Eski İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, ülkenin siyasi sahnesini terk etmedi. 2021'de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi ve Hasan Ruhani yönetiminin son üç buçuk yılına dair ekonomiyle ilgili hayal kırıklığı dikkatleri bir kez daha cumhurbaşkanlığı yarışının muhtemel adayı olarak Dr. Ahmedinejad'a çevirdi.

Diğer eski cumhurbaşkanlarından farklı olarak Ahmedinejad, bölgeye dair farklı bir bakış açısına sahip. Ahmedinejad'ın, İran'ın Suriye sorununa müdahalesine Esad rejimi karşıtı gösterilerin başlamasından itibaren karşı çıkan nadir İranlı yetkililer arasında olduğu belirtiliyor. Ancak orduya Beşşar Esad'ın düşüşünü önlemek için harekete geçme emrini veren kişi Dini Lider'di.

Bölgedeki ülkelere, özellikle Suudi Arabistan'a karşı diğer İranlı üst düzey yetkililerin kullandığı sert söylemin aksine Ahmedinejad, yakın zamanda Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman'a bir mektup göndererek bölgedeki gerginliklerin azaltılmasını hedefleyen doğrudan müzakereler talep etti.

Ahmedinejad, bu röportajda önceliğin yumuşamaya verilmesi ve Suudi Arabistan'la dış müdahaleye karşı olumlu ilişkiler kurulması gerektiği görüşünü sürdürüyor.

İran'ın siyasi arenasında Ahmedinejad'ın ismi her zaman tartışmalara yol açtı. Bu durum kısmen kendi farklı performans ve tutumundan, kısmen de medyayla olan özel ilişkisinden kaynaklanıyor. Ancak İran'ın eski cumhurbaşkanı, zaman geçtikçe kişilerin de değiştiği noktasında ısrarcı.

Ahmedinejad, Independent Farsça Yayın Yönetmeni Camelia Entekhabifard'a verdiği canlı Instagram mülakatında, İran'ın iç ve uluslararası siyaseti, Korona pandemisi, İran ve ABD'deki başkanlık seçimleri hakkında konuştu.

Sayın Ahmedinejad; bazı analistler, İslam Cumhuriyetinin nükleer silah ve füze programlarının yanı sıra komşularıyla, özellikle de Suudi Arabistan'la olan sorunlarını, İran'ın dünyanın geri kalanıyla ilişkilerini normalleştirmesinin önünde bir engel olarak değerlendiriyor. Suudi Arabistan'ı defalarca ziyaret ettiniz, Mekke Konferansında Kral Abdullah'ın konuğu oldunuz. O zamanlar ikili ilişkilerin iyileşme yolunda olduğu görülüyordu. İran cumhurbaşkanlarının Suudi Arabistan'la ilişkilerini son 41 yılda geliştirmesini önleyen engeller neler?

Sizin de söylediğiniz gibi, İran'ın Suudi Arabistan'la ilişkileri çok önemli ve bölgemizin meselelerinde belirleyici bir faktör. Bu ilişkinin doğası, dünya meselelerini de büyük ölçüde etkiliyor. Karşılıklı ilişkiyi kötü yönde etkileyen iki sorun var. Birincisi, rekabet unsuru. Rekabete boyun eğdiğimiz her yerde, ikimiz de bunun darbesini aldık. Bunun bedelini bölge de ödedi. Bu tür rekabetlerde kazanan yoktur; sadece kaybedenler olur. Bu rekabetler yapıcı işbirliğine, dostluk ve kardeşlik ilişkilerine dönüşmelidir. Bu, her iki ülkenin, bölgenin ve genel olarak dünyanın yararına olacaktır.

Diğer sorunsa diğer ülkelerin bölgeye müdahalesi. İlişkilerimizin önemli bir kısmı başkalarından etkileniyor. Her iki tarafın da rekabeti kesin biçimde işbirliğine ve dostluğa dönüştürmeye karar vermesi ve başka hiçbir oyuncunun ikili ilişkilerimize karışmasına izin vermemesi gerektiğini düşünüyorum.

Farklılıklarımızdan çok daha ortak noktamız var. Suudi Arabistan'ı defalarca ziyaret ettim, Körfez İşbirliği Konseyi’ne katıldım, tüm Körfez ülkelerini gezdim ve herkese dostluk elimi uzattım. Kardeşlik ilişkilerimizi güçlendirmeye ve geliştirmeye çalıştık, onlarla işbirliğini pekiştirdik. Ancak her iki taraftaki hatalar ilişkileri yeniden soğuttu.

Bu, İslam Cumhuriyeti başta Suudi Arabistan olmak üzere bölge hükümetleriyle ilişkisini pekiştirene kadar İran ile Batı arasındaki ilişkilerin engellerle karşılaşacağı anlamına mı geliyor? İran'ın mevcut tecritten çıkması için hangi stratejiyi öneriyorsunuz?

Eğer İran'ın dış ilişkileri, bölge ülkeleriyle olan ilişkilerine rehin düşmüşse, bu durum başkalarının bizim bölgesel ilişkilerimize müdahalesine neden olacaktır. Binlerce yıldır yan yana yaşayan kardeşleriz. Şimdi, başkalarının ne düşündüğüne ve diğer ülkelerin bölgemiz için ne planladığına bakmadan bir arada yaşamalıyız.

İran'ın komşularıyla ilişkileri konusunda ne gibi endişeleri var?

Herhangi bir endişe yok. Sadece geçmiş sorunlarımızı bir kenara bırakıp omuz omuza durmalı, kardeşçe ellerimizi birbirimize uzatmalı ve sorunları çözmeliyiz.

Bölgedeki Arap hükümetleriyle İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesi hakkındaki görüşleriniz nelerdir? Bu durum, İran'la ilişkilerinde herhangi bir iyileşme konusunda yaşadıkları hayal kırıklığından kaynaklanıyor olabilir mi? Bölgedeki son gelişmeleri İsrail bağlamında nasıl değerlendiriyorsunuz?

Burada iki husus var. Sorunlarımızı başkalarıyla ilişkilendirme niyetinde olduğumuz müddetçe böyle sorunlar her zaman var olacaktır. Bu ülkelerin İsrail'le diplomatik ilişki kurmuş olması çok önemli değil. Onlardan evvel, Güvenlik Konseyi’nin ana bileşenlerini şekillendiren ve veto hakkına sahip olanlar da dahil aynı şeyi yapan birçok ülke oldu. Sorun çözülmedi. Filistin sorunu Filistinlilere ait bir iç meseledir. Sonuçta orası, kendini yönetme hakkı isteyen insanların yurdu. Mülteciler de var. Kendi egemen yönetimlerine sahip olmak istiyorlar. Bu sorunların ele alınması gerekiyor. Bazı komşularımız, böyle bir adımın İran düşünülerek atıldığını söylüyor olabilir. Bu, durumun çözümüne yardımcı olmaz. Koşullar ne olursa olsun komşuyuz. Bunu ortadan kaldıramaz veya coğrafi haritadan silemezsiniz. Kardeşler ve dostlar olarak birlikte yaşamak dışında seçeneğimiz yok. Sonuç olarak, bu önemli yola kim adım atarsa, isminin tarihe iyi bir şekilde geçeceğini düşünüyorum.

Günün sıcak konusu ABD başkanlık seçimleri. Başkan seçilen Joe Biden, Obama yönetimi boyunca Başkan Yardımcısıydı, yıllarca ABD Senatosu’nun Dış İlişkiler Komitesi Başkanlığını yürüttü, bölgeyi biliyor ve Ortadoğu'daki bazı krallar ve liderlerle kişisel dostluğu bulunuyor. Kendi yönetimindeki politikalardan birinin bölgedeki gerginliğin azaltılması olacağını açıkça söyledi. Belki de İran'ın Biden yönetiminde fırsatlar bulacağını söyleyebiliriz. Bu fırsatı, ABD'nin İran halkına yönelik yaptırımlarını azaltmak ve ikili ilişkileri iyileştirmek amacıyla kullanmak için İranlı politikacılara ne tür tavsiyeleriniz var? Bunun gerçekçi bir şansı var mı? Görüşleriniz ve İranlı yetkililere tavsiyeleriniz nelerdir?

