Türk ordusu, kimin ordusudur?.. "Mustafa Kemal’in askerleriyiz" tartışması üzerine…

Kara Harp Okulu mezunları diploma töreninin ardından, bir grup genç teğmenin "Atatürk'ün askerleriyiz…" şeklinde sloganlar atması, kamuoyunda ve sosyal medyada iki gündür süren hararetli tartışmalara konu olmuştur.

Teğmenlerin sergiledikleri tavır ve gerçekleştirdikleri eylem, attıkları slogandan bağımsız olarak, genelde yöntemi itibarıyla askerlik mesleğinin görev anlayışı ve disiplin ilkelerine uymayan, tören programının ve emir-komuta zincirinin dışında, başı bozuk bir tezahürat olarak değerlendirilmiştir.
 

Eyleme konu olan ve yine verdiği mesaj itibarıyla tartışılan slogan, Türkiye'nin düşünce ve siyaset ikliminin kapsamlı ve çok yönlü biçimde analiz edilmesini ve siyasal kültür profilini ortaya koyabilecek bir içeriğe sahiptir.

Sloganın içeriğini ve verdiği mesajı analiz edersek;

• Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'tür ve bu değişmez bir gerçektir.
• Almanya'nın Kurucusu Otto Von Bismarck, İtalya'nın kurucusu Garibaldi, Rusya'nın kurucusu Büyük Petro, ABD'nin kurucusu George Washington, Çin'in kurucusu Shi Huang'dır.
• Bu ülkelerin hiçbirinin ordusu, bayramlarda ve törenlerde kendisini ülkenin kurucusunun adıyla, onun ordusu veya askeri olarak ifade etmez

Dünyanın hiçbir demokratik ülkesinde, orduların varlık ve misyonları, kuruluşlarındaki baskın ideolojilerle ve kurucularına olan aidiyetleriyle temsil edilmez.

Demokratik ilkelere bağlılık, evrensel değerler, milli ruh ve devletlerinin bağımsızlığı ile ifade edilir.

Çağdaş ve demokratik bir ülkenin ordusu kendisini, kurucu kadrolarının ve devlet yöneticilerinin siyaset anlayışlarına sadakati ve ideolojilerine bağlılığı çerçevesinde değil; hukukun üstünlüğü, milli bağımsızlığın ve anayasal düzenin korunması, profesyonel askerlik etiğine ve ilkelerine olan bağlılığı çerçevesinde tanımlar.

Neden?

Çünkü kuruluş döneminde çağının dinamiklerine uygun yenilikçi ve atılımcı olan bir devlet ideolojisi, süreç içerisinde toplumsal ve siyasal anlayışlarda ve maddi yaşam biçimlerindeki değişim gereklerinin getirdiği zorunluluklar karşısında kaçınılmaz biçimde eskir, aşınır ve geçerliliğini kaybeder de onun için…

Bu nedenle, devletlerin ve siyasi rejimlerin misyonlarını, işlevlerini ve kurumsal yapılarını tanımlamada referans alınacak ölçüt, zamanla değişmesi kaçınılmaz olan katı kurucu ideolojiler, bunların liderliğini yapan siyasi figürler, kadrolar ve benimsedikleri doktrinler değil; tarihi gelişme süreci içinde değişimi karşılayabilecek esnek, çoğulcu ve kuşatıcı nitelikteki ilkeler ve bunları yansıtan evrensel ve demokratik değerlerdir.

Kurucuların adlarıyla anılan ve onlara değişmez bağlılık yeminleriyle kendilerini ifade eden ordular, dünyada sadece Kuzey Kore ve Ortadoğu diktatörlükleri gibi otoriter ve despotik rejimlerde kalmıştır.

Ülkenin kurucusuna mutlak ve tartışılmaz sadakat ifadeleri, koyduğu ve dünya durdukça değişmeyecek ilkelere bağlılık yeminleri, ebedi devrim ruhunu yaşatma iddiasını dile getiren söylem ve klişeler, geçtiğimiz yüzyılın katı, faşist ve otoriter siyasal rejimlerinin, donmuş devlet yapılarını sürdürme politikalarına hizmet eden despotik ve dayatmacı ideolojik endoktrinasyon araçlarıdır.

Bu tür söylem ve ideolojiler, temelde değişim olgusunu ve diyalektiğini ve ne kadar dahi ve ileri görüşlü olurlarsa olsunlar devlet kurucularının düşünce ve ideolojilerinin aşılabileceği gerçeğini reddederler.

Otoriter devletlerin bu kapsamda sistematik programlarla genç nesillerin zihinlerine empoze ettikleri yüksek dozlu ideolojik aktarımlar, genç nesillerin araştırma ve sorgulama becerilerini ve toplumların gelişme dinamiklerini körelten bir işlev görmüşlerdir.  

İnsanların kişiliklerine değer vermeyen ve düşünce özgürlüklerini tanımayan bu tür ideolojiler ve bunların tek tip vatandaş yetiştirme amaçlı siyasal zihin mühendisliği araçları ağırlıklı olarak 1950'lerin öncesinde kalmıştır.

Bu anlayışın son temsilcileri de yine 20'nci yüzyılın son çeyreğinde birer birer çökmüş veya bu iddialarından hızla vazgeçmişlerdir.

Dünya siyaset tarihindeki örneklere bakacak olursak, soğuk savaş ve çatışma döneminin ve iki kutuplu dünya düzeninin iki temel ideolojisinden birinin ve sosyalist devlet modelinin temsilcisi olan SSCB, değişime ayak uyduramayarak çökmüş, bu bağlamda toplumlarına adil bir çözüm ve refah getiremeyen Marksist ve Leninist ideolojinin figürleri ve sembolleri bir bir ortadan kaldırılmıştır.

Bize gelirsek;

Türkiye Cumhuriyeti, dünya siyasi dengeleri içinde sürdürülebilirlik potansiyelini kaybetmiş ve yıkılmakta olan Osmanlı imparatorluğunun siyasal model olarak bir antitezi niteliğinde, karşıt ve tepkisel bir siyasi kadro hareketi eliyle, laik ve pozitivist düşünce temelleri üzerinde kurulmuştur.

Atatürk, bu devletin kurucusudur. Devletin kuruluşunu dayandırdığı ilkeler ve kurallar, döneminin Avrupa'da yaygın ve popüler olan devlet ve yönetim modellerinden ilham ve esas alınarak tasarlanmış ve hayata geçirilmiştir.

Cumhuriyetin kuruluş döneminde yeni devlet sistemini inşa etmek üzere kısa sürede hayata geçirilen inkılap ve reformların, tasarlanma ve uygulanma biçimleri itibarıyla farklı düşünce ve siyasal bakış açıları çerçevesinde bir asırdır tartışma arenasından düşmemiş olması gündemimiz dışında olan bir konudur.

Devrimci liderler ve vizyoner devlet kurucuları siyasal değişim sürecinde görevlerini yerine getirirler, tarihi misyonlarını tamamlarlar ve ölürler.

Başarıları veya başarısızlıkları tarih önünde takdir edilir. Devletlerin kuruluş sürecinde oynadıkları roller ve sisteme olan katkıları siyaset tarihinde ve siyaset bilimi literatüründe kayda geçirilir.

Bu bağlamda, Atatürk'ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti devleti, tüm ilkeleri, kuralları ve kurumlarıyla Türkiye'nin siyasi tarihinde, siyasal değişim ve gelişme sürecinin bir evresi ve siyasi pratiğinin somut bir modeli olarak hayata geçirilmiş, kuruluşu tamamlanmıştır. 

Atatürk'ün bu süreçte stratejik düzeyde devlet kurucusu olarak oynadığı rol Türkiye'nin siyasi tarihine damgasını vurmuş ve diğer bir ifade ile tarihsel gerçekliğe dönüşmüştür.

Burada esas dikkate alınması ve kabul edilmesi gereken nokta, devrimci liderlerin, devlet kurucusu sıfatıyla yerine getirdikleri rollerin ne kadar radikal, etkili, dönüştürücü ve geleceğe hitap edici nitelikte olurlarsa olsunlar; gerçekte geleceği belirleme güçlerinin sınırlı olduğu, değişim dinamiklerinin getireceği yeni talepleri ve zamanın gereklerini karşılamada yetersiz kalacakları gerçeğidir.

Devletlerin gerek temel erklerinin ve işleyiş mekanizmalarının, gerek başlıca kurumlarının ve konumuz çerçevesinde ordularının varlığı ve sürekliliği; devleti kuran siyasi liderlerin adları ve bireysel kişilikleri üzerinden değil, devletin tüzel kişiliği ve manevi şahsiyeti üzerinden devam eder.

Bu bağlamda ordular, birliğini ve bağımsızlığını korumakla yükümlü oldukları milletlerinin ve devletlerin ordusudurlar ve bu tanımla anılırlar.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 2/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 3/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 4/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 5/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 6/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 7/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 8/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 9/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 10/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 11/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 12/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 13/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 14/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 15/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 16/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 17/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 18/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 19/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

• 20/30

  13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP)

• 21/30

  12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters)

• 22/30

  11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP)

• 23/30

  10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP)

• 24/30

  9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP)

• 25/30

  8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)

• 26/30

  7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)

• 27/30

  6 Ekim 2024 - İspanya'nın Katalonya bölgesinin Tarragona kentinde düzenlenen 26. İnsan Kulesi Yarışması'nda Colla Vella dels Xiquets de Valls ekibi insan kulesi oluşturuyor. Katalonya'daki festivallerde düzenlenen geleneksel insan kulesi yarışmalarında takımlar kule oluşturup bozarak mücadele ediyor. İlki 1932'de yapılan etkinlik o zamandan beri iki yılda bir gerçekleştiriliyor (Lluis Gene/AFP)

• 28/30

  5 Ekim 2024 - Binlerce Oromo, Irreecha festivali için Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bir araya geldi. Irreecha kutlamalarında geleneksel kostümler giyerek suya çiçekler daldırıyor ve kendi üzerlerine su serpiyorlar. Etiyopya'nın en kalabalık etnik grubu olan Oromoların yağmur mevsiminin bitişini kutladığı festival, zaman zaman siyasi protestolara da sahne oluyor. 2016'da polisin hükümet karşıtı protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanması ve havaya ateş açmasıyla festivalde 50'den fazla kişi hayatını kaybetmişti (Tiksa Negeri/Reuters)

• 29/30

  4 Ekim 2024 - Bir kedi Beyrut'un güneyindeki bir mahallede, İsrail'in hava saldırıları sonucunda hasar gören sokakta dolaşıyor. İsrail, üç gün önce kara harekatı başlattığı Lübnan’a saldırmayı sürdürüyor. Hizbullah'a yakın bir kaynak, AFP'ye İsrail'in Beyrut'un Dahiye bölgesini üst üste 11 kere vurduğunu aktardı. Lübnanlı yetkililer, çatışmalar nedeniyle 1,2 milyon kişinin yerinden edildiğini bildirdi (AFP)

• 30/30

  3 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Carolina eyaletinin Swannanoa kentinin sakinleri, Helene Kasırgası'nın arkasında bıraktığı yıkımın ortasında. Geçen hafta ülkenin güneydoğusunu vuran kasırganın yol açtığı can kayıplarının sayısı 189'a yükseldi. Toplam 6 eyalette kayıp onlarca kişiyi arama çalışmaları sürerken, 1 milyondan fazla ev ve iş yerinde elektrik hâlâ yok (Eduardo Munoz/Reuters)

Yazının başında sıraladığımız demokratik ülkelerin hiçbirinde, resmi bayram ve törenlerde ordu mensupları, geçmişteki devlet kurucularını referans alıp kendilerini onların askerleri olarak tanımlamazlar.

Varlık nedenlerini, güçlerini ve misyonlarını onlardan aldıklarını ifade etme gereği duymazlar.

Bu bağlamda, ABD silahlı kuvvetleri George Washington'un ordusu, İtalyan silahlı kuvvetleri, Garibaldi'nin ordusu, Rus silahlı kuvvetleri Deli Petro'nun ordusu olarak anılmaz. Mevcut devlet rejimlerinin kurumsal adlarıyla anılırlar.

Bırakalım cumhuriyet rejimlerini, halen monarşi olarak varlığını sürdüren siyasi rejimlerde bile, devletin temel organları ve orduları, geçmişte kurucu olarak rolünü tamamlamış ve tarih sahnesinden çekilmiş kurucularının adlarıyla anılmazlar.

Bu bağlamda İngiliz ordusundan, ülkenin ilk kralı olan Kral Fatih William'ın askerleri olarak söz edilmez.

Rejimin adını yansıtan "Kraliyet ordusu" olarak söz edilir. Çünkü krallar ölür, ama kraliyet kurumu yaşadığı sürece varlığını sürdürür.

Ülkelerin resmi bayram törenlerinde ve kurtuluş günlerinde, silahlı kuvvetlerin her fırsatta ilke ve devrimlere bağlılık üzerine and içmeleri, Kuzey Kore gibi ülkelerde en ileri biçimini gördüğümüz üzere, ilkel bir tutumdur ve açıkça azgelişmişlik örneğidir.

Özellikle, geçmişteki liderlere aidiyeti, onların ideolojilerine mutlak sadakati ve bağlılığı ifade eden, soğukkanlılıktan uzak, yüksek heyecan ve hamaset tonuyla dile getirilen söylemler, o rejimlerin;

• Kendilerini yenileyemediklerini, değişime ve çağın gereklerine ayak uyduramadıklarını,
• Siyasal reaksiyon ortamından kurtulamadıklarını, sürekli devrim-karşı devrim ve misilleme kaygısı içinde yaşadıklarını, 
• Rejimin varlığına, toplumsal barış ve bütünlüğe ilişkin ciddi sorunlarının bulunduğunu ifade eder.

Türkiye örneği üzerinden özetleyecek olursak, ordu mensuplarımızın, ikide bir devletin kurucusunun koyduğu ilkelere bağlılıklarını vurgulama gereğini hissetmeleri;

• Ülkemizde siyasi rejim tartışmalarının henüz bitmediğini,
• Hâlâ devrim-karşı devrim ilişkisi üzerinden siyasi görüş farklılıkları ve çatışma ikliminin sürdüğünü,
• Toplumun belli kesimlerinin farklı görüş sahiplerine karşı misilleme ve ve rövanşist eylem arayışlarının sona ermediğini,
• Siyasi görüş farklılıklarının hazmedilemeğini ve bu bağlamda toplumsal barış ve bütünlüğümüzün kurulamadığını,
• Ülkemizde sürekli bir gerilim, cepheleşme ve çatışma atmosferinin bulunduğunu, dolayısıyla siyasi olgunluğun, çoğulcu demokrasinin ve düşünce özgürlüğünün sağlanamadığını akla getirmektedir.

Oysa, ülkemizin hali hazırdaki temel sorunu, siyasi rejim sorunu değildir. Siyasi rejimimiz, çok partili siyasi hayata dayalı Cumhuriyet idaresi olarak kurulmuş ve herkesçe benimsenmiştir. Dolayısıyla bu çerçevedeki tartışmalar, uzun süre önce sona ermiştir.

Gerçekte temel sorunumuz, tutarlı ve istikrarlı bir devlet sisteminin hayata geçirilememesi; ülkenin adalet, açıklık ve hakkaniyet ilkeleri doğrultusunda hukuk kurallarına uygun olarak yönetilememesi, düşünce özgürlüğüne ve farklı düşüncelere saygı temelinde çoğulculuğun ve gerçek anlamda demokratikleşmenin sağlanamamasıdır.

Atatürk, bir "peygamber," kurduğu rejim de bir "din" değildir. Bu nedenle, kendisine ve getirdiği ilkelere, dünya durdukça değişmez bir inanç ve sadakatle bağlı kalınmasını gerektirecek bir kutsallık ve tartışılmazlık izafe edilemez.

Atatürk'ün bizzat kendisi, her fırsatta dogmalara, pozitif temeli olmayan düşüncelere ve değişmez inançlara karşı olduğunu ifade etmiştir.

Ordumuzun bağlı olduğu siyasi otoriteyi ve güç merkezini, milletin sivil iradesini temsil eden devletin manevi şahsiyetinin sürekliliği üzerinden tanımlamak yerine, geçmişten referans alarak ifade etmeye kalkarsak, kronoloji zinciri üzerinde bunun sonunu getiremeyiz. Ta Fatih'e, Murad Hüdavendigara, Alpaslana ve Mete hana kadar gitmek zorunda kalırız.

Özetle,

Eğer Atatürk, bu devleti kendi adıyla anılacak ve varlığını sürdürecek bir rejim olarak kursaydı, adına "Atatürk Cumhuriyeti" ülkeye de "Atatürk ülkesi" (Atatürkland) adını verirdi.

O takdirde, üzerinden 200 yıl geçmiş olsa da ordu mensuplarının törenlerde kendilerini devletin adıyla da uyumlu olarak "Mustafa Kemal'in askerleriyiz" şeklinde ifade etmesi tartışılmazdı.

Oysa bizim devletimiz "Türkiye Cumhuriyeti Devleti" ülkemizin adı "Türkiye" ve milletimiz "Türk milleti"dir.

Dolayısıyla ordumuz "Türkiye Cumhuriyeti ordusu" askerlerimiz de "Türk devletinin" ve "Türk milletinin" askerleridir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.