Bunun bir seçim olmadığını zaten Aleksandr Lukaşenko'nun bizzat kendisi, 26 Ocak'tan birkaç gün önce söylemişti:

"Diğer adaylarla tartışma programına çıkacak mısınız?" sorusuna, koltuğunun süresini 7'nci kez uzatmaya hazırlanan Belarus lideri, "Onların ne dediğiyle asla ilgilenmiyorum. Şimdi tartışma programına çıkma zamanı değil, ciddi işlerle uğraşıyorum" şeklinde cevap verdi.

Öyleyse "seçim" ismi takılmış bu etkinlik neden yapıldı?

Türk siyasetinin unutulmaz kişiliği rahmetli Necmettin Erbakan, "Refah Partisi'ne 8 milyon üye yapacağız, seçime ihtiyaç kalmayacak, doğrudan gidip Yüksek Seçim Kurulu'ndan iktidar mazbatamızı alacağız" derdi.

Aleksandr Lukaşenko'nunki üye kaydedip doğrudan mazbata almak değil; eğip bükmeden "Aday adı altında o insanların birkaç gün ortalıkta dolaşmaları emrini ben vermişim, şimdi kalkıp da onlarla tartışma programına mı çıkacağım?" diyor.

Geçen sene Azerbaycan'da uygulanan modelin aynısının uygulanmasına rağmen Aleksandr Lukaşenko, Azerbaycanlı meslektaşından yaklaşık yüzde 7 az oy aldı.

Bunu kendine yakıştırıp yakıştırmadığını, dert edip etmediğini bilemiyoruz, ancak şu tabloya da dikkatle bakmanızı rica ediyoruz:

Sandıktan ilk sırada yüzde 86,82'lik bültenle çıkan Aleksandr Lukaşenko'nun ardından gelen Sergey Sırankov'a yüzde 3,2; Oleg Haydukeviç'e yüzde 2, Anna Kanopatskaya'ya yüzde 1,86 ve Aleksandr Hijnyak'a yüzde 1,74 oy çıktı.

Yani, seçimin galibiyle ikinci gelenin arasında yüzde 83'lük bir oy farkı var.

Azerbaycan'da yüzde 93 ile birinci gelen İlham Aliyev ile ikinci gelen Zahid Oruc'un arasındaki fark yaklaşık yüzde 90'dı.

Yani, kurgulamanın aynı olmasına rağmen, ilk sırada gelenle ikinci sırada gelen arasındaki fark bakımından liderlik Aliyev'de.

1990'lı yılların ikinci yarısından 2000 yılında kendini ebedi reis-i cumhur ilan etmesine kadar ise liderlik Türkmenistanlı Saparmurad Türkmenbaşı'nda olmuştu: Yüzde 100.

İşte o sonuçlarla gaza gelen Türkmenbaşı, yılın iki ayına anne-babasının ismini vermekle yetinmemiş, Kur'an-ı Kerim'e eşdeğer tuttuğu Ruhname isimli kitabı da kaleme almıştı.

Aralık 2006'da hayatını kaybettiğinde mezara Hristiyan kurallarıyla -takım elbisede ve tabutun ağzı açık biçimde- konmuştu...

Koltukta oturma süresini yedinci kez uzatan Aleksandr Lukaşenko, sürecin tamamen demokratik kurallar içinde işlemesinden emin olmalı ki, şu açıklamayı yapmayı ihmal etmedi:

En sonuncu düşmanımızın bile irad tutmaması için biz bu seçimlerde her şeyin demokrasi çerçevesinde olmasına çalıştık. Biz (bunun için) çok çalıştık.

Bu tür liderlerin en çok önemsediği konuların başında, seçim sonuçlarının açıklanmasından sonra öncelikli olarak kimin kutlayacağıdır.

Belarus seçimleri bu bakımdan en uzaktaki müttefikin herkesten daha önce sadakat gösterdiğini ortaya koydu.

Evet, doğru tahmin ettiniz, ilk kutlama Venezuela Dışişleri Bakanı'ndan geldi:

Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti, Belarus halkını ve hükümetini cumhurbaşkanı seçimlerinde vatandaşların yüzde 85,7 oranla en yüksek katılımı ortaya koymasından dolayı kutluyor. Bu demokratik etkinlik, Belarus halkının barış, istikrar ve kendi bağımsızlığına bağlı olduğunun göstergesidir.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Beyaz Rusyalı meslektaşını telefonla kutladıktan sonra bir süre görüşmesi hiç kimseyi heyecanlandırmadı.

Çünkü Aleksandr Lukaşenko ile Vladimir Putin, yine Türk siyasetinin unutulmaz kişiliği, eski Başbakan Necmettin Erbakan'ın sözüyle desek, "Benzin istasyonuna uğruyormuş gibi", az daha her hafta Rusya topraklarının kuzeyindeki (örneğin Sankt-Petersburg) veya Moskova'nın doğusundaki kentlerinde (örneğin Kazan) bir araya geldiği gibi iki ülkenin de üye olduğu BRICS, Şangay İşbirliği Örgütü, Avrasya Ekonomi İttifakı gibi örgütlerin de daimi müdavimleridir.

O toplantılarda Aleksandr Lukaşenko'nun göğsünü siper ederek Vladimir Putin'i savunmasının yanı sıra, "çift kutuplu dünya" tezini hiç değilse birkaç santim geliştirmek için hangi manipülasyonlara başvurduğunu görüyoruz.

Bu bağlamda Belarus'un, koltukta oturma süresini 7'nci kez uzatmış devlet başkanını Moskova, NATO'nun önüne kalkan gibi dikmişse, Lukaşenko bu görevin alanını daha da genişletiyor; kendini çok önemsediği için Moskova'nın verdiği ödevlerin kapasitesini daha da genişletiyor:

Biz olmazsak ABD, Çin ile yüz yüze kalır ve onu da alaşağı eder.

İşte kendinden bu kadar emin olunca, 1994 yılından bu yana Belarus'un başında bulunan Lukaşenko'ya Batılı ülkelerin ve özgür, çok partili seçimleri savunan uluslararası kurumların 26 Ocak etkinliğiyle ilgili açıklamaları da vız geliyor. Avrupa Birliği'nden yapılan açıklamada, "Sahte seçimlerin özgür ve adil olmadığı"na dikkat çekilirken, "Belarus halkı, ülkeyi kimin yönetmesi konusunda gerçek oy hakkına sahiptir" sözleriyle sonuçların kabul edilmeyeceği ifade edildi ve yurt dışındaki muhalif güçlere mali desteğin sürdürüleceğine vurgu yapıldı.

Brüksel'in açıklamasında, yaptırımların Belarus'un "demokratik bir ülke olma yolunda adım atmaya başlamasına kadar süreceği, demokratik geçiş sürecinin başlaması durumunda ülkeye desteğin sağlanacağı" da yer aldı.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  29 Ocak 2025 - Yerinden edilmiş Filistinliler Gazze Şeridi'nin güneyinden kuzeyine gitmeyi sürdürüyor. Hamas'la İsrail arasında varılan Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşması 19 Ocak Pazar günü TSİ 12.15'te yürürlüğe girmişti. İsrail'in 7 Ekim 2023'ten ateşkese varılana kadar Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda yaklaşık 17 bin 841'i çocuk, 12 bin 298'i kadın olmak üzere 47 bin 283 Filistinli öldü, 111 bin 472 kişi yaralandı (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 2/30

  28 Ocak 2025 - Çin'in ChatGPT tarzı dil modeli DeepSeek, yapay zeka dünyasını altüst etti. Yapay zekanın altına hücumuna benzetilen dönemde gelen bu ani değişim, Wall Street'i sarstı. ABD Başkanı Donald Trump, yaşanan gelişmenin Silikon Vadisi için bir "uyandırma alarmı" olduğunu söyledi (Pedro Pardo/AFP)

• 3/30

  27 Ocak 2025 - Fransa'nın batısındaki Rennes kentinde Ille nehrinde meydana gelen olağanüstü sel felaketinin ardından caddedeki arabalar bu hale geldi. Herminia alçak basınç sisteminden kaynaklanan şiddetli yağışların Rennes'de son 40 yılın en kötü sel felaketine yol açmasının ardından Ille-et-Vilaine bölgesi sel felaketine karşı kırmızı alarma geçirilirken, diğer 8 bölge de da sel, dalga-batma ve çığ felaketlerine karşı turuncu alarma geçirildi (Damien Meyer/AFP)

• 4/30

  25 Ocak 2025 - İsrail ordusu tarafından Gazze'nin kuzeyine dönmemeleri için uyarılan Filistinliler eşyalarıyla bekliyor. Hamas, İsrail'le varılan ateşkes anlaşması kapsamında cumartesi günü erken saatlerde İsrailli 4 kadın askeri serbest bıraktı. İsrail, bir diğer esir Arbel Yehoud serbest bırakılana kadar Filistinlilerin Gazze'nin kuzeyine dönmesine izin vermeyeceğini açıkladı. Esir takasının ikinci aşamasıyla İsrail hapishanelerinde tutulan toplam 200 Filistinli mahkum bugün özgürlüğüne kavuştu (Abdel Kareem Hana/AP)

• 5/30

  24 Ocak 2025 - Afgan mülteciler, yeni ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkedeki mülteci programlarını durdurmasının ardından durumu değerlendirmek üzere Pakistan'da düzenledikleri toplantıda ellerinde pankartlar tutuyor. Bu hamle, programın başlamasına günler kala onbinlerce Afgan mülteciyi risk altında bıraktı. Trump'ın kararnamesinin yürürlüğe pazartesi günü girmesi bekleniyordu ve bu kadar hızlı bir şekilde uygulanması, ABD'ye aktarma yoluyla ulaşacak bazı mültecilerin mahsur kalmasına sebep oldu (Anjum Naveed/AP)

• 6/30

  23 Ocak 2025 - ABD'nin yeni başkanı Donald Trump, 55. kez düzenlenen Dünya Ekonomi Forumu'nda video bağlantısıyla konuşma yaptı. Sahnedeki isimler İspanyol banka Santander'in başkanı Ana Patricia Botin, Bank of America CEO'su Brian Moynihan, TotalEnergies CEO'su Patrick Pouyanne, Blackstone Group'un CEO'su Stephen Schwarzman ve Dünya Ekonomi Forumu'nun başkanı Borge Brende var. Trump ekonomik kaosun üstesinden geleceklerini belirtirken iş dünyasına da "Gelin üretiminizi ABD'de yapın" mesajı verdi. Trump Rusya - Ukrayna savaşının bitmesi için petrol fiyatlarının düşmesi gerektiğini belirterek "OPEC ülkelerinden petrol fiyatlarını düşürmelerini isteyeceğim" dedi. (Yves Herman/Reuters)

• 7/30

  22 Ocak 2025 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Goma yakınlarındaki mülteci kamplarına kaçanlar eşyalarını motosikletlerinin arkasında taşıyor. AFP'ye konuşan güvenlik ve yerel kaynaklar, ülkenin doğusunda Kongo ordusuyla savaşan M23 grubunun 21 Ocak 2025'te Goma şehrini besleyen bir ticaret merkezi olan Minova'yı ele geçirdiğini söyledi. Halihazırda Goma çevresindeki birçok cephede çatışmalar yaşanıyor ve yüz binlerce kişi şehrin dış mahallelerinde yerlerinden edilmesi, kentin kaderine ilişkin korkuları yeniden arttırıyor (Jospin Mwisha/AFP)

• 8/30

  21 Ocak 2025 - Almanya'nın başkenti Berlin'deki bir duvara yapılan resimde "AfD'ye ilgi yok - sağcılar aleyhine oy veriyoruz" yazıyor. Almanya 23 Şubat'ta genel seçim için sandık başına gidecek. Son anketlere göre AfD'nin oyu yüzde 20 (Christian Mang/Reuters)

• 9/30

  20 Ocak 2025 - Donald Trump, ABD'nin 47. Başkanı olarak yemin etti. İkinci kez ABD Başkanı olarak göreve gelen Trump, konuşmasında, "Şu andan itibaren Amerika'nın gerileyişi sona ermiştir" dedi. Trump konuşmasında Meksika Körfezi'nin adını "Amerika Körfezi" olarak değiştirme ve Panama Kanalı'nı geri alma vaatlerini yineledi (Saul Loeb/AFP)

• 10/30

  19 Ocak 2025 - Fransa'nın başkenti Paris'te düzenlenen "Hayat Yürüyüşü"nde eylemciler "50 yıldır hayatı savunuyoruz" yazılı bir pankart taşıyor. Ülkede kürtajı yasal hale getiren Veil kanununun 50. yıldönümünde, kürtaj karşıtları "Hayat Yürüyüşü"nde protesto düzenledi. Yürüyüş, muhafazakar Katolik aktivistler tarafından düzenlendi (Martin Lelievre/AFP)

• 11/30

  18 Ocak 2025 - Meksikalı yetkililer, ülkenin sınır kenti Chihuahua'daki göçmen kampında bir tahliye operasyonu düzenledi. Göçmenler, operasyon sırasında gözaltına alınmamak için kaçarken yaşadıkları derme çatma kampta yangın çıktı (Jose Luis Gonzalez/Reuters)

• 12/30

  17 Ocak 2025 - Endonezya'nın Orta Cava ilindeki mezarlık alanda, bereket ve bol hasat için şükretmek amacıyla her yıl düzenlenen Rejeban Plabengan töreni sırasında jaran kepang adlı geleneksel dans sergileniyor. İslami öğretilerin geleneksel sanatlarla birleştirildiği törenlerin başka bir işlevi de Kedu bölgesinde dini yayan Ki Ageng Makukuhan'ı anmak (Devi Rahman/AFP)

• 13/30

  16 Ocak 2025 - Blue Origin'in New Glenn roketi, Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü'nden fırlatıldı. Milyarder Jeff Bezos'un kurduğu uzay şirketi Blue Origin, devasa New Glenn roketini ilk kez havalandırdı. Blue Origin'in, Elon Musk'ın SpaceX'iyle rekabet etme çabalarında son derece önemli görülen fırlatma görevi birkaç yıl ertelenmişti (John Raoux/AP)

• 14/30

  15 Ocak 2024 - Bir kadın ve çocuk Ibu Dağı patlarken havaya yükselen volkanik küle bakıyor. Endonezya'nın doğusundaki Halmahera Adası'nda bir yanardağın patlamasının ardından binlerce bölge sakini tahliye ediliyor. Endonezya Jeoloji Ajansı, bu yıl 5. kez patlayan yanardağın alarm seviyesini en üst düzeye yükseltti (Azzam/AFP)

• 15/30

  14 Ocak 2025 - Güney Afrika'da kaçak altın madenindeki madencileri kurtarma operasyonu devam ederken halk ve işçiler protesto ediyor. Hak grupları ve aktivistler polisin, madencileri dışarı çıkmaya zorlamak için yiyecek ve su kaynaklarını kesme taktiklerini eleştiriyor. Güney Afrika'nın Stilfontein eyaletindeki kurtarma operasyonunda halihazırda iki düzineden fazla kaçak madenci kurtarıldı ve en az 15 madencinin cesedine ulaşıldı. Yetkililerle girilen çatışma sırasında yüzlerce kaçak madenci terk edilmiş kuyuda mahsur kalmıştı. Polis en az 100 kaçak madencinin hayatını kaybettiği ve 400'den fazlasının hâlâ yeraltında olduğunu bildiriyor (Christian Velcich/AFP)

• 16/30

  13 Ocak 2025 - Japonya'da bu yıl 20 yaşına giren kişilerin yetişkinliklerini simgelemek üzere onurlandırıldığı "Reşit Olma Günü" münasebetiyle kimono giyen iki genç kadın, Tokyo'nun merkezindeki Ginza bölgesinde fotoğraf çektirip "20" balonları tutarak kutlama yapıyor. Her ocak ayında, yasal olarak 20 yaşına giren Japonlar, yeni yetişkinlerin resmi kimonolar giydiği, Şinto tapınaklarında dua ettiği ve yerel yetkililerden yeni sorumlulukları hakkında konuşmalar dinlediği "Reşit Olma Günü"nü kutluyor (Richard A. Brooks/AFP)

• 17/30

  12 Ocak 2025 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'taki mezarlıkta bir çocuk diğerine yemek yediriyor. UNICEF, Gazze'deki 1,1 milyon çocuğun neredeyse tamamının İsrail bombardımanı, yerinden edilme ve kötü yaşam koşulları nedeniyle ruh sağlığı ve psikososyal desteğe ihtiyaç duyduğunu açıkladı. Çocuklar, hava saldırıları ve aile üyelerinin kaybı nedeniyle kabuslar, kaygı ve felç edici korkular yaşıyor. BM ajansı, birçoğunun agresifleştiğini, içine kapandığını ya da konuşmayı bıraktığını söyledi. Öte yandan İsrail medyasında yer alan habere göre İsrail'in Gazze'de yürüttüğü savaşın maliyeti 67 milyar doları aştı. 7 Ekim 2023'ten itibaren hayatını kaybedenlerin sayısı da 46 bini geçti (Eyad Baba/AFP)

• 18/30

  11 Ocak 2025 - Ulusal bayrağa sarınmış bir Çad askeri, Abeche'deki Fransız üssünün önünde devriye geziyor. Çad hükümeti, 28 Kasım'da Fransa'yla güvenlik ve savunma işbirliği anlaşmasının sona erdiğini duyurmuştu. Ülke, Fransa'nın Afrika'daki askeri varlığının kilit noktalarından biriydi. Fransa'ya ait askeri birlikler, 31 Ocak 2025’e kadar Çad'ı terk edecek (Joris Bolomey/AFP)

• 19/30

  10 Ocak 2025 - Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'yla eşi Cilia Flores, yemin töreni için Caracas'taki Ulusal Meclis binası Capitolio'da. 2013'ten beri iktidarda olan Maduro, yerel ve küresel tepkilere rağmen üçüncü dönemi için yemin edecek. Törenin arifesinde Maduro taraftarları hükümete destek verirken muhalif lider Maria Corina Machado öncülüğünde binlerce kişi de protesto gösterilerine katılmıştı (Federico Parra/AFP)

• 20/30

  9 Ocak 2025 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinde bir helikopterden çekilen fotoğrafta, Los Angeles'ın Pacific Palisades mahallesi yakınlarındaki Palisades yangını sırasında yanan evler görülüyor. ABD Ulusal Muhafız askerleri kargaşayı bastırmak için sokaklara çıkmaya hazırlanırken yetkililer, Los Angeles'ta tüm mahalleleri saran ve binlerce kişiyi yerinden eden devasa orman yangınlarının tamamen kontrol altına alınamadığını söyledi. Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük ikinci kentinin büyük bölümü harabeye dönerken, gökyüzünü duman kaplandı ve neredeyse her binaya keskin bir koku yayıldı (Josh Edelson/AFP)

• 21/30

  8 Ocak 2025 - Güney Kore'nin azledilen Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un destekçisi 8 Ocak günü erken saatlerde Seul'deki başbakanlık konutunun yakınında düzenlenen mitingde "Hırsızlığı Durdurun" yazısıyla. Güney Kore yolsuzlukla mücadele dedektifleri, başarısız sıkıyönetim girişimi ülkeyi kargaşaya sürükleyen azledilmiş Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol için 7 Ocak'ta mahkeme kararıyla yeni bir tutuklama emri çıkardı. Başsavcı, Yoon Suk Yeol hakkındaki ikinci yakalama emrinin infazı için "iyice hazırlanma" sözü verdi. Yoon'un avukatları da yaklaşık 150 yolsuzlukla mücadele ve polis dedektifi hakkında suç duyurusunda bulundu (Anthony Wallace/AFP)

• 22/30

  7 Ocak 2025 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Pasadena kentinde çıkan yangını McDonald's restoranı kor yağmuruna tutuldu. Los Angeles'ın bir banliyösünde çıkan şiddetli bir orman yangını binaları yuttu ve kasırga şiddetindeki rüzgarlar bölgeyi kasıp kavururken tahliyelere yol açtı. Santa Monica Dağları'nda milyonlarca dolarlık evlerin bulunduğu lüks bir yer olan Pacific Palisades'te 80 hektardan fazla alan yandı. Angeles Ulusal Ormanı yetkililerine göre, şehrin karşısında, Los Angeles'ın kuzey ucunda, Pasadena yakınlarındaki Eaton Kanyonu'nda çıkan bir başka yangın gecenin ilerleyen saatlerinde 81 hektar hızla tüketti (Josh Edelson/AFP)

• 23/30

  6 Ocak 2025 - Kanada Başbakanı Justin Trudeau, partisinin yeni liderinin belirlenmesinin ardından Liberal Parti liderliği ve başbakanlık görevlerinden istifa edeceğini açıkladı. Trudeau, başkent Ottawa'da düzenlediği basın toplantısında, ülke içi siyasi "iç çekişmeler" nedeniyle gelecek seçimlerde "en iyi seçenek olamayacağının fakında olduğunu" söyledi. Nisan 2013'ten beri Liberal Parti liderliği ve Kasım 2015'ten bu yana Kanada başbakanlığı görevini yürüten Trudeau, son dönemde parti içi artan memnuniyetsizlik ve düşük kamuoyu desteğiyle karşı karşıya kalmıştı (Patrick Doyle/Reuters)

• 24/30

  5 Ocak 2025 - Britanyalı aktör Cosmo Jarvis ve Japon oyuncular Anna Sawai, Hiroyuki Sanada ve Tadanobu Asano, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde düzenlenen 82. Altın Küre Ödülleri töreninde. En İyi Drama ödülünü kazanan Shogun'daki üç oyuncu da bireysel ödüllere layık görüldü. Film kategorisinde Emilia Perez 4, The Brutalist ise 3 ödül kazandı (Robyn Beck/AFP)

• 25/30

  4 Ocak 2025 - Myanmar'ın Bağımsızlık Günü'nde Yangon'daki bir hapishane önünde, serbest bırakılan bir mahkumla yakınları kutlama yapıyor. Myanmar'ın cunta yönetimi, ülkenin bağımsızlığını kazanmasının 77. yıldönümünde, toplu afla 6 binden fazla mahkumu serbest bıraktı. Af kapsamında serbest kalan mahkumların 180'inin yabancı olduğu belirtildi. Myanmar'da bayram ve önemli günlerde toplu af uygulamaları sıkça görülüyor (AFP)

• 26/30

  3 Ocak 2025 - Suriye'de İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri sınırı yakınlarında terk edilmiş Esad rejimi mevzisinde hasar görmüş bir tank. Esad devrildikten sonra İsrail güçleri, Golan Tepeleri'ndeki askerden arındırılmış tampon bölgeyi ve Suriye topraklarında bir dizi diğer noktayı ele geçirmişti (Bakr Alkasem/AFP)

• 27/30

  2 Ocak 2025 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinliler yemek sırasında. Britanyalı sivil toplum kuruluşu Oxfam'ın Gazze yetkilisi, "Gazze'de bir yılı aşkın süredir açlık yaşanıyor. Kanıtlar tartışılmaz" dedi ve "Eğer bu açlık değilse, nedir bilmiyorum" diye ekledi. Öte yandan Gazze'deki basın ofisinin açıklamasına göre 7 Ekim 2023'ten beri İsrail saldırılarında öldürülen insani yardım çalışanı sayısı 736 oldu (Hatem Khaled/Reuters)

• 28/30

  1 Ocak 2025 - Polis, yeni yılın ilk saatlerinde ABD'nin New Orleans şehrinde kalabalığının arasına dalarak en az 10 kişi ölümüne ve 30 kişinin yaralanmasına yol açan aracın etrafında. FBI, olayın bir terör saldırısı olarak soruşturulduğunu ve saldırganın öldüğünü açıkladı. Aracın sürücüsü, kalabalığın arasına daldıktan sonra ateş açarak polisle çatışmaya girmişti (Matthew Hinton/AFP)

• 29/30

  1 Aralık 2024 - Havai fişekler Sidney Liman Köprüsü ve Opera Evi'nin üzerindeki gökyüzünü aydınlatıyor. Avustralya, Yeni Zelanda'yla birlikte 2025'e ilk giren ülkelerden biri. Yeni yıla ilk girense Pasifik Okyanusu'ndaki ada ülkesi Kiribati (David Gray/AFP)

• 30/30

  30 Aralık 2024 - Yer fıstığı çiftçisi olan eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın onuruna ABD'nin Georgia eyaletindeki Plains kentinde dikilen yer fıstığı heykeli. Kâr amacı gütmeyen vakfı yaptığı açıklamada, Georgia kırsalındaki mütevazı geçmişinden 1977'den 1981'e kadar ulusa liderlik eden 100 yaşındaki eski ABD başkanı ve Nobel barış ödüllü Jimmy Carter'ın öldüğünü duyurdu. Bir asrı geride bırakarak en uzun yaşayan ABD Başkanı olan Carter, bir yıldan fazla bir süredir kendi evinde bakım görüyordu. Koltuktaki son günlerini geçiren ABD Başkanı Joe Biden, Carter'ın karakteri, cesareti ve merhametiyle tanınan bir lider olduğunu savunarak "9 Ocak 2025’i ABD genelinde Ulusal Yas Günü ilan ediyorum" dedi (Alex Wroblewski/AFP)

Eleştirileri, mazbatasını yenileme ve yemin etme ihtiyacı duymadan yanıtlayan Aleksandr Lukaşenko'nun yanıtı AB'ye çektiği "Ya herro ya merro"nun ta kendisidir:

İnanın bana, bizim seçimleri kabul edip etmemeniz benim için kesinlikle menekşe rengindedir. Benim için en esas Belarusların bu seçimi kabullenmeleri ve başladığı gibi sakince bitmesidir. Şimdi ben ABD'deki seçimlerin sonucunu tanımadığımı ve Trump'ı tanımadığımı açıklarsam, Amerika'da bir şeyler değişecek mi? Veya işte Birleşik Krallık'ta Starmer'i tanımadığımı ifade etsem, Birleşik Krallık'ta bir şeyler mi değişecek? Hiçbir şey.

İşte Belarus'un koltukta kalma süresini 7'nci kez uzatmış devlet başkanının dünyaya ve ülkesine bakışı bu kadar içten ve bu kadar samimi.

Yani, Temel'in ünlü fıkrasının birebir aynısı:

Temel, mahkemede Dursun'un kendisine borçlu olduğunu iddia ederken, Dursun hakime; "Ben onu tanımıyorum, nasıl borçlu olabilirim?" deyince, hakim Temel'in görüşünü soruyor.

Temel'in yanıtı, "O beni tanımıyorsa, ben de onu tanımıyorum" oluyor.

İşte Rusya Devlet Başkanı Putin'in Belaruslu meslektaşıyla geliştirmeye (bundan ciddi kuşkuluyum) çalıştığı ve özellikle kendi toplumlarına empoze ettiği "çift kutuplu dünya" modelinin özü de Temel ile Dursun'un borç öyküsünden ibaret olsa gerek:

"Sen o tarafta demokrasinle kal, ben bu tarafta koltuğumla" yani.

Aleksandr Lukaşenko'nun da faal propagandistlerinden olduğu "çift kutuplu dünya" modelinin başka bir özelliği de seçim sonuçları beklenmeden demokratik dünyaya gözdağı verme girişimleridir.

Onun için, koltukta oturma süresini yedinci kez uzatan Belarus liderinin, Rusya'nın Oreşnik füzesinin kendi topraklarına yerleştirilmesine rıza göstermemesinin tek koşulunun "Amerikan orta ve menzilli füzelerinin Avrupa'da konuşlandırılmaktan vazgeçilmesi" olduğunu açıklamayı uygun buldu.

Süreçleri izleyenlerin, Rusya'nın geçtiğimiz 21 Kasım'da Ukrayna'nın Dnepr kentindeki Uralmaş silah üretimi fabrikasına fırlattığı Oreşnik balistik füzesinin bizzat devlet başkanı Vladimir Putin'in medar-ı iftiharı olduğunu çok iyi bilmeleri gerekir.

Az daha bir ay, Rusya Parlamentosu'nun her iki kanadında övüle övüle bitirilemeyen bu füzeyle ilgili devlet başkanı Putin'in, "İddiaya giriyorum, Batılılar istedikleri noktalara hedefler koyup ardından savunma füzelerini kursunlar, Oreşnik'i durdurabilecek bir tek savunma sisteminin olmadığını bizzat görecekler" sözleri haftalarca medyayı süslemişti.

Daha önce Belarus topraklarına nükleer füze yerleştiren (Lukaşenko onun çok yaman silah olduğunu ancak kullanılmasını istemediğini belirtmişti) Rusya'nın bu kez aynı ülkeye Oreşnik füzesi yerleştirme niyeti, Aleksandr Lukaşenko'yu daha cesur bir duruma getirmiş olmalı ki, ABD orta ve uzun menzilli füzelerinin Avrupa'da konuşlandırılmamasını şart olarak koşabiliyor.

1994 yılından bu yana medya üzerinden takip edebildiğim kadarıyla görev süresini 7'nci kez uzatmaya muvaffak olan Aleksandr Lukaşenko için 26 Ocak, en rahat seçim günü oldu.

Evet, muhalefetin darmaduman edildiği, ülkeden kovulduğu, basının susturulduğu, cezaevlerinin gazeteci, yazar, yorumcu, akademisyen, siyasi faal kaynadığı eski SSCB'nin başta Rusya, Belarus, Azerbaycan ve Orta Asya olmak üzere bir kısım ülkesinde bu durum "istikrar ve kalkınmanın en birinci koşulu" olarak nitelendiriliyor.

Ve bu ülkelerde "vatandaşlık" kavramının yerini "tabaalık" alıyor (Azerbaycan'ın kara sınırları Nisan 2020'den bu yana "pandemi" gerekçesiyle kapalı ve açılacağına dair en ufak bir ümit ışığı söz konusu değil).

Ancak Aleksandr Lukaşenko seçime daha 2 gün varken, yani 24 Ocak'ta daha da ileri giderek Belarus ahalisinin sırtına yeni bir kavram yükledi:

Hepiniz tek bir kişi gibi benim çocuklarımsınız. Cumhurbaşkanı her birinizden sorumludur.

Sizi bilemiyorum, bana Rusya'da 4 Mart 1861'e kadar resmen süren "köleliği" çağrıştırdı.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.