İslam aleminde hususan Türk dünyasında dini bayramlar Ramazan ve Kurban bayramlarıdır.

Kurban Bayramı'nın Ramazan Bayramı'ndan ayrılan yanı kurbanlıklarla ilgili hazırlıklar ve kurbana bağlı uygulamalardır. 

Arapça, "grb" kökünden türetilen "kurban", genel anlamda "Allah'a yaklaştıran şey" anlamına gelir.

Dini bağlamda ise, "ibadet maksadıyla belirli bir vakitte belirli şartları taşıyan hayvanı usulüne uygun olarak kesmek veya bu şekilde kesilen hayvan" olarak tanımlanır.

Kurban, sevilen bir şeyden Tanrı/Allah adına feragat etmek demektir.

Vatan için canını feda etmek, sevdiği için ömründen vazgeçmek, Hz. Muhammed için canı kurban etmek gibi birçok örneği verebiliriz ki burada da amaç feragat etmektir. 

İnsanlık tarihinin her döneminde kurban vardır. Kurban ibadeti bütün ümmetlere meşru kılınmış İslam'ın göstergelerinden sayılan ağırlıklı olarak maddi ve aynı zamanda manevi içeriklere sahip bir ibadettir.

Kurban ibadeti İslam öncesi dinlerde tapınılan varlığa bir şeyler takdim ederek yaklaşmak, bir şey istemek ve şükür duygularını ifade etmek amacıyla yerine getirilmekteydi.

Buradan anlaşılacağı gibi insanlık tarihinin her döneminde kurban var olmuştur.

İlk kurban ibadetinin Hz. Âdem (a.s) zamanında Habil ve Kabil'in kurbanları olduğunu biliyoruz.

Kurban geleneği ise, Hz. Nuh'un zamanında başlamış ve tarih boyunca çeşitli toplumlarda devam etmiştir.

İslam'da kurban ibadeti, hicretin ikinci yılında Yüce Allah'ın "Rabbin için namaz kıl ve kurban kes" ayetiyle meşruiyet kazanmıştır. İnsanlık tarihi boyunca var olan kurban ibadetinin, günümüz şartlarındaki kurban algısı ve ibadetin gerçekleşme şekli itibariyle Hz. İbrahim (a.s.) zamanından kaldığı bilinmektedir.

Hz. İbrahim'in kendi ömrünün ve eşi Hacer'in yaşlı döneminde sahip olduğu ilk oğlunu (Hz. İsmail, 14 yıl sonra da Sare'den İshak olacaktır) da Allah yolunda kurban verirken Allah'ın ona bir koç göndermesi ile günümüze bu şekilde bir ibadet olarak kaldığı anlaşılmaktadır.

Zira Peygamber Efendimize kurban sorulduğunda "İbrahim'in sünnetidir" diyerek tanımlaması bu anlayışı doğru kılmaktadır. 

Türk kültüründe ve İslamiyet'te derin anlamı olan Kurban Bayramı'nı diğer dini bayramlardan ayıran özellikler kurban ibadetiyle alakalı usuller ve uygulamalardır.

Tam da bu noktada kurban ibadetinin yerine getirilmesinde bazı teamüllere dikkate çekmek gerekmektedir.

Kurban için seçilecek hayvanın koyun, manda, keçi, deve ve sığır gibi hayvanlardan tercih edilmesi ve yaşı ile sağlık durumlarının dikkate alınması ibadetin doğru şekilde yerine getirilmesi açısından elzemdir. 

Kurban kesmenin hükmü konusunda âlimler ve mezhep imamları farklı görüşler ileri sürmüştür.

Bazıları kurban kesmenin vâcip, bazıları da sünnet olduğunu söylemişlerdir.

Kişinin kurban kesmekle mükellef olması için Müslüman, akıllı ve büluğa ermiş olması; mukîm olup yolcu olmaması, zengin ve hür olması lazımdır.

Kurbanın kabul olması için de hayvanın kusursuz ve ibadet niyetiyle kesilmiş olması, kurbanın vaktinde kesilmesi ve hayvanı kesenin Müslüman olması gerekmektedir.

Kurban kesilip kanı aktığı anda ibadet yerine getirilmiş sayılmaktadır. Kurban etinin paylaştırılması ve dağıtımı sonraya kalan ibadete dahil mevzulardır. 

Maddi bir ibadet olan kurban yalnızca maddi ve Allah'a yaklaşmayı içeren manevi unsurlar açısından değil aynı zamanda topluma bireysel ve sosyal faydalar da sağlamaktadır.

Birey kurban ibadetini yerine getirmekle yaratıcının buyruklarına uymuş ve kulluk bilincini yerine getirerek ortaya koymuştur.

Aidiyet ve ibadet hususlarını ortaya koyan bu bilinç, kişinin duygusal anlamda kendini tatmin hissetmesine destek olmaktadır.

Ayrıca kurban etinin paylaşılması insanoğlunun sosyalleşmesi yanında yardımlaşma, kardeşlik ve dayanışma duygularını ortaya çıkarıp toplumu birleştiren ibadetin bir parçası olarak da görülmektedir.

Allah'a verdiği nimetlerden ötürü şükrünü bildirmek ve emrettiği gibi ibadeti yerine getirmek insanları gönül huzuru içinde tutar, maddi ve manevi mutluluğa eriştirir.

Çocukların sevinci ve değerlerin aktarımı

Kurban Bayramı'nın hazırlığı günler öncesinden başlar.

Ancak bayramın habercisi arife günüdür. Arife insanların sıla-i rahim tecrübesine yeniden kavuştukları gündür.

Annelerin evleri temizledikleri, yemek hazırlıkları yaptıkları, çocukların kıyafetlerini hazırladıkları yoğun iş günüdür.

Arife günü geldiğinde aileler bayram günlerinde yapacağı işleri organize ederler.

Arife günü yapılan en önemli işlerden biri de ikindi namazından sonra toplu şekilde mezarlık ziyareti yapılmasıdır.

Arifeler çocuklar için bayramın habercisidir, bekleyiştir, özlemdir, paylaşmadır.

Çocuklar ise köy mezarlıklarına şekerler, lokumlar ve haşhaşlı ekmekler getirir bunları paylaşır, birbirlerine ikram ederler. Bu uygulamaya "adak dağıtmak" denir.  

Tüm bayramlarda olduğu gibi bayramlar çocuklar ve gençlerin sevinç duygularının zirveye çıktığı günlerdir.

Kurban Bayramı da çocukların sevinçlerinin arttığı ile gençlerin güzel bir hayat kurmak için umutlarının yeşerdiği günlerdir.

Bayramlarda gerçekleştirilen tüm adetler bir yandan ibadet bir yandan da pratik eğitim günleridir.

Bayram namazına ailece birlikte gitmek, kurban kesimi esnasında gerçekleştirilen tüm dualar ve tekbirler pratik uygulamalar olarak çocukların ve gençlerin ailede aldıkları talim ve terbiyenin esaslarındandır.

Türk dünyasında Kurban Bayramı 

Halk arasında "Ramazan Bayramı'nın arifesi, Kurban Bayramının ertesi ağırdır" sözü Kurban Bayramı'nın merkezinde kurbanlık hayvanla ilgili uygulamaların yer aldığını gösterir.

Ramazan Bayramı'nın yad edilmesi bir anlamda Kurban Bayramı hazırlığını da doğurur.

Kurban edilecek hayvan, daha önceden bakılan hayvanlardan ya da köyde kurbanlık işi yapan kişilerden temin edilir.

Anadolu'nun birçok şehrinde benzer adetlerin olduğu gibi Kütahya'daki uygulamalara göre Kurban Bayramı öncesinde kurbanlık hayvan alımı genellikle arife gününe kadar "dernek pazarları" adı verilen özel pazarlardan gerçekleştirilir.

Bayramın ilk günü, bayram namazının ardından kurbanların kesilmesi özel bir öneme sahiptir.

Kurban alım-satımı sırasında, alıcı genellikle kurbanı yetiştiren kişinin çocuğuna "çilbir" veya "çoban salığı" adı verilen bir bahşiş verir.

Yörede kurbanlık seçiminde dikkate alınan unsurlardan biri de hayvanın türüdür.

Kalabalık aileler anne baba ve çocuklarıyla birlikte genellikle büyükbaş hayvanlar tercih edilir.

Kurbanlık hayvan seçimi daha çok coğrafya ve maddi duruma göre de değişmektedir.

Dağ köylerinde keçi, koç gibi halk arasında küçükbaş hayvan olarak adlandırılan kurbanlıklardan da kesilmektedir. 

Kurban ibadetinde hayvanın kesim süreci titizlikle gerçekleştirilir.

Kurbanlık hayvan, kesim öncesinde iyice beslenir, su içirilir, sevilip okşanır.

Kesim zamanı gelince kesim mahalline incitilmeden götürülür ve kesim işlemi başlatıldığında kıbleye karşı dönük olarak sol tarafı üzerine yatırılır.

Kesim öncesinde uygun bir yerde kan çukuru kazılır.

Kurbanlık hayvanın ön iki ve arka sağ ayağı sıkıca bağlanırken, sol ayağı kesim sırasında serbest bırakılır, böylece hayvanın rahatça can vermesi sağlanır.

Kurbanlık hayvana eziyet verilmemeye özen gösterilir ve kesim sırasında bıçak hayvana gösterilmez.

Kurban kesimi sırasında "Bismillâhi Allahü Ekber" gibi denilerek kurbanı kesen kişi kesimi yapar vekaleti verenler de aynı şekilde "Bismillâhi Allahu Ekber" der.

Kurban kesildikten sonra hayvan yüzülür ve üç parçaya bölünür. Bu parçalardan biri fakirlere dağıtılırken, bir diğeri ev halkına ayrılır.

Üçüncü parça ise misafirlere ikram edilir. Fakirlere dağıtılan parçanın hayvanın sağ tarafından olmasına dikkat edilir.

Kurban Bayramı sırasında kurban kesildikten sonra kurban eti ile kahvaltı yapmak veya yemek yemek sünnet olarak değerlendirilir.

Nineler ve dedeler özellikle hayvanın ciğerini ya da böbreğini ocak ateşiyle pişirip yerler.

Bir anlamda kurbanı kim önce keser ve misafirlere ikram ederse sevabını kazanır.

Kurban kesme işlemleri tamamlandıktan sonra bayramlaşma ziyaretleri diğer bayramlarda olduğu gibi devam eder. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 2/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 3/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 4/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 5/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 6/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 7/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 8/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 9/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 10/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 11/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 12/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 13/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 14/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 15/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 16/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 17/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 18/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 19/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 20/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 21/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 22/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 23/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 24/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 25/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 26/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 27/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 28/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 29/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 30/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

Türk edebiyatında Hacnâmeler, Kâbenâmeler

İslam'ın 5 temel şartından bir olan hacca gitmek de bu dönemde ifa edilir.

Türk-İslam edebiyatında bu dönemde yazılan Hacnâme türü'nden olan eserler; ekseriyetle hacıların uğurlanışı, dönüşte karşılanmaları, haccın faziletleri, hacca davet içeriğindeki yazılan çeşitli destan ve ilahîlerdir.

Kâbenin tarihini, kutsiyetini, Haremeyn'i ziyaret edenlerin hatıralarını anlatan eserlere de Kâbenâme adı verilir. 

"Sultânü'ş-Şu'arâ" unvanına sahip Baki kurban kesmenin vaktini (eyyâm-ı nahr) hatırlatarak sevgiliye şöyle yalvarır: 

Şimdi tîg-ı cevr ile öldürme kurban olduğum (Cefa kılıcınla şimdi öldürme beni kurban olduğum)
Iyd-i adhâ geldüginde idesün kurbân-ı ıyd (Kurban Bayramı gelsin de o zaman kurban vazifeni yerine getirirsin)

    
Can Azerbaycan'da kurban ibadeti şiirlerde şarkılarda sıklıkla konu edilmiştir.

Bu bağlamda Şah İsmail eserlerinde Hz. İsmâil‘i saygıyla anarak Kurban hadisesiyle zikreder. 

Terk ü tecrid oldum döktüm kabâyı
Eğnime giyindim şâl u abâyı
Bana sorun kimden aldım yâsâyı
İsmâil'e inen kurbandan aldım

Diğer taraftan Osmanlı coğrafyasında daha çok bilinen Pir Sultan Abdal ise, Hz. İsmail'in yerine kurban edilmek üzere gökten inen koçtan söz eder: 

Pir Sultan'ım var mı sözün hatası
Öldür hırsı, nefsin Hakk'a yetesi
İsmail'e inen koç'un atası
Kurt donunda alıp gidin kim idi

Üsküdarlı Haşim ise hakikate her zaman ulaşmak isteyenlerin varlığını kurban etmeleri gerektiğini ifade eder.  

Erenler sohbetin her dem hakikat istiyen cânlar
Geçip her cümle varından yakıp kurban olan gelsin

Velhasıl Kurban Bayramı, çocuklar için yine bayram tadında vakit geçirmek, bayram namazına babaların elinden tutarak namaza gitmek demek, büyüklerin ellerini öpmek, ilk bahşişi kapmak için koşuşturmak demekken büyükler için dini bir görevi yerine getirmenin gönül huzurunu yaşamak demektir. 

Kurban Bayramı'nda yapılan bütün hazırlıklar ve kurban kesimi esnasında gerçekleştirilen uygulamalar kültürel değerler yanında akidelerin aile büyükleri tarafından ailenin küçük bireyleri olan çocuk ve gençlere aktarılmasına imkan verir.

Kurban Bayramı esnasında gerçekleştirilen tüm gelenekler ailede alınan eğitim ve terbiyenin esas uygulamalarıdır.

Bu bağlamda, ailece bayram namazını birlikte bir camide eda etmek, özellikle Kurban kesme işlemleri esnasında gerçekleştirilen besmele ve tekbirler gençler için pratik eğitim yanında inanç değerlerinin bir nesilden diğerine aktarılmasıdır.

Maalesef son yıllara kadar büyük ölçüde aile bireylerinin toplanarak bir arada gerçekleştirdiği kurban kesimi yerini uzaktan vekalet vermek usulünün tercih edilmesiyle bambaşka bir şekle dönüşmeye başlamıştır.

Bazı sivil toplum kuruluşları da buna öncülük ettiğinden çok önemli bir ibadet uygulaması ve değerlerin aktarımı sanal dünyadaki tüketim anlayışlarının yaygınlaşmasına dönüşme tehdidi altındadır.

Bu konuyu ilgili kurumlar dikkatle masaya yatırmalı ve çocukların sevincini artıran ve gençlerin pratik eğitimini sağlayan kurban kesimi organizasyonlarına ağırlık verilmelidir. 

Yaşam sevinciniz, sağlığınız daim olsun, her gününüz bayram tadında olsun, hacınız kabul olsun.

Hz. Peygamberin veda haccında dile getirdiği insan haklarının tüm dünyaya egemen olmasını temenni ve niyaz ediyorum.
 

28 yıllık işgalden kurtarılan Karabağ Şuşa Yukarı Gövher Ağa Camii'nin önceki ve son hali

Karabağ'ın kurtuluşu gibi Sudan, Doğu Türkistan, Gazze'de kanı akan İsmailler yerine koçların kurban olduğu, zekât verilecek fakirlerin kalmadığı, dağdaki aç hayvanlara etlerin bırakıldığı İslam Dünyası'nın birlik ve huzurunun sağlandığı, sağlık, afiyet ve esenliklerle dolu nice bayramlara erişmek dileğiyle…

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.