Avrupa modernleşmesi hep majör aktörler üzerinden, özellikle Hegel'in efendisi, Marx'ın proletaryası ya da burjuvazi üzerinden okundu.

Köylüler, kadınlar, azınlıklar, ezilmişler, bir insan yerine konulmayan sınıf-altı kesimler gibi minör aktörler bu büyük anlatılara pek de dahil edilmedi.

Çok sonraları, ancak post-kolonyal süreçte ve İkinci Dünya Savaşının yıkıntıları arasında bu silik kesimler giderek fark edilmeye başlandı.

Köleler, sömürgeler, anarşistler, feministler, göçmenlerden… o büyük yıkımın bir özrü gibi bahsedilmeye başlandı.

Minör edebiyatın (Franz Kafka, Walter Benjamin…) yanı sıra bir minör felsefeyle, Simone Weil, Gilles Deleuze, Felix Guattari, Luce Irigaray, Louis Althusser ve hatta Michel Foucault gibi düşünürlerle, bakışlar bu görünmeyen aktörlere, alttakilere de yöneltilerek modernleşmenin ötekilerine dikkat çekildi.  

Gilles Deleuze'ün göçebe oluş üzerinden sürdürdüğü felsefesinde, tarih ve toplum yerli-yurtlu mütehakkimler üzerinden değil de yersiz-yurtsuz göçebeler üzerinden okunur.

Ancak bu göçebeler gerçekte yurtları olan coğrafi göçerler değil, mütehakkim güçlerin sürekli yersiz-yurtsuzlaştırdığı kavramsal göçebelerdir.

Bunlar ise tabir caizse mekânda değil de zamanda hareket eder, toplumsal altüst oluşlara yön verirler.  

Yani mütehakkim ve yerli-yurtlu iktidarlar karşısında sabitkadem kal(a)mayıp, belli bir sosyolojide ya da kavramda yurtlanmak yerine sürekli farklı stratejileri deneyen, kendilerine yeni yurtlanma alanları ve kavramları arayan toplumsal kesimlerdir. 

İktidarla sürdürülen çatışmalar içerisindeyse egemen sınıflar kadar madun sınıfların bileşenleri de sürekli değişerek farklılaşır, yeni tanımlar yapılır ve yeni öyküler yazılır.

Proletaryayı giderek burjuvaziye doğru iten sınıf-altı katmanların, kent yoksulları ve hatta göçmenlerin, mülksüzler ve işsizlerle de birleşen daha farklı maduniyet alanlarının (Deleuze'ün göçebelerinin, Asef Bayat'ın gayri hareketlerinin) yeni dinamikler olarak ortaya çıkışı gibi.

Dahası ise küreselleşmenin yarattığı basıncın ürettiği mülteci akınlarıyla içselleştirilen ve bir türlü yatıştırılamayan, sonunda Batı ile öteki dünya arasında kurulan akışı tersine çeviren bir karşı küreselliğin basıncı, ters bir akışa ve hatta bir tür istilaya yol açar. 

O halde bütün süreç ve onu çevreleyen tartışmalar Gramsci'nin 'madunluk' teriminin ilk önce mahut Madun Okulu'ndan Hintli tarihçilerin çalışmalarında, daha sonra da çeşitli çekirdek dışı alanlarda (özellikle Latin Amerika'da) teorik gelişimiyle dünya çapında özetlenmiştir. Kaldı ki konu, aslında bu coğrafyalarda sömürgecilik sonrası nüfusların 'tanınma' tarzı olarak 'üçüncü dünya' türü terimlerin yerindeliğine dair önceki argümanlarla yakından ilişkilidir. ¹

 
Deleuze'ün göçebeleri farklıdır gerçi; onlar, maruz kaldıkları baskılar karşısında sürüklenmek yerine, toplumsal konumlarında direterek aynı yerde kalmayı sürdürür, kendilerine yüklenmeye çalışılan kodlardan kurtulmak içinse göçebeleşirler.

Yerleştikleri toplumsal çeperlerde konumlarını terk etmemekte ısrar ettikleri için toplumbilim tarafından yeniden kodlanma çabasının da dışında kalırlar.

Göçebe düşünce'yle birlikte rastlantının ve değişimin de felsefeye dahil edilmesiyle, sürekli strateji değiştirerek, hiçbir mekân ya da düşünceye bağlanmamakla kalmaz; bulundukları yer ya da düşüncede direnmekte ısrar ederler.²  

Bu bir tür bir-arada-oluş, tıpkı yaban arısıyla orkidenin bir-arada-oluşu gibi ortak bir sosyolojik mekâna bağlılık ve hatta ortak bir makine oluştur.

Göçebe mekânın, Deleuzecü felsefenin temel ilkelerine de uygun olarak, iktidarın mekânıyla bir-arada-var-olmasının zorunluluğudur.

Çünkü göçebelerin ve göçebe düşüncesinin kendisine ait farklı bir sosyolojik mekân yaratmasına yol açan ısrar öncelikle dışlandığı devlet tarafından zorlanmasına bağlıdır.

Bir başka deyişle devlet, göçebeleri kodlanarak içeri girmeye ya da çekip gitmeye zorlarken, surların dışında kalan bozkır, ancak göçebeler gitmemekte ısrar ettiklerinde ayrı bir mekâna dönüşür. Devletin zorlaması olmadan göçebelik, göçebelerin ısrarı olmadan göçebe mekân düşünülemez.

Birbirini dışlayan bu mekânlar paradoksal bir biçimde iç içedir ve yurtlanma biçimleri aynı zamanda ötekini yurtsuzlaştırma çabalarıyla mümkündür.

Bu denklemin bir tarafını oluşturan göçebelik adeta devlet karşıtı ve ona rağmen bir savaş makinesi oluşturur.

Bu anlamda göçebeler, "aynı yerde kaldıkları halde kodlarından kurtulmak için göçebeleşerek ve yerlerini terk etmemekte ısrar ederek, toplumbilimsel kodlanma hareketinin dışında kalırlar." ³

Göçebeler sadece devletsiz ya da devlet-karşıtı değildirler, devletin dışında kalan bir mekâna sahiptirler.

Bu anlamıyla göçebelik, yerleşiklik karşıtı bir yaşam biçiminden çok, farklı, devlet dışı bir yerleşme biçimini ifade eder.

Zira özgür kalabilmenin koşulları bu devlet-dışı tutumdadır. Aynı şekilde, düşüncenin özgür olabilmesi de yalnızca yasadışı olmasına değil kendi ilkelerini yaratmasına bağlıdır.

Diğer yandan göçebe yasanın ve mekânın varoluşu göçebelerin zorlayıcı devlet karşısındaki ısrarına dayandığı ölçüde göçebe savaş makinesi ve devlet aygıtı, pratikte birbirinden ayrılamaz, bir-arada-var-olurlar. ⁴

Göçebe savaş makinesi ise doğrudan askeri bir güç değil, koşullara karşı direnen mücadele biçimleri ve kendiliğinden örgütlenmelerdir.

Günümüz sosyolojisinin bu göçebeleri, "şekilsiz ve verimsiz bir ortamı terk eden" göçmenlerden kalmakta ısrar ettikleri için, seyyahlardan ise zorunlu olarak hareket ettikleri için ayrılırlar. ⁵

Bu haliyle göçebelik gerçekte politikanın "oluşum koşullarını" ifade eder. Strateji, zorunlu olarak oluşan bu sıra dışı durumun korunmasıdır. ⁶ 

Bu sıra dışı insanlar politikaya göçebe olarak gelir; yaratılan değil de yaratıcı aktörler olarak.

Devletin göçebeleri her mağlup edişinde onun başkalaştırma gücüne maruz kalırlar ama bu süreçte devlet de ister istemez değişime uğrar.

Böylece görülür ki politikada söz konusu olan, alanı açarak yayılmaya çalışanların mekânıyla kapalı bir alanın düzenlemeleri arasındaki çarpışmalardır.

Örtük ya da açık savaşımlar dolayımıyla iki farklı mekân arasında ancak tersine çevrilme, anlam değiştirme, başkalaşma sonucu mümkün olan bir geçiş imkânı yakalanır. ⁷

Savaş makinesi (mücadele aygıtı) hem sürekli kodlanamayacak bir şey yaratır hem de istemeden de olsa durmadan kodlanıp, ele geçirilip kendisini ele geçiren şeyi de dönüştürür…

Deleuze, politik olarak göçebe mekânla devlet mekânı arasında, rastlantıyla düzen arasında bir seçim yapmaz.

Seçim; somut hak taleplerini de içeren devlet mekânını, bu mekânın altında durmadan akan akışlara, kenarlarında yaşayan göçebelere, azınlıklara göre değerlendirmekle, gücü kendinden menkul bir egemenlik ilkesi olarak baştan verili kabul etmek arasında yapılır…  

Böylece göçebe düşüncenin bir ifadesi olarak "kendini kodlamaya bırakmayan ve bırakmayacak bir şeyi aktarma''nın politik bir anlamı varsa bu aslında ne saf akışların (göçebe tutum) ne de düzenlemelerin (iktidar tutumu) alanına aittir; politika yalnızca bu ikisi arasında gerçekleşebilir. ⁸

Hakların kazanılması ya da kaybedilmesi söz konusu olduğundaysa belirleyici olan, sadece devlete değil başka hak taleplerine karşı da yürütülen karşı-mücadelelerdir.

Örneğin anadilde eğitim için yalnızca bu hakkı yok sayan baskıcı bir devlete karşı değil, anadilde eğitimi bölücülük olarak görüp bu konuda hak talebinde bulunanları terörle suçlayan ve tek dilli bir eğitimi savunanlara karşı da mücadele etmek gerekecektir.

Göçebelik, mekânsal bir alandan ziyade felsefi ve zamansal bir yolculuktur. Bir yayılmadan çok derinleşmeyi veya yükselmeyi çağrıştırır.

Kimileyin mekânını değiştirse de aslında hep bir yere, yani göçebe duruma aittir. Yerleşik olduğu hallerde bile, bulunduğu yerde bir göçebedir.

Zira bu sadece mekânsallıkla ve yurtlanmakla sınırlı bir mevzu değil, düşünsel, dahası siyasal bir tutumdur. 

Göçebelik bir açıdan da sınırlarda, kıyılarda yaşamakla ilgilidir ve hatta arada olmakla. Sosyolojilerin kesiştiği ama karışmadığı bir aradalıkta, arâf'ta yani.

Mütehakkim güçlerin ezdiği, yoksadığı kesimleri bir dile, düşünceye kavuşturma çabasıdır ki bu çoğu zaman ezilenlere rağmen de bir mücadeledir.

Zira ezilenler de ezildikleri o toplumsal durumu, ezilmişlik halini çoğu kez bir yaşam alanı olarak savunurlar ve adeta bir özgürleşme ürküntüsü içindedirler.

Arâf'ta olmak ise tahakküm ve ezilmişliğin oluşturduğu sosyolojik mekânın verili durumuna itiraz ve bu denklemi bozmak için savaşımdır.

Bu arada oluş, tıpkı birbirine karışmayan o iki denizin karşılaştığı sınır misali, her iki duruma karışmasa da, etkileyen, değiştiren ve hatta tanımlayan bir farklılık; Kuran'ın arâf olarak tanımladığı bir yüksek bakıştır (irfan).  

Arâf bir mekân mıdır, mekândakiler midir yoksa bunların bütünleştiği bir kavramsallık mıdır? Buna karar verecek olan da durumun kendine özgülüğü, özgüllüğüdür. 

O ara sosyolojiye ait oluş çoğu kez kafaları karıştıracaktır. Belirgin olansa iktidarın yerleşikliğine aitleşemeyen bir ayrıksılıktır.

O aradalığı kavramsal değil de mekânsal bir oluş, bir yurtlanma olarak algılamak, yerleşik bir dile ve davranış kodlarına aidiyet anlamına gelir.

Göçebe oluş bu tür bir mekânsallaşmayı, aidiyeti, bir tür iktidara eğilim ve kayış olarak görür. İktidar bir hiyerarşidir çünkü, birbirine buyruklarla raptedilen.

Ve orada durağanlaşmak, durgunlaşmak, akışkanlığını/seferiliğini, dolayısıyla da irfanını yitirmektir. Değişmekten ve değişirken değiştirmekten uzaklaşmaktır.

Oysa göçebe oluş çekinmez yerini-yurdunu değiştirmekten. Çünkü bu özgürleşmenin yegâne imkânıdır.

Değişmediği sürece yitirecektir göçebeliğini ve o zaman, etkinliğini de yitirecektir. Bu nedenle göçebe tutum çekinmez yüzleşmelerden. Fark şudur sadece: İktidar mukimken üretken, o ise göçebeyken yaratıcıdır. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 2/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 3/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 4/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 5/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 6/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 7/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 8/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 9/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 10/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 11/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 12/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 13/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 14/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 15/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 16/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 17/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 18/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 19/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 20/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 21/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 22/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 23/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 24/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 25/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 26/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 27/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 28/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 29/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 30/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

Göçebe tutum, bedeviliğe ya da göçerliğe dair bir durum değil, kavramsal bir tutumdur. Ayağını coğrafyaya veya iktidara değil, birini felsefeye diğerini ise siyasete basar.  

Kendi asliyetini korumak için mevzisinde diretir. Bir göçer değildir çünkü. Yolculuğu karakteristiktir. İktidara meydan okumak için kavramsal silahlar ve direngen sosyolojiler üretir.

Belki sürekli yenilir ama her yenilgisinden zaferle çıkar. Çünkü bu halde bile konumunu ya da tutumunu değiştirmek zorunda kalan iktidardır.

Göçebenin yolculuğu kavramsal bir yolculuktur ve bu yüzden de mekâna değil de kavrama sadakat duyar. Cemaatine değil, Tanrı'ya iman eder.

Bu yüzden mekânını ve cemaatini değiştirmekten korkmaz; cemaatini veya mekânını değiştirse de istikametini/kıblesini ve stratejisini/hikmeti korur. 

Göçebe tutumun belirgin, apaçık, safların sürekli aynı kaldığı sabit bir toplumsal mekânı, belli bir siyasi veya ideolojik tutumu yoktur; Şeriati'nin deyimiyle dine karşı din vardır ve bunlar zaman zaman faz değiştirirler.

Çünkü devlet denilen örgütsel tiranlık ya da statüko haline gelmiş sermaye, sürekli biçim değiştirir ve kendisini yeniler. İşte o zaman doğru saflar, cepheler birbirine karışır.

Gün gelir Marxistlerle aynı safta şaha karşı savaşılır, gün de gelir ki başörtüsü dayatmasına karşı Hameney muhalifi cephede yer alınır.

Tıpkı 28 Şubat'ta muhafazakârlarla başörtü yasağına karşı aynı saflarda yer alınırken, 2003'te Irak'ın ABD işgalinde emperyalizme karşı olduğu gibi, 2013 Gezi eylemlerinde çevre katliamına karşı da sosyalistlerle birlikte hareket edilmesi gibi. 

Yine yeri geldiğinde zorba bir iktidara karşı, Jacques Ranciere'in deyişiyle, hesaba katılmayanları hesaba dahil etmek, sessizlere ses olmak için demokratik bir strateji yeğlenerek Millet İttifakı desteklenir.

Yeri geldiğinde stratejileri değiştirmek, asıl tutumu, hakikati korumanın kaçınılmaz yoludur çünkü. Önemli olan yoldaşlar ve cepheler değil, amaçlar, hedefler, tutumlar ve hakikattir.

Bu ise ezberler, klişeler, statükolar ve korkular üzerinden değil; yenileşmeler, cesaretler, düşünsel derinleşmeler, yaratıcı etkinlikler, kavramsal yurtlanmalar, göçebe tutumlar üzerinden sürdürülür.

<sup>1. F. Jameson, Diyalektiğin Birleştirici Güçleri, İthaki Y. s. 625.
2. Bkz. İlke Karadağ, Deleuze'ün Göçebe Savaş Makinesi başlıklı yazı. Dışarıdan Düşünmek adlı ortak kitap içinde. Chiviyazıları Yayınevi. s. 132.
3. Karadağ, age. s. 133.
4. Karadağ, age, s. 134.
5. Karadağ, age, s. 134.
6. Karadağ, age, s. 142.
7. Karadağ, age, s. 144.
8. Karadağ, age, s. 149.</sup>

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.