ABD dış politikasına kimin karar verdiği kapsamlı bir sorudur. Başkanların bu tür politikaların oluşumunda önemli bir role sahip olduğunu düşünmüyorum, varsa da sınırlıdır. Bu politikalar değişmeli.

Sonrasında komşuluk ilişkileri sorunu geliyor. Kimse gerilimi hoş karşılamaz, ancak binlerce kilometre ötedeki yabancı bir elin mevcut gerilimleri hafifletmesini ummak, tarihin hiçbir zaman çözümü amaçlamadıklarını gösterdiği aynı dış unsurlara fırsat veriyor. Aksine, sorunları sürekli biçimde arttırmaya çalıştılar.

Bizler komşuyuz ve (Beyaz Saray'da) kimin ikamet ettiğine bakmadan farklılıklarımızı aramızda çözmeliyiz. (Sorunlarımızı çözmek için) başka birisinin gelmesini mi beklemeliyiz? Bu başka birisi neredeyse kesinlikle kendi çıkarına göre hareket edecektir. Neticede bölgemiz Amerikan silahlarının ana pazarlarından biri. Silahlar ve teçhizatlar ne için? Silahlar yumuşama amaçlı değildir. Silahları satmak için gerilimler olması gerekiyor. Gerçekten barış istiyorlarsa, ilk önce silah satmamalılar ve ikincisi, işimize karışmamalılar. Farklılıklarımızı kendi aramızda çözeriz. Biz kardeşiz, arkadaşız, aynı kültürü paylaşıyoruz, aynı bölgede yaşıyoruz ve komşuyuz.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 2/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 3/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 4/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 5/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 6/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 7/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 8/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 9/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 10/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 11/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 12/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 13/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 14/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 15/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 16/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 17/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 18/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 19/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 20/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

• 21/30

  13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP)

• 22/30

  12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters)

• 23/30

  11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP)

• 24/30

  10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP)

• 25/30

  9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP)

• 26/30

  8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)

• 27/30

  7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)

• 28/30

  6 Ekim 2024 - İspanya'nın Katalonya bölgesinin Tarragona kentinde düzenlenen 26. İnsan Kulesi Yarışması'nda Colla Vella dels Xiquets de Valls ekibi insan kulesi oluşturuyor. Katalonya'daki festivallerde düzenlenen geleneksel insan kulesi yarışmalarında takımlar kule oluşturup bozarak mücadele ediyor. İlki 1932'de yapılan etkinlik o zamandan beri iki yılda bir gerçekleştiriliyor (Lluis Gene/AFP)

• 29/30

  5 Ekim 2024 - Binlerce Oromo, Irreecha festivali için Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bir araya geldi. Irreecha kutlamalarında geleneksel kostümler giyerek suya çiçekler daldırıyor ve kendi üzerlerine su serpiyorlar. Etiyopya'nın en kalabalık etnik grubu olan Oromoların yağmur mevsiminin bitişini kutladığı festival, zaman zaman siyasi protestolara da sahne oluyor. 2016'da polisin hükümet karşıtı protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanması ve havaya ateş açmasıyla festivalde 50'den fazla kişi hayatını kaybetmişti (Tiksa Negeri/Reuters)

• 30/30

  4 Ekim 2024 - Bir kedi Beyrut'un güneyindeki bir mahallede, İsrail'in hava saldırıları sonucunda hasar gören sokakta dolaşıyor. İsrail, üç gün önce kara harekatı başlattığı Lübnan’a saldırmayı sürdürüyor. Hizbullah'a yakın bir kaynak, AFP'ye İsrail'in Beyrut'un Dahiye bölgesini üst üste 11 kere vurduğunu aktardı. Lübnanlı yetkililer, çatışmalar nedeniyle 1,2 milyon kişinin yerinden edildiğini bildirdi (AFP)

Hangi çözümü öneriyorsunuz?

İran ile Suudi Arabistan rekabetlerini bir kenara bırakmalı ve dış unsurlara müdahale fırsatı vermemeli. Mevcut sorunların çözümü için inisiyatifi hangi taraf alırsa, bölge halkına ve dünya halkına büyük hizmet vermiş olacak.

Bu durumda, İran'ın nükleer silah ve füze programlarıyla ilgili sorunları çözmek dışında dış politika önceliğinin İslam Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan arasındaki farklılıkların ortadan kaldırılması olması gerektiğine inanıyor musunuz?

Bunu uluslararası meselelere bağlamayın. Suudi Arabistan'la her koşulda dostane ilişkiler sürdürmeliyiz. Farklılıklarımız her iki ülkenin de zararına işliyor. Ne Suudi Arabistan ne de İran mevcut açmazdan fayda gördü. Suudi Arabistan'la mevcut sorunların çözümü halinde, diğer Körfez ülkeleriyle askıda kalan sorunlar da çözülecektir.

İran’ın mevcut ABD yaptırımlarından çıkışı için nasıl bir çözüm öneriyorsunuz? ABD başkanlığı 20 Ocak'ta değişecek ancak Trump, başkanlığının kalan 70 gününde İran'a karşı yeni yaptırımlar açıkladı. İran hükümetine, yaptırımların halk üzerindeki baskısını hafifletmesi için ne gibi önerileriniz var?

Zaman içinde üreteceğim önerilerim var.

Bize şimdi söyleyemez misiniz?

(Açıklamak için) henüz çok erken olduğuna inanıyorum.

Ruhani, yönetimdeki kalan aylarında nükleer anlaşmayı yeniden canlandırabilir mi?

Bunu halka sormalısınız.

İranlıların bugün karşı karşıya olduğu sorunları nasıl görüyorsunuz? Bunlar ABD yaptırımlarının ya da Ruhani hükümetinin performansının sonucu mu?

Bence birlikte hareket ediyorlar ve ikisi de aynı paketin parçası.

Yaptırımlarla birlikte hareket ettiğine inandığınız hükümet tarafında ne tür eksiklikler görüyorsunuz?

Birleşik bir proje yürütülüyor. İki ayrı proje yok.

Yeni ABD yönetiminin ilk birkaç ayında İran kendi cumhurbaşkanlığı seçimini yapacak. Aday olacak mısınız?

Bu konuda şimdiye kadar bir fikir beyan etmedim.

Peki şimdi bir fikir belirtmek istemiyor musunuz?

Ben her zaman ülkemin ve halkımın hizmetinde oldum.

Seçime katılmak istemezseniz, belli bir adayı destekler miydiniz?

Bu konuda henüz bir görüşüm yok. Seçimden evvel dikkate almamız gereken daha önemli ulusal ve uluslararası sorunlar olduğunu düşünüyorum.

Hangi sorunlar?

Dünya ve onunla birlikte İran da hızlı hareket ediyor. Sabırlı olmak zorundayız.

İki başkanlık dönemi arasında tutumunuzu çok değiştirmiş görünüyorsunuz, bu doğru mu? Eğer doğruysa, bunu nasıl yorumlamak gerekir?

İnsanlar değişmeli. Hiç kimse hayatı boyunca aynı kalabilir mi? İnsanlar büyür, bilgilerinin, anlayışlarının, derinliklerinin ve değerlerinin büyüklüğü değişir. İnsanlar büyümeli ve mükemmelliğe doğru ilerlemelidir. Kendim için, bu doğrultuda hareket etme hakkımı saklı tutuyorum.

Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman'a bir mektup yazdınız ve iki ülke arasındaki mevcut farklılıkları çözmek için Suudi Arabistan'da bir görüşme talebinde bulundunuz. Selman mektubunuzu aldı mı? Kendisiyle başka yazışmanız oldu mu? Mesajınızı Veliaht Prens'e iletmek için Birleşmiş Milletler hangi adımları attı?

Yazdığım mektupların tamamı yayımlandı. Mektubum Yemen'le ilgiliydi, Suudi Arabistan'daki bir toplantıyla değil ama hâlâ onlardan haber bekliyorum. (Mektubun) konusu Yemen'di. Ülke zor bir durumun pençesinde; insanlar baskı altında, kadınlar ve çocuklar öldürülüyor, tıbbi tesis yok, yoksulluk var ve ülkenin altyapısı yok ediliyor. Ülkenin yok edilmesi için kullanılan kaynaklar, inşası ve gelişimi için kullanılabilir, savaş dostluğa ve işbirliğine dönüşebilirdi. Ekselansları Bin Selman ve Sayın Bedreddin'e (Yemen'in Ensarullah lideri) mektubumda, kendilerini uzlaşmaya ve anlayışa davet ettim.

Belirli bir yanıt aldınız mı?

Bazıları yanıt verdi, diğerlerini halen bekliyoruz.

ABD başkanlık seçimleri ve oradaki mevcut çatışmalar hakkındaki görüşleriniz nelerdir? Bu seçimle İran'daki 2009 cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrası protestolar arasında benzerlikler görüyor musunuz?

ABD seçimleri hakkında hiçbir fikrim yok çünkü bu Amerikalıların meselesi. Konunun peşine düşmeleri gerekiyor ve halkın iradesi galip gelmeli. Ancak ABD'deki gelişmeleri izleyerek ana yönetim içinde perde arkasında farklılıklar olduğunu söyleyebilirim. Gördüğümüz şey, egemen sınıf içi çatışmanın sonucudur.

İran'ın Suriye'ye müdahalesi hakkında düşünüyorsunuz? Dünya genelinde 12 milyon Suriyeli mülteci var ve yaklaşık 10 milyon kişi Beşşar Esad'ın yönetimini kabul etmiyor. İran'ın bölge meselelerine müdahalesini onaylıyor musunuz yoksa İran kaynaklarını ülkedeki halkı için harcayabilirdi diye mi düşünüyorsunuz?

Bu hususu defalarca açıkladım. Onlara başvurabilirsiniz… Temelde ulusların kendi kaderlerini belirleme hakkına sahip olduğuna ve görüş ayrılığı olan her yerde bunun çoğunluk kararına bırakılması gerektiğine inanıyorum. Savaş ve çatışmalar çözüm değil. Sorunları yalnızca derinleştirir ve daha karmaşık hale getirebilirler. Bu, tüm dünya halklarının hakkıdır. Amerika'da, Suriye'de, İran'da, Afrika'da ya da Asya'da olsun, (bir bölgenin veya bir ülkenin) kaderini belirleme hakkı o ülke halkına aittir. Savaş ve çatışma için hiçbir neden var olmamalıdır. Bu Suriye'de de geçerli. Temelde müdahaleye karşıyım.

Seyahat etmeniz yasak mı?

Nereye?

İran dışına?

Hayır, yasak yok. Neden olsun?

Demek istediğim, yabancı ülkelere seyahat etmek isterseniz, herhangi bir sınırlama veya engelle karşılaşır mısınız?

Hayır, şimdiye kadar herhangi bir sınırlamayla karşılaşmadım.

İran'daki Korona pandemisi ve Ruhani'nin hastalıkla mücadele edememesiyle ilgili mevcut durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? İran, pandeminin ilk dalgasını kontrol altında tutamayan dünyadaki birkaç ülke arasında yer alıyor. Halk ve hükümet için ne gibi tavsiyeleriniz var?

Koronanın laboratuvarda üretilen ve siyasi amaçlarla dünyaya yayılan bir virüs olduğu aşikar. Dünyayı son 100 yıldır yönetenlerin, stratejilerinin artık işe yaramadığı sonucuna vardığına inanıyorum. Temel değişiklikler yapmak zorundalar. Koronavirüsünün yayılmasının hedeflerinden biri de bu değişikliklere kılıf sunmak, yani bu değişikliklere zemin hazırlamak. Dünyaya verdikleri talimatlar belirsiz ve çelişkili. Bu talimatları izleyen ülkeler sorunlarla karşılaşıyor. İran'daki temel sorunun, pandemi yönetiminin DSÖ'nü yayımladığı ilkelere göre yapılması olduğuna ve bunun da İran'ın pandeminin yönetiminde karşılaştığı ciddi sorunların nedenini teşkil ettiğine inanıyorum.

Bunun için ne tavsiye edersiniz?

Koronavirüsü tedavi edecek ilaçları hızla üretebilecek bilim insanlarımız ve uzmanlarımız var. Halka ve kuruluşlara pandeminin üstesinden gelmemizi sağlayacak basit sağlık rehberliği de sağlayabilirler.

independentpersian.com/node/97916

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik