Köroğlu efsanesini bilirsiniz. Zalim Bolu Beyi'ne karşı mücadele eden, ezilmiş halkın ve garibanın hakkını koruyan, onlar için hayatını ortaya koyan halk kahramanıdır.
Köroğlu efsanesi, Anadolu'da olduğu kadar Türkmenistan'da da en sevilen halk efsanelerinden biridir.
Bu yüzden her Türkmen yiğidinin gönlünde bir Köroğlu olmak yatar; yani cesur, mert, dürüst ve adil biri olmak.
30 yılı aşkın bir süredir İsveç'te yaşayan Türkmenistanlı gazeteci ve yazar Akmuhammed Velsapar'da bu özellikler fazlasıyla mevcuttur.
Velsapar'ın gazeteciliğini ve yazarlığını ayrı ayrı irdelemek gerekir; zira o, iki sıfatı da hak eden biridir.
Önce gazeteciliğiyle başlayalım;
1980'li yıllarda Moskova'da gazetecilik eğitimi gören Akmuhammed Velsapar, ilk büyük çıkışını 1987 yılında, dönemin en saygın Sovyet gazetelerinden biri olan Literaturnaya Gazeta'da yayımladığı makale ile yaptı.
Makalenin konusu, o dönemde Türkmenistan'da uygulanmakta olan tek kültürlü tarım politikası nedeniyle atılan zehirli pamuk ilaçlarıyla kırsal bölgelerin yaşanamaz hale gelmesi ve bunun sonucu olarak had safhaya ulaşan çocuk ölümleriydi.
O yıllarda Sovyetler Birliği'nde Gorbaçev'in başlattığı glasnost ve perestroika (açıklık ve yeniden yapılanma) politikalarının rüzgârı esmekteydi.
Çiçeği burnunda genç gazeteci Velsapar, bu akımdan yararlanarak, can alıcı sorunlara dikkat çekmeyi umuyordu.
Velsapar'ın makalesi, karanlık Sovyet hapishanesinin en karanlık hücresini andıran kapalı kutu Türkmenistan'da bir bomba etkisi yarattı.
O zamana kadar hiç kimse rejimin veya yöneticilerin aleyhine tek kelime yazma cesaretini gösterememişti.
Velsapar'ın makalesi Moskova'da Rusça yayınlandığı için Türkmen kamuoyunun büyük bir kısmına ulaşamamıştı; onun amacı, makaleyi Türkmen basınında yayınlatarak kendi halkını uyandırmaktı.
Nitekim 2 yıl sonra büyük uğraşlarla makale, bu kez bir Türkmen gazetesinde yayımlandı.
Bunun üzerine halk, dört bir yandan Aşkabat'daki gazetelere mektup yağmuruna tuttu.
Mektuplarda, Velsapar'ın anlattığından çok daha vahim sorunlardan söz edilmekte ve yetkililer acil olarak göreve çağrılmaktadır.
Asıl bundan sonra Türkmenistan makamları Velsapar'ın peşine düşer.
Amaç, ne pahasına olursa olsun, yazdıkları zehir zemberek makalelerle halkı galeyana getiren bu cesur sesi susturmaktır.
Ev hapsi, tutuklanma, hücre cezası ve ölüm tehdidi gibi şeyler Velsapar'ın gözünü korkutmak yerine onun mücadele azmini daha da kamçılar.
1980'li yılların sonunda kurulan Türkmenistan'ın ilk muhalif halk hareketi Ağzıbirlik'in en aktif üyesidir Velsapar.
Ateşli konuşmaları ve bir kılıçtan keskin yazılarıyla devlet başkanı Niyazov'u çileden çıkarır.
Bir kez Niyazov, Velsapar'ı bizzat makamına çağırarak Ağzıbirlik'ten ayrılmasını ister; ancak Velsapar kabul etmez.
O andan itibaren ev hapsine alınan Velsapar, kalemini hasımlarına karşı adeta bir Kalaşnikof gibi kullanmaya başlar.
Saparmurat Niyazov, sonradan Türkmenbaşı lakabını alarak 3 binden fazla yere kendi ismini verince, Velsapar alaycı bir teklifte bulunur:
Sayın başkan yoldaş, siz her sokağa, meydana ve caddeye kendi isminizi verip yorulacağınıza, gelin bu işi kökünden çözelim: ülkenin adını Türkmenistan yerine Saparistan olarak değiştirelim. Böylece siz de rahat edersiniz, halk olarak biz de!
Bundan sonra Velsapar'ın Türkmenistan'daki günleri sayılıdır.
Sağdan soldan, hatta Türkmen istihbaratındaki meçhul hayranlarından gizli telefonlar alır; dedikleri şudur:
Hayatın tehlikede, bir an önce ortadan kaybol.
Durumun ciddiyetinin farkına varan Velsapar, 1993 Ağustos'unda ülkeden ayrılır ve Moskova'ya gelir.
Orada da rahat durmaz. Önceki yayınlarından dolayı ismini tanıyan Moskova'daki Batılı gazeteciler, Velsapar ile mülakatlar yaparak Türkmenistan hakkında makaleler yayımlamaya başlar.
Onlardan biri de Washington Post'un Moskova büro şefi David Remnick'tir.
Türkmenistan'daki çocuk ölümleri ve zehirli tarım ilaçlarıyla aşırı pamuk ekiminin yol açtığı ekolojik ve sağlık sorunları artık dünya basının gündemindedir.
Niyazov veya Türkmenbaşı, Velsapar'ı susturmak için Moskova'ya ajanlarını gönderir.
Burada da güvende olmayacağını anlayan Velsapar, Avrupa'ya gitmekten başka çare bulamaz ve ailesiyle birlikte İsveç'e iltica eder.
Velsapar, İsveç'e yerleştikten sonra da rahat durmaz.
Değişik gazetelerde yazılar yazarak ve konferanslarda konuşmalar yaparak Türkmenistan'da sürüp giden katı dikta rejiminin uygulamalarına dünya kamuoyunun dikkatini çekmeye çalışır.
Çalışmaları, orada burada verilen ödüllerle ve İsveç Yazarlar Birliği ve Londra'daki Uluslararası Pen Kulübü üyelikleriyle karşılık bulur.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP) -
2/30
27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP) -
3/30
26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters) -
4/30
26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP) -
5/30
24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters) -
6/30
23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters) -
7/30
22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP) -
8/30
21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP) -
9/30
20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP) -
10/30
19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP) -
11/30
18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP) -
12/30
18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP) -
13/30
16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters) -
14/30
15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters) -
15/30
14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP) -
16/30
13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP) -
17/30
12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters) -
18/30
11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP) -
19/30
10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters) -
20/30
9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP) -
21/30
8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP) -
22/30
7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP) -
23/30
6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP) -
24/30
5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP) -
25/30
4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP) -
26/30
3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP) -
27/30
2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters) -
28/30
1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP) -
29/30
31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP) -
30/30
30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)
Rusça ve Türkmence yayımlanmış 20 kadar kitabı ve yüzlerce makalesi bulunan Velsapar'ın son romanı "Kobra", Türkçe, İngilizce, Almanca ve İsveççe dahil 10 dilde yayımlanır.
Romanın konusu, bir diktatörün tepelerine çöreklenmesini kabul eden bir halkın trajedisidir.
Velsapar, "Kobra"da, artık tarihe gömülen Sovyet diktatörlüğüyle acımasızlıkta ondan geri kalmayan Türkmenistan'ın bugünkü tek adam/aile yönetimini kıyasıya eleştirir ve halkın tepkisizliğine isyan eder.
Roman Türkçeye, Rus klasiklerinin ünlü çevirmeni Mazlum Beyhan tarafından aktarılmıştır.
Velsapar romanını önce Türkmence yazmış, ardından bunu kendisi Rusçaya çevirmiştir.
Beyhan, Türkmen yazarının dile, Rusça ve Türkmenceyi kullanışındaki ustalığına olan hayranlığını şu sözlerle dile getirir:
Velsapar'ın Rusça'ya da aynı düzeyde hakim oluşu ve Puşkinlerin, Çehovların, Tolstoyların ibrişim gibi bükerek olağanüstü bir nitelik kazandırdıkları Rusçayı tüm inceliği ve anlam zenginliğiyle kullanabilmesindeki yetkinlik karşısında hayranlık duymamak mümkün değil.
Velsapar'ın gerek gazete yazıları gerekse kitapları veya konferans konuşmaları, tüm çabaları, ülkesinde demokrasi ve özgürlük şafağının sökmesine yöneliktir.
Stockholm yakınlarındaki bir kasabada rahat bir hayat yaşasa da gözü kulağı hep geride bıraktığı ülkesindedir.
Oradan gelecek güzel bir haberi bekler. Orta Asya'da birçok halk, Kazaklar, Kırgızlar ve Tacikler, kendi diktatörlerine karşı ayaklanıp birtakım haklara kavuşsalar da Türkmen halkının 30 yılı aşkın bir zamandır derin bir sessizliğe gömülmesi, Velsapar'ın içini yakan en önemli konudur.
Buna rağmen yazar, ülkesiyle ilgili umudunu kaybetmemiştir. Bunu da şu sözlerle dile getirir:
Gece ne kadar uzun ve karanlıksa da ertesi sabah aydınlıktır. Türkmenistan'a da er ya da geç demokrasi gelecek ve halkımız, içinde bulunduğu karanlıktan demokrasi ışığıyla kurtulacaktır.
Biz de yazarın dileğini Türkmence bir atasözüyle tamamlayalım:
Yağşı niyet, yarım dövlet.
Yani niyetin, düşüncen iyiyse, güzelse, hedefe giden yolu yarıladın demektir.
Öyleyse, yolun ve bahtın açık olsun Türk'ün ata yurdu Türkmenistan.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
