Vladimir Zelenskiy, geçen çarşamba günü Ukrayna’nın en beklenmedik devlet başkanı olarak 50. gününü tamamladı. Bu tür kısa dönüm noktaları bir liderin tarihe nasıl geçeceğine dair nadiren emare verir. Ancak kelimenin tam anlamıyla sıradan bir vatandaşın devlet başkanı olmasını canlandırdığı sitcomları kadar heyecan verici ve gerçek bir olay örgüsüyle bugünlere gelen eski komedi oyuncusu, yalnızca 7 haftada güçlü bir niyet beyanında bulundu.
Zelensiy daha ilk konuşmasında parlamentoyu dağıtıp erken seçim çağrısında bulunarak teamülleri baltaladı. Hiç şüphe yok ki bu şimdiye kadarki en önemli kararıydı. Bu cesur ve tamamen yasal olmayan hamle kendi açısından anlamlıydı: Ukrayna anayasasına göre devlet başkanlığı makamı, parlamento aritmetiğinin desteği olmadan bir hiç demekti.
Ancak parlamentoyu dağıtmak daha can alıcı bir şeye de yol açtı: Sovyetler Birliği’nin çöküşünden bu yana ülkenin yönetici seçkinleriyle ilgili en geniş çaplı yenilenmeye. 21 Temmuz seçimlerine dair anketler, Zelenskiy dalgasına kapılan bir politik acemiler tsunamisinin, tutucu kanatta yer alanların büyük çoğunluğunu süpüreceğini işaret ediyor.
Son rakamlara göre, Zelenskiy’in “Halkın Hizmetkârı” partisi tüm bölgelerde önde ve toplamda yüzde 48,5’luk oy oranına sahip. Ukrayna’nın karışık PR’ı ve çoğunluk esasına dayanan seçim sistemi göz önünde bulundurulursa, Zelenskiy’nin yeterli çoğunluğu alamadığı görülebilir. Bu yüzden eski başbakan Yuliya Timoşenko’nun partisine (anketlerde yüzde 6,2’de) ya da muhtemelen rock yıldızı Vladislav Vakarçuk’un liderliğindeki, yüzde 5’lik seçim barajını geçip geçemeyeceği belirsiz Holos adlı bir diğer yeni partiye güvenmek zorunda kalacak.
Rakamlara bakılırsa seçmenler bugüne kadar Zelenskiy’den gördüklerinden memnun.
Esas olarak, tabii ki konuşacak çok az başarı var: Cumhurbaşkanı sınırlı yürütme gücüne sahip ve parlamentoya dönük hırçın tutumuyla bunu daha da sınırladı.
Ancak biçimsel açıdan çok şey değişti. Zelenskiy öncülünün etnik milliyetçiliğini terk etti ve doğudaki Rusça konuşan nüfusa karşı karşılıklı anlaşmaya dayalı bir yaklaşımdan yana tavır aldı. Başka biçimsel kopuşlar da oldu: Askeri geçitleri iptal etmek, cumhurbaşkanlığı ofisinin Sovyet binasından taşınmasını önermek ve geçmişte hüküm giymiş yetkililerle ilgili sert konuşmak.
Gelecek pazar günü yapılacak parlamento seçimleri, bu devrimci iskeleti ete kemiğe büründürecek. Ancak Zelenskiy isyanı Ukrayna’nın pıhtılaşmış meşhur parlamentosuna taze kan enjekte ederken parlamentonun dışına yalnızca zararlı ve yozlaşmış olanlar atılmayacak.
2013’teki Euromaidan Devrimi’nin ardından son parlamentoya giren Batı yanlısı reformcuların birçoğu da bu süreçte süpürülme riskiyle karşı karşıya. Hem Zelenskiy hem de Vakarçuk listelerini şimdi bariz bir araçtan yoksun kalmış bu “gaziler”e kapadı. Böylece, Zelenskiy’in teşrifi Euromaidan mirasının en azından bir parçasını sorgulanır hale getirdi.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters) -
2/30
22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP) -
3/30
21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP) -
4/30
20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP) -
5/30
19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP) -
6/30
18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP) -
7/30
18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP) -
8/30
16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters) -
9/30
15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters) -
10/30
14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP) -
11/30
13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP) -
12/30
12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters) -
13/30
11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP) -
14/30
10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters) -
15/30
9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP) -
16/30
8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP) -
17/30
7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP) -
18/30
6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP) -
19/30
5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP) -
20/30
4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP) -
21/30
3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP) -
22/30
2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters) -
23/30
1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP) -
24/30
31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP) -
25/30
30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP) -
26/30
29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP) -
27/30
28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP) -
28/30
27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters) -
29/30
26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters) -
30/30
25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)
2013’teki gösterileri tetikleyen Facebook gönderisinin sahibi Mustafa Nayyem reformcu milletvekillerinin en ünlüsüydü. Meslektaşlarının aksine o, gelecek hafta yapılacak seçimlerde yeniden seçilmek için aday olmamaya karar verdi. Olası bir “parlamentodan silinme” öncesinde Nayyem, The Independent’a verdiği demeçte pişman olmadığını söylese de, yeni yönetimin onların yokluğunda “tarihi yeniden yazmaya çalışacağından endişeleniyor.”
Nayyem, “Zelenskiy’in ya da etrafındaki insanların niyetleri yeteri kadar bilinmiyor” dedi. “Poroşenko’nun son 5 yıldaki başarısızlıklarını, milyonlarca protestocuya açıklama girişimleri zaten var.”
Nayyem, kendisi gibi liberal milletvekillerinin Sovyet-sonrası Ukrayna’nın gelişimi üzerinde zaten “tarihsel bir etki” yaptıklarını söyledi:
Parlamentoya girmek için oligark ya da bir oligarkın sevdiği olmak gerekmediğini gösterdik. Parlamentoya girmeyi ‘kutsallıktan arındırdık’ ve şimdi bizim sayemizde parlamentoda birçok yeni yüz olacak. Bu bizsiz mi gerçekleşti? Yani bu bir trajedi değil. Büyük resimde biz kazandık.
Zelenskiy’in parti listesindeki çaylaklar ise epey farklı bir yörüngede: Sadece birkaç hafta içinde politik sıfırlardan birer kahramana dönüştüler.
Seçildikleri şeffaf olmayan süreç hakkında pek bir şey bilinmiyor. Bazıları aktörün yapım şirketinde çalışmış. Diğerleri, hakkında tartışmalar olan oligark Ihor Kolomoiski’yle ilişkili. Bazıları cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasına yardım etti. Bazılarının da yetenekleri dikkat çekmiş görünüyor. Diğer durumlarda ise bariz bir açıklama yok. Skandal nedeniyle birçok kişi listeden çıkarıldı bile.
Bağımsız bir analist olan Volodimir Fesenko “Birçok farklı menfaat ve stili birleştiren tuhaf bir grup” dedi:
“Bir yanda LGBT yürüyüşlerinde görünmekten mutlu insanlar var, bir yanda ise Sovyet savaş kahramanlarının propagandası için ajitasyon yapanlar. Onları bir arada tutmak gerçekten çok zor olacak.”
31 yaşındaki Dimitri Natalukha listedeki en ilgi çekici isimlerden biri. Cambridge mezunu eski bir iş danışmanı ve avukatı olan Natalukha, Nisan’da Zelenskiy’in ekibinin dikkatini çektiğinde siyasi makaleler yazıyordu. O zamandan sonra yüksek siyasetin içine çekildi ve şimdi Halkın Hizmetkarları listesinin 14. sırasında. Pazar günü seçileceği neredeyse kesin.
The Independent’a konuşan Natalukha, kendini kanıtlamamış politikacılardan oluşan kaotik listenin Ukrayna’yı daha fazla krize sokma riski taşıdığı argümanını kabul etmedi. Natalukha konuyla ilgili şunları söyledi:
Seçimden önce herkes ekonominin ve para biriminin çöktüğü konusunda, Rus işgali konusunda uyarıyordu. Hiçbiri gerçekleşmedi. Hayat devam ediyor ve ilk defa Ukraynalılar geleceğe dair umutlu. Bize inanıyorlar. Yenilenmenin sahiden gerçekleştiğini düşünüyorlar.
Aday ayrıca, Zelenskiy’in hareketli geçen ilk günlerinin gelecek günlerin sadece bir işareti olduğunu söyledi:
Bu noktaya kadar cumhurbaşkanının elleri kolları bağlıydı. Her şeyi kökten değiştirmeden önce Eylül ayını ve yeni parlamentoyu bekliyoruz.
Öte yandan, böyle hayalperest hedefler, parlamentodaki duygudaş sesler arasında bile kaşları kaldırıyor.
Timoşenko’nun listesinde yer alan ve pazar günü tekrar seçilmesi mümkün görünmeyen reformcu milletvekili Oleksii Ryabchny ise The Independent’a birçok müstakbel vekilin kanun yapma prosedürüyle ilgili basit tavsiyeler için kendisini aradığını belirtti. Söylediğine göre neyin mümkün olup neyin olmadığıyla ilgili beklentileri genel olarak konuyla alakasızdı.
“Tıpkı sizin Kanada’da Justin Trudeau ile yaptığınız gibi seçkinlerin yenilenmesi fikrini seviyorum” diyen Ryabchny sözlerini şöyle sürdürdü:
Ama Kanada’nın zaten çalışan bir motoru vardı. Ergenlik çağında bir genci bir Formula 1 aracına koyabilir ve sonuç alabilirsiniz. Ukrayna’da ise bir Lada hurdasından yeni bir araba yapmamız gerekiyor. Bunu çalıştırmak için süper-insan olmalısın.
Ryabchny ayrıca, Zelenskiy’in etkisinin “yaratıcı yıkım” mı yoksa sadece “yıkım” mı olacağı konusunda yargıda bulunmak için henüz çok erken olduğunu ekledi.
Nayyem ise Zelenskiy’in ekibinin önünde sonunda liderin “parçalanmış” konumu hakkında dürüst olması gerekeceğini söyledi:
İnsanların ondan hoşlanmasını istediğini biliyoruz ama her bir kişi için her şey olmaya çalışıyor. Tabii ki seçmenleri ürkütmemek için uğraşıyor ama er ya da geç bir tarafı hayal kırıklığına uğratmak zorunda kalacak.
Parlamentoda yeterli çoğunluğu sağlasa bile Zelenskiy’i patlamaya hazır sorunlar bekliyor olacak. Tartışmalı kodaman Ihor Kolomoiski’yle ve diğer oligarklarla yakın ilişkisi konusunda ne yapmalı? Yüksek kamu ücretleri konusunda açık pazarcıların mı tarafını tutuyor yoksa sosyalistlerin ve popülistlerin mi? Rusya konusunda ne yapacak? Görünen o ki seçmenlerini ve partisini bölmeden netlik sağlamak beceri isteyecek.
“Zelenskiy, cumhurbaşkanlığını öğreniyor” diyor Fesenko:
Ve buna bir komedi dizisine yaklaştığı gibi, bölüm bölüm yaklaşıyor. Doğaçlama -şimdiye kadar- özellikle bir şeyleri yıkmak konusunda bir tür çalışma oldu. Ancak bir şeyler inşa etmek konusunda işe yaramaz. Ukrayna tarihi ayrıca, krizlerin yaşandığını ve fraksiyonların çabucak dağıldığını bize gösteriyor.
Bir şeyler cidden yanlış gidinceye kadar -hâlâ savaş halindeyken ve buna bağlı olarak borç veren Batılılara bağımlıyken- Zelenskiy’nin cumhurbaşkanlığının başarısı ya da başarısızlığına dair tüm bahisler “geçici” olmak zorunda.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/news/world
Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken
© The Independent
