Bölgenin kontrolünün yeniden Azerbaycan'a geçmesinden bu yana 100 binden fazla kişinin olağanüstü toplu göçü, etnik Ermenileri taşıyan son otobüsün Dağlık Karabağ'dan ayrılmasıyla sona erdi.
Dağlık Karabağ'ın insan hakları ombudsmanı Gegham Stepanyan, ayrılıkçı anklavdan kalkan otobüste ağır hastalıkları ve hareket etme zorluğu olan 15 yolcunun bulunduğunu söyledi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Ermeni yetkililer, uluslararası alanda Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanınan fakat Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte yaşanan savaşın ardından onlarca yıldır fiili bir devlet olarak varlığını sürdüren Dağlık Karabağ'dan 100 bin 514 kişinin (yani bölge sakinlerinin yüzde 85'inin) Ermenistan'a geçtiğini açıkladı.
Son otobüsler de ayrılırken, Stepanakert ya da Azerbaycan'da bilinen adıyla Hankendi'nin merkezinden terk edilmiş sokakları gösteren ürkütücü videolar ortaya çıktı.
Boş bebek arabaları, bebek beşikleri, çocuk scooterları ve sandalyeler, onbinlerce insanın otobüs ve araba beklemek üzere toplandığı ana cadde boyunca dağılmış olarak görülüyor. Azerbaycan polisi şehrin sınırlarında kontrol noktaları kurdu ve Rus barış gücü askerleri de şehrin kenar mahallelerindeki üslerinde görev yapmayı sürdürüyor.
Son günlerde göç eden eski sakinler The Independent'a buranın bir "hayalet şehir" olduğunu söyledi.
Ermenistan'ın Goris sınır kasabasına ulaşan, kendi kendini ilan eden hükümetin eski üyesi Lusine Barkhudaryan, "Şimdi ne olacağını bilmiyoruz" dedi. Geride kalan sadece bir avuç insan tanıdığını, bunların da çoğunlukla gidecek yerleri bulunmayan yaşlılar olduğunu söyledi.
Geri dönemeyiz. Onlarca yılda yaptığımız her şey yok oldu.
Her iki taraftaki ailelerin yerlerinden edildiği 30 yıldan uzun zamandır süren kanlı savaş boyunca binlerce kişi öldürüldü.
10 ay önce Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de hükümet, gıda, yakıt ve elektriğe erişimi kısıtlayarak anklava felç edici bir kuşatma uygulamıştı. Ardından 19 Eylül'de Azerbaycan güçleri 24 saat süren ani bir askeri harekat başlattı. Silah ve asker sayısında geride kalan ve abluka nedeniyle zayıflayan ayrılıkçı güçler teslim oldu ve yıl sonuna kadar hükümetlerini feshetmeyi kabul etti.
Bakü, Azerbaycan'a yeniden entegre edilirken Dağlık Karabağ'daki etnik Ermenilerin haklarına saygı gösterme sözü verdi. Fakat çoğunluk, dillerini konuşma, dini ve kültürel geleneklerini uygulama özgürlüklerini kaybetmek de dahil zulüm görmekten korkarak kaçtı.
Aralarında eski başbakanlardan Ruben Vardanyan'ın da bulunduğu Karabağ Ermenisi birkaç siyasi ve emniyet yetkilisinin Ermenistan'a geçmeye çalışırken Azerbaycan tarafından gözaltına alınması paniği daha da arttırdı.
Vardanyan'ın ailesi pazartesi günü yaptığı açıklamada, gözaltına alınmasından bu yana kendisiyle iletişim kuramadıklarını söyledi. Aile, uluslararası topluma yardım çağrısında bulundu.
Açıklamada, "Sağlığından ve keyfi uygulamalardan endişe duyuyoruz, ayrıca yakalandığından bu yana kendisiyle iletişim kuramadık" dendi.
Onun sağlığından ve hayati tehlike altında olmasından endişeleniyoruz.
Ayrıca Azerbaycanlı savcılar, eylül başında istifa etmeden önce bölgeyi yöneten Dağlık Karabağ'ın eski lideri Arayik Harutyunyan hakkında da tutuklama emri çıkarttı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev pazartesi günü yaptığı konuşmada ülkesinin "ihtilafa son verdiğini" söyledi.
Onurumuzu koruduk, adaleti ve uluslararası hukuku yeniden tesis ettik.
Gündemimiz Kafkasya'da barış, bölgede barış, işbirliği ve ortak menfaatler. Bugün de bunu ortaya koyuyoruz.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, etnik Ermenilerin Dağlık Karabağ'dan toplu halde göç etmesinin "doğrudan bir etnik temizlik ve halkı anavatanlarından koparma eylemi" anlamına geldiğini söyledi.
Perşembe günü Ermenistan'ın AB elçisi, birliği Dağlık Karabağ anklavındaki operasyonları nedeniyle Azerbaycan'a yaptırım uygulamaya çağırdı ve Batı'nın sert adımlar atmaması halinde Bakü'nün yakında Ermenistan'a saldırabileceği uyarısında bulundu.
Tigran Balayan, Azerbaycan petrol ve doğalgazına tavan fiyat getirilmesi ve Bakü'yle daha yakın ilişkiler kurulmasına yönelik AB görüşmelerinin askıya alınması gibi muhtemel yaptırımları sıraladı. Gazetecilere verdiği bir demeçte Batı'yı Ermenistan'a "cesur" güvenlik desteği sağlamaya da çağırdı.
Balayan, "Ermenistan'a yönelik bir saldırının yakın olduğu sadece Ermenistan yönetiminin değil, aynı zamanda birçok uzmanın, hatta bazı AB üyesi ülkelerin de görüşüdür" dedi.
https://www.independent.co.uk/news/world
Independent Türkçe için çeviren: Gökçe Uçak
© The Independent
