İran'da 4 yıl önceki meclis seçimlerinde oy kullanan Navid Kerimi ve arkadaşları, muhafazakarları iktidardan indirip reformcuları getirmeye kararlıydı. 15 ay sonra, muhafazakar rakibi İbrahim Raisi'ye karşı Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'yi aynı derecede ateşli şekilde desteklediler.

Eski "ölüm komisyonları" yargıcı Raisi'yi tehlikeli bir popülist gerici olarak görüyorlardı.

Navid, "Yolsuzluğu ortadan kaldıracağını ve yoksulları gözeteceğini söyleyerek iktidara gelen (Mahmud) Ahmedinejad gibi konuşuyor. Ama babam, Raisi'ye oy vermeyi aklımdan bile geçirmemem konusunda beni uyardı. Ahmedinejad'a ne olduğunu hatırlamamı söyledi. Hayır, ben Ruhani'ye bağlı kalacağım" dedi.

Arkadaşlarından İbrahim başıyla onayladı. "Ahmedinejad bizi 20-30 yıl geriye götürdü. Onu daha yeni atlatıyoruz."

Eski İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad dönemine dönmemek, o zamanlar sıkça duyulan bir söylemdi. İran'ın uluslararası güçlerle nükleer anlaşma imzalaması, yeniden dünyaya açıldığının işareti anlamı taşıyordu. 23 yaşındaki Navid, geçmiş ziyaretlerimden birinde bana, mühendislik lisansıyla iyi maaşlı bir iş sahibi olma, ABD'ye yol gezisine çıkma ve Suriye'de savaşarak ölmekten kaçınma planlarını anlatmıştı.

Ancak Donald Trump'ın seçilmesi ve Kapsamlı Ortak Eylem Planı'ndan (KOEP) çekilme tehdidinin neden olduğu ekonomik belirsizliklerle beraber, fırtına bulutları toplanmaya başlamıştı. Navid henüz bir iş bulamamıştı. Illinois'da eğitim gören amcası aracılığıyla Jack Kerouac'la tanışması sonucu gerçekleştireceği uzun yol gezisi, Donald Trump'ın Müslümanlara yönelik seyahat yasağıyla ilgili belirsizlikler nedeniyle yakın zamanda gerçekleşmeyecekti. Öte yandan, hüzünlü bir tebessümle işaret ettiği tek başarısı, askere alınıp Suriye'ye gönderilmekten kaçınması oldu.

Cumhurbaşkanı Ruhani, seçim kampanyası boyunca muhafazakarların şiddetli saldırısına maruz kaldı. Raisi ve ekibi, batıyla yapılan anlaşmanın ulusal güvenliği zayıflattığı, ABD ve müttefiklerine güvenilemeyeceği mesajını defalarca vurguladı.

Ama reform yanlılarının desteğini alan Ruhani, büyük bir zafer elde etti.

Ahmedinejad da seçimlerde yarışmak istemiş ancak adayları inceleyen Muhafız Konseyi tarafından engellenmişti. Birkaç gazeteciyle söyleşi için yapılan belirsiz düzenlemeler aniden iptal edildi.

Birkaç gün sonra Donald Trump, ABD Başkanı olarak ilk resmi yurt dışı ziyaretini Körfez'e ve İsrail'e gerçekleştirdi. Trump bu geziyi sözde İran tehdidine karşı silah satmaya çalışmak ve aynı zamanda İran'a ekonomik savaş ilan etmek için kullandı.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 2/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 3/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 4/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 5/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 6/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 7/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 8/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 9/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 10/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 11/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 12/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 13/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 14/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 15/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 16/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 17/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 18/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 19/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 20/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 21/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 22/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 23/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 24/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 25/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 26/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 27/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 28/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 29/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 30/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

6 ay önce haberleştirdiğim İran'daki meclis seçimleri öncekilerden çok farklıydı. Ülkenin nükleer anlaşmanın kazanımlarıyla dönüşeceği umudu, Trump yönetiminin cezai yaptırımlar uygulaması ve nükleer anlaşmayı feshetme kampanyasına devam etmesiyle zayıflamıştı.

Ekonomi zor durumdaydı. Dağınık ama yaygın sokak gösterileri vardı. İslam Devrim Muhafızları Ordusu komutanı General Kasım Süleymani'nin ABD'nin düzenlediği suikastta öldürülmesi ve ardından İran üzerinde bir Ukrayna uçağının düşürülmesi, çatışma yaşanacağına dair ciddi korkuya yol açmıştı.

Bu kez sandığa gidenlerin sayısı görece azdı. Genel ruh hali, belirsiz bir geleceğin ne getireceğine dair derin kaygılar nedeniyle durgun ve karamsardı. Öfke ve hayal kırıklığı, yurt içindeki siyasiler kadar yurt dışındaki düşmanlara da yöneltildi.

Navid ve arkadaşları gibi geçmişte liberalleri desteklemek için hevesle sıraya girenlerin çoğu, bu kez geride duruyordu. Hatta Amir ve Meryem Şerifi gibi bazıları, sandığa kadar geldilerse de geri döndüler.

Başkentin daha zengin ve liberal kısmında yaşayan otomobil bayisi sahibi Amir Şerifi, "Kimi suçlayacağız, hükümeti mi yoksa Amerika'nın yaptırımlarını mı, ben ikisini de yarı yarıya derim. Elbette yaptırımlar birçok soruna yol açtı ancak siyasiler de yolsuzluk ve yetersizliğin sorumluluğunu üstlenmeli” dedi.

Eşi Meryem de "Oylarımızın pek de bir şey değiştirebileceğini gerçekten düşünmüyoruz, bu yüzden bu sefer oy kullanmamaya karar verdik. Eve dönüyoruz, burada daha fazla zaman kaybetmeyeceğiz" diye ekledi.

Seçimler, muhafazakarların ezici zaferiyle sonuçlandı. Tahran'da tüm sandalyeleri kazandılar, ülke genelinde önemli bir çoğunluk elde ettiler. Bir önceki seçimdeki yüzde 62'ye kıyasla sadece yüzde 42 civarında kalan katılım, 1979 devriminden bu yana en düşük düzeyde gerçekleşti. Bu oran, seçmenlerin daha önce reformcuların iktidara gelmesine yardım ettiği şehirlerde yüzde 25'e kadar düştü.

İran, diğer tüm sorunların yanı sıra koronavirüs pandemisinden kötü bir darbe aldı ve korkunç bir dönemden geçmeye devam ediyor. Bölünmüşlük ve güvensizlik var. Gelecek yıl yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri ülkenin izleyeceği yolu belirleyecek.

Başkentte 1,2 milyonun üzerinde oy alarak birinci olan Tahran'ın eski belediye başkanı ve eski emniyet müdürü Muhammed Bekir Galibaf, yeni meclis başkanı oldu ve muhafazakarların önderi olarak görülüyor.

Öte yandan bir başka isim, şu anda siyasi mücadelenin içine girmeye çalışıyor. Mahmud Ahmedinejad, kendisini gelecek yıl olası bir cumhurbaşkanı adayı olarak konumlandıracak bir kampanya başlatmışa benziyor.

Ahmedinejad, Suudi veliaht prensi Muhammed Selman'a bir mektup yollayarak Yemen'deki savaştan çıkış için bir yol haritası önerdi. Mektubun kopyaları, İran Dışişleri Bakanlığı'na, Yemen'deki Husi güçlerinin lideri Abdulmalik el Husi'ye ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e gönderildi.

Ahmedinejad, çatışma konusunda hem İran'ın hem de Suudi Arabistan'ın sorumluluğu olduğunu ve çözüm bulmak için beraber çalışmaları gerektiğini söylüyor. "Bu savaşın arkasında mantıklı veya net bir sebep yok. Bu, bölgesel düzeydeki ve ötesindeki birtakım rekabetlerin ve aynı zamanda da bazı uluslararası müdahalelerin ürünü" diyor.

Ahmedinejad, diyaloğa sadece Şii İran'ın bölgedeki büyük Sünni rakibi Suudi Arabistan'ın değil "Büyük Şeytan" ABD'nin de dahil olması gerektiğine inanıyor. "Ulusların dostluk ve barış içinde birlikte yaşaması gerektiğine tutkuyla inanıyorum. Farklılıkların olduğu her yer ve savaşın olduğu her yer, insan doğasına aykırıdır" diye vurguluyor.

Ahmedinejad , son birkaç yıldır uluslararası ilişkiler üzerine özellikle sosyal medyada açıklamalarda bulunuyordu. Yemen mektubu da kendisini önemli göstermek için yaptığı bir başka hamle olarak görülebilir. Ancak bu, siyasette atak yapmak için ihtiyaç duyduğu görünürlüğü kendisine sağlıyor.

Bu kolay olmayacak. Ahmedinejad'ın cumhurbaşkanlığını başlangıçta destekleyen dini lider Ali Hamaney'le arası bozuldu ve ikisi arasında bir yakınlaşma yaşanacağına dair hiçbir belirti yok.

Bazılarına göre Ahmedinecad, defalarca Ayetullah'la görüşmeye çalıştı ancak reddedildi. Cumhurbaşkanlığı döneminde Ahmedinejad'ın kültür danışmanlığını yürüten din adamı Abbas Amirifar, "Ahmedinejad üç yıldır her kapıyı çalıp liderle görüşme şansı için yalvarıyor ama randevu vermiyorlar" diyor. Öte yandan Ahmedinejad ile bağlantılı Dolatebahar adlı bir web sitesi, dini liderin büyük bir serveti olduğuna dair iddialar yayımladı ve Hamaney'i kendisini eleştirenleri susturmakla suçladı.

Ne olursa olsun, İran'ın gelecek yıl yeni bir cumhurbaşkanı olacak. Anayasa'ya göre Ruhani üst üste üç dönem aday olamıyor. Bu durum değişken. Pandemi ve ekonomik sonuçları gibi baskı unsurlarının olayları nasıl şekillendirileceği henüz belirsizliğini koruyor.

Başka bir yerde yapılacak bir seçim de İran'da yaşanacaklar üzerinde büyük etkiye sahip olacak. Joe Biden'ın Kasım'daki ABD seçimlerinden sonra başkan olması, Amerikan dış politikasında bazı yönlerden önemli değişikliklere yol açabilir. Bu, halihazırda dünya genelinde birçok hükümetin de farkında olduğu bir şey. Bu bağlamda Ahmedinejad'ın ABD ile yeniden diyalog kurma çağrısı, akıllıca bir hareket olabilir.

Ahmedinejad'ın geri dönüş senaryosu hâlâ zor ama tuhaf bir dönemde yaşıyoruz. Ayrıca unutmayalım ki, 10 yıl önce Donald Trump'ın ABD başkanı olacağını tahmin edebilecek çok fazla insan yoktu.

Kim Sengupta'nın tasarımdan kaynaklanan nedenlerle kısalttığımız başlığının tamamı şöyledir: İran'da bölünmüşlük ve güvensizlik var. Gelecek yıl yapılacak seçimler ülkenin izleyeceği yolu belirleyecek

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik