Ciddi derecede akıl hastalığından muzdarip bir kişi, geçen yıl 30 Mart'ta kuzey Londra'daki dairesinden çıkıp bir kadını sırtından bıçaklamış ve kadını hayatının geri kalanında felçli bırakacak şekilde yaralamıştı. Sonraki üç gün içinde sokakta tesadüfen karşılaştığı ve sırtlarından bıçakladığı diğer 4 kişi gibi o kadın da kendisi için tamamen yabancı biriydi.

30 yaşındaki Jason Kakaire'nin uzun bir psikotik hastalık geçmişi vardı. Bir zamanlar, yaşlılar ve hastaların bakıldığı bir merkezde kalıyordu ancak burası daha sonra parasızlık yüzünden kapatılmıştı. Saldırıları gerçekleştirdiği zaman Edmonton'daki köhne ve yüksek bir apartmanın 7. katında yaşıyordu. Kendisine ilaçlarını veren akıl sağlığı ekibi tarafından ayda bir ziyaret ediliyordu.

Sonrasında psikiyatristlere halüsinasyonlar gördüğünü ve kafasında kendisini öldürmesini söyleyen sesler duyduğunu anlatacaktı. Tanımadığı kişileri bıçaklamaya başlamadan önceki günlerde bu sesler daha da tehditkar hale gelmiş ve onu öldüreceklerini söylemişti. "Öldürülmekten kurtulmak için dışarı çıkıp insanları öldürmesi gerektiğini" hissettiğini anlatıyordu.

Kakaire cinayete teşebbüsle yargılanacaktı ancak 2 Mart'ta kasıtlı yaralama ve bıçak taşımaya dair 10 ayrı suçlamayı kabul etti. Mayısta hüküm giyecek.

Dava, Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Sistemi'nin (NHS) -ve dünya genelindeki diğer sağlık hizmetlerinin- bu tür felaketleri durdurma konusundaki başarısızlığını ortaya çıkardığı için yankı uyandırdı. Kakaire ailesini yakından tanıyan, akıl sağlığı yardım kuruluşu Sane'in Başkanı Marjorie Wallace, “Hiç kuşku yok ki bu önlenebilirdi” diyor.

Wallace, Kakaire kadar hasta ve kafasının içindeki şeytanlar tarafından takip edilen birinin, neden kendisi ve diğerleri için düşük riskli olarak değerlendirildiğini soruyor. Kibar ve yalnız birisi olarak tanımlanan Kakaire, duyduğu sesler yüzünden binadan ayrılarak ayakta tedavi randevusuna gitmekten epey korkuyordu. Annesi, Kakaire'nin intihar etmeyi düşündüğünü haber verdiğinde kendisine oğlunun camdan atlayamaması için dairesindeki pencereleri kapatması söylendi.

Elli yıl önce olsa, Kakaire'nin psikozunun ciddiyeti muhtemelen ona akıl hastanesinde bir yatak verilmesi anlamına gelirdi ancak bu yataklar artık yok. Hükümet sürekli olarak akıl sağlığına öncelik verdiklerini iddia etse de akut akıl hastalığı olan kişiler için uygun yatak sayısı 2009-2018 arasında yüzde 30 oranında azaltılarak 26 bin 448'den 18 bin 82'ye düştü. Aynı dönemde akıl sağlığı hemşirelerinin sayısı 6 bin, uzman doktor sayısı da 600 azaldı.

Son yarım yüzyılda hem sağ hem de sol, ciddi akıl hastalığı olanlara sağlanan yardım tedarikini trajik bir biçimde kıstı. Hastanede bakımın yerini, çekici olduğu kadar aldatıcı bir slogan olan "toplum içinde bakımın" alması bekleniyordu, ne var ki bu sloganın -eski bir bakanın da söylediği gibi "toplum içinde neme-lazımcılık" demek olduğu anlaşılacaktı.

Bu yaklaşımın hükümetler ve sağlık yetkilileri nezdindeki en büyük cazibesi, önemli miktarda para tasarrufu sağlamasıydı. Wallace, bir akıl hastasının bakım ekibinin ara sıra yaptığı ziyaretlerle tedavi edilmesinin finansal maliyetini hastanede yatak vermekle karşılaştırıldığında, bakım ekibinin hastaneden yaklaşık 44 kat daha ucuza geldiğini söylüyor. Akıl hastalarının büyük çoğunluğunun şiddete eğilimli olmadığını vurgulayan Wallace, Sane'in yaptığı araştırmaların, BK'da akıl hastalarının yılda işlediği 120 cinayetin yarısından fazlasının, bakım hizmetlerdeki çok sayıda hatadan kaynaklandığını gösterdiğini belirtiyor. Bu hataların en yaygını, akıl hastalarının neler yapabileceği konusunda bu kişilerden ya da ailelerinden tekrar tekrar gelen uyarıları basbayağı dinlememek.

Akıl hastası kişilere bakan hastaneler ve diğer kurumların azalması, çağımızın en acımasız ve en geriletici gelişmelerinden biri oldu. Başka yerlerde olduğu gibi BK'da hükümet, 1950'lerden beri "hastaları akıl hastanelerinden çıkarıp topluma kazandırmanın" bu kişilerin yararına olduğunu iddia ederek bunu meşrulaştırdı. Gerçekte olansa, genelde bir kurumun (psikiyatri hastanesi) yerini başka bir kurumun (hapishane) almasıydı.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP)

• 2/30

  27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP)

• 3/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 4/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 5/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 6/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 7/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 8/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 9/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 10/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 11/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 12/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 13/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 14/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 15/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 16/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 17/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 18/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 19/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 20/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 21/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 22/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 23/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 24/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 25/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 26/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 27/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 28/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 29/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 30/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

Akıl hastası kişilerin kendi başlarına batıp çıkmaya bu kadar sık terk edilmesinin nedenlerinden biri de iyi niyetli halkın akıl hastalığının nedenlerini ve tedavisini pek fazla anlamıyor oluşu. Akıl hastanelerini aslında hapsetme yerleri olarak gören ve kimilerinin "Guguk Kuşu" (One Flew Over the Cuckoo’s Nest) adını verdiği -ve aynı isimde filmin beslediği- bir tutum var. Bu görüş, hastaların özgür bırakılmaları ve bir tür merhametli ama ne olduğu açıkça belirtilmemiş toplumsal bakıma bel bağlamaları durumunda daha iyi olacakları mantığına dayanıyor.

Daha ciddi bir argümansa, 1950'lerden bu yana tıpta yaşanan ilerlemelerin, doktorlara tedavi edemeseler bile akıl hastalıklarının çoğu boyutunu kontrol imkanı sağladığını savunuyordu. Dahası, bu yeni ilaçlar hastanın hastanede olmasını gerektirmiyordu çünkü (en etkili olanlar değilse de) çoğu ilaç yavaş etki gösteren iğnelerle uygulanabiliyordu.

Sorun şu ki akıl hastalığının birçok derecesi var lakin bu algı, akıl hastalarının ötekileştirilmesini engellemeyi amaçlayan iyi niyetli ama ters tepen bir çaba sonucu bulanıklaştı. Londra'daki King's College Üniversitesi Psikiyatri Enstitüsü'nün onursal profesörü Rachel Jenkins, "Son 20 yıldır damgalamaktan kaçınmak için insanlar akıl hastalığına 'akıl sağlığı sorunu' diyor, böylece sonu gelmeyen bir kafa karışıklığı ortaya çıkıyor" diyor.

Jenkins gerçekte üç farklı akıl hastası kategorisinden bahsedildiğini söylüyor: Hastanede tedaviyi gerektirebilecek akut psikozu olanlar, depresyon ve anksiyete gibi psikotik olmayan akli bozukluklara sahip olanlar ve nüfusun büyük çoğunluğunu kapsayan, daha az önemli akli sorunları olan kişiler. Psikotik kişilere diğerlerinden çok daha farklı davranılması gerekiyor.

Ciddi seviyede psikozu olan kişiler genelde kendilerine bakamaz, kendileri ve diğerleri için de risk oluşturabilir. Bu kişilere bakmak ve durumlarını iyileştirmeye çalışmak önemli miktarda kaynak gerektiriyor ama bu kaynaklar 20. yüzyılın ortalarından beri durmadan aşama aşama azaltıldı. Sonuç olarak "toplum içinde bakım", neticede genellikle kişiye ailesinin bakması anlamına geliyor. Bu nedenle de bakımın derecesi ailenin kaynaklarına ve gelirine bağlı oluyor.

Akıl hastası olmayı yaftalardan kurtarmak gibi takdire şayan bir niyetle hareket edenler, "delilik" ve "akıl hastalığı" gibi korkutucu kelimelerden kaçınmaya çalışarak, akut psikozun yıkıcı bir deneyim olduğunu söyleyen geleneksel -ve gayet doğru- inancın etkisini sonunda zayıflattı. Psikotik kişilerin kendi faydaları için rasyonel kararlar alabileceği iddiası insancıl bir yaklaşım gibi görünebilir ancak bir zamanlar çaresizce yardıma muhtaç görülen kişilerin kendi hallerine -ya da Kakaire gibi kendi seslerine- bırakılabileceği mesajını veriyor.

Patrick Cockburn'ün tasarımdan kaynaklanan nedenlerle kısalttığımız başlığının tamamı şöyledir: Ciddi psikoz sahibi kişiler tamamen bağımsız olabilirmiş gibi davranmayı bırakalım ve onlara ihtiyaç duydukları desteği verelim

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu