Fas, yarı finallerde Fransa'ya kaybetmeden önce takımları art arda yenerek Dünya Kupası turlarında hızla yükselirken, her zaferini yalnızca Kuzey Afrika ülkesinin kendine özgü kırmızı bayrağını dalgalandırarak değil, Arap dünyasında birçok kişinin unutulduğunu ya da en azından etkisini yitirdiğini düşündüğü bir dava olan Filistin'in bayrağını da havalandırarak kutladı.

Ancak hem 2022 Dünya Kupası'nın hem de İsrail ve tarihi Filistin'deki son olayların gösterdiği gibi Filistin sorunu çok canlı, güçlü ve dünyanın dört bir yanındakilerin ilgisini üzerinde topluyor.

Ayrıca yakında çıkacak iki kitap, Filistin-İsrail ihtilafının tarihsel ve günümüzdeki sonuçlarının son derece güncel olduğunu gösteriyor.

ABD Başkanı Donald Trump yönetiminde İbrahim Anlaşmaları'nın imzalanmasından bu yana İsrailliler ve savunucuları, daha geniş Arap dünyasıyla bölgesel entegrasyon hayallerini Filistin sorununu ele almadan gerçekleştirebileceğini varsayıyor. İsrail'in, dünyanın Filistin toprakları olarak tanıdığı bölgedeki 55 yıllık acımasız işgaline rağmen durum böyle; bu geçmiş, Filistinliler ve Arapların nüfusun 5'te birini oluşturduğu İsrail'e de musallat oluyor.

Filistinlilerin arzuları ve çatışmada her iki tarafın da yaşadığı dehşet ve trajediler, şiddetin yeni ve rahatsız edici bir şekilde tekrar tırmanmasıyla bir kez daha gündeme geldi. Her zamanki gibi dökülen kan İsrailli asker ve yerleşimcilerle Filistinlileri karşı karşıya getiriyor. Bazı Filistinliler saldırganlaşarak işgalin aşağılama ve istismarlarına giderek daha fazla tepki veriyor.

Tanıdık ve iç karartıcı bir döngü bu. Filistinlilere yönelik ölümcül İsrail baskınlarının, İsrailli sivillere yönelik saldırılara yol açması yerleşimcileri de Filistinli sivillere karşı pogrom benzeri şiddete teşvik ediyor. Filistinli siviller de daha çok öfkelenip uç eylemlere daha yatkın hale geliyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun radikal sağ hükümeti (İsrail tarihinin en aşırı hükümeti) şiddeti daha da tırmandırarak her iki tarafı da daha fazla umutsuzluğa sürüklemekle tehdit ediyor. Hem Filistinliler hem de İsrailliler, Kudüs ve Batı Şeria'daki yerleşimci ve askerlerin eliyle yerinden edilme uygulamalarının yenilerinin gerçekleşmesinden korkuyor.

Açıkça Arapların olmadığı bir İsrail çağrısı yapan Itamar Ben-Gvir ve Bezalel Smotriç gibi sağcı bakanlar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Fas'la ticari ve diplomatik ilişkileri genişletme amacıyla İbrahim Anlaşmaları üzerine bir şeyler kurmaktan çok, Batı Şeria'da evler kurmakla ilgileniyor.

İsrail 1948'de, İsrailliler'in zafer olarak kutladığı, Filistinlilerinse halkları için bir felaket olarak görerek kederle andığı bir savaşın ortasında kuruldu. Ancak uzman Oren Kessler yakında çıkacak kitabında, İsrail-Filistin ilişkilerini tanımlayan şiddet döngüsünün izini 1930'lardaki ayaklanmaya kadar sürerek mevcut şiddet, acı ve güvensizlik dinamiğinin burada şekillendiğini savunuyor.

15 Şubat'ta yayımlanacak Palestine 1936 (Filistin 1936), Filistinlileri hem Yahudilere hem de Britanya İmparatorluğu'na karşı birleştiren bir ayaklanmanın, Filistin toplumsal yaşamının yıkılmasına ve ülkedeki ilk yerinden edilme dalgasına nasıl yol açtığını anlatıyor. Kendisini kesin yargılar sunan bir çalışma üretmeyi amaçlayan bir akademisyenden ziyade kamu yararına olan belgeleri derleyen bir gazeteci ve yazar diye tanımlayan Kessler şöyle yazıyor: 

Siyonizmi sona erdirmek için başlatılan isyan, aksine Arapları ezerek Yahudilerin 10 yıl sonraki devlet olma çabaları karşısında Arapların belini büktü.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 2/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 3/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 4/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 5/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 6/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 7/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 8/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 9/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 10/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 11/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 12/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 13/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 14/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 15/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 16/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 17/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 18/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 19/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 20/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 21/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 22/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 23/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 24/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 25/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 26/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 27/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 28/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 29/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 30/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

Üç yıl süren ayaklanmanın başka bir etkisi daha olmuştu. Bu isyan Holokost travmasından önce bile, tarihi Filistin'de yaşayan Yahudileri sarsarak onları Arap halkının, kendi ulusal projelerine asla razı gelmeyeceğine ikna etmişti.

Kessler'a göre ayaklanma, 80 yıl sonra da etkisini sürdüren bir gölge yarattı. Bu; akademisyenler, gazeteciler, aktivistler ve politikacılar bu ihtilafı bıkkınlık derecesine kadar incelemiş, yazmış ve tartışmış olmasına rağmen bizi yeni boyutlarla şaşırtmaya devam ettiğini okuyuculara hatırlatıyor. Ayrıca son yıllarda 1930'lardaki isyanla ilgili en az iki kitap daha çıktı.

Gelecek aylarda yayımlanacak bir başka yeni kitaptaysa işgalin Akdeniz ve Ürdün Nehri arasındaki toprak şeridinin ötesindeki dünyayı nasıl etkilediği ve etkilemeye devam ettiği gösteriliyor.

Araştırmacı gazeteci Antony Loewenstein'ın kaleme aldığı The Palestine Laboratory (Filistin Laboratuvarı), İsrail'in işgal altında yaşayan Arapları boyunduruk altına almak için geliştirdiği silah, teknoloji ve taktiklerin dünyaya nasıl ihraç edildiğini, yani İsrail'in aslında Filistinlilerin acı ve ıstırabından nasıl kâr ettiğini göstermek için belgeler ve röportajlardan yararlanıyor.

Loewenstein giriş bölümünde şöyle yazıyor:

Bu kitap, işgalin nasıl ideal bir pazarlama aracı olduğunu ayrıntılarıyla anlatıyor.

İsrail'in ihracatları arasında Suudi Arabistan'a satılan ve maktul gazeteci Cemal Kaşıkçı'yı gözetlemekte kullanılan Pegasus yazılımı gibi kitlesel gözetim ve elektronik casuslukta kullanılan teknolojiler bulunuyor. Bu yazılımı, Filistinlileri takip ederek teknik bilgilerini keskinleştiren eski İsrail casusları geliştirmişti.

Göçmen ve mültecileri engellemede küresel çapta kullanılan sınır gözetleme teknolojisini satarak kâr eden İsrailli firmalar, Batı'nın bu hassas konuları ele alırken kullandığı söylemi ve stratejileri şekillendiriyor.

Loewenstein, "ABD-Meksika sınırıyla İsrail'in işgali altında bulunan bölgelerdeki duvar arasındaki benzerlikler her geçen yıl artıyor" diye yazıyor.

Biri diğerini bilgilendirip ilham verirken teknoloji şirketleri de düşman kabul ettiklerini hedeflemek ve yakalamak için sürekli yeni yollar arıyor.

Araştırmacı gazeteci casusluk araçlarına ilaveten, İsrail'in Amerikan şehirleri de dahil dünyadaki kolluk kuvvetlerini, azınlık nüfusa karşı saldırgan polislik taktikleri kullanmaları yönünde nasıl eğittiğini belgeliyor. Loewenstein, Minnesota polisi Derek Chauvin'in George Floyd'u boğmak için kullandığı dizi boğaza dayama tutuşunun aynısının Filistinlilere karşı yaygın şekilde kullanıldığını öne sürüyor. Ancak 2020'deki iddiaların ardından bir doğrulama çalışması yürüten Channel 4, ABD polisinin bu tekniği İsrailli meslektaşlarından öğrendiğine dair herhangi bir kanıt bulamadı.

Peş peşe gelen dünya liderleri, İsrail-Filistin ihtilafını çözmek için girişimlerde bulunmaya çalışıyor. Bu girişimler başarısız olduğundaysa sözkonusu liderler genellikle sorunu önemsiz göstermeyi veya görmezden gelmeyi tercih ediyor. Ancak son haftalardaki olaylar bu tutumun işe yaramadığını gösteriyor. İşgale dair eylemsizliğin siyasi ve insani maliyetleri her geçen gün artıyor; üstelik sadece İsrailliler ve Filistinliler için değil, dünyanın dört bir yanındakiler için de.

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken