Onlar, büyük haber kuruluşlarının desteklediği tecrübeli, gezici muhabirler ve önceki savaşların emektarlarıydı. Onlar çarpıcı ve yürek burkan bir haberin oraya getirdiği, mücadele içindeki genç serbest gazetecilerdi. Kuşatılmış kente girmek için hayatlarını riske attılar ve sonra, kente vardıklarında, kesin nişancılardan ve havan toplarından kaçarken kendilerini daha fazla tehlikeye attılar. Birkaçı öldürüldü, daha fazlası yaralandı. Hepsine, bundan 30 yıl önce başlayan Saraybosna kuşatması damgasını vurdu.

Karanlıkta kalmış o yıllarda Bosna'nın başkentini haberleştiren gazetecilerin çalışması, hayatı ve etkisi, şu an Bosna Hersek Tarih Müzesi'nde sergilenen fotoğraflar, videolar ve bulunan nesneleri içeren "Saraybosna'dan Canlı: Yabancı Gazeteciler Kuşatmayı Nasıl Haberleştirdi" (Live From Sarajevo: How Foreign Journalists Covered the Siege) sergisinde tarihleniyor ve anılıyor.

Küratör Elma Hodzic sergiyi gezerken bana "Savaşı haberleştiren yabancıların sesini duyurmak istedik" dedi.

Bunlar görgü tanıklarının hikayeleri.

Sırp milislerin Saraybosna'yı acımasızca kuşatması Avrupa tarihinde dönüm noktası niteliğinde bir hadiseydi. Ama aynı zamanda gazetecilik açısından da önemli bir andı. Yeni çıkan dijital teknolojiler geliştirilmiş ve genişletilmişti. Jeneratörle çalışan uydularla bağlantı kurmak norm halini almıştı. Zırhlı araçlar ve kurşun geçirmez yelekler gibi paramiliter teçhizatlar savaş haberciliğinin sıradan teçhizatı haline gelmişti.

Sergilenen eşyalardan birinin metninde "1992 yazının sonlarında, gazetecilerin (üzerinde kan nakli ihtiyacı için gazetecinin kan grubunun belirgin biçimde görüldüğü) kurşun geçirmez yelek ve kask giymesi yaygın görülen bir şeydi" yazıyor.

4 yıllık abluka, modern tarihte bir kentin maruz kaldığı en uzun kuşatmaydı. En az 5 bin 400'ü sivil olmak üzere 14 bin civarında kişi öldürüldü. Karla kaplı dağlar arasında konuşlu, bir zamanların canlı Balkan kenti bir hayalet şehir haline gelmişti. Ancak dış dünyanın çoğu için çatışma kafa karıştırıcıydı ve riskler belirsizdi. Zaten dünyanın o bölgesinde yaşayanlar hep birbirini öldürmüyor muydu?

Saraybosna'dan haber yapan muhabirler savaşın korkunç gerçekliğini dünyanın geri kalanının oturma odalarına taşıdı. Fakat aynı zamanda, sonradan soykırıma ilişkin savaş suçları olarak kabul edilecek şeyler hakkında bir ölçüde ahlaki netlik de kazandırdılar. Bu, nihayetinde güçlü bir uluslararası müdahaleye, savaşın sona ermesine ve sadece Saraybosna'nın değil aynı zamanda Bosna Hersek kavramının ve birden fazla etnik grupla dini inanca sahip bir devletin yeniden dirilişine yol açtı.

Haber kuruluşlarının kuşatmaya ve Bosna'daki daha geniş çaplı savaşa dünya genelinde dikkat çektiğini bir anlığına hatırlamakta fayda var. Medyanın ilgisi, dünya liderlerinin çoğunun görmezden gelmeyi tercih edeceği bir çatışmanın bitmesine muhtemelen katkıda bulundu.

Fakat bu savaş, gazetecilerin belki de ilk defa diğer siviller kadar tehlikede olduğunu da gösterdi. Çatışmada İtalyanlar, Amerikalılar, bir Britanyalı, bir Alman, bir Türk, bir İranlı ve çok sayıda Bosnalı dahil en az 19 gazeteci öldürüldü.

Şanslı gazetecilerin insani yardım uçak seferlerine otostopla bindiği, daha az talihli olanların kenti çevreleyen Bosnalı Sırp mevzilerinden gizlice geçmek zorunda kaldığı Saraybosna'ya girmek bile zordu.

Bir yapımcı, ABC News'ten David Kaplan, basını belirtmek için arabasına yapıştırılan "T" ve "V" harflerinin arasından giren keskin nişancı kurşunuyla öldürüldü. Hodzic, "Savaş yerel halk için olduğu kadar yabancılar için de çok acımasızdı" diyor.

Saraybosna'ya gelen yabancı gazetecilerin güvenliğini kimse garanti edemiyordu.

Sergide, Magnum Photos'tan Gilles Peress'in kuşatma süresince çoğu gazetecinin konakladığı Holiday Inn'in kırık penceresinden çektiği kentin kasvetli ve mahvolmuş manzarasının dev bir fotoğrafı da yer alıyor.

Yabancı gazeteciler haber toplamak için genelde tamirci ya da işportacı denen yerlilere güveniyordu. Saraybosna'dan Canlı sergisi, ziyaretçilerin beraberinde çalışan bu kimselere de saygı gösteriyor. Gazetecilerin dil becerileri önemliydi ama aynı zamanda malzeme tedarik etme, elektrik kesintilerinde güç kaynağı bulma, kontrol noktalarından geçmek için müzakere etme veya çok istenen izinleri yerel yetkililerden temin etme becerileri de önem taşıyordu.

Parasız kalan Slobodanka Boba Lizdek, Aralık 1992'de ağır bombardıman altında Holiday Inn'e gelmiş ve hemen günlük çıkan İspanyol gazetesi El Mundo için günlüğü 100 dolarlık çeviri işi almış. Sergideki bir teşhirde, "Kurşun geçirmez yelek giymiyordum" dediği aktarılıyor.

Sorumsuz olduğum için değil, kendi kentimde kendi halkım arasında olduğum için. Ben sadece işim nedeniyle korunur ve onlar korunmazken, onlarla nasıl konuşabilirdim?

Haberi Bosna'dan çıkarabilmek çok büyük zorluktu. 4G'yi, hatta DSL'i unutun. O dönem Bosna'da çevirmeli internet bağlantıları bile neredeyse hiç yoktu ve gazeteciler kendilerini zayıf uydu telefonu hatlarından dosya gönderirken veya görüntüleri dışarı aktarmak için yerel televizyon kanallarından yardım alırken buluyordu.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 2/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 3/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 4/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 5/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 6/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 7/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 8/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 9/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 10/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 11/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 12/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 13/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 14/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 15/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 16/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 17/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 18/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 19/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 20/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 21/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 22/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 23/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 24/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 25/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 26/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 27/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 28/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 29/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 30/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

Gazeteciler, Vietnam çatışmasında Amerikalı savaş komutanlarının düzenlediği iki yüzlü "saat 5 budalalıklarına" atıfla isteksizce "saat 9 budalalıkları" diye adlandırdığı Birleşmiş Milletler günlük basın brifingleri için düzenli olarak Posta, Telgraf ve Telefon binasında bir araya geliyordu.

Sergi, savaştan kalma eşyalarla dolu. Bunlar arasında eski kameralar, hantal dizüstü bilgisayarlar, kurşun geçirmez yelekler ve hatta canı sıkılan gazetecilerin müzenin hemen karşısındaki işlek yolun diğer tarafında yer alan Holiday Inn'in lobisinde futbol oynamak için kullandığı buruşuk bir bant topu var. Hodzic gülerek, "Otelin yöneticisi topu sakladı" diyor.

Sergi, gazetecilerin beraber rahatladığı anları gösteren fotoğrafların yanı sıra gazetecilerin kuşatma altında yaşam hakkında yazdığı dokunaklı makaleleri gibi en ikonik çalışmalarından bazılarını da içeriyor. İngiliz gazeteci Paul Lowe'un çektiği bir fotoğrafta yalnız bir adamın, dağların tepesindeki Bosnalı Sırp mevzilerinin altında uzanan ölümcül "Keskin Nişancı Yolu"ndan geçmeden evvel, hayatını riske atıp atmayacağına karar vermek için duraksadığı görülüyor.

Bosna halkının kuşatma sırasındaki yaşamını anlatan daha geniş bir koleksiyonun bünyesindeki sergi, Balkan ülkesi Bosna Hersek özellikle zor bir dönemden geçerken açıldı. Savaşı sona erdiren barış anlaşmasına meydan okunuyor. Anlaşma, etnik milliyetçiliğin ani yükselişinin yanı sıra Bosna'nın kendi başarısızlıklarının biriken ağırlığıyla sarsılıyor.

Hayatının ilk yıllarını kuşatma sırasında yaşayan ve çatışmanın gölgesinde büyüyen 32 yaşındaki Hodzic, "Siyasetçiler 'savaş' kelimesini çok kullanıyor" diyor.

Bu sergiyi şimdi sunarak, savaşta olmanın ne anlam taşıdığını hatırlayabiliriz.

https://www.independent.co.uk/independentpremium/voices

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik