Sam Bankman-Fried bir zamanlar kripto sektörünün harika çocuğu olarak övülüyordu: Başkanlar ve pop yıldızlarıyla takılan, Washington DC'de her iki partiden de temsilcilerin gözdesi, sıfırdan gelmiş "iyiliksever" bir milyarder.
Kripto para imparatorluğu FTX'in çöküşünden yaklaşık bir yıl sonra, 31 yaşındaki Bankman-Fried, New York'ta görülen davanın ardından ABD tarihinin en büyük kurumsal dolandırıcılıklarından birini yapmaktan suçlu bulundu.
Savcılar, Bankman-Fried'in Bahamalar'da lüks bir yaşam sürerken, zor durumdaki koruma fonu Alameda Research'ü desteklemek için FTX müşterilerinden milyarlarca dolar hortumladığını iddia etti.
Jüriye, kripto sektöründe yalnızca küçük düzenlemelere gidilmesini sağlamak için 2020 başkanlık seçiminden önce 100 milyon dolarlık siyasi bağış yaparak nasıl siyasi etki kazanmaya çalıştığını özetlediler.
Aralıkta Bankman-Fried, Nassau'daki 40 milyon dolarlık apartman dairesinde gözaltına ve kendisine dolandırıcılık, kara para aklama ve kampanya finansmanı suçları isnat edildi. ABD'ye iade edildi ve 250 milyon dolar kefaletle ailesinin Palo Alto'daki evinde ev hapsine alındı.
Ağustosta bir yargıç, duruşması sırasında aleyhinde ifade veren eski kız arkadaşı ve FTX yöneticisi Caroline Ellison'ı taciz ettiğine karar verince kefaleti geri alındı.
Bankman-Fried yargılanmayı beklerken Brooklyn'deki Metropolitan Gözaltı Merkezi'nde tutuluyordu.
Sam Bankman-Fried kimdir?
Bankman-Fried, anne ve babasının Stanford Hukuk Fakültesi'nde hukuk profesörü olduğu Kaliforniya'daki Körfez Bölgesi'nde doğup büyüdü.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nün fizik bölümünden mezun olduktan sonra Jane Street Capital'de işe alındı ve "etkili iyilikseverlik" ilkesine bağlı kalarak gelirinin yarısını hayır kurumlarına bağışlamaya başladı.
İlk olarak 2017'de 25 yaşındayken kripto para ticareti şirketi Alameda Research'ü kurduktan sonra öne çıktı.
Sürekli şort ve spor ayakkabı giyen, dağınık bukleleri ve tuhaf tavırlarıyla Bankman-Fried, başbakanlar, devlet başkanları ve pop yıldızlarıyla arkadaş oldu. New York Times'ın hazırladığı portreye göre Bankman-Fried, nisanda Bahamalar Kripto Para Konferansı'na ev sahipliği yaptı ve burada Bill Clinton ve Tony Blair'ın da yer aldığı bir paneli yönetti.
Net serveti 21,2 milyar dolar olmasına rağmen, nispeten tutumlu bir yaşam tarzı sürdürmeye devam etti, hayırseverlik çabalarına büyük bağışlar yaptı ve tüm servetini hayır kurumlarına bağışlama sözü verdi.
Bankman-Fried, Washington DC'deki en bilinen kripto destekçilerinden biri haline geldi ve imajını, kripto ticaretiyle ilgili kuralları gevşetmek adına Kongre'de lobi yapmak için kullandı.
FTX'in yükselişi ve çöküşü
Adının baş harflerinden ötürü kendisinden SBF diye bahsedilen Bankman-Fried, Bitcoin'in Asya'da ABD'dekinden biraz daha ucuza işlem görmesini sağlayan kripto değerlerindeki bir tuhaflıktan nasıl yararlanılacağını bulduktan sonra 2017'de Alameda Research'ü kurdu.
2019'da yatırımcılara güvenilir, basit bir borsa olarak tanıtılan FTX ticaret platformunu piyasaya sürdü. Platform, işlemlerden komisyon alarak para kazandı.
Bitcoin'in değeri 2021'de hızla yükseldiğinde FTX, tahmini 32 milyar dolar değeriyle dünyanın en büyük kripto borsalarından biri haline geldi.
Sözümona "iyiliksever" inançları ve sade yaşam tarzıyla medyada alkışlanırken yaklaşık 16 milyar dolarlık net servet biriktirmesiyle Bankman-Fried'in imajı hızla daha iyi hale geldi.
FTX, aralarında Gisele Bundchen ve Tom Brady'nin de bulunduğu bir grup ünlü destekçiyi bünyesine kattı, pahalı bir Super Bowl reklamında Larry David'i oynattı ve Miami Heat'in basketbol sahasının isim haklarını satın aldı.
Savcılar mahkeme dosyalarında, Bankman-Fried'in kripto para düzenleme reformunu etkilemeye çalışırken her iki partiye de yaklaşık 100 milyon dolarlık siyasi bağış yaptığını belirtti.
Kripto fiyatları 2022'de çöktüğünde SBF'nin imparatorluğunda çatlaklar oluşmaya başladı.
Kasımda kripto ticareti yayını Coindesk, Alameda ve FTX'in "alışılmadık derecede yakın" olduğunu ve Alameda'nın değerinin "büyük ölçüde bir kardeş şirketin icat ettiği (dijital) bir madeni parandan oluşan bir temel" üzerine kurulduğunu gösteren sızdırılmış bir bilanço yayımladı.
Haber kripto dünyasında şok etkisi yarattı ve alelacele fonlarını çeken FTX müşterileri borsanın hesaplarında 8 milyar dolarlık bir açığı ortaya çıkardı.
Bankman-Fried'in kişisel serveti 8 Kasım'da tek bir günde tahmini 16 milyar dolar azaldı. FTX birkaç gün sonra iflas başvurusunda bulundu ve Bankman-Fried, CEO'luk görevinden istifa etti.
Bankman-Fried, 12 Aralık'ta Bahamalar'da gözaltına alındı.
Batış, kripto sektörünün geri kalanına sıçrayıp birkaç borsanın çökmesine ve fiyatların düşmesine yol açtı.
SBF aleyhindeki iddialar nelerdi?
Duruşma sırasında savcılar Bankman-Fried'in, FTX yatırımcılarını ve Alameda Research koruma fonu borsasını dolandırmak için geniş çaplı bir komplo düzenlediğini söyledi.
FTX'in kurucusu ve CEO'su, milyarlarca dolarlık müşteri fonunu kişisel kullanımı için ve federal siyasi adaylara ve komitelere milyonlarca dolarlık siyasi bağış yapmak adına kullandı.
Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) Başkanı Gary Gensler aralıkta yaptığı açıklamada Bankman-Fried'in "yatırımcılara kriptodaki en güvenli binalardan biri olduğunu söylerken kandırma üzerine kurulu iskambil kulesi inşa ettiğini" anlattı.
Gensler, Bankman-Fried'in Alameda'yla FTX arasındaki yakın bağları yatırımcılardan gizlediğini ve müşterilerin fonlarını "açıklanmayan girişim yatırımları, savurgan gayrimenkul satın alımları ve büyük siyasi bağışlar yapmak" için sınırsız bir kredi kaynağını bilfiil kullandığını belirtti.
SEC, yaklaşık 90 ABD merkezli yatırımcının toplamda 1,1 milyar dolar kaybettiğini açıkladı.
Bankman-Fried'e bazıları en fazla 20 yıl hapis cezası gerektiren 7 dolandırıcılık ve kara para aklama suçundan New York Güney Bölgesi'nde dava açıldı.
Haziranda savcılar, Bahamalar'dan iadesinin ardından getirilen 5 suçlamayı mevcut davadan ayırdı. Ağustostaysa savcılar Bankman-Fried hakkındaki birkaç kampanya finansmanı ihlali suçlamasını düşürdü.
SBF'nin savunması neydi?
Bankman-Fried jüri üyelerini FTX müşterilerini soymak gibi bir niyeti olmadığına ikna etmeye çalıştı. Savunma avukatlarıysa daha ziyade onun boyundan büyük işlere kalkıştığını savundu.
Jüri üyeleri, Bankman-Fried'in üst düzey isimlerle bağları ve başarıları göz önüne alındığında, avukatlarının iddia ettiği gibi bir ahmak olduğuna inanmakta zorlandı.
Onun hüküm giymesinden önce, 4 eski FTX yöneticisi şirketin çöküşüyle ilgili cezai suçlamaları kabul etmiş ve savcılarla işbirliği yapmayı kabul edip mahkemeye çıkmıştı.
Yönetimin kilit önemdeki tanıkları arasında Bankman-Fried'in eski kız arkadaşı ve Alameda'nın eski başkanı Caroline Ellison ve Bankman-Fried'in matematik kampından çocukluk arkadaşı olan FTX'in kurucu ortağı Gary Wang vardı.
Sonuç
2 Kasım Perşembe günü federal bir jüri, Bankman-Fried'in kripto para borsasındaki müşterileri milyarlarca dolar dolandırmaktan suçlu olduğu sonucuna vardı.
Sadece 4 saat süren müzakerelerin ardından 12 üyeli Manhattan heyeti, Bankman-Fried'i iki dolandırıcılık ve 5 komplo suçundan mahkum etti. Bankman-Fried, potansiyel olarak bir asırdan fazla hapis cezasıyla karşı karşıya.
Yargıç Lewis A. Kaplan, Bankman-Fried'in cezasını 28 Mart 2024'te kesinleştirecek.
Bankman-Fried'in karar okunurken ayakta durduğu ve jüriye baktığı bildirildi. Duruşmadaki muhabirlere göre, jüri üyeleri kararlarını birer birer açıklarken şoke olmuş görünüyordu.
Daha sonra kucağındaki ellerine bakarak hareketsizce oturdu.
Kararın ardından avukatı Mark Cohen şu açıklamayı yaptı:
Jürinin kararına saygı duyuyoruz. Ancak sonuç bizi büyük hayal kırıklığına uğrattı. Bankman-Fried masumiyetini korumaktadır ve kendisine yöneltilen suçlamalarla güçlü bir şekilde mücadele etmeyi sürdürecektir.
ABD'li avukat Damian Williams mahkemenin civarında gazetecilere şöyle konuştu:
Sam Bankman-Fried, Amerikan tarihindeki en büyük finansal dolandırıcılıklardan birini gerçekleştirmiştir.
Kripto para sektörü yeni olabilir. Sam Bankman-Fried gibi oyuncular da yeni olabilir. Ancak bu tür bir yolsuzluk çok uzun zamandır var.
https://www.independent.co.uk/news
Independent Türkçe için çeviren: Çağatay Koparal
© The Independent