Türk ordusu, kimin ordusudur?.. "Mustafa Kemal’in askerleriyiz" tartışması üzerine…

Kara Harp Okulu mezunları diploma töreninin ardından, bir grup genç teğmenin "Atatürk'ün askerleriyiz…" şeklinde sloganlar atması, kamuoyunda ve sosyal medyada iki gündür süren hararetli tartışmalara konu olmuştur.

Teğmenlerin sergiledikleri tavır ve gerçekleştirdikleri eylem, attıkları slogandan bağımsız olarak, genelde yöntemi itibarıyla askerlik mesleğinin görev anlayışı ve disiplin ilkelerine uymayan, tören programının ve emir-komuta zincirinin dışında, başı bozuk bir tezahürat olarak değerlendirilmiştir.
 

Eyleme konu olan ve yine verdiği mesaj itibarıyla tartışılan slogan, Türkiye'nin düşünce ve siyaset ikliminin kapsamlı ve çok yönlü biçimde analiz edilmesini ve siyasal kültür profilini ortaya koyabilecek bir içeriğe sahiptir.

Sloganın içeriğini ve verdiği mesajı analiz edersek;

• Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'tür ve bu değişmez bir gerçektir.
• Almanya'nın Kurucusu Otto Von Bismarck, İtalya'nın kurucusu Garibaldi, Rusya'nın kurucusu Büyük Petro, ABD'nin kurucusu George Washington, Çin'in kurucusu Shi Huang'dır.
• Bu ülkelerin hiçbirinin ordusu, bayramlarda ve törenlerde kendisini ülkenin kurucusunun adıyla, onun ordusu veya askeri olarak ifade etmez

Dünyanın hiçbir demokratik ülkesinde, orduların varlık ve misyonları, kuruluşlarındaki baskın ideolojilerle ve kurucularına olan aidiyetleriyle temsil edilmez.

Demokratik ilkelere bağlılık, evrensel değerler, milli ruh ve devletlerinin bağımsızlığı ile ifade edilir.

Çağdaş ve demokratik bir ülkenin ordusu kendisini, kurucu kadrolarının ve devlet yöneticilerinin siyaset anlayışlarına sadakati ve ideolojilerine bağlılığı çerçevesinde değil; hukukun üstünlüğü, milli bağımsızlığın ve anayasal düzenin korunması, profesyonel askerlik etiğine ve ilkelerine olan bağlılığı çerçevesinde tanımlar.

Neden?

Çünkü kuruluş döneminde çağının dinamiklerine uygun yenilikçi ve atılımcı olan bir devlet ideolojisi, süreç içerisinde toplumsal ve siyasal anlayışlarda ve maddi yaşam biçimlerindeki değişim gereklerinin getirdiği zorunluluklar karşısında kaçınılmaz biçimde eskir, aşınır ve geçerliliğini kaybeder de onun için…

Bu nedenle, devletlerin ve siyasi rejimlerin misyonlarını, işlevlerini ve kurumsal yapılarını tanımlamada referans alınacak ölçüt, zamanla değişmesi kaçınılmaz olan katı kurucu ideolojiler, bunların liderliğini yapan siyasi figürler, kadrolar ve benimsedikleri doktrinler değil; tarihi gelişme süreci içinde değişimi karşılayabilecek esnek, çoğulcu ve kuşatıcı nitelikteki ilkeler ve bunları yansıtan evrensel ve demokratik değerlerdir.

Kurucuların adlarıyla anılan ve onlara değişmez bağlılık yeminleriyle kendilerini ifade eden ordular, dünyada sadece Kuzey Kore ve Ortadoğu diktatörlükleri gibi otoriter ve despotik rejimlerde kalmıştır.

Ülkenin kurucusuna mutlak ve tartışılmaz sadakat ifadeleri, koyduğu ve dünya durdukça değişmeyecek ilkelere bağlılık yeminleri, ebedi devrim ruhunu yaşatma iddiasını dile getiren söylem ve klişeler, geçtiğimiz yüzyılın katı, faşist ve otoriter siyasal rejimlerinin, donmuş devlet yapılarını sürdürme politikalarına hizmet eden despotik ve dayatmacı ideolojik endoktrinasyon araçlarıdır.

Bu tür söylem ve ideolojiler, temelde değişim olgusunu ve diyalektiğini ve ne kadar dahi ve ileri görüşlü olurlarsa olsunlar devlet kurucularının düşünce ve ideolojilerinin aşılabileceği gerçeğini reddederler.

Otoriter devletlerin bu kapsamda sistematik programlarla genç nesillerin zihinlerine empoze ettikleri yüksek dozlu ideolojik aktarımlar, genç nesillerin araştırma ve sorgulama becerilerini ve toplumların gelişme dinamiklerini körelten bir işlev görmüşlerdir.  

İnsanların kişiliklerine değer vermeyen ve düşünce özgürlüklerini tanımayan bu tür ideolojiler ve bunların tek tip vatandaş yetiştirme amaçlı siyasal zihin mühendisliği araçları ağırlıklı olarak 1950'lerin öncesinde kalmıştır.

Bu anlayışın son temsilcileri de yine 20'nci yüzyılın son çeyreğinde birer birer çökmüş veya bu iddialarından hızla vazgeçmişlerdir.

Dünya siyaset tarihindeki örneklere bakacak olursak, soğuk savaş ve çatışma döneminin ve iki kutuplu dünya düzeninin iki temel ideolojisinden birinin ve sosyalist devlet modelinin temsilcisi olan SSCB, değişime ayak uyduramayarak çökmüş, bu bağlamda toplumlarına adil bir çözüm ve refah getiremeyen Marksist ve Leninist ideolojinin figürleri ve sembolleri bir bir ortadan kaldırılmıştır.

Bize gelirsek;

Türkiye Cumhuriyeti, dünya siyasi dengeleri içinde sürdürülebilirlik potansiyelini kaybetmiş ve yıkılmakta olan Osmanlı imparatorluğunun siyasal model olarak bir antitezi niteliğinde, karşıt ve tepkisel bir siyasi kadro hareketi eliyle, laik ve pozitivist düşünce temelleri üzerinde kurulmuştur.

Atatürk, bu devletin kurucusudur. Devletin kuruluşunu dayandırdığı ilkeler ve kurallar, döneminin Avrupa'da yaygın ve popüler olan devlet ve yönetim modellerinden ilham ve esas alınarak tasarlanmış ve hayata geçirilmiştir.

Cumhuriyetin kuruluş döneminde yeni devlet sistemini inşa etmek üzere kısa sürede hayata geçirilen inkılap ve reformların, tasarlanma ve uygulanma biçimleri itibarıyla farklı düşünce ve siyasal bakış açıları çerçevesinde bir asırdır tartışma arenasından düşmemiş olması gündemimiz dışında olan bir konudur.

Devrimci liderler ve vizyoner devlet kurucuları siyasal değişim sürecinde görevlerini yerine getirirler, tarihi misyonlarını tamamlarlar ve ölürler.

Başarıları veya başarısızlıkları tarih önünde takdir edilir. Devletlerin kuruluş sürecinde oynadıkları roller ve sisteme olan katkıları siyaset tarihinde ve siyaset bilimi literatüründe kayda geçirilir.

Bu bağlamda, Atatürk'ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti devleti, tüm ilkeleri, kuralları ve kurumlarıyla Türkiye'nin siyasi tarihinde, siyasal değişim ve gelişme sürecinin bir evresi ve siyasi pratiğinin somut bir modeli olarak hayata geçirilmiş, kuruluşu tamamlanmıştır. 

Atatürk'ün bu süreçte stratejik düzeyde devlet kurucusu olarak oynadığı rol Türkiye'nin siyasi tarihine damgasını vurmuş ve diğer bir ifade ile tarihsel gerçekliğe dönüşmüştür.

Burada esas dikkate alınması ve kabul edilmesi gereken nokta, devrimci liderlerin, devlet kurucusu sıfatıyla yerine getirdikleri rollerin ne kadar radikal, etkili, dönüştürücü ve geleceğe hitap edici nitelikte olurlarsa olsunlar; gerçekte geleceği belirleme güçlerinin sınırlı olduğu, değişim dinamiklerinin getireceği yeni talepleri ve zamanın gereklerini karşılamada yetersiz kalacakları gerçeğidir.

Devletlerin gerek temel erklerinin ve işleyiş mekanizmalarının, gerek başlıca kurumlarının ve konumuz çerçevesinde ordularının varlığı ve sürekliliği; devleti kuran siyasi liderlerin adları ve bireysel kişilikleri üzerinden değil, devletin tüzel kişiliği ve manevi şahsiyeti üzerinden devam eder.

Bu bağlamda ordular, birliğini ve bağımsızlığını korumakla yükümlü oldukları milletlerinin ve devletlerin ordusudurlar ve bu tanımla anılırlar.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 2/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 3/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 4/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 5/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 6/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 7/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 8/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 9/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 10/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 11/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 12/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 13/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 14/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 15/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 16/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 17/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 18/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 19/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 20/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 21/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 22/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 23/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 24/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 25/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 26/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 27/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 28/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 29/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 30/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

Yazının başında sıraladığımız demokratik ülkelerin hiçbirinde, resmi bayram ve törenlerde ordu mensupları, geçmişteki devlet kurucularını referans alıp kendilerini onların askerleri olarak tanımlamazlar.

Varlık nedenlerini, güçlerini ve misyonlarını onlardan aldıklarını ifade etme gereği duymazlar.

Bu bağlamda, ABD silahlı kuvvetleri George Washington'un ordusu, İtalyan silahlı kuvvetleri, Garibaldi'nin ordusu, Rus silahlı kuvvetleri Deli Petro'nun ordusu olarak anılmaz. Mevcut devlet rejimlerinin kurumsal adlarıyla anılırlar.

Bırakalım cumhuriyet rejimlerini, halen monarşi olarak varlığını sürdüren siyasi rejimlerde bile, devletin temel organları ve orduları, geçmişte kurucu olarak rolünü tamamlamış ve tarih sahnesinden çekilmiş kurucularının adlarıyla anılmazlar.

Bu bağlamda İngiliz ordusundan, ülkenin ilk kralı olan Kral Fatih William'ın askerleri olarak söz edilmez.

Rejimin adını yansıtan "Kraliyet ordusu" olarak söz edilir. Çünkü krallar ölür, ama kraliyet kurumu yaşadığı sürece varlığını sürdürür.

Ülkelerin resmi bayram törenlerinde ve kurtuluş günlerinde, silahlı kuvvetlerin her fırsatta ilke ve devrimlere bağlılık üzerine and içmeleri, Kuzey Kore gibi ülkelerde en ileri biçimini gördüğümüz üzere, ilkel bir tutumdur ve açıkça azgelişmişlik örneğidir.

Özellikle, geçmişteki liderlere aidiyeti, onların ideolojilerine mutlak sadakati ve bağlılığı ifade eden, soğukkanlılıktan uzak, yüksek heyecan ve hamaset tonuyla dile getirilen söylemler, o rejimlerin;

• Kendilerini yenileyemediklerini, değişime ve çağın gereklerine ayak uyduramadıklarını,
• Siyasal reaksiyon ortamından kurtulamadıklarını, sürekli devrim-karşı devrim ve misilleme kaygısı içinde yaşadıklarını, 
• Rejimin varlığına, toplumsal barış ve bütünlüğe ilişkin ciddi sorunlarının bulunduğunu ifade eder.

Türkiye örneği üzerinden özetleyecek olursak, ordu mensuplarımızın, ikide bir devletin kurucusunun koyduğu ilkelere bağlılıklarını vurgulama gereğini hissetmeleri;

• Ülkemizde siyasi rejim tartışmalarının henüz bitmediğini,
• Hâlâ devrim-karşı devrim ilişkisi üzerinden siyasi görüş farklılıkları ve çatışma ikliminin sürdüğünü,
• Toplumun belli kesimlerinin farklı görüş sahiplerine karşı misilleme ve ve rövanşist eylem arayışlarının sona ermediğini,
• Siyasi görüş farklılıklarının hazmedilemeğini ve bu bağlamda toplumsal barış ve bütünlüğümüzün kurulamadığını,
• Ülkemizde sürekli bir gerilim, cepheleşme ve çatışma atmosferinin bulunduğunu, dolayısıyla siyasi olgunluğun, çoğulcu demokrasinin ve düşünce özgürlüğünün sağlanamadığını akla getirmektedir.

Oysa, ülkemizin hali hazırdaki temel sorunu, siyasi rejim sorunu değildir. Siyasi rejimimiz, çok partili siyasi hayata dayalı Cumhuriyet idaresi olarak kurulmuş ve herkesçe benimsenmiştir. Dolayısıyla bu çerçevedeki tartışmalar, uzun süre önce sona ermiştir.

Gerçekte temel sorunumuz, tutarlı ve istikrarlı bir devlet sisteminin hayata geçirilememesi; ülkenin adalet, açıklık ve hakkaniyet ilkeleri doğrultusunda hukuk kurallarına uygun olarak yönetilememesi, düşünce özgürlüğüne ve farklı düşüncelere saygı temelinde çoğulculuğun ve gerçek anlamda demokratikleşmenin sağlanamamasıdır.

Atatürk, bir "peygamber," kurduğu rejim de bir "din" değildir. Bu nedenle, kendisine ve getirdiği ilkelere, dünya durdukça değişmez bir inanç ve sadakatle bağlı kalınmasını gerektirecek bir kutsallık ve tartışılmazlık izafe edilemez.

Atatürk'ün bizzat kendisi, her fırsatta dogmalara, pozitif temeli olmayan düşüncelere ve değişmez inançlara karşı olduğunu ifade etmiştir.

Ordumuzun bağlı olduğu siyasi otoriteyi ve güç merkezini, milletin sivil iradesini temsil eden devletin manevi şahsiyetinin sürekliliği üzerinden tanımlamak yerine, geçmişten referans alarak ifade etmeye kalkarsak, kronoloji zinciri üzerinde bunun sonunu getiremeyiz. Ta Fatih'e, Murad Hüdavendigara, Alpaslana ve Mete hana kadar gitmek zorunda kalırız.

Özetle,

Eğer Atatürk, bu devleti kendi adıyla anılacak ve varlığını sürdürecek bir rejim olarak kursaydı, adına "Atatürk Cumhuriyeti" ülkeye de "Atatürk ülkesi" (Atatürkland) adını verirdi.

O takdirde, üzerinden 200 yıl geçmiş olsa da ordu mensuplarının törenlerde kendilerini devletin adıyla da uyumlu olarak "Mustafa Kemal'in askerleriyiz" şeklinde ifade etmesi tartışılmazdı.

Oysa bizim devletimiz "Türkiye Cumhuriyeti Devleti" ülkemizin adı "Türkiye" ve milletimiz "Türk milleti"dir.

Dolayısıyla ordumuz "Türkiye Cumhuriyeti ordusu" askerlerimiz de "Türk devletinin" ve "Türk milletinin" askerleridir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.