Kağıt israfına son

Dünyada küresel ölçekte kağıt ve karton üretimi her yıl 400 milyon metrik tonu aşıyor. En çok üretilen kağıt türü, son yıllarda online alışveriş patlaması nedeniyle talebi artan ambalaj kağıdı ve kartondur.
 

Dünyanın en büyük iki kağıt üreticisi ülke Çin ve ABD'dir.  ABD'deki kağıt üretimi düşerken, Çin'deki üretim son on yılda önemli ölçüde artmıştır.
 

 

Dünyanın önde gelen kağıt şirketleri

Gelir bazında, dünyanın en büyük kağıt şirketi ABD merkezli International Paper'dır. 2020'de International Paper, 20 milyar ABD dolarından fazla gelir bildirdi.

ABD, önde gelen birçok kağıt şirketine ev sahipliği yapmaktadır, ancak küresel kağıt endüstrisinde faaliyet gösteren diğer önemli oyuncular, Japonya merkezli Oji Paper Company ve Finlandiya merkezli UPM-Kymmene'dir.

Bu şirketler, karton, kağıt ambalaj, baskı kağıtları ve gazete kağıdı gibi çeşitli derecelerde kağıtların imalatında yer almaktadır.

Küresel kağıt tüketimi

Dünyada kağıt tüketimi 2018 yılında küresel olarak 422 milyon metrik ton kağıt ile kabaca yıllık üretilen kağıt miktarına eşittir. Dünya çapında en fazla kağıt tüketen ülke, 2018'de 100 milyon metrik tondan (mt) fazla kağıt ve karton tüketen Çin'dir.

Bunu, aynı yıl sırasıyla 70,6 milyon mt ve 25,5 milyon mt tüketen ABD ve Japonya izledi. Dünya çapında en çok talep gören kağıt türü, oluklu kutular (veya karton) yapmak için kullanılan ve genellikle ambalaj çözümleri için kullanılan konteyner kartonudur.

ABD'de de kişi başına 212,28 kg ile çok daha fazla miktarda kağıt ve karton tüketirken, Çin kişi başına yaklaşık 75 kilogram kağıt ve karton kullanıyor.

ABD'de kağıt kullanımı azaldı. Çin şu anda dünyanın en büyük kağıt ve ilgili ürün üreticisidir ve 2018'de yaklaşık 109.9 milyon mt üretmektedir.
Türkiye kâğıt tüketiminde dünyada 16'ncı sırada yer alıyor. Ülke genelinde kağıt-karton tüketimi yıllık yaklaşık 6 milyon tondur. Kişi başı tüketim ise 70 kilogramdır.
 

 

Kağıt hamuru ve kağıt endüstrisi, çevresel ve finansal kaygıları

Kağıt hamuru ve kağıt endüstrisine genellikle batı ülkeleri ve bazı doğu Asya ülkeleri hakimdir. Kâğıt endüstrisinin küresel çevresel etkisi konusunda, düzgün kesimli ağaç kesme kullanımı ve yaşlı ormanların ormansızlaştırılması etrafında dönen muazzam bir tartışma söz konusudur.

Çevresel tepkiler nedeniyle şirketler, ücretlerin daha düşük ve çevre düzenlemelerinin daha düşük olduğu bölgelere tesislerini taşınmaya başlamışlardır.

Bununla birlikte, ormansızlaşma her zaman kereste veya kağıt üretimi için kütük endüstrisinin bir sonucu değildir.

Örneğin, sığır yetiştiriciliği ve çiftçilik gibi ormanlık arazileri temizlemenin diğer nedenleri de en azından Brezilya Amazonları gibi dünyanın bazı bölgelerinde oldukça sorunludur.

Kağıt geri dönüşüm endüstrisi

Kağıt yenilenebilir bir kaynak olarak sınıflandırılabileceğinden, kağıt endüstrisinde geri kazanım çok önemlidir.

Kağıt ve karton, küresel ölçekte belediye katı atık üretiminin neredeyse yüzde 20'sini oluşturuyor, ancak aynı zamanda herhangi bir atık malzemenin en yüksek geri dönüşüm oranlarına sahiptir.

Örneğin, kağıt ve karton, ABD'de geri dönüştürülen belediye katı atık hacminin kabaca yarısını oluşturmaktadır.

Ülkeye göre küresel ağaç örtüsü kaybı

2020'de Rusya'da yaklaşık 5,44 milyon hektar ağaç örtüsü kaybolmuştur. Ağaç örtüsü kaybı sadece ormansızlaşma anlamına gelmez; plantasyonlardaki ve doğal ormanlardaki ağaçların doğal sebeplerinden dolayı da meydana gelebilir.

Bu nedenle, tanımı gereği "ağaç örtüsü kaybı", yangın da dahil olmak üzere insan veya doğal nedenlerle ağaç gölgesinin kaldırılmasıdır.

Rusya'yı, Brezilya Amazon'unda ormansızlaşmada bir artışın yanı sıra 2020'de artan sayıda orman yangınının olduğu Brezilya izlemiştir.

Kağıt atıkların geri dönüşümü 

Dünyada kağıt atıklarının ortalama yüzde 58'i geri dönüştürülmektedir.

Avrupa, 2020 yılına kadar Avrupa'daki kağıt atıklarının yüzde 74'ünü geri dönüştürme hedefi belirlemiştir, 2017'de zaten Avrupa'daki toplam kağıt atıklarının yüzde 72,3'ü geri dönüştürülmüştür.

Türkiye'de 2019 yılında 821 bin 117 ton kağıt ambalaj atığı dönüşümü yapılmıştır.

Kağıt atıkların geri dönüşümünün faydaları 

1 ton kağıdın azaltılması, geri dönüşümü ve kağıttan kağıt üretilmesiyle; 

• 17-19 adet yetişmiş ağacın kesilmesi önlenir.
• 4 bin kWh elektrik enerjisi tasarruf edilir. Bu değer bir ailenin 19 ayda tükettiği elektriğe eşittir.
• 700 litre benzine eşdeğer enerjinin tüketilmesi önlenir. 
• 36 ton CO2'nin atmosfere salımlanması önlenir.
• 267 kg kirletici gazın atmosfere yayılması engellenir ve hava kalitesi iyileştirilir.
• 1750 litre akaryakıt tasarrufu sağlanır
• 85 m2 ormanlık alanın tahribatı önlenir
• 26-38,8 ton su tasarrufu sağlanır.
• 0,9 ton yeni kağıt üretilir.
• 2,98-3,5 m3 çöp depolama alanı korunur.

Kullanılmış kağıttan kağıt üretilirse yüzde 70 oranında daha az hava kirliliği oluşur ve daha az enerji tüketilir. 

Çöpe atılan atık kağıt üç ayda yok olur. Geri kazanılırsa kağıt üretiminde tekrar tekrar kullanılabilir.

Unutmayalım ki atık kağıttan kağıt üretmek mümkün, çöpe atılan her atık kağıt geri dönüşü olmayan yola girer.

Atık yönetiminde "azaltma, tekrar kullanma ve geri dönüştürme yol haritası" esas alınır. 

"Azaltma", üretilen atık miktarını azaltan geleneksel atık önleme önlemlerini kapsamaktadır.

Ağaçtan değil de kullanılmış kağıttan kağıt üretildiğinde ormanların tahrip edilmesi, havanın, suyun ve toprağın kirletilmesi önlenir.

Ormanlar gelişirken, karbon emisyonlarının yönetilmesine ve hava kalitesinin iyileştirilmesine yardımcı olur, sel ve toprak kaymalarına karşı koruma sağlar ve içlerinde zengin bir biyolojik çeşitliliğe sahip bitki, hayvan ve böcek topluluğunu barındırır. Ormanlar küçüldükçe, tüm bunlar da küçülür.

Ağaçlar

Ağaç;

• Oksijen üreten
• Sera gazı karbonu tutan
• Azotu sabitleyen
• Suyu damıtan
• Yakıt olarak güneş enerjisini biriktiren
• Karmaşık şekerler ve yiyecekler yapan
• Mikro iklimler oluşturan
• Mevsimlere göre renk değiştiren
• Kendi kendini kopyalayan
• Biyoçeşitlilik iyileştiren bir şeydir.

Ofisleri daha çevre dostu hale getirmek basit ve sürdürülebilir ayarlamalar yapılabilir.

İşyerlerinde tüketilen kağıt-karton miktarı, nerelerde kullanıldığı ve maliyetleri tespit edilmeli. Ve azaltım yol haritası ve hedefleri ortaya konmalı. 

Kağıt azaltmada temel hedef; "Kağıdı azaltın, paradan tasarruf edin, iş akışını iyileştirin, yerden tasarruf edin ve daha fazlasını yapın."

Kamu kurumları, belediyeler ve iş dünyasında kağıt israfına son verme

Kağıt israfı kamu kurumlarında, belediyelerde, iş dünyasında, bankacılıkta, mahkemelerde ve icrada büyük bir sorundur.

İşyerlerinde kağıdı verimsiz kullanmanın maliyetleri göz ardı edilemeyecek kadar büyüktür. Toner ve kağıt gibi sarf malzemelerinin yanı sıra ekipman bakımı masrafları da hızla artabilir.

Belki de bu maliyetlerden daha önemli olan, yazıcıları ve fotokopi makinelerini ayarlamak, belgeleri dosyalamak ve daha sonra onları tekrar bulmaya çalışmak -genellikle onları atmak için- boşa harcanan tüm personel zamanıdır.

1 adet A4 kağıdı yaklaşık 12 kuruştur. 

İngiltere'de yapılan bir çalışmada ortalama bir ofis çalışanı günde 45 parça kağıt kullanıyor ve bunun üçte ikisi gibi şaşırtıcı bir şekilde atık olarak kabul ediliyor.

Dijitale geçilmeli. Belge ve not alışverişinde bulunmak için yazdırma veya faks göndermek yerine e-posta kullanılmalı.

Başarılı dijital dönüşüm, yeni beceriler ve yeni çalışma yöntemleri gerektirir. Dijital dönüşümün ölçeklenmesi ve sürdürülmesi isteniyorsa yeni yetenekler kurum içinde inşa edilmeli.

Dijital çözümler, işyerinde her gün benimsenip kullanılmadıkça değer yaratmaz.

Kağıt israfı, modern ofiste bile kalıcı bir işletme maliyeti olmaya devam etmektedir. Bulut depolama, mobil öncelikli iletişim ve kurumsal dijital içerik yönetimine erişime sahip olmasına rağmen, kağıt ve baskı ihtiyacı hala önemlidir.

Kağıt israfına son verme

Her bir kurum hangi birimlerde ne kadar kağıt tüketildiğinin tespitini yapmalı ve azaltım yol haritasını ortaya koymalı. 

Kağıt israfına son vermek ve ağaçların kesilmesini dur demek için;

• Projelerin,
• Planların,

basılmasına ve çoğaltılmasına bilgi çağında son verilmeli.

Raporlar ve çizimler

Kamu kurumları, belediyeler ve özel sektörün yaptırdığı proje raporlarında ve autocad çizimlerinde kağıt israfına son vermeli.

• Projeler ve çizimler tozlu raflarda kaybolmamalı.
• Projeler, akıllı belleklerde arşivlenmeli ve istendiğinde kolayca ulaşılmalı.
• Proje raporları ve çizimler, akıllı hafızalandırılmalı.

 

Proje raporları ve çizimlerinde baskı kabulüne son verilmesi ile projelerin raporları ve çizimler daha seri olarak yürütülür.

Proje raporları ve çizimleri daha kolay ve akıllı olarak dijital ortamlarda arşivlenebilir. Yönetimlerin arşivlere ulaşması daha kolaylaşır. Akıllı ve arşivlenebilir dijital planlar sıfır kağıt demektir.

Baskı, modası geçmiş bir uygulamadır; 167 yıllık bir teknolojidir. Bugün, aynı plan tabanlı faaliyetler, ekran üstü kalkış yazılımı kullanılarak daha güvenli şekilde gerçekleştirilebilir. Çağımız bilgi çağıdır. İsraf çağı değildir.

Bakanlıklara ve belediyelere, proje yapanlar gelmeden dijital proje raporu ve dijital baskı, ekran otomasyon sistemi ile sorumlu teknik ekipler tarafından incelenebilmeli ve uygunsa kabul edilebilmeli.

Kağıttan dijital planlamaya geçiş yapıldığında; kağıt israfı önlenir. Dosyalar ve planlar daha seri olarak incelenir. Geçmişe dönük tarama yapılabilir. Böylece daha fazla veriye ve bilgiye ulaşılır.

Kağıt tabanlı belgelerin bakımı pahalı olup;

• Verimsizliğe, 
• Veri güvenliği endişelerine,
• Uyumluluk riskleri oluşturmaya devam eden işleme hatalarına, 

neden olur. 

Ve geçmişe dönük çalışmaları hızlı ve seri olarak değerlendirmek mümkün olmaz. 

Kağıtsız raporlar ve çizimler

Proje raporları ve çizimleri kağıtsız olabilir.

Projelerin ve çizimlerin kağıtsız kaydedilmesi ve elektronik depolanması/yedeklenmesi ile;

• Önemli verimlilik kazanımları elde edilir.
• Veriler daha güvenli hale getirilir.
• Verilere erişim optimize edilir. 
• Maliyetten ve zamandan tasarruf edilir.
• Kağıt israfına ve yetişmiş ağaçların kesilmesine son verilir.

Kağıtsız dijitalleşme ve arşivleme ile;

• Çevre kirliliği önlenir.
• Sera gazı salımı azaltılır.
• Ormanlar korunur.
• Suların kirletilmesi önlenir. 
• Üretkenlik artar.
• Bilgiye kolay erişim sağlanır.
• Kaliteli görüntü elde edilir.

Kağıttan dijitale dönüş teknolojisi ve tekniğinde geç kalınmamalı.

Proje hazırlama ve çizimlerde kağıt yoğun işleme son verilmeli.

• Proje raporları ve çizimler, taslak çalışmalar dahil dijital ortamda kabul edilmeli.
• Baskı kabulüne son verilmeli.

Böylece ciddi oranda kağıt kullanılmasına ve israfına son verilir. 

Kağıt tabanlı bilgilere kolayca erişilemez ve bunlar gruplar arasında paylaşılamaz.

Kağıttan dijital planlamaya geçiş yapıldığında; kağıt israfı önlenir. Dosyalar ve planlar daha seri olarak incelenir. 

Geçmişe dönük tarama yapılabilir. Böylece daha fazla veriye ve bilgiye ulaşılır.

Kamu kurumları, belediyeler ve özel sektör kağıt tabanlı proje raporlama ve çizme insafına son vermeli.

• Kağıt kullanımı hantaldır.
• Üretkenliği engeller. 
• Operasyonel verimliliği düşürür.
• Kurum ve kuruluşlara maliyeti çok yüksek olur.

Kağıt tabanlı işlemler

Projelerde kağıt tabanlı işlemler;

• İş akışını engelliyor.
• İş verimliliğini (en az yüzde 21,3) düşürüyor.
• Hafıza olmuyor.
• Belgeler ve dosyalar arasında bağlantı kurulamıyor ve karmaşıklaşıyor.  
• Belgeleri yakalamak, saklamak ve başkalarına yönlendirmek için zaman harcanıyor.

Çalışanlara e-posta yoluyla toplantı öncesi taslağı ve toplantı sonrası özet göndererek önemsiz materyalleri gereğinden fazla basmaktan kaçınılmalı. 

Büyük bir icra dairesi ve kağıt tabanlı arşivleme sistemi. Kağıttan dijitale dönüş yapılmayan bir icra dairesi.
 

   

 

Kağıtsız e-faturalandırma her alanda yaygınlaşmalı. 

Kağıtsız e-ticaret

Dünya çapındaki e-ticaret satışları, 2010 yılında 572 milyar dolardan 2019 sonunda yaklaşık 3,5 trilyon dolara çıkarak on yılda altı kat artmıştır.

Kağıt üstünde büyük projeler yapmayı bırakarak uygulama safhasına geçmek ve ülkemiz için maliyet analizi değerini ortaya çıkarmak gerekir.

Kağıt tabanlı bültenlere son

Kağıt israfına son vermek için kamunun ve yerel yönetimlerin aylık olarak bastığı bültenler mutlaka yasaklanmalı. Kimsenin okuduğu yok. Dijital bültenler kamuoyu ile paylaşılmalı.

Kamu kurumlarında ve yerel yönetimlerde baskılı gazetelerden dijital gazeteye geçiş yapılmalı.   

Tek kullanımlık plastik ve kağıt bardaklar

Kamu kurumları, belediyeler ve iş dünyasında tek kullanımlık plastik veya kağıt bardak kullanımına son verilmeli. Herkes çok kullanımlık bardak ile suyunu, kahvesini ve çayını içmeli.

Ofislerde "kişisel baskı ayak izini" takip ederek kağıt kullanımı azaltılabilir. 

Baskıyı azaltmanın en kolay yollarından biri, kullanılan yaprak sayısını etkin bir şekilde yarıya indiren çift taraflı yazıcıların kullanılmasıdır. 

Baskılı etiketler

Birçok ofis, postalanacak zarfın üzerine yapıştırabilecekleri adreslerini içeren basılı etiketler kullanır. Etiketlerin kendileri ve üzerine basıldıkları kağıt (çöp kutusuna giden) arasında çok fazla kağıt israf edilir.

Çevre dostu çözüm, adresleri doğrudan zarfların üzerine yazdırmaktır. Pullar da basılabilir. Bu stratejiyi normalde etiketleri kullanacağınız her yerde uygulamaya çalışın. Ne kadar çok fırsat bulacağınıza şaşıracaksınız.

Kağıt ayak izi
Evde çalışma süreci arttıkça ofis ayak izi, kağıda olan bağımlılık, sera gazı karbon salımı ve iş kaybı azalacak ve dijitallleşme artacaktır. 
 

 

Tape depolama

Bant (tape storage) depolama, Sabit Disk Sürücüsü (HDD) ve Katı Hal Sürücüsü (SSD) depolamasına kıyasla daha düşük güç tüketimi ile karakterize edilir.

Ne kadar az elektrik tüketilirse, CO2 emisyonları o kadar düşük olur. Teyp depolama ayrıca HDD'lerden daha uzun bir ömre sahiptir ve bu da e-atığı azaltmaya yardımcı olur.

Band depolamadan kaynaklanan CO2 emisyonları, HDD'lerden yüzde 95 daha düşüktür. Halihazırda kullanılan HDD'lerin yüzde 60'ının bant depolama ile değiştirilmesi, CO2 emisyonlarında yüzde 57'lik bir azalmaya yol açacaktır.

Global ölçekte arşivlenen verilerin yüzde 80'i ve şirketler tarafından işlenen çoğaltılan verilerin yüzde 57'si bant depolamaya taşınsaydı, yıllık CO2 emisyonları 2030 yılına kadar yüzde 43,7 azaltılacaktı.

Bu yüzde 43,7'lik 664 milyon metrik tona eşittir (bir metrik ton bin kilogramdır) CO2, bu da 80 milyon hanenin yıllık enerji kullanımına eşdeğerdir. 

Ne kadar veriyi çok depolarsak, o kadar fazla enerji tüketilir ve o kadar fazla CO2 ve e-atık (elektrikli ve elektronik ekipman atığı) üretilir. Buradaki en acil amaç CO2 emisyonlarını azaltmaktır. 

Kişisel olarak kağıt kullanımının azaltılması 

Kağıt kullanımını azaltmaya başlamanın basit beş yolu:

1. Çevrimiçi alışveriş yapıyorsanız, makbuzu yazdırmak yerine size e-postayla göndermesini sağlayabilirsiniz.
2. Kitapçıya ders kitabınızın elektronik formatta olup olmadığını sorabilirsiniz.
3. İşinizde veya stajınızda kağıt kullanımını azaltmanın yollarını uygulayabilirsiniz.
4. Banka ekstrenizin, cep telefonu ve kredi kartı faturalarınızın basılı halini iptal edebilirsiniz.
5. Kağıdı kullanmanız gerekiyorsa, geri dönüşüm yaptığınızdan emin olunuz.

Son söz

Kağıt israfını azaltmak için;

• Kağıt kullanılmaması için elektronik belge iş akış sistemi teşvik edilmeli.
• Elektronik olarak iletişim kurulmalı, işbirliği yapılmalı ve notlar alınmalı.
• Ofiste bir yazıcı ve fotokopi makinesi kontrol sistemi uygulanmalı.
• Mümkün olduğunda dupleks modunu (çift taraflı yazdırma) kullanılmalı.
• Yazdırılacak belgelerin ayarları geniş tutulmalı.
• Ofislerde kişisel baskı ayak izini takip edilmeli.
• Gerçekten gerekli olanlar yazdırılmalı.
• Raporların ve çizimlerin basılı kopyalarının oluşturulması durdurulmalı. 
• Sıcak masa yaklaşımı kullanılmalı.
• Kağıtsız not alma teşvik edilmeli.
• Kişisel kullanım için kullanılması gereken tüm belgeler veya sayfalar siyah beyaz mürekkeple basılmalı.
• Kullanılmış kağıtları not defterlerine veya karalama kağıdına dönüştürülmeli.
• Geri dönüşünü yapmayanların gazetesi ve dergileri satın alınmamalı. 
• Dergi abonelikleri, gazeteler vb. konularda tutumlu olunmalı (birçok gazetenin ve derginin çevrimiçi versiyonları var).
• Kağıt kullanılması zorunlu ise geri dönüştürülmüş kağıtlar tercih edilmeli ve tüm kağıtlar geri kazanılmalı.
• Her bir çalışana çöpe atılan veya israf edilen herbir kağıdın ne kadar su, toprak ve hava kirliliğine, sera gazı salımına ve ormansızlaşmaya neden olduğu dijital olarak anlatılmalı.  

e-kitap okuyucular yaygınlaştırılırsa dijital yayıncılık yükselişe geçebilir. Kâğıt azaldıkça dijital yayıncılık büyüyecek.

Daha az kağıt, daha az atık, daha düşük kirletici emisyon ve müşterilerimiz ve gezegenimiz için daha iyi sonuçlar anlamına gelir. 

Kişisel kağıt tüketimi azaltılarak israf ortadan kaldırılır.
 

 

İklim değişikliği ile mücadele çerçevesinde her kurum ve kuruluş, kağıt-karton kullanımının azaltılması ve karbon salım hedef değerlerini ortaya koymalı. 

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.