha doğrusu uzlaşmaya niyetimiz olmadığını anlatıyorlar?

Bu soruları daha da artırmak mümkün ancak gereksiz.

Mesele şu ki, Türk dış politikasının özellikle Suriye, Filistin ve İsrail kısımlarının kökten bir gözden geçirmeye ve ince ayara ihtiyacı var.

Bunlar yapılırsa Amerika'dan ne isteyeceğimizi ve Amerika'ya karşı kozlarımızı daha iyi biliriz.

Ayrıca unutmamak gerekir ki, Trump kabinesine kimleri tayin ederse etsin hiçbir bakana geniş bir politika belirleme alanı bırakmayıp kararların büyük bir kısmını doğrudan kendisi almayı tercih edecektir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.