Devrimler elektriğe, hiç umulmadık bir anda gelen bir elektrik şokuna benzer. Kurbanları ilk anda bunu kuvvetli bir arı sokması gibi algılar. Sonra anlarlar ki içinde yaşadıkları ev tümden elektrik akımına tutulmuştur.

İlk tepkileri acı acı ağlamak olur, bina sakinlerini korumak adına evden taşınacaklarına ya da evin elektrik tesisatını elden geçireceklerine söz verirler. Ama ne zaman ki elektriğin dize getirilebilir -kaba kuvvetle de olsa- bir şey olduğunu ve her şeyden önemlisi, kontrol eden birileri olmadığını anlarlar, o zaman içleri rahatlar. Kendi kendilerine bütün kusurun hatalı bir bağlantıdan kaynaklandığını söylerler. Birkaç sert ve eğitimli elektrikçi bu azgın elektrik akımının üstesinden gelebilecektir. 

Irak'ta, Lübnan'da ve Cezayir'de olan budur. Bağdat'ta, Kerbela'da, Beyrut'ta ve Cezayir kentinde -ve bir kez daha, minimal ölçekte ve kısa süreli olarak Kahire'de- yaşanan budur. Genç ve eğitimli insanlar, yalnızca yolsuzluğun değil; mezhepçiliğin, konfesyonalizmin (eştoplumlaştırmacılık adı da verilen etnik ve dini farklıların bölünme yaratmaması amacıyla, siyasal temsilde etnik ve dini gruplara kotalar ayrılması prensibine dayanan yönetim biçimi ed.n.) müthiş bir zenginlik, kibir ve güce sahip din temelli mafya devletlerinin de son bulmasını istedi.

Ancak bu insanların hepsi milyonlarca Mısırlının 2011'de yaptığı hatayı tekrarladı: Önderlikleri, onları bir arada tutabilecek tanınan yüzleri yok ve hepsinden daha trajik olanı da görünüşe göre bunu bulmakla da pek ilgilenmiyorlar. 

Rejimi alaşağı etmek, hükümeti, hile hurdanın efendilerini göndermek, iktidarın çekirdeğindeki kanseri bitirmek: bütün dertleri bundan ibaret. Lübnan'da yüzbinlerce protestocu, yeni bir anayasanın yazılmasını, hükümetin etnik ve mezhepçi yapısının ve aşırı yoksulluğun sona ermesini talep ediyor. Sonuna kadar da haklılar; ama orada duruyorlar. Hile hurda geri dönmemecesine gitmeli. Bu adamlar -evet adamlar, çünkü hepsi erkek elbette- ister neopotist, ister hırsız, ister silaha dayanan zorbalar olsun, yeter ki gitsinler; bu, Lübnan'ın geleceğini devralacak mirasçılar için yeterli. 

Beyrut'un, Bağdat'ın ve Cezayir'in devrimcilerinin elleri siyasal gücün çamuruna batmak için sanki fazla temiz. Meleklere yaraşır bir saflıkları var ve politikanın çirkefinin üzerlerine bulaşmasını istemiyor gibiler. Talepleri, gelecekteki yönetimin günlük çalışmalarıyla çözüm üretemeyeceği, ulvi bir mertebede ve yalnızca cesaretleriyle muzaffer olabileceklerini inanıyorlar.

Bu saçmalık. Önderlik olmaksızın ezilip giderler.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 2/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 3/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 4/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 5/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 6/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 7/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 8/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 9/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 10/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 11/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 12/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 13/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 14/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 15/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 16/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 17/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 18/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 19/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 20/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 21/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 22/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 23/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 24/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 25/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 26/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 27/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 28/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 29/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 30/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

Arap dünyasını yöneten elitlerin ve kralların keskin pençeleri var. İncir çekirdeğini doldurmayacak ödünler verecekler: Yolsuzluğu bitirme vaadi, yeni uygulanmaya başlayan vergilerin yürürlükten kaldırılması ve bakanlıklarda birkaç istifa... Devrimcileri de methedecekler. Onları "halkın gerçek sesi" ve "gerçek vatanseverler" olarak tanımlayacaklar. Ancak devrimciler davalarından vazgeçmezse vatan millet düşmanı ve en nihayetinde "dış güçler" adına çalışan işbirlikçiler olmakla suçlanacak. Çekilen hükümet yeniden seçim vaadinde dahi bulunacak -elbette yine, sandık her kurulduğunda, aynı laf kalabalığını döndürüp duran o bildik kötü namlı yüzlerle. 

Bu yeni devrimlerin hepsi aynı değil. Cezayir'deki eğitimli (ve işsiz) yeni bir sınıf, ordunun sözüm ona demokrasisinin altında bitap düşerek umudunu yitirdi.  Sırf yeni bir askeri lider ve meşhur Aralık seçimleri (ne tesadüftür ki aynı gün Downing Street'in şakası diyebileceğimiz bir elitist lider Britanya halkını bölmeye niyetleniyordu) vaadiyle, koma halindeki Abdülaziz Buteflika'yı başlarından attılar. Yeni seçilen başkanın, halihazırda Fransa ve İsviçre'de banka hesapları bulunan yoz generallerin kucağından inmediğine bakılırsa, akıldışı bir vaat. 

Cezayir'in sahibi ordudur. Bu, benim Ortadoğu'da kimi zaman "ekonask" (econmil; Fisk’in Ortadoğu’daki militarize ekonomilere taktığı isim ed.n.) diye tanımladığım şey: Neredeyse tamamen kışlalara yerleştirilmiş bir ekonomi; liderliğin, vatanseverliği ve bireysel serveti, birbirinden ayrılmaz şeylermiş gibi gördüğü bir askeri ekonomik kompleks. Muhalifler yoksul. Petrolle yıkanmış, son derece verimli ülkelerinde gıdaya muhtaçlar. Ama generaller olaya böyle bakmıyor. Halk değişim talep ediyorsa eğer bu ordunun parasını dışarı kaçırmaya çalıştıklarındandır.   

Sistem, gayrimenkuller, alışveriş merkezleri ve bankalar üzerindeki kontrolüyle Sisi’nin Mısır’daki ordusuna -bir diğer ekonask- çok benziyor. ABD, Mısır’ın savunma bütçesinin yüzde 50’sinden fazlasını karşılıyor ancak ülkenin tankları ve savaş uçakları Mısır’ın geleneksel düşmanlarına karşı kullanılmak üzere tasarlanmış değil. Görevleri İsrail’i korumak, İslamcılığı ezmek, ABD’nin müttefikleri ve yatırımları için "istikrarı" sağlamak. 2011’de, Mursi'yle geçirdikleri boğucu ve korkunç aylardan sonra yılmış milyonlarca protestocu, ordunun merhametli kollarına sığınmaya hazır hale gelmişti. Onları budalalıklarına karşı uyaracak bir liderleri yoktu.

Mısır’ın cephelerde aslan kesilen televizyon gazetecileri, Sisi’nin darbe yaptığı gün askeri kostümlere bürünerek yeniden ortaya çıkıp şovlarını yaptı. Muhalefet, "teröristler" oldu -bugün Iraklı ve Lübnanlı siyasetçilerin genç siyasi rakipleri için söylediği gibi- ve yeni bir Mısır yaratabilecek yeni seçilmiş az sayıdaki devrimci, Tora cezaevinin karanlığına atılıverdi. 

Yüzlerce gözü kara Mısırlı erkek ve kadın bu ay Kahire’de eylemlerini yeniden yaratmaya cüret ettiğinde, sokaktan toplatıldı.

Peki Irak’taki yeni liderler kim? Bildiğimiz kadarıyla kimse değil. Bu yüzden kendi ülkelerine sahip çıkmak isteyen ve Irak'ı, ülkenin zenginliğini kötüye kullanmış, kendini beğenmiş bakanlardan geri almak için bir araya gelen yorgun ve yoksul kitlelere, güvenliğe risk teşkil eden bir güruh, anarşik bir ayaktakımı muamelesi yapılıyor (tabii ki  her zamanki "yabancı ajanların" emrinde) ve talepleri artık gerçek mermilerle vurularak karşılanmak zorunda.

Irak şu andaki devrime diğer Arap uluslarından daha fazla şehit -bu sayı 200 ve giderek artıyor- verdi. Ve şimdi onları bastırmak için milisler geldi; Kerbela’da öldürülen 18 Şii eylemci Şii milislerin kurbanı oldu- eylemlerin Batı’da çok reklamı yapılan İran kökeni hala net değil – bu, Irak’ın Amerikan işgaline karşı savaşıp ölmeye hazırlanmış olanların, her şeye rağmen Iraklıların yaptığı bir devrimi ezmek için aynı dinden olanları vurup öldürmeye hazır olduğunu kanıtlıyor.

Aynı durum, Lübnan’da daha az kanlı biçimde yaşanıyor, ancak çok daha fazla utanç potansiyeli taşıyor. 

Beyrut'un merkezinde yüzbinlerce eylemci, Seyid Hasan Nasrallah’a bağlı Hizbullah üyelerinin çeteleri tarafından saldırıya uğradığında bu belki de Lübnan’da bu cesur adamların -2000 yılında İsrail ordusunu ülkeden atan savaşçıların- yaptığı ilk gerçek anlamda utanç verici olan eylemdi. 
 

(Reuters)

Güney'in "kahramanları" Beyrut'un yozlaşmış ve zengin yaşlı adamlarının yanında kendi siyasi gücünü korumak amacıyla Lübnanlı kardeşlerine saldırmaya hazırdı. Nasrallah, bu genç Lübnanlılar ve onlara katılan Filistinlilerle birlik olmalı ve "halkın" yanında kararlılıkla durmalıydı. Bu etkili ve tarihi bir siyasi eylem olabilirdi. 

Bunun yerine Nasrallah "iç savaş" uyarısında bulundu -Sedat’ların ve Mübarek’lerin ve diğer diktatörlerin, yoksullaştırılmış halklarını korkutmak için başvurduğu zoraki alternatif. Güç ve imtiyaz -onların gücü ve imtiyazı- eninde sonunda İsrail’in işgalci gücüne karşı savaşmış ve ölmüş kardeşlerinden daha önemliydi.

İnsafsızca da olsa şimdi sorulan soru, acaba Hizbullah ilk varoluşundan bu yana kurtuluştan ziyade kendini korumakla mı ilgiliydi?

Aynı kanıda değilim. Hizbullah Lübnan'da bir nebze itirbarı olan az sayıdaki milis gücünden biri. Ama Nasrallah kitlesine Lübnan'daki farklı mezheplere saldırmak yerine onlarla yan yana durmasını söylemedikçe, Hizbullah son birkaç günde yaşanan utancı silmekte zorlanacak. 

Devrimcilerin, özellikle de onların silahlı kollarının, halkın tamamını savunması beklenir, çürümüş bir orta sınıf iktidarının (ki içlerinde yabancı güçlerle ilişkisi olanlar illa ki vardır) askeri gücü olan yozlaşmış adamların emrine amade olması değil. Hizbullah -ve onun parlamento sözcüsü Nabih Berri tarafından (bittabi) kontrol edilen rüşvet yiyicisi müttefiki Emel örgütü- taktiklerini eleştiren Güney Lübnan'daki Şiilere mi çalışıyor? Ya da Suriye'ye? Ya da İran'a? İsrail saldırganlığına karşı duruşuyla haklı olarak efsaneleşmiş direniş hareketi "mukavemet"e ne oldu?   

Şu an, Beyrut protestocularının, liderlerinin kim olabileceğini tartıştığını biliyorum. Her zamanki mesele. Ülkenin dışından olanlar mücadelenin parçası değil. Lübnan'da gerçek bir siyasal devrimin entelektüel omurgası olabilecek olanlar -Avrupa'da ya da belki eski doğu Avrupa'da yaşayanlar- mezhepçilikten hiç de azade değil. 

Başka bir dünyada, başka bir çağda, "yeni" Lübnan'ın en karizmatik lideri olabilecek bir tane adam var: Dürzi lider Velid Canbolat. Cesur, kelimenin her anlamıyla karizmatik, gerçek bir entelektüel, doğuştan sosyalist (zamanının büyük bir kısmını Şuf dağlarındaki Muhtara'da bulunan muazzam şatosunda geçiriyor olsa da). Bir defasında kendisini dünyanın en büyük nihilisti olarak tanımlamıştım.

Ama Dürzi bir lider olarak Lübnan'ın yalnızca yüzde altısını temsil ediyor -görüyor musunuz, mezhepsel sistem ihtiraslarınızı nasıl da yüzdelerle belirliyor?- ve yeni Lübnan'da bir devrim lideri olarak, siyasi iktidarı halkı için değil de kendi mezhebi için istemekle suçlanması kaçınılmaz. 
 

(AFP)

Konfesyonalizmin asıl kanseri budur. Mezhepçilik hastalığını "tedavi" edemezsiniz. Bu Lübnan'ın trajedisi. Ama Lübnanlı protestocular mücadelesini sürdürecekse, liderlik şart. Bu olmazsa, bölünecek ve başaramayacaklar.

Hizbullah'ın ve Emel'in şu an yapmaya çalıştıkları bu. Protestocuların hakkından gelebilirlerse, kadın ve çocukları aralarından sıyırabilirlerse, gösterileri basit bir öfkeli kalabalığın kuru gürültüsüne dönüştürebilirlerse, Şiileri korkutup Beyrut'un ortasındaki kardeşlerinden uzaklaştırabilirlerse, işte o zaman yetkililer -ordunun bu ay gösterdiği takdiri hak eden itidalli duruşuna rağmen- şiddeti durdurma zorunluluğuyla karşı karşıya kalacak. Bu da Lübnan tarihinin kadim lanetini kırma yolundaki bir umut ışığının bir kez daha son bulması anlamına gelecek.  
Belki de Lübnan protestocularının yapması gereken bir an için mola verip telefonlarını Hollywood'dan küçük fikirler almak için kullanmak. Dr Jivago’nun film versiyonunda Moskova'daki bir gece kulübündeki alemcilerin, karla kaplı caddelerden içeriye dolan bando seslerini ve Bolşevik eylemcilerin marşını işitip sessizleştiği bir sahne vardır. Kulübün ziyaretçileri arasında Viktor Komarovsky de vardır, (Rod Steiger canlandırır) kendisi ne bir devrimci ne de entelektüeldir.

Komarovski, belki de filmdeki en ilginç ve en inandırıcı figürdür. Bu tehlikeli ve yozlaşmış kinik karakter, devrim, Rusya'yı nesiller boyunca yönetmiş Çarlık ordularını ezerken, burjuva iş adamlığından Bolşevik bakanlığına hiç çaba harcamadan evrilecektir. Ama gece kulübünde -Bolşeviklerin lidersizliğinin ve naifliğinin farkındadır- Komarovski pencereye doğru bakarak yüksek sesle şöyle der: "Devrimden sonra kesinlikle daha uyumlu söyleyecekler!"

Kulüpteki izleyiciler güler. Ardından göstericiler Çar'ın süvarileri tarafından kılıçtan geçirilir. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Defne Sarıöz