Avrupa Birliği'nin (AB)  istihbarat paylaşımı ve güvenlik politikaları, ulusal çıkarlar ile kolektif güvenlik arasındaki dengenin hassasiyetine dayanıyor.

AB, güvenlik tehditlerinin sınır tanımadığı bir dünyada bilgi ve istihbarat paylaşımını daha etkili hale getirmeye çalışsa da mevcut yapılar ve politikalar ciddi sınırlamalar içeriyor.

Avrupa'da şu anda ulusal istihbarat servisleri arasındaki iş birliği büyük ölçüde NATO ve mevcut AB mekanizmaları, özellikle de European Union Intelligence and Situation Centre (EU INTCEN) üzerinden sağlanıyor.

Ancak bu yapı, sadece açık kaynak analizleri ve stratejik değerlendirmeler sağlamakla sınırlı kalıyor.

Ulusal düzeyde toplanan istihbaratın paylaşımı, üyeler arasındaki güven eksikliği ve kaynakların korunması nedeniyle genellikle sınırlı düzeyde gerçekleşiyor.

Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesi gibi durumlar, istihbarat paylaşımında geçici bir ivme yaratmış olsa da bu iş birlikleri genellikle kriz anlarıyla sınırlı kalıyor ve sürdürülebilir bir sisteme dönüşemiyor.

Bu durum, AB'nin mevcut istihbarat mekanizmalarının kriz dışı zamanlarda ne kadar sınırlı kaldığını ortaya koyuyor.

Modern güvenlik tehditlerinin karmaşıklığı, Avrupa'nın istihbarat paylaşımındaki eksikliklerini daha da görünür kılıyor.

Bu noktada, AB düzeyinde daha kapsamlı bir iş birliği ve bilgi paylaşım mekanizmasına ihtiyaç duyuluyor.

AB düzeyinde ortak bir istihbarat ajansı: Neden gündemde?

AB'de ortak bir istihbarat ajansı kurulması fikri, son yıllarda çeşitli güvenlik tehditlerinin yoğunlaşması ve kriz durumlarındaki zayıflıkların ortaya çıkması nedeniyle daha sık tartışılmaya başlandı.

Fikir, özellikle Finlandiya gibi bazı ülkelerin güçlü desteğini alırken, diğer üye ülkeler arasında farklı tepkilerle karşılanıyor.

Siber saldırılar, dezenformasyon kampanyaları, organize suçlar ve sınır aşan terörizm gibi modern güvenlik tehditleri, ulusal düzeyde yanıt vermeyi yetersiz bırakıyor.

Bu tür tehditlerle başa çıkmak için hızlı, koordineli ve kapsayıcı bir istihbarat paylaşımı zorunlu hale geldi.

Özellikle Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesi gibi durumlar, Avrupa'nın güvenlik altyapısındaki zayıflıkları gözler önüne serdi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un sıkça dile getirdiği "stratejik özerklik" kavramı, Avrupa'nın NATO ve ABD'ye olan bağımlılığını azaltmayı hedefliyor.

Ortak bir AB istihbarat ajansı, bu özerklik hedefinin önemli bir unsuru olarak görülüyor.

Bu ajans, Avrupa'nın kendi güvenlik stratejilerini belirlemesi ve uygulaması için bir araç sağlayabilir.

EU INTCEN gibi mevcut yapılar, yalnızca açık kaynak analizleri ve durum değerlendirmeleri sunabiliyor.

Bu sınırlı kapasite, ulusal istihbarat birimlerinin daha hassas bilgileri paylaşmakta isteksiz olmasından kaynaklanıyor.

Yeni bir istihbarat ajansı, bu eksiklikleri gidermeyi ve daha güvenilir bir istihbarat akışı sağlamayı amaçlıyor.

AB, hem Kovid-19 pandemisi hem de Ukrayna krizi sırasında koordinasyon eksiklikleri yaşadı.

Bu durum, istihbarat paylaşımı ve güvenlik stratejilerinde daha kurumsal bir yapıya olan ihtiyacı gündeme getirdi.

Finlandiya'nın eski Cumhurbaşkanı Tarja Halonen'in liderliğinde yapılan çağrılar, bu tür bir ajansın Avrupa'nın krizlere daha hızlı yanıt verebilmesi açısından kritik olacağını savunuyor.

Teknik ve operasyonel zorluklar

Avrupa Birliği düzeyinde ortak bir istihbarat ajansı kurulması fikri, siyasi engeller kadar teknik ve operasyonel zorluklarla da karşı karşıya.

Farklı ülkelerin istihbarat sistemlerinin uyumlaştırılmasından kaynak paylaşımına kadar çeşitli teknik ve kurumsal meseleler, böyle bir ajansın hayata geçirilmesini karmaşık hale getiriyor.

AB üyesi ülkelerin istihbarat birimleri, farklı tarihsel arka planlar, operasyonel yaklaşımlar ve teknolojik altyapılar üzerine inşa edildi.

Örneğin, Almanya gibi federal yapıya sahip ülkeler ile Fransa gibi merkeziyetçi sistemler arasında ciddi farklar bulunuyor.

Bu farklılıklar, ortak bir istihbarat ajansı kurulduğunda operasyonel standardizasyonu zorlaştırıyor.

Ulusal istihbarat servisleri, genellikle topladıkları verilerin güvenliğinden ve kaynaklarının gizliliğinden ödün vermek istemez.

Bu durum, özellikle hassas bilgilerin paylaşımı konusunda ciddi sınırlamalar yaratıyor.

Ortak bir ajansın etkin çalışabilmesi için, üye ülkeler arasında karşılıklı güven ve veri paylaşımına yönelik bir çerçevenin oluşturulması gerekir.

Böyle bir ajansın kurulumu, operasyonları ve sürdürülebilirliği için ciddi finansal kaynaklara ihtiyaç duyulacaktır.

Ancak, AB'nin mevcut bütçe yapısı ve kaynak tahsis mekanizmaları, bu tür büyük ölçekli bir projenin gerekliliklerini karşılamada yetersiz kalabilir.

Ayrıca, üye ülkeler arasında kaynak paylaşımı konusunda yaşanabilecek anlaşmazlıklar, ajansın operasyonel etkinliğini riske atabilir.

Modern istihbarat operasyonları, büyük ölçüde ileri teknolojiye dayanıyor.

Siber güvenlik, yapay zeka destekli analiz sistemleri ve büyük veri yönetimi gibi alanlarda ortak bir altyapının oluşturulması gerekli.

Ancak, üye ülkeler arasındaki teknolojik farklılıklar ve yatırım düzeyleri, bu altyapının uyumlaştırılmasını zorlaştırıyor.

Her ülkenin istihbarat kültürü, operasyonel öncelikleri ve risk algısı farklılık gösteriyor.

Bazı ülkeler daha agresif istihbarat toplama stratejileri benimserken, diğerleri daha savunmacı yaklaşımlar sergileyebilir.

Bu kültürel farklar, ortak bir ajansın operasyonel stratejilerinin belirlenmesini karmaşık hale getirebilir.

Rusya-Ukrayna savaşı ve AB istihbarat işbirliğine etkileri

Rusya'nın 2022 yılında Ukrayna'ya yönelik başlattığı kapsamlı askeri saldırılar, Avrupa Birliği'nin güvenlik ve istihbarat politikalarını yeniden şekillendiren bir dönüm noktası oldu.

Bu savaş, Avrupa'nın sınır ötesi tehditlerle mücadele etme yeteneğini test ederken, AB'nin istihbarat iş birliği mekanizmalarındaki eksiklikleri de gözler önüne serdi.

Savaş sırasında NATO ve ABD gibi müttefiklerin sağladığı istihbarat desteği, Ukrayna'nın direnişinde kritik bir rol oynadı.

Ancak AB üyesi ülkeler arasında gerçekleşen istihbarat paylaşımı, aynı düzeyde etkili olmadı.

Bu süreç, Avrupa ülkelerinin ulusal düzeydeki önceliklerini aşarak kolektif bir istihbarat sistemi kurmalarının gerekliliğini yeniden gündeme getirdi.

Rusya-Ukrayna savaşı, AB için güvenlik ve istihbarat politikalarını dönüştürme fırsatı sundu.

Ancak bu dönüşüm, sadece ortak bir ajans kurma girişimleriyle sınırlı kalmayıp, aynı zamanda üye ülkeler arasında güveni artırmaya yönelik adımları da içermeli.

Savaşın yarattığı acil tehdit algısı, bu tür reformların hızlanmasına neden olabilir, ancak uzun vadeli bir iş birliği için kurumsal düzenlemeler ve siyasi irade büyük önem taşıyor.

Stratejik otonomi: AB'nin güvenlik alanında kendi ayakları üzerinde durabilme yeteneği

Stratejik otonomi, AB'nin güvenlik ve savunma politikalarının temel hedeflerinden biri olarak son yıllarda giderek daha fazla gündeme geldi.

Bu kavram, AB'nin dış tehditlere karşı kendi kararlarını alabilme ve bu kararları uygulayabilme kapasitesini ifade eder.

Ortak bir istihbarat ajansı oluşturulması fikri de bu hedefin önemli bir parçası olarak değerlendirilir.

AB, tarihsel olarak NATO ve ABD'nin sağladığı güvenlik şemsiyesi altında savunma politikalarını yürüttü.

Ancak küresel güç dengelerindeki değişim, ABD'nin Avrupa'dan güvenlik anlamında uzaklaşma eğilimi ve Brexit sonrası güvenlik açığının hissedilmesi, AB'yi kendi güvenlik stratejilerini geliştirmeye yöneltti.

Stratejik otonomi, bu bağlamda AB'nin bağımsız bir aktör olarak küresel sahnede daha güçlü bir pozisyon almasını hedefliyor.

Ortak bir istihbarat ajansı, stratejik otonominin inşasında merkezi bir rol oynayabilir.

Bu ajansın kurulması, AB'nin güvenlik tehditlerine bağımsız ve hızlı yanıt verebilmesi için gerekli altyapıyı sağlayabilir.

Ayrıca, bilgi paylaşımı ve istihbarat analizi süreçlerinin daha koordineli bir şekilde yürütülmesi, Avrupa ülkelerinin ulusal düzeydeki sınırlamalarını aşmalarına yardımcı olacaktır.

Siyasi engeller ve üye ülkelerin tutumları

Avrupa Birliği'nde ortak bir istihbarat ajansı kurulması fikri, teknik ve operasyonel zorlukların yanı sıra, önemli siyasi engellerle karşı karşıya.

Üye ülkelerin bu konudaki farklı tutumları, ajansın hayata geçirilmesindeki en büyük engellerden birini oluşturuyor.

Ulusal egemenlik kaygıları, tarihsel güvensizlikler ve farklı dış politika öncelikleri, ortak bir güvenlik ve istihbarat politikası oluşturmayı zorlaştırıyor.

Birçok AB ülkesi, ulusal egemenliklerini tehdit edebilecek herhangi bir girişime şüpheyle yaklaşıyor.

Ortak bir istihbarat ajansı kurulması, üye ülkelerin hassas istihbarat bilgilerini paylaşmalarını ve güvenlik politikalarını AB düzeyinde koordine etmelerini gerektiriyor.

Ancak bu durum, özellikle Çekya gibi ülkelerde, ulusal güvenliğin AB'nin merkezi bir otoritesine devredilmesi olarak algılanıyor.

AB üyesi ülkelerin coğrafi konumları ve tarihsel tecrübeleri, güvenlik tehditlerini algılayış biçimlerinde büyük farklılıklara yol açıyor.

Baltık ülkeleri ve Polonya, Rusya'dan gelen tehditlere odaklanırken, Akdeniz ülkeleri göç krizini ve Kuzey Afrika'dan gelen güvenlik risklerini önceliklendiriyor.

Bu farklılıklar, ortak bir güvenlik stratejisi oluşturulmasını güçleştiriyor.

Avrupa tarihindeki savaşlar ve çatışmalar, üye ülkeler arasında derin tarihsel güvensizlikler bıraktı.

Özellikle istihbarat ve güvenlik gibi hassas alanlarda, üye ülkeler arasında karşılıklı güvenin tesis edilmesi zor.

Bu durum, ulusal istihbarat servislerinin iş birliği yapma konusundaki isteksizliğini artırıyor.

AB'nin genel yapısı, siyasi kararların oy birliğiyle alınmasını gerektirdiği için, ortak bir istihbarat ajansı kurulması gibi hassas konularda ilerleme sağlamak son derece zor.

Üye ülkeler arasında fikir birliği olmadan, bu tür bir girişimin hayata geçirilmesi mümkün görünmüyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  6 Ocak 2025 - Kanada Başbakanı Justin Trudeau, partisinin yeni liderinin belirlenmesinin ardından Liberal Parti liderliği ve başbakanlık görevlerinden istifa edeceğini açıkladı. Trudeau, başkent Ottawa'da düzenlediği basın toplantısında, ülke içi siyasi "iç çekişmeler" nedeniyle gelecek seçimlerde "en iyi seçenek olamayacağının fakında olduğunu" söyledi. Nisan 2013'ten beri Liberal Parti liderliği ve Kasım 2015'ten bu yana Kanada başbakanlığı görevini yürüten Trudeau, son dönemde parti içi artan memnuniyetsizlik ve düşük kamuoyu desteğiyle karşı karşıya kalmıştı (Patrick Doyle/Reuters)

• 2/30

  5 Ocak 2025 - Britanyalı aktör Cosmo Jarvis ve Japon oyuncular Anna Sawai, Hiroyuki Sanada ve Tadanobu Asano, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde düzenlenen 82. Altın Küre Ödülleri töreninde. En İyi Drama ödülünü kazanan Shogun'daki üç oyuncu da bireysel ödüllere layık görüldü. Film kategorisinde Emilia Perez 4, The Brutalist ise 3 ödül kazandı (Robyn Beck/AFP)

• 3/30

  4 Ocak 2025 - Myanmar'ın Bağımsızlık Günü'nde Yangon'daki bir hapishane önünde, serbest bırakılan bir mahkumla yakınları kutlama yapıyor. Myanmar'ın cunta yönetimi, ülkenin bağımsızlığını kazanmasının 77. yıldönümünde, toplu afla 6 binden fazla mahkumu serbest bıraktı. Af kapsamında serbest kalan mahkumların 180'inin yabancı olduğu belirtildi. Myanmar'da bayram ve önemli günlerde toplu af uygulamaları sıkça görülüyor (AFP)

• 4/30

  3 Ocak 2025 - Suriye'de İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri sınırı yakınlarında terk edilmiş Esad rejimi mevzisinde hasar görmüş bir tank. Esad devrildikten sonra İsrail güçleri, Golan Tepeleri'ndeki askerden arındırılmış tampon bölgeyi ve Suriye topraklarında bir dizi diğer noktayı ele geçirmişti (Bakr Alkasem/AFP)

• 5/30

  2 Ocak 2025 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinliler yemek sırasında. Britanyalı sivil toplum kuruluşu Oxfam'ın Gazze yetkilisi, "Gazze'de bir yılı aşkın süredir açlık yaşanıyor. Kanıtlar tartışılmaz" dedi ve "Eğer bu açlık değilse, nedir bilmiyorum" diye ekledi. Öte yandan Gazze'deki basın ofisinin açıklamasına göre 7 Ekim 2023'ten beri İsrail saldırılarında öldürülen insani yardım çalışanı sayısı 736 oldu (Hatem Khaled/Reuters)

• 6/30

  1 Ocak 2025 - Polis, yeni yılın ilk saatlerinde ABD'nin New Orleans şehrinde kalabalığının arasına dalarak en az 10 kişi ölümüne ve 30 kişinin yaralanmasına yol açan aracın etrafında. FBI, olayın bir terör saldırısı olarak soruşturulduğunu ve saldırganın öldüğünü açıkladı. Aracın sürücüsü, kalabalığın arasına daldıktan sonra ateş açarak polisle çatışmaya girmişti (Matthew Hinton/AFP)

• 7/30

  1 Aralık 2024 - Havai fişekler Sidney Liman Köprüsü ve Opera Evi'nin üzerindeki gökyüzünü aydınlatıyor. Avustralya, Yeni Zelanda'yla birlikte 2025'e ilk giren ülkelerden biri. Yeni yıla ilk girense Pasifik Okyanusu'ndaki ada ülkesi Kiribati (David Gray/AFP)

• 8/30

  30 Aralık 2024 - Yer fıstığı çiftçisi olan eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın onuruna ABD'nin Georgia eyaletindeki Plains kentinde dikilen yer fıstığı heykeli. Kâr amacı gütmeyen vakfı yaptığı açıklamada, Georgia kırsalındaki mütevazı geçmişinden 1977'den 1981'e kadar ulusa liderlik eden 100 yaşındaki eski ABD başkanı ve Nobel barış ödüllü Jimmy Carter'ın öldüğünü duyurdu. Bir asrı geride bırakarak en uzun yaşayan ABD Başkanı olan Carter, bir yıldan fazla bir süredir kendi evinde bakım görüyordu. Koltuktaki son günlerini geçiren ABD Başkanı Joe Biden, Carter'ın karakteri, cesareti ve merhametiyle tanınan bir lider olduğunu savunarak "9 Ocak 2025’i ABD genelinde Ulusal Yas Günü ilan ediyorum" dedi (Alex Wroblewski/AFP)

• 9/30

  29 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de halk, Muan Havalimanı'nda meydana gelen uçak kazasının yayınını izliyor. Asya ülkesinin güneyindeki havalimanına iniş yapan Boeing 737-800 tipi Jeju Air uçağı bilinmeyen bir nedenle pistten çıkarak duvara çarptı. 175 yolcu ve 6 mürettebat olmak üzere 181 kişinin bulunduğu alev alan uçaktan sadece iki kişi sağ çıktı. Yaralanan iki uçuş görevlisi hastaneye kaldırıldı. Uçağın Tayland'dan kalktığı ve çoğunlukla Noel tatilinden dönenleri taşıdığı bildirildi. Kaza nedeniyle ülkede 7 gün ulusal yas ilan edildi (Jung Yeon-Je/AFP

• 10/30

  28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP)

• 11/30

  27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP)

• 12/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 13/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 14/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 15/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 16/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 17/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 18/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 19/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 20/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 21/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 22/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 23/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 24/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 25/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 26/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 27/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 28/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 29/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 30/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

AB istihbarat ajansı için modeller ve ilham kaynakları

AB'de ortak bir istihbarat ajansı kurulması fikri, var olan ulusal ve uluslararası istihbarat modellerinden öğrenilecek derslerle şekillendirilebilir.

Bu süreçte, hem AB içindeki mevcut istihbarat mekanizmaları hem de NATO, ABD gibi dış aktörlerin deneyimleri önemli ilham kaynaklarıdır.

Ayrıca, bu tür bir ajansın nasıl yapılandırılması gerektiği konusunda farklı modeller tartışılıyor.

AB, halihazırda istihbarat toplama ve analiz süreçlerini destekleyen birkaç kurumsal yapıya sahip.

Avrupa Birliği İstihbarat ve Durum Merkezi (EU INTCEN), AB düzeyinde stratejik istihbarat analizi sağlayan bir birim.

Ancak EU INTCEN, üye ülkelerden bağımsız olarak istihbarat toplama yetkisine sahip değildir ve daha çok koordinasyon ve analizle sınırlı bir rol üstlenir.

Benzer şekilde, Europol, suçla mücadelede bilgi paylaşımı konusunda önemli bir işlev üstlenirken, ulusal istihbarat servisleriyle tam anlamıyla bütünleşmiş bir yapıya sahip değil.

NATO, uluslararası düzeyde istihbarat paylaşımı ve güvenlik iş birliği için başarılı bir model olarak gösterilebilir.

NATO'nun istihbarat paylaşımı mekanizması, üye ülkeler arasında güven inşa eden ve tehditlere hızlı yanıt verilmesini sağlayan bir yapıya sahip.

Bu model, AB'nin kendi ajansı için güven artırıcı önlemler ve operasyonel koordinasyonun nasıl sağlanabileceği konusunda rehberlik edebilir.

ABD'deki Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) ve Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) gibi kurumlar, ulusal düzeyde geniş yetkilere ve güçlü operasyonel kapasitelere sahip.

Özellikle CIA, farklı istihbarat birimlerini tek bir çatı altında toplayarak stratejik ve operasyonel hedeflere ulaşmada önemli bir rol oynar.

AB için, benzer bir merkeziyetçi model, farklı üye ülkelerden gelen bilgilerin koordine edilmesi ve ortak tehditlere karşı hızlı yanıt verilmesi açısından ilham kaynağı olabilir.

AB'nin ortak bir istihbarat ajansı için başka bir ilham kaynağı, Almanya gibi federal ülkelerdeki istihbarat yapılarıdır.

Almanya'da farklı eyaletlerin istihbarat birimleri, federal düzeydeki bir yapı olan BND (Bundesnachrichtendienst) ile koordinasyon içinde çalışıyor.

Bu model, AB'nin çok uluslu yapısına uygun olarak hem ulusal egemenlik kaygılarını gidermek hem de etkin bir koordinasyon sağlamak açısından örnek alınabilir.

Ortak bir AB istihbarat ajansı için hibrit bir model, üye ülkelerin ulusal servislerini güçlendiren, ancak aynı zamanda merkezi bir otorite altında koordinasyonu sağlayan bir yapı sunabilir.

Bu model, ABD'nin merkeziyetçiliği ile NATO'nun gönüllülük esasına dayalı iş birliği mekanizmalarını birleştirebilir.

Böylece hem ulusal egemenlik kaygıları hafifletilebilir hem de istihbarat toplama ve analiz süreçleri daha etkili bir şekilde yürütülebilir.

Geleceğin istihbarat ajansları, siber güvenlik ve yapay zeka teknolojilerinden yoğun bir şekilde yararlanmayı gerektirecektir.

AB, bu alanda Avrupa Siber Güvenlik Ajansı (ENISA) gibi mevcut yapılarından öğrenerek, yeni ajansının teknolojik altyapısını bu ihtiyaçlara uygun şekilde tasarlayabilir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.