En son Engels'in "Tarihte Zorun Rolü" kuramı üzerinden Trump'ın son çıkışlarda farklı bir perspektiften bakmaya çalışmıştım.

Şimdi ise, Fransız Marksist filozof, Louis Pierre Althusser'in meşhur eseri "Devletin İdeolojik Aygıtları" üzerinden farklı bir kuramsal çerçeveden bir değerlendirme yapmak istiyorum.

Hem de bu kez Donald Trump'ın yanına Elon Musk'ı da koyarak.

Zira bitirim ikili son günlerde yine enteresan çıkışlar ve ziyaretler yapıyor.

Louis Althusser, "Devletin İdeolojik Aygıtları" adlı eserinde öne sürdüğü kuramında, toplumsal düzenin ve egemen sınıfın çıkarlarının ideoloji aracılığıyla nasıl yeniden üretildiğini açıklar.

Bu kuram, eğitim, aile, medya, din gibi çeşitli kurumların ideoloji üretimindeki rollerini vurgular.

Donald Trump ve Elon Musk'ın son dönemlerdeki eylem ve söylemleri bu kuram çerçevesinde gözlemlendiğinde, ideolojik aygıtların işleyişi ve etkisi daha net bir şekilde görülebiliyor.

Trump her çağdaş siyasetçi gibi, sosyal medya ve geleneksel medya aracılığıyla ideolojik mesajlarını halka yayıyor.

Bununla beraber, Trump'ın Gazze konusundaki açıklamaları, ulusal güvenlik, dış politika ve milliyetçilik üzerinden bir ideolojik çerçeveyi ortaya koyuyor.

Bu açıklamalar, Althusser'in kuramında ifade ettiği gibi, medyanın ideolojik aygıt olarak kullanımına tamamen uyuyor.

Neticede, Trump'ın medyadaki varlığı, toplumun belirli bir ideolojik görüşü benimsemesini teşvik ediyor ve böylece toplumsal rıza üretilmesini mümkün kılıyor.

Ayrıca, Trump'ın konuşmaları ve politikaları, genellikle Amerikan kimliği, ekonomik milliyetçilik ve anti-globalizm temaları üzerinden şekilleniyor.

Bu, Althusser'in "egemen sınıfın çıkarlarını korumak için ideolojiyi kullandığı" fikrine uygun.

Zira Trump'ın söylemleri, var olan ekonomik ve siyasi düzenin meşrulaştırılmasına hizmet ediyor.
 

Donald Trump ile Elon Musk / Fotoğraf: Doug Mills/NYT/​Redux/​laif

Elon Musk ise, "X" platformu ve diğer iletişim kanallarını kullanarak, hem kendi iş girişimlerini hem de siyasi görüşlerini yayıyor.

Mesela, Musk'ın denetlemek amacıyla FBI'ı ziyaret etmesi gibi eylemler, teknoloji ve devlet güvenliği arasındaki ilişkiyi vurguluyor.

Bu, teknoloji şirketlerinin de Althusser'in ideolojik aygıtlar listesine eklenmesi gerektiğini gösterir.

Çünkü bu şirketler, toplumsal düzenin teknolojik gelişmeler üzerinden nasıl yeniden üretildiğini açıkça ortaya koyar.

Ayrıca Elon Musk'ın çevreci politikaları veya uzay programları, kapitalist düzenin sürekliliğine ve büyümesine dair ideolojik bir mesaj içeriyor.

Çünkü bu girişimler, topluma kapitalizmin yenilikçi ve ilerici yüzünü sunarak, sistemin meşruluğunu ve gerekliliğini pekiştiriyor.

Dolayısıyla, Musk'ın faaliyetleri, Althusser'in ideolojik aygıtlarının modern teknolojiyle nasıl birleştiğini ve beraber bir evrimleşme süreci yaşadığını gösteriyor.

Velhasıl, hem Trump hem de Musk, eylemleriyle hareketleriyle ve yaptıkları çıkışlarla, Althusser'in "Devletin İdeolojik Aygıtları" kuramı çerçevesinde değerlendirildiğinde, yeni post modern ve otoriter ideolojinin günümüzde nasıl üretildiğini ve yayıldığını açıkça göz önüne seriyorlar.

Trump, siyasi söylem ve medya kullanımıyla ideolojik rıza üretirken, Musk, teknoloji ve yenilikçilik aracılığıyla kapitalist düzenin devamını destekleyen bir ideolojik çerçeve ortaya koyuyor.

Nihayetinde görünen o ki, Althusser'in teorileri günümüzde de gayet uygulanabilir ve bunu pratiğe döken Donald-Elon ikilisine karşı bir anti tez geliştirmek gerekiyorsa, yine Althusser'e kulak vererek bir anti tez geliştirmek mümkün olabilir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.