JFK dosyaları: Yeni kayıtlarla birlikte hangi komplo teorileri hâlâ geçerli?

Ulusal Arşivler, 20. yüzyılın tanımlayıcı olaylarından birine dair daha fazla belgenin gizliliğini kaldırdı

John F. Kennedy (AP)

Birleşik Devletler'in 35. Başkanı John F. Kennedy, 22 Kasım 1963'te başkanlık konvoyu Teksas'ın Dallas kentinden geçerken üstü açık limuzininde vurularak öldürüldü. Soğuk Savaş'ın zirvesinde, Şükran Günü'nden hemen önceki o soğuk kış gününde yaşanan dehşetin, 20. yüzyılın belirleyici olaylarından biri olduğu anlaşıldı.

Warren Komisyonu'nun oluşturduğu resmi anlatıya göre eski ABD deniz piyadesi Lee Harvey Oswald, ölümcül kurşunu Teksas Okul Kitapları Deposu'nun üst katlarından ateşlemiş, ardından tutuklanmış ve iki gün sonra da yerel iş insanı Jack Ruby tarafından öldürülmüştü. Her iki adamın da yalnız hareket ettiğine hükmedilmişti.

Tabii ki bu karar (ve davayla ilgili neredeyse diğer tüm ince ayrıntılar) o zamandan beri sürekli, JFK cinayetini kuşatan komplo teorileriyle beraber dikkatle incelendi ve tartışıldı. Olaydan neredeyse 60 yıl sonra hâlâ etrafta dolanan bu teoriler çoğunlukla, günümüz internetinin yanlış bilgi dolu yankı odalarını ele geçiren, müesses nizam karşıtı dengesiz paranoyaya zemin hazırlıyor.

Bob Dylan bile 2020 tarihli son albümü Rough and Rowdy Ways'in kapanış şarkısı Murder Most Foul'la (En Alçak Cinayet) tartışmaya dahil oldu. Dylan'ın, adını Shakespeare'den alarak kötü niyetli entrikalara göndermede bulunan yaklaşık 17 dakikalık dinletisi suikastı yoğun detaylarla anlatıyor.

Dylan'a göre Kennedy, "gün ışığında bir köpek gibi vurulmuştu" ve bu, "dünyadaki gelmiş geçmiş en büyük sihirbazlık numarasıyla" aynıydı çünkü "binlerce kişi izliyordu, kimse bir şey görmemişti".

Katilleri (çoğul kullanıma dikkat edin), "bir tür tuzağa sürüklendiğini" fark eden mağdurla alay ediyor.

"Ödenmemiş borçların var, tahsil etmeye geldik,

Nefretle, saygısızca öldüreceğiz seni,

Seninle alay edeceğiz, seni şoke edeceğiz ve yüzüne vuracağız bunu,

Senin yerini alacak birini çoktan bulduk bile."

Şarkıcı, JFK'nin bir insan ve fikir olarak silindiğini savunuyor çünkü "Onu bir kez öldürdüler ve iki kez öldürdüler/Bir insanı kurban eder gibi öldürdüler". Dylan burada JFK'nin öldürülmesini takip eden ve The Beatles'la Dylan'ın kendisi de dahil birçoklarının müziklerini yaptığı 1960'ların karşı kültür devriminin, özenle hazırlanmış bir dikkat dağıtıcı gibi ilerlediğini gözlemliyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Kennedy'nin 11. halefi Joe Biden'ın, 1992 tarihli Başkan John F. Kennedy Suikast Kayıtlarını Toplama Yasası kapsamında ABD Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi tarafından daha önce açıklanmamış 12 bin 789 belgenin yayımlanması emrini vermesinin ardından şimdi olay bir kez daha manşetlere taşınacak.

Bu yasada, "Başkan John F. Kennedy suikastına ilişkin tüm resmi kayıtların... halkın, suikastı çevreleyen tarih hakkında tam olarak bilgilendirilmesini sağlamak için eninde sonunda açıklanması gerektiği" belirtiliyor.

Hem uzmanlar hem amatörler, dosyaları incelemek için haftalar ve aylar harcayacak (ulusal güvenlik gerekçesiyle 4 bin civarında dosya en erken Haziran 2023'e kadar gizli tutulmaya devam edecek) ama şimdiye kadar araştırmacılar dosyaların, Oswald'ın tek başına hareket etmediği yönündeki popüler inancı kesinlikle destekleyecek herhangi bir kanıt içermesini beklemediğini söyledi.

The Kennedy Half Century: The Presidentidency, Assassination and Lasting Legacy of John F. Kennedy'nin (Kennedy'nin Yarım Asrı: John F. Kennedy'nin Başkanlığı, Suikastı ve Kalıcı Mirası) yazarı Larry Sabato, CNN'e yaptığı açıklamada, "Bu, hikayeyi değiştirmeyecek" dedi.

Gerçek, Oswald'ın Kennedy'i öldürme komplosunun bir parçası olması değil.

Gerçek şu ki bu suikastı önlemek mümkündü ve CIA ve FBI işini yapsaydı önlenebilirdi ve önlenmeliydi. Gerçekten, hepsi bu. Şimdi bu ciddi bir şey ama burada diğer komplocuların ismini bulamayacaksınız.

Pek çok kişi, özellikle de neredeyse 60 yıldır bu cinayeti inceleyen ve 1991 yapımı JFK filmi için Oliver Stone'a danışmanlık yapan 91 yaşındaki adli patolog Dr. Cyril Wecht, Sabato'nun vardığı sonuca katılmayacak. Dr. Wecht, geçen aylarda yayımlanan son kitabı The JFK Assassination Dissected'da (JFK Suikastının Teşrihi), Oswald'ın 1953 ile 1961 arasında CIA direktörü olan Allen Dulles'ın emirleri doğrultusunda hareket ettiğini savunmuştu.

Dr. Wecht, Küba'ya yönelik hezimetle sonuçlanan Domuzlar Körfezi Çıkarması'nı yönettikten sonra Kennedy'nin görevden aldığı Dulles'ın, yakın zamanda babası KGB ajanı olan bir Rus gelinle SSCB'den dönen Deniz Piyade Kolordusu'ndan eski nişancı Oswald'ı, düşmanını infaz etmek üzere yetiştirecek kadar bu olaya içerlediğini iddia ediyor.

Dulles, daha sonra JFK'nin ölümünü soruşturan Warren Komisyonu'na atanacaktı ki The New York Post'a konuşan Dr. Wecht, bu gelişmeden "pis kokular geldiğini" söyledi.

1972'de, JFK cinayetiyle ilgili ABD Ulusal Arşivleri'nin materyallerine erişim izni verilen ilk sivil adli patolog olan Dr. Wecht, orada bulduklarının sonucunda ABD Başkanı'nın cesedinin otopsisinde ihmaller yapıldığını öne sürüyor.

Dr. Wecht son kitabında, Kennedy'nin ilk başta tedavi için götürüldüğü Parkland Memorial Hastanesi'nde çalışan Dallaslı adli tabip Dr. Earl Rose'un, ABD Gizli Servisi çalışanları tarafından fiziksel olarak korkutularak, Kennedy'nin cesedi Washington DC'ye uçmadan önce başkomutanın yaralarını incelemesinin engellendiğini iddia ediyor.

Ulusal Arşivler'i ziyaretinde Kennedy'nin beyninin (iddia ettiğine göre daha fazla inceleme yapılmasını önlemek için) çıkarıldığını öğrenen yazar, beynin hâlâ "kayıp olduğunu" söylüyor.

Uzun zamandır bu konuya çalışan Dr. Wecht'in, 1978'de ABD Temsilciler Meclisi Suikastlar Komitesi'ne, Kennedy'ye isabet eden mermilerin izlediği farklı yollardan dolayı Oswald'ın tek başına hareket ettiği açıklamasını inandırıcı bulmadığını söylediği biliniyor.

İkinci bir tetikçinin kötü şöhretli çimenlik tepecikteki bir çitin arkasına yerleştirilmiş olması gerektiğiyle ilgili o zaman da şimdi de ısrar eden Dr. Wecht, The Post'a şöyle dedi:

Tek mermi teorisine göre Oswald tek suikastçı; Teksas Okul Kitapları Deposu binasının 6. kat penceresinden ateş ediyor, yani mermi yukarıdan aşağıya doğru hareket ediyor, değil mi? Peki mermi nasıl oldu da yukarı doğru gidebildi?

Gençlere hâlâ 35. Başkan'ın tek bir silahlı kişi tarafından öldürüldüğü öğretiliyor ve bu tam bir saçmalık.

ABD yönetiminin Ekim 2017'de yayımladığı önceki kısımdaki yaklaşık 2 bin 800 belge, Dr. Wecht gibileri tatmin edecek kesin bir delil sunmasa da olayın hemen ardından cevaplar için endişeyle çabalarken tüm olası komplo açılarını kendisi değerlendiren telaşlı bir yönetimin portresini ortaya çıkarmıştı.

Bir mektupta o anın çılgınca atmosferinden bahsettiği görülen FBI Direktörü J. Edgar Hoover, "Oswald davasında, Oswald'ın ölmesi dışında başka bir şey yok" diye ifade ediyor.

Diğer bir mektuptaysa komplo teorilerinin mayalanmasını öngörmüş gibi duran Hoover şunları belirtiyor:

Benim önemsediğim ve [Adalet Bakan Yardımcısı] Katzenbach'ın önemsediği şey, halkı Oswald'ın gerçek suikastçı olduğuna ikna edebilmek için bir şeyler yayımlatmak.

Bir diğerindeyse Hoover şunları bildiriyor:

Dün gece Dallas ofisimizden sakin bir sesle konuşarak Oswald'ı öldürmek için örgütlenmiş bir komitenin üyesi olduğunu söyleyen bir adamdan telefon aldık.

Bu mektup yığınından çıkan daha müstehcen ifşaatlardan bazıları arasında Fidel Castro, Raul Castro ve Che Guevara'nın başına (nispeten mütevazı) ödüller konması çağrısında bulunan bir grup Kübalı sürgünle yapılan FBI toplantısına ilişkin notlar; Massachusetts senatörü olarak çalıştığı dönemde Kennedy'yle (ve Frank Sinatra, Sammy Davis Jr ve Peter Lawford'la beraber) seks partisine katıldığı iddia edilen "pahalı bir Hollywood telekızının" izini sürmeye çalışan Los Angeleslı bir özel dedektifin varlığından FBI'ın haberdar olması ve ajanların, Lyndon Johnson'ın bir zamanlar Ku Klux Klan'da olduğuna dair elinde kanıt bulunduğunu iddia eden bir muhbirin ifadesini alması vardı.

Bun belgeler arasında, mantar bulaşmış bir serbest dalış kıyafeti, "bubi tuzaklı" deniz kabuğu ve tam Kennedy'nin öldürüldüğü gün gerçek bir zehirli kalemle Castro'ya suikast düzenlemek için CIA'in yaptığı hayalperest planlar hakkında birçok ilginç detay da bulunuyordu.

Son yayımlanan belgeler arasında en çok ilgi çekenlerden biri, Oswald'ın Rusya'dan döndükten sonra Meksika'daki Sovyet Büyükelçiliği'yle yaptığı "ele geçirilmiş" bir telefon konuşmasını detaylandırdığı söylenen bir belge ve George Joannides adlı bir CIA ajanıyla ilgili bir dizi dosyaydı.

Joannides, 1970'lerde suikastı soruşturan Kongre komitesinin irtibat görevlisi olarak çalışmış ancak daha sonra, JFK suikastıyla aynı zamanda Castro'nun devrilmesi için uğraşan Miami'deki Kübalı sürgün gruplarıyla da ilişkisi olduğu ve bu sayede Oswald'la temas kurmuş olabileceği açıklanmıştı.

JFK suikastine dair en çok kaydı barındıran sivil toplum kuruluşu Mary Ferrell Vakfı, bütün gizemler arasında bu en büyük gizemlerden birini nihayet çözebilecek anahtar olduğunu düşündükleri Joannides hakkında daha fazla belge yayımlanması için dava açtı.



https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU