Ülkenin bağımsızlıktan sonraki ilk genel seçimi, 489 Lok Sabha (alt meclis) sandalyesi için 1951-52'de 170 milyon 320 bin kayıtlı seçmen ile dört ay boyunca yapıldı.
Bu şu ana kadar ülkenin en uzun sürede yapılan ulusal seçimler olma özelliğini hâlâ koruyor.
Laik-sosyalist merkez-sol çizgideki kurucu parti Hindistan Ulusal Kongresi (kısaca Kongre veya Kongre Partisi) 364 sandalye kazandı ve Jawaharlal Nehru'nun başbakanlığı altında hükümeti kurdu.
Hindistan Komünist Partisi (CPI) ise 16 sandalye ile ikinci sırada yer aldı.
1957'de ikinci genel seçimlerde 14 birlik devleti ve altı birlik bölgesine sahip ülke, 91'i çift üyeli olmak üzere 403 seçim bölgesinde 494 Lok Sabha sandalyesi için sandık başına gitti.
Başbakan Nehru liderliğindeki Kongre, 371 sandalye kazanarak büyük bir çoğunlukla iktidara geldi; Parti, oy payını 1952'deki yüzde 44,99'dan yüzde 47,78'e çıkardı.
Hindistan Komünist Partisi CPI 27 sandalye ile yine ikinci oldu.
Başbakan Nehru yönetimindeki Kongre, ülkenin 1962 üçüncü genel seçimlerini de kesin bir şekilde kazanmış ve 494 sandalyenin 361'ini alarak yeniden iktidara gelmişti.
Meclisteki bir sonraki en büyük parti ise 29 sandalye ile yine Hindistan Komünist Partisi CPI olmuştu.
Toplam bin 985 adayın katıldığı üçüncü genel seçimde 210 milyon 630 bin seçmenin yüzde 55,43'ü oy kullandı.
Ülkenin 1967 yılında gerçekleşen dördüncü genel seçimi, 1961 nüfus sayımına göre 520 sandalye için yapıldı.
Ve Kongre 283 sandalye kazanarak dördüncü kez iktidara geldi.
Ancak sonuçlar ilk kez 300 puanın altına düştüğü için bu kez seçim sonuçları Kongre Partisi için şok etkisi yaratmıştı.
Başbakan Nehru'nun 1964'te ve ardından gelen Başbakan Lal Bahadur Shastri'nin 1966'da vefat etmesinin ardından Indira Gandhi (Jawaharlal Nehru'nun kızı) bu galibiyet ile başbakanlık koltuğuna oturdu.
Ve dördüncü genel seçimlerde bir değişiklik de Chakravarti Rajagopalachari'nin liberal-muhafazakar ve anti-komünist yönelimli Swatantra (Bağımsız) Partisi'nin 44 sandalye ile Lok Sabha'daki en büyük muhalefet partisi olarak ortaya çıkması oldu.
1959'dan 1974'e kadar varlığını sürdüren Swatantra Partisi, Kongre Partisi'nin giderek katılaşan sosyalist ve devletçi bakış açısına tepki olarak kurulmuştu.
Indira Gandhi ülkenin 1971 beşinci genel seçimlerinde tekrar iktidara geldi; Kongre Partisi 350 sandalye sınırını geçti ve 518 Lok Sabha sandalyesinden 352'sini kazandı.
Ve Hindistan Komünist Partisi (Marksist - CPM) 25 sandalye ile Lok Sabha'daki en büyük diğer parti oldu.
1977'de gerçekleşen altıncı genel seçimlerde, 1971 nüfus sayımına dayalı olarak seçim bölgelerinin yeni bir şekilde sınırlandırılmasının ardından, Lok Sabha oylamaları 543 sandalye için yapıldı.
Ülkenin 6'ncı genel seçimleri büyük bir yeniliğe de kapı açmıştı; Hindistan'ın ilk 30 yılında tek başına iktidarlığı göğüsleyen ülkenin kurucu partisi Kongre ilk kez ulusal seçimi kaybetti.
Janata Partisi (resmi olarak Bharatiya Lok Dal) 298 sandalye ile tek büyük parti olarak ortaya çıktı ve Morarji Desai, 24 Mart 1977'de yeni başbakan olarak yemin etti.
Janata Partisi, Başbakan Indira Gandhi'nin 1975 ile 1977 yılları arasında uygulamaya koyduğu Olağanüstü Hal'e karşı çıkan yedi Hint siyasi partisinin bir birleşimi olarak kurulmuş ve Janata lideri Morarji Desai ise bağımsız modern Hindistan tarihinde Kongre üyesi olmayan ilk başbakan olmuştu.
Ve Kongre'nin muhalefetteki sandalye sayısı ise 154 olarak kayıtlara geçti.
Ancak 1980 yılında ilk kez kış mevsiminin yoğun geçtiği bir dönemde dört gün süre ile yapılan ve ülke seçim tarihinin en kısa oylaması olan yedinci genel seçimler, Indira Gandhi liderliğindeki Kongre'yi 529 sandalyeden 353'ünü kazandırarak yeniden iktidara getirdi.
Lok Sabha'daki bir sonraki en büyük parti ise 41 sandalye ile Janata Partisi (Laik) oldu.
Indira Gandhi suikastının da gerçekleştiği 1984 yılında yapılan 8'inci genel seçimler, ülke çapında bir sempati tsunamisi yaşayan Rajiv Gandhi (Indira Gandhi'nin oğlu) liderliğindeki Kongre Partisi'nin 514 sandalyenin 404'ünü kazandığına tanıklık etti.
1984 yılı ve 8'inci ulusal seçimler ülke siyasetinde büyük önem taşıyordu çünkü bu, bir siyasi partinin mecliste 400'den fazla sandalye kazandığı ilk ve tek an olarak ülke siyaset tarihine geçti.
Ve ikinci büyük parti konumunda ise 30 sandalye ile -bölgesel bir parti olan Telugu milliyetçisi- Telugu Desam Partisi (TDP) oldu.
Ülkede 1989 yılında yapılan 9'uncu genel seçimler, ilk kez hiçbir partinin net çoğunluğu elde edemediğini gördü.
Rajiv Gandhi liderliğindeki Kongre 197 sandalye ile en büyük parti olarak ortaya çıktı.
Ama Rajiv Gandhi'nin hükümeti kurma davetini reddetmesinin ardından, Janata Dal liderliğindeki Ulusal Cephe koalisyonu görevi devraldı ve Vishwanath Pratap Singh, koalisyon hükümetinin başbakanı olarak yemin etti.
Janta Dal, 143 sandalye ile Lok Sabha'daki en büyük ikinci partiydi.
1991 yılında da tıpkı annesinin akıbetine uğrayan Rajiv Gandhi'nin öldürülmesinin ardından Kongre Partisi, onuncu genel seçimlerin yapıldığı 521 sandalyenin 232'sini kazandı.
PV Narshima Rao koalisyon hükümetinin başbakanı olarak yemin etti.
Ülkenin 1991 onuncu genel seçimleri, Hindu milliyetçisi merkez-sağ Hindistan Halk Partisi'ni, yani Bharatiya Janata Partisi'ni (BJP) 120 sandalye ile Lok Sabha'daki en büyük ikinci parti olarak Hindistan'ın siyaset sahnesinde güçlenmeye başlamasının fitilini ateşliyordu.
Ardından, Atal Bihari Vajpayee liderliğindeki BJP, 1996 yılında yapılan 11'inci genel seçimlerde 161 sandalye kazanarak alt meclisteki en büyük parti haline gelirken Kongre, bağımsızlıktan bu yana en düşük sayı olan 140 sandalye ile ikinci büyük parti oldu.
Ancak Atal Bihari Vajpayee yönetimindeki BJP, sayısal güce sahip olmadığı için 13 günlük bir hükümet kurma deneyimi yaşamıştı.
1998 yılında gerçekleşen on ikinci genel seçimlerde Bharatiya Janata Partisi 543 sandalyenin 182'sini kazanarak yine meclisin en büyük partisi olurken Kongre 141 sandalye ile yine ikinci büyük parti olarak kaldı.
Hindistan seçimlerine büyük yenilik ve kolaylık getiren ve aynı zamanda güvenirlik kazandıran Elektronik Oylama Makinaları (EVM) ilk kez 16 alt meclis sandalyesinde kullanıldı.
1999 yılı 13'üncü genel seçimlerde Atal Bihari Vajpayee liderliğindeki BJP yine 182 sandalye kazanarak alt meclisteki en büyük parti haline geldi.
Kongre en büyük muhalefet partisi olarak 114 sandalye kazandı.
Atal Bihari Vajpayee, Ulusal Demokratik İttifakı (NDA) koalisyon hükümetinin başbakanı olarak yemin etti.
2004 yılında ise Sonia Gandhi (Rajiv Gandhi'nin eşi) yönetimindeki Kongre, on dördüncü Parlamento seçimlerinde 145 sandalye kazanarak yeniden iktidar koltuğuna oturdu.
Birleşik İlerici İttifak (UPA) altında hükümeti kuran Kongre Partisi ile Dr. Manmohan Singh Hindistan'ın 13. başbakanı oldu.
BJP ise 138 sandalye ile Lok Sabha'daki ana muhalefet partisiydi.
2009 yılındaki on beşinci genel seçimlerde Kongre 543 sandalyenin 206'sını kazanarak yine en büyük parti olurken BJP 116 sandalye ile yine ikinci büyük parti olarak kaldı.
Ancak 2014 yılındaki on altıncı genel seçimler yine Hindistan siyasetinde bir dönüm noktası teşkil ediyordu; zira bu tarih, 1977 altıncı genel seçimlerin 30 yıllık kurucu parti Kongre hakimiyetini ilk kez kırması ile dikiş tutturamamasının bir sonucu olarak, sonrasında 1989 dokuzuncu genel seçimler ile ilk kez hiçbir partinin net çoğunluğu elde edememesinin ardından gelen neredeyse 30 yıllık koalisyon döneminin de kapanışı anlamına geliyordu.
Yani 2014 seçimlerinde Narendra Modi yönetimindeki BJP, Parlamentonun alt meclisinde 282 sandalye kazandı ki bu, 1989'dan sonra ilk kez tek bir partinin çoğunluğu elde etmesiydi.
Ve Kongre Partisi ise tarihinin düşüşünü yaşıyordu; mecliste elde edebildiği sandalye sayısı yalnızca 44'e ulaşabildi.
Ardından gelen 2019 17'nci genel seçim, Narendra Modi liderliğindeki BJP'nin genel seçimleri bir kez daha 303 sandalye kazanarak, bu kez ezici bir çoğunlukla iktidara geldiğine tanıklık etti.
Kongre Partisi ise önceki düşüşten yalnızca 8 sandalye çıkabilmiş ve 52 sandalye ile ikinci büyük parti olmuştu.
Ayrıca 17'nci ulusal seçimlerde yüzde 67 ile ülkede en büyük seçmen katılımı da yaşanmıştı.
Ve gelelim bu yıl gerçekleşen ülkenin on sekizinci genel seçimlerine:
2024 ulusal seçimlerinde BJP liderliğindeki NDA ittifakı ile Rahul Gandhi'nin (Sonia Gandhi'nin oğlu) başında olduğu Kongre liderliğindeki INDIA ittifakı kozlarını paylaştı.
960 milyon 880 bin kayıtlı seçmen ile 2024 genel seçimleri ülkenin en uzun süreli ikinci seçim olma özelliğini taşıyor; 19 Nisan ve 1 Haziran tarihleri arasında 44 gün boyunca sürdü.
Ve 4 Haziran'da sonuçların açıklanması ülkeye bir sürpriz de yaşattı; anketler ve beklentiler yine BJP'nin ve NDA ittifakının çok daha ezici bir çoğunluk ile yeniden iktidar koltuğuna oturacağı ve yine Kongre ile INDIA ittifakının sönük kalacağı yönündeydi AMA sonuçlar hem iktidar ve muhalefet bloklarını hem de Hindistan halkını ve ayrıca dış gözlemcilerini bir nebze şaşırttı.
BJP ile NDA ittifakı üçüncü dönemini de kazandı ancak beklenen çoğunluğun biraz uzağında kaldı; 2014 ve 2019 genel seçimlerinde sırasıyla 283 ve 303 sandalye kazanan BJP bu kez yalnızca 240 sandalyeye ulaşabildi ki bu, son üç seçimde ilk kez 272 sandalyelik net bir vekalet gücü elde edemedikleri anlamına geliyor ki bu aynı zamanda Narendra Modi'nin net bir çoğunluğa sahip olmayan bir hükümet kuracağı ilk an.
Ancak tüm iniş ve çıkışlara karşın Narendra Modi, Jawaharlal Nehru ve Atal Bihari Vajpayee ile beraber Hindistan başbakanlık koltuğunu üçüncü kez üstlenen üçüncü lider olarak tarih yazacak.
Ayrıca Jawaharlal Nehru'nun üst üste üçüncü kez Hindistan Başbakanı olarak yemin etme rekorunu da kırmış olacak.
Bu arada 294 sandalye kazanan NDA bloğu karşısında, Kongre Partisi sandalye sayısını neredeyse ikiye katlayarak 99 sandalye elde ederken INDIA bloğunun toplam sandalye sayısı 232'ye ulaştı.
Son olarak mevcut seçimlerin Hindistan tarihindeki en uzun ikinci seçim olduğunu biliyor muydunuz?
2024 Lok Sabha seçimlerinin 44 güne yayılan oylama süresi, 4 aydan fazla süren 1951-52 birinci parlamento seçimlerinden sonra en uzun ikinci seçim oldu.
Ülkede genel seçim için en kısa oy verme süresi ise 1980 yılındaydı ve yalnızca 4 gündü.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